Πριν από πέντε χρόνια, στη Θεολογική Ακαδημία της Αγίας Πετρούπολης, συνάντησα για πρώτη φορά έναν φοιτητή από την Ινδία, τον Κλίμεντ Νεχαμαΐα, κι έγινα ένας από τους λίγους τότε φίλους του στη Ρωσία. Αυτή η συνάντηση επηρέασε εμένα και τη ζωή μου και θα ήθελα να σας τη διηγηθώ.

Ένας Ινδός φοιτητής στη Θεολογική Ακαδημία της Αγίας Πετρούπολης

Συνάντησα για πρώτη φορά τον Κλίμεντ σε μια ακολουθία, στον ναό της Ακαδημίας. Μόλις τον είδα, θέλησα αμέσως να τον γνωρίσω, αλλά τόλμησα να το κάνω πολύ αργότερα, όταν ο Κλίμεντ βρισκόταν στο ακαδημαϊκό νοσοκομείο, λόγω δύσκολου εγκλιματισμού. Δεν μου επέτρεψαν να μπω μέσα στο νοσοκομείο και τότε του παρέδωσα κάποια τρόφιμα μ’ ένα σημείωμα στα “αδέξια” Αγγλικά μου, με ευχές ανάρρωσης. Όταν ο Κλίμεντ ανάρρωσε, συναντηθήκαμε και γνωριστήκαμε. Στη συνέχεια έμαθα ότι ο Κλίμεντ υπέφερε από δοθιήνωση, λόγω της αλλαγής του κλίματος, οπότε και χρειάστηκε να κάνει μερικές χειρουργικές επεμβάσεις. Στην τελευταία εγχείρηση ο γιατρός είπε ότι ο μαθητής έπρεπε να σταλεί στο σπίτι του στην Ινδία, εάν η ασθένεια επέμενε. Ευτυχώς, δεν συνέβη κάτι τέτοιο.

Ήθελα πραγματικά να μάθω περισσότερα για τον ίδιο τον Κλίμεντ και την Ορθόδοξη Εκκλησία στην Ινδία, αλλά το γλωσσικό εμπόδιο ήταν μεγάλο. Ο Κλίμεντ σπούδαζε στο Σεμινάριο μόλις ενάμιση χρόνο και δεν μιλούσε ακόμα άνετα Ρωσικά. Τότε, παράλληλα με τα κανονικά μαθήματα Αγγλικών, άρχισα να λαμβάνω επιπλέον μαθήματα. Στην πραγματικότητα, πάντως, ο Κλίμεντ έμαθε Ρωσικά πιο γρήγορα απ’ ό,τι έμαθα εγώ Αγγλικά.

Ο Κλίμεντ είχε την υποστήριξη της Ναντέζντα Κολεσνίκοβα, προϊσταμένης της Σχολής Ξένων Φοιτητών. Αυτή πάντα προσπαθούσε να βοηθήσει τον Ινδό φοιτητή, στις ανάγκες και τα προβλήματά του. Ο Κλίμεντ τότε έκανε παρέα με τον Μαξίμ Τροφίμοβ. Εκείνος ήξερε πολύ καλά Αγγλικά και βοηθούσε τον Ινδό στη μετάφραση των επιστολών του προς τον τότε Πρύτανη της Ακαδημίας, Αρχιεπίσκοπο Αμβρόσιο (Γιερμακόβ). Πολύ σύντομα, χάρη στον Πρύτανη, όλη η Ακαδημία έμαθε την ιστορία του Κλίμεντ. Ένα μέρος των επιστολών του διαβάστηκε δημόσια στους φοιτητές της Ακαδημίας, μετά τις ακολουθίες. Φαίνεται ότι ήταν Μεγάλη Τεσσαρακοστή του 2015. Δυστυχώς, δεν τα έχω αυτά τα γράμματα στα χέρια μου, αλλά μπορώ να ισχυριστώ ότι άρεσαν σε πολλούς. Σ’ αυτές τις επιστολές αναφερόταν για το μέγα έλεος της Αγίας Τριάδος προς την οικογένεια του Κλίμεντ και όλους όσοι έγιναν μέλη της Ορθόδοξης Εκκλησίας, μέσα από τη δοκιμασία της καθυστέρησης και άλλους πειρασμούς. Ο συγγραφέας των επιστολών προέτρεπε να εκτιμούμε το μεγάλο δώρο της ορθόδοξης πίστεως στον Θεό. Αυτό το δώρο, καθώς και η δυνατότητα να μπει κανείς στην Ορθόδοξη Εκκλησία, είναι απρόσιτα για τους περισσότερους συμπατριώτες του Κλίμεντ. Έλεγε, επίσης, ότι λείπουν οι άνθρωποι που θα μπορούσαν να διδάσκουν στον λαό την ορθόδοξη πίστη, γι’ αυτό ο Κλίμεντ, αν ήταν το θέλημα του Θεού, θα έκανε ό,τι είναι δυνατόν για να φωτίσει τον λαό του με την Αλήθεια.

Προσήλωση την Ορθοδοξία

Έμαθα από τον Κλίμεντ ότι εκείνος και η οικογένειά του μένουν στην «καρδιά» της Ινδίας, στην πόλη Τσαντραπούρ (κρατίδιο Μαχαράστρα). Η πρωτεύουσα του κρατιδίου είναι η πόλη Μουμπάι. Επίσης, μας διηγήθηκε για το πώς αυτός και η οικογένειά του έγιναν ορθόδοξοι το 2012. Ο αδελφός του, Ρόχαν, ήταν Αγγλικανός Επίσκοπος-Ιεραπόστολος της Επισκοπικής Εκκλησίας και μετά τη μεταστροφή του στην Ορθοδοξία έγινε κοσμικός.

Πείστηκε για την αλήθεια της ορθόδοξης πίστεως μετά από τη μελέτη της Ιστορίας της Εκκλησίας και των έργων των Αγίων Πατέρων, πράγματα τα οποία τον ώθησαν στην υιοθέτηση της Ορθοδοξίας. Στην αρχή τον ακολούθησαν όλες οι 50 ενορίες, αλλά αναγκάστηκαν να περιμένουν την άφιξη ιερέα από τη Ρωσία και γι’ αυτό 45 απ’ αυτές παρέμειναν υπό την Αγγλικανική Εκκλησία. Την οικογένεια του Νεχαμαΐα κι ένα μέρος των κοινοτήτων βάπτισε ο ιερέας και ιεραπόστολος Στανισλάβ Ρασπούτιν. Ο Ρόχαν, μετά τη βάπτιση, έλαβε το όνομα Πολύκαρπος, προς τιμήν του Αγίου Πολύκαρπου από τη Σμύρνη. Ο μεγαλύτερος αδερφός του, ο Ασίς, έλαβε το όνομα του Αγίου Ιγνατίου της Αντιοχείας. Και ο μικρότερος αδελφός, Πρασενάτζιτ, έγινε Κλίμεντ, προς τιμήν του Αγίου Κλήμεντος της Ρώμης. Ο πατήρ Στανισλάβ πήγε εκεί ξανά το 2013. Το 2014, την κοινότητα στην Ινδία επισκέφτηκε ο ιερέας-ιεραπόστολος Αρτέμιος Λαριόνοβ. Όλα τα μέλη των αγγλικανικών κοινοτήτων, ο συνολικός αριθμός των οποίων ήταν περίπου 200 άτομα, έγιναν δεκτά, μέσω του Μυστηρίου του Χρίσματος. Τότε έλαβε χώρα και η βάπτιση μερικών ατόμων.

Δοκιμασίες και πειρασμοί

Στις αρχές του 2015, η ορθόδοξη κοινότητα της Τσαντραπούρ αντιμετώπισε προβλήματα. Ο Κλίμεντ ανησυχούσε πολύ και επί μερικές μέρες ήταν συντετριμμένος. Η αβεβαιότητα τον φόβιζε ιδιαίτερα. Μέχρι εκείνην τη στιγμή, μερικοί άνθρωποι πέθαναν χωρίς τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στα Μυστήρια της Εκκλησίας. Μερικά άτομα ανέμεναν τη βάπτιση και άλλη μία ομάδα το Μυστήριο του Χρίσματος. Μόνιμος ιερέας συνέχιζε να μην υπάρχει. Οι γάμοι τελούντο χωρίς ευλογία της Εκκλησίας. Έλαβαν χώρα και περιπτώσεις αποτέφρωσης νεκρών, λόγω του ότι δεν υπήρχαν αρκετά χρήματα, ώστε να ταφεί το σώμα στο Αγγλικανικό νεκροταφείο. Η ύπαρξη της ορθόδοξης κοινότητας βρισκόταν σε κίνδυνο, καθώς η απουσία μέριμνας θα μπορούσε να προκαλέσει την «εκροή» ενός μέρους των πιστών. Στη συνέχεια ο Κλίμεντ το εξήγησε ως περίοδο δοκιμασίας. Αφού τη διεξήλθε, έγραψε το εξής:

«Στην επεξήγηση του Μυστηρίου του Χρίσματος διάβασα ότι η πιθανότητα επιστροφής στην αίρεση κατά τη μετάβαση στην Ορθοδοξία αποτελεί τον λόγο, για τον οποίο είναι καλό να μην αναβάλλεται η στιγμή της μετάβασης. Αυτό μ’ εντυπωσίασε ιδιαίτερα: Δεν θα έπρεπε, άραγε, η Εκκλησία να υποδέχεται πιο ενθουσιωδώς όσους επιθυμούν διακαώς να γίνουν μέλη της οικογένειας του Θεού; Αλλά ο Κύριος φώτισε την καρδιά μου κι εγώ κατάλαβα ότι ο Θεός δεν μας ξεχνά και μας καλεί αυτοπροσώπως να έρθουμε κοντά Του, όμως αυτό το πράγμα ενοχλούσε πολύ τον εχθρό μας, ο οποίος έστησε εμπόδια στον δρόμο μας».

Ταινία για τους Ινδούς ορθοδόξους

Όταν συλλογιζόμουν για τα προβλήματα της Ορθόδοξης Ιεραποστολής στην Ινδία, μου ήρθε η ιδέα να επισκεφτώ τις ορθόδοξες κοινότητες εκεί και να κάνω ένα βίντεο γι’ αυτές. Έτσι, το καλοκαίρι του 2015 πήγα στην Ινδία για οχτώ μέρες. Με υποδέχθηκαν με πολλή θερμότητα. Σχεδόν κάθε μέρα κάναμε ταξίδια σε μακρινές ενορίες. Τελούσαμε την Ακολουθία των Τυπικών (ακολουθία που αντικαθιστά τη Θεία λειτουργία). Μου έκανε εντύπωση το γεγονός ότι οι πιστοί, από το 2012, τελούν τις ακολουθίες τους στα Μαρατχί, δηλαδή στη γλώσσα τους. Τα κείμενα των ακολουθιών τα μετέφρασε κι εξακολουθεί να μεταφράζει ο πατήρ Κλίμεντ.

Το πρώτο μου ταξίδι μου άφησε μιαν ανεξίτηλη εντύπωση, για την πίστη των ανθρώπων που γνώρισα. Τότε είχαν ήδη περάσει τρία χρόνια από τη μετάβαση στην Ορθόδοξη Εκκλησία, αλλά μέχρι στιγμής δεν είχε γίνει τίποτα από τη Μητέρα Εκκλησία για την οργάνωση της ενορίας της. Οι κοινότητες δεν είχαν επίσημο εκκλησιαστικό καθεστώς (ούτε τώρα έχουν), δεν υπήρχε κοινή εκκλησιαστική υποστήριξη (τώρα αρχίζει να υφίσταται). Παρά ταύτα, ο κόσμος πίστευε και συνεχίζει να πιστεύει ότι η Εκκλησία δεν θ’ αφήσει μόνα τα τέκνα της.

Το βίντεο για τη ζωή των ινδικών ορθόδοξων κοινοτήτων στο κρατίδιο Μαχαράστρα ήταν έτοιμο τον Σεπτέμβριο του 2015 (το βίντεο είναι διαθέσιμο στο YouTube Εδώ). Ο Αρχιεπίσκοπος Αμβρόσιος (Γιερμακόβ) ήταν τότε Πρύτανης της Θεολογικής Ακαδημίας στην Αγία Πετρούπολη κι ευλόγησε την προβολή του βίντεο στο ετήσιο συνέδριο, που διοργανώνει η Θεολογική Ακαδημία κάθε Σεπτέμβριο. Το βίντεο προκάλεσε ενδιαφέρον και συζητήσεις. Ορισμένοι καθηγητές και μαθητές υποστήριξαν θερμά τον μαθητή Κλίμεντ. Μια φορά, ένα κυριακάτικο απόγευμα, έλαβε χώρα η σύναξη, στην οποία ο Κλίμεντ μίλησε για την ιστορία της αποστολής και απάντησε σ’ ερωτήσεις.

Σημείωση κατασκευαστή τής ΟΟΔΕ: