Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας

Κεντρική Σελίδα

Δογματικά θέματα

Ζήλος ου κατ’ επίγνωσιν // Η πλάνη του Αδογματισμού // Δόγμα και Υπερδογματισμός // Ο ρόλος της ακαδημαϊκής θεολογίας στην έκθεση της πίστης, της χαρισματικής θεολογίας // Μεταφορά της εμπειρίας - Η παράδοση τής εμπειρίας με λέξεις // Από τα κτιστά ρήματα στα άρρητα ρήματα

Η ακρίβεια στη διατύπωση τής Δογματικής διδασκαλίας

Τα όρια τής αυστηρότητας κατά τους αγίους Πατέρες

Ας μη σπεύδουμε να κατακρίνουμε

 

Πηγή: Συνοδικός Τόμος τού 1351, Ιωάννου Καρμίρη, Τα δογματικά και συμβολικά μνημεία τής Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας, τόμος Α΄, εν Αθήναις 1960, σελ. 378 και (Φωτίου, Επιστολή Ε΄, Προς τον Ακυλουΐας Ιωάννην ι΄, εις Ι. Βαλέττα, Φωτίου Επιστολαί, Λονδίνο 1864, σ. 196).

 

Κάποιοι αδελφοί μας, από υπερβάλλοντα και μη κατ' επίγνωσιν ζήλο, συχνά μετατρέπονται σε ένα είδος "ιεροεξεταστή", που "περιέρχεται γη και θάλασσα" για να βρει λάθη και να κατακεραυνώσει τους αδελφούς του, ως "κακόδοξους" ή "αιρετικούς". Οι άνθρωποι αυτοί διυλίζουν τον κώνωπα για λάθη, και όταν εντοπίσουν κάποιο, ή κάτι που οι ίδιοι θεωρούν λάθος, αρχίζουν να κατακρίνουν και να στοχοποιούν τους αδελφούς τους. Όμως οι άγιοι Πατέρες μάς δίδαξαν κάτι διαφορετικό.

"...Η ακρίβεια στη διατύπωση κάθε δογματικής διδασκαλίας αναφέρεται μόνον στην ομολογία τής πίστης, ενώ η μεγάλη άνεση τής πατερικής θεολογίας ως προς την ελεύθερη θεώρηση όλων τών ζητημάτων, την απόκρουση τών εκάστοτε διαβρωτικών επιθέσεων και την εξυπηρέτηση τής ποικιλίας τών χαρισμάτων αφήνει μεγάλα περιθώρια στη διατύπωση πολλών απόψεων και στον αποσαφηνισμό ακόμα και επιστημονικών ζητημάτων.

Έτσι, ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς λέει ότι η ακρίβεια είναι φυσικά απαραίτητη στην ομολογία τής πίστης και συνάμα χρειάζεται προσοχή και ως προς την επιλογή τών λέξεων και κυρίως ως προς το νόημα που αποδίδουμε σ' αυτές, ενώ δεν απαιτείται το ίδιο πράγμα καθώς ο οποιοσδήποτε θεολόγος κάνει διάλογο για να υπερασπιστεί την πίστη εναντίον τών ασεβών" (Συνοδικός Τόμος τού 1351., Ιωάννου Καρμίρη, Τα δογματικά και συμβολικά μνημεία τής Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας, τόμος Α΄, εν Αθήναις 1960, σελ. 378).

 

Στο ίδιο πνεύμα με το ανωτέρω απόσπασμα, φαίνεται σαφώς ότι κινούνται και τα λόγια τού Μεγάλου Φωτίου:

«...Ακόμη, πόσες δυσκολίες των καταστάσεων ανάγκαζαν πολλούς Πατέρες άλλα να τα παραποιούν, άλλα να τα λεν με πνεύμα συγκατάβασης, άλλα να λεν όταν ξεσηκώνονταν οι απείθαρχοι, άλλα να  τα λεν από άγνοια, καθώς βέβαια είναι ανθρώπινο να σφάλει κανείς. Και αν παραποίησαν κάτι ή, για  κάποιο λόγο  που εμείς τώρα αγνοούμε, παρεξέκλιναν από την ορθή πορεία, τη στιγμή μάλιστα  που δεν τους ζητήθηκε να εκφέρουν άποψη ούτε κανείς τους παρακάλεσε να του διδάξουν την αλήθεια, τους αναγνωρίζουμε το ίδιο  ως Πατέρες, όπως θα τουςαναγνωρίζαμε και αν δεν εξέφραζαν αυτή την άποψη... τη διδασκαλία τους στηνοποία πλανήθηκαν δε θα την ακολουθήσουμε...» (Φωτίου, Επιστολή Ε΄, Προς τον Ακυλουΐας Ιωάννην ι΄, εις Ι. Βαλέττα, Φωτίου Επιστολαί, Λονδίνο 1864, σ. 196).

Ας έχουμε λοιπόν περισσότερη κατανόηση για τους αδελφούς μας, όταν εντοπίζουμε κάποιες ανακριβείς εκφράσεις, και ας μη σπεύδουμε να τους κατακεραυνώνουμε ως "αιρετικούς" με κάθε αφορμή, αλλά με πραότητα και με αγάπη, ας τους βοηθήσουμε να προοδεύσουν και αυτοί σε περισσότερη ακρίβεια τών εκφράσεών τους, σε μελλοντικές τους διατυπώσεις.

Δημιουργία αρχείου: 16-11-2016.

Τελευταία μορφοποίηση: 16-11-2016.

ΕΠΑΝΩ