Tου Papyrus 52

• Α. Προλεγόμενα
• Β. Περίληψη της απάντησης μας
• Γ. Η αναλυτική μας απάντηση, στους ανυπόστατους ισχυρισμούς για την Ελληνική Σημαία
  • 1. Τι γνωρίζουμε για την αγγλική East India Company (Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών) και τις σημαίες που χρησιμοποιούσε;
  • 2. Υπήρχαν σημαίες στον ελλαδικό χώρο κατά την Επανάσταση από τις οποίες άντλησαν οι Έλληνες τα πρότυπα που αποφασίστηκαν στα 1822;
  • 3. Δεν είναι αλήθεια ότι ο Μαυροκορδάτος επέλεξε ως μορφή της ελληνικής σημαίας τη σημαία της αποικιοκρατικής British East India Company της οποίας ο σταυρός επάνω αριστερά είναι του Αγίου Γεωργίου και συμβολίζει το Βασίλειο της Αγγλίας;
  • 4. Μήπως καθόρισε ο Όθωνας τα χρώματα που έχει σήμερα η Ελληνική σημαία;
  • 5. Μήπως ο Όθωνας άλλαξε τα χρώματα που αποφασίσθηκαν στα 1822;
  • 6. Ακόμα κι αν ο Μαυροκορδάτος είχε αντιγράψει στα 1822 μια παλιά σημαία της East India Company που βρισκόταν πλέον σε αχρησία, θα μπορούσε αυτό να θεωρηθεί δείγμα εθνικής υποτέλειας στους Άγγλους;
  • 7. Τελικά, ήταν δυνατόν ο Μαυροκορδάτος να αποφασίσει μόνος του για τα εθνικά σύμβολα;
• Δ. Επίλογος

Α. Προλεγόμενα

Πριν από μερικές ημέρες, σε σχόλιο που αναρτήθηκε σε κάποιο φόρουμ του διαδικτύου, διαβάσαμε περίπου τα εξής:

Η Ελληνική Σημαία, εκφράζει -λέει- τα αποικιοκρατικά ιδεώδη, επειδή εμείς δείξαμε υποτέλεια στους ξένους, και έτσι, ως εθνικό μας σύμβολο υιοθετήσαμε σχεδόν αυτούσια, τη μορφή μιας σημαίας που χρησιμοποιούσε η αγγλική αποικιοκρατική εταιρεία «East India Company». Μάλιστα, υποτίθεται πως στη σημαία αυτή δόθηκαν τα χρώματα της Βαυαρίας (μπλε - άσπρο) εξαιτίας του βασιλιά Όθωνα, και έτσι έγινε η ελληνική σημαία γαλανόλευκη όπως τη γνωρίζουμε σήμερα.

Μια σύντομη έρευνα, έδειξε πως η αρχική πηγή αυτού του πρωτάκουστου πράγματος είναι η ιστοσελίδα: http://www.freeinquiry.gr/pro.php?id=1333 .

Διαβάζοντας ολόκληρο το κείμενο στη συγκεκριμένη ιστοσελίδα, πέρα από τις εντελώς παιδιάστικες και πρόχειρες «αναλύσεις» περί σημαιών και συμβολισμών, φαίνεται πως οι ουσιαστικοί ισχυρισμοί του αρθρογράφου που αφορούν τη σημαία, συνοψίζονται στα παρακάτω:

«Τα χρώματα τής σημαίας τής σύγχρονης Ελλάδας (μπλε και άσπρο) καθορίστηκαν από τον Όθωνα, για να ταιριάζουν με τα χρώματα τής σημαίας τής Βαυαρίας, ενώ η μορφή της (πέντε μπλε και τέσσερις λευκές οριζόντιες λωρίδες με σταυρό επάνω αριστερά) καθορίστηκε από τον αγγλόφιλο Αλ. Μαυροκορδάτο κι αποτελεί απλή αντιγραφή τής σημαίας των Άγγλων αποικιοκρατών στην Ινδία. […] Μερικά χρόνια μετά την πρώτη εθνοσυνέλευση, ο νέος βασιλιάς αποφάσισε να αλλάξει το γαλάζιο χρώμα τής σημαίας και να το κάνει πιο σκούρο (λιγότερο γαλάζιο και περισσότερο μπλε), προκειμένου να ταυτίζεται με τα χρώματα τής σημαίας τής Βαυαρίας […] Ο Μαυροκορδάτος, […] ήταν ο κύριος εκφραστής τής αγγλικής πολιτικής. Επέλεξε λοιπόν ως μορφή τής ελληνικής σημαίας τη σημαία τής περιβόητης αποικιοκρατικής British East India Company, τής -υπό την αιγίδα τού αγγλικού κράτους- εταιρείας των Ανατολικών Ινδιών. […] Ο σταυρός επάνω αριστερά είναι τού Αγίου Γεωργίου και συμβολίζει το Βασίλειο τής Αγγλίας. Η σημειολογική πλευρά τής επιλογής τής μορφής τής σύγχρονης ελληνικής σημαίας, που έγινε από τον εκφραστή τής αγγλικής πολιτικής, Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, ήταν η ανάδειξη τής χώρας -πριν ακόμη απελευθερωθεί από τους οθωμανούς- σε προτεκτοράτο των Άγγλων».

Βεβαίως, η ιστοσελίδα δεν κάνει τον κόπο να μας δώσει ούτε ένα τεκμήριο που να αποδεικνύει όσα λέει. Πού τα βρήκε γραμμένα αυτά; Υπάρχει πρωτότυπη πηγή ή άλλη βιβλιογραφία που να τα επιβεβαιώνει;

Ο συντάκτης όμως δεν σκοτίζεται με τέτοιες «λεπτομέρειες»… Έχει βαφτίσει από μόνος του τη φλυαρία αυτή ως «ιστορική έρευνα», τη σκορπά στο διαδίκτυο και ώ του θαύματος! Δεκάδες blog βρέθηκαν να αναδημοσιεύσουν αυτό το απίστευτο κείμενο, κάτι που άλλωστε συμβαίνει συχνά στο διαδίκτυο τα τελευταία χρόνια.

Δεν χρειάστηκε πολύ για να καταλάβουμε ότι ο αρθρογράφος όχι μόνο δεν είχε ερευνήσει το ζήτημα, αλλά αντιθέτως, «πηγή» των αλλόκοτων συμπερασμάτων του, ήταν απλώς η εικόνα μιας σημαίας που είδε σε άρθρο της Wikipedia με τίτλο East India Company. Βλέπει λοιπόν τις σημαίες στο κάτω μέρος του άρθρου, μία από αυτές του θυμίζει την σημερινή Εθνική μας σημαία, βρίσκει κατόπιν ότι ο αγγλόφιλος Μαυροκορδάτος υπογράφει κάτω από το διάταγμα για τη μορφή των επαναστατικών συμβόλων, και χωρίς καν να καταλάβει περί τίνος πρόκειται, φτιάχνει μέσα στο μυαλό του το σενάριο.

Επειδή όμως η «μέθοδος» αυτή εξαγωγής συμπερασμάτων δεν είναι επιστημονική αλλά κομπογιαννίτικη, ο συντάκτης κατάφερε να γεμίσει το άρθρο του με απίστευτα κενά και λογικά άλματα.

Β. Περίληψη της απάντησης μας στις φλυαρίες του www.freeinquiry.gr

Επειδή ζούμε στην εποχή της ταχύτητας, και σεβόμαστε τους αναγνώστες που θέλουν να μάθουν περί τίνος πρόκειται πριν αφιερώσουν χρόνο στη μελέτη του άρθρου μας, θα διαψεύσουμε σε μία μόνο ενότητα τις προχειρότητες της ιστοσελίδας και κατόπιν θα δώσουμε όλα τα στοιχεία και τα τεκμήρια αναλυτικά:

1) Κάτι βασικό που πρέπει να γνωρίζουμε για να αντιληφθούμε το τέχνασμα του αρθρογράφου, είναι ότι τη σημαία που παρουσιάζει η ιστοσελίδα, τη χρησιμοποιούσε η Εταιρεία μόνο έως το 1707, διότι μετά, άλλαξε το εθνόσημο του Βασιλείου της Αγγλίας και αντικαταστάθηκε από αυτό της Μεγάλης Βρετανίας (δηλ. Αγγλία συν Σκωτία). Αργότερα, άλλαξε και πάλι το εθνόσημο, και στα 1822 που πήραμε αποφάσεις για τα σύμβολα μας, οι Άγγλοι είχαν επάνω στις σημαίες τους το εθνόσημο του Ηνωμένου Βασιλείου (Αγγλία συν Σκωτία συν Ιρλανδία). Όπως γίνεται κατανοητό λοιπόν, κατά την εποχή που αποφασίσαμε εμείς για τις δικές μας σημαίες (1822), η σημαία της «East India Company» δεν είχε επάνω τον απλό σταυρό του Βασιλείου της Αγγλίας αλλά είχε αναρτημένο το εθνόσημο του Ηνωμένου Βασιλείου (μάλιστα, ακόμα και η ιστοσελίδα της Wikipedia που αποτέλεσε την «πηγή» του αρθρογράφου, τα αναφέρει αυτά με τρόπο ξεκάθαρο). Άρα, εδώ υπάρχει κάτι παράλογο και εύκολα καταρρίπτονται τα περί «αντιγραφής» και «προτεκτοράτου»: η ιστοσελίδα είναι υποχρεωμένη να δεχτεί είτε πως ήταν τόσο κουτός ο Μαυροκορδάτος, που θέλησε να δείξει «υποτέλεια» στους Άγγλους, αντιγράφοντας σημαία με ένα εθνόσημο που αντιπροσώπευε τα περιορισμένα σύνορα της παλαιάς κρατικής τους οντότητας, είτε θα παραδεχτεί πως ήταν βλάκες οι Άγγλοι, και δεν… ήξεραν ότι το κρατικό τους εθνόσημο ήταν πλέον αυτό του Ηνωμένου Βασιλείου ώστε να διορθώσουν την ανοησία του Μαυροκορδάτου.

2) Σε συνάρτηση με το παραπάνω, θυμίζουμε το απίστευτο που αναφέρει ο αρθρογράφος, ότι στην ελληνική σημαία, «ο σταυρός επάνω αριστερά είναι τού Αγίου Γεωργίου και συμβολίζει το Βασίλειο τής Αγγλίας»! Μα ο Σταυρός του Αγίου Γεωργίου στις αγγλικές σημαίες δεν έχει ό,τι χρώμα θέλει ο καθένας, αλλά είναι πάντα και μόνο κόκκινος… Αν λοιπόν ξεχάσουμε προς το παρόν το λάθος εθνόσημο(!) και δεχτούμε ότι θέλει κάποιος να δείξει «υποτέλεια» στην Αγγλία, τότε θα πρέπει να αναρτήσει αυτούσιο τον κόκκινο σταυρό στην γαλανόλευκη για να συμβολίζει το Βασίλειο της Αγγλίας. Σύμφωνα όμως με τις φλυαρίες της ιστοσελίδας, ο Μαυροκορδάτος, όχι μόνο έβαλε το παλιό εθνόσημο των Άγγλων, αλλά επιπλέον του άλλαξε και χρώμα και αντί οι Άγγλοι να τον κυνηγούν για την παραποίηση των συμβόλων και των συνόρων τους, θεώρησαν ότι η σημαία αυτή δείχνει… «υποτέλεια»! Ε, ας μας λυπηθεί λιγάκι ο συντάκτης του άρθρου…

3) Εξαιρετικά σημαντικό είναι να γνωρίζουμε επίσης, πως η σημαία που μας προβάλλουν στο άρθρο, δεν είναι η μοναδική σημαία της «East India Company» αλλά μία από τις σημαίες που χρησιμοποιούσε. Οι παλιές αυτές σημαίες που χρησιμοποιούσε η εταιρεία, συχνά είχαν μόνο κόκκινες και άσπρες ρίγες σε μεγάλη ποικιλία αριθμών (συνήθως από 11 και πάνω), χωρίς καν να φέρουν τον σταυρό-σύμβολο του Βασιλείου της Αγγλίας. Στις περιπτώσεις αυτές, το εθνόσημο ήταν αναρτημένο ξεχωριστά, σε μια μικρότερη σημαιούλα στο ψηλό κατάρτι. Αυτό, μας οδηγεί στη σκέψη ότι το αρχικό, βασικό σύμβολο της Εταιρείας, ήταν μια απλή ριγέ ασπροκόκκινη σημαία. Και βεβαίως, οι αλλαγές ήταν ακόμη πιο δραματικές κατά την χρονική περίοδο κοντά στην Ελληνική Επανάσταση: τα πλοία της Εταιρείας αναρτούσαν σημαίες που είχαν το εθνόσημο του Ηνωμένου Βασιλείου πλέον, ενώ, πολύ συχνά οι σημαίες αυτές ήταν εντελώς μονόχρωμες, σε κόκκινο χρώμα, χωρίς καν ρίγες, άρα εντελώς διαφορετικές από τις ελληνικές σημαίες του πολεμικού ναυτικού. Αυτό σημαίνει ότι, ακόμα κι αν ξεχάσουμε ότι τα πλοία της εταιρείας στο ταξίδι τους για την Ινδία δεν περνούσαν από τις ελληνικές θάλασσες, άρα απίθανο να είχαν δει οι Έλληνες τις σημαίες τους, παρά ταύτα όμως, ακόμα κι αν τις είχαν δει, για να πούμε ότι η ελληνική σημαία είναι αντιγραφή της «East India Company» στα 1822, η σημαία μας θα έπρεπε να ήταν μονόχρωμη λευκή ή μπλε, με το εθνόσημο του Ηνωμένου Βασιλείου επάνω αριστερά στα αυθεντικά, αρχικά του χρώματα.

4) Αν και τα παραπάνω αρκούν να αποδείξουν ότι τα περί «αντιγραφής» και δήλωσης «υποταγής» πέφτουν στο κενό, θα δείξουμε ότι τα κενά του συντάκτη είναι πολύ περισσότερα.

Οι Άγγλοι καταρχάς, στις ομόφωνες αποφάσεις της Ιεράς Συμμαχίας στο Λάιμπαχ, είχαν μόλις καταδικάσει  την Ελληνική Επανάσταση. Σύμφωνα λοιπόν με τις παραδοξολογίες της ιστοσελίδας, οι Άγγλοι άφησαν τον Μαυροκορδάτο να φτιάξει μια σημαία που δείχνει «υποτέλεια» στους Άγγλους (με λάθος εθνόσημο…), με αποτέλεσμα η Αγγλία να φαίνεται στα μάτια των συμμάχων της ότι υποθάλπει τους Επαναστάτες που μόλις είχε καταδικάσει…

5) Ο Μαυροκορδάτος δεν ήταν… αυτοκράτορας των Ελλήνων για να αποφασίζει μόνος του! Αν δεχτούμε ότι ήταν ισχυρός ως πρόεδρος του Εκτελεστικού στα 1822, εξίσου ισχυρός ήταν και ο Δ. Υψηλάντης, πρόεδρος του Βουλευτικού την ίδια χρονιά. Και σύμφωνα με τις αποφάσεις της Α΄ Εθνοσυνέλευσης, το Εκτελεστικό δεν μπορεί να νομοθετήσει χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του Βουλευτικού και το αντίστροφο. Αν λοιπόν υποθέσουμε ότι ο αγγλόφιλος και πολιτικός Μαυροκορδάτος ήθελε σημαία που δείχνει «υποτέλεια» στους Άγγλους (και ήταν αρκετά κουτός ώστε να κάνει λάθος στο… εθνόσημο), ο ρωσόφιλος και στρατιωτικός Δ. Υψηλάντης δεν θα το επέτρεπε αυτό στον Μαυροκορδάτο ούτε στα πιο τρελά του όνειρα, δεδομένης και της σφοδρής τους αντιπαλότητας.

6) Ακόμα κι αν ο Μαυροκορδάτος μπορούσε να αποφασίσει για αγγλόφιλη σημαία (με λάθος εθνόσημο…) αυτό δεν έχει ουδεμία αξία, διότι η σημαία θα έπρεπε να περάσει από έγκριση και στα 1823 όταν ήταν πρόεδρος της Β΄ Εθνοσυνέλευσης ο ρωσόφιλος Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, θα έπρεπε να περάσει από έγκριση και στα 1827, θα έπρεπε να περάσει από έγκριση και στα 1828 από τον Καποδίστρια που ήταν υπουργός εξωτερικών της Ρωσίας. Άρα, το γεγονός ότι η σημαία αυτή εγκρίθηκε από τον Υψηλάντη, από τον Πετρόμπεη και τον Καποδίστρια, και έγινε δεκτή χωρίς αντιρρήσεις από τις γαλλόφιλες και ρωσόφιλες δυνάμεις, αποδεικνύει περίτρανα ότι τα σύμβολα της σημαίας ήταν καθιερωμένα στην ελληνική συνείδηση και γι’ αυτό κοινώς αποδεκτά από όλες τις αντιμαχόμενες πολιτικές παρατάξεις.

7) Ο αρθογράφος παρουσιάζει τέτοιας έκτασης ιστορική άγνοια, που γράφει ότι επιλέχθηκε από τον Μαυροκορδάτο και δείχνει, τάχα, αγγλική «υποτέλεια» (με λάθος εθνόσημο…) η σημαία που αντιπροσωπεύει σήμερα το Ελληνικό Έθνος. Όμως, η ναυτική μας σημαία, που ο αρθρογράφος ανακάλυψε ότι μοιάζει με μια παλιά σημαία της αγγλικής Εταιρείας, στα 1822 δεν ήταν η Εθνική μας Σημαία. Ήταν απλώς και μόνο η σημαία του πολεμικού ναυτικού. Η σημαία του ναυτικού, χαρακτηρίστηκε ως «Εθνική» μας Σημαία μόλις στα 1930, δηλαδή 108 χρόνια μετά από την απόφαση του Εκτελεστικού επί Μαυροκορδάτου! Πως είναι λοιπόν δυνατόν, να δείχνει στα 1822 «εθνική υποτέλεια» η σημαία αυτή; Κατά συνέπεια, είτε θα δεχτούμε πως ο Μαυροκορδάτος, απ’ όλους τους Έλληνες, ήθελε να είναι «υποτελείς» στους Άγγλους μόνο οι… ναύτες, είτε θα δεχτούμε το προφανές, πως η ιστοσελίδα γράφει ό,τι της κατέβει…

8) Φυσικά, δεν χρειαζόταν να πάει κανείς στην… Ινδία να ψάξει για σημαίες που είχαν μάλιστα καταργηθεί τον περασμένο αιώνα. Από τέτοια σύμβολα ήταν γεμάτη η ελλαδική επικράτεια, καθώς πολλές σημαίες του επαναστατικού στρατού ξηράς ήταν γαλανόλευκες με κεντρικό σταυρό, ενώ ίδιες μορφολογικά με τη σημερινή ελληνική σημαία ήταν οι ναυτικές σημαίες του Κανάρη και του Μιαούλη τις οποίες χρησιμοποιούσαν πριν από το διάταγμα του 1822 (αξίζει μάλιστα να σημειωθεί ότι ο Κανάρης αποτέλεσε ηγετικό στέλεχος του ρωσικού κόμματος[1]).

9) Ο Όθωνας για κανένα απολύτως χρώμα δεν αποφάσισε, αφού τα χρώματα της γαλανόλευκης αποφασίστηκαν ως «κυανούν και λευκόν» στα 1822, δηλαδή δέκα περίπου χρόνια πριν έλθει ο 17χρονος βασιλιάς  στην Ελλάδα. Και βεβαίως, το διάταγμα του Όθωνα τον Απρίλιο του 1833, όριζε ρητά ότι ο βασιλικός οίκος έχει σύμβολο με «ρομβοειδείς λευκάς και κυανάς ταινίας», λέξεις που ακολουθούσαν υπάκουα όσα είχαν ήδη οριστεί στα 1822 για τα χρώματα των εθνικών σημαιών. Άρα, κανένα απολύτως χρώμα δεν άλλαξε ο Όθωνας με τον ερχομό του και τα παιχνίδια της ιστοσελίδας με την εικόνα με τους ρόμβους είναι κάπως φαιδρά…

Συμπερασματικά:

Η σημαία της «East India Company» που όταν αποφασίσαμε εμείς για σημαίες είχε καταργηθεί πριν 115 χρόνια, η σημαία που είχε μεγάλη ποικιλία γραμμών (11, 13, 18 κ.λπ.), η σημαία που άλλες φορές είχε, και άλλες φορές δεν είχε σταυρό, η σημαία που αρχικά ήταν κόκκινη και άσπρη ενώ και αργότερα κυρίως κόκκινη μονόχρωμη, η σημαία που όταν είχε σταυρό αυτός ήταν υποχρεωτικά κόκκινος για να συμβολίζει το αγγλικό κράτος, η σημαία που για να δείχνει «υποτέλεια» έπρεπε στα 1822 να έχει το εθνόσημο του Ηνωμένου Βασιλείου όμως τελικά είχε λάθος εθνόσημο αλλά ευτυχώς οι Άγγλοι ήταν ηλίθιοι και δεν το κατάλαβαν, η σημαία που πριν εξαφανιστεί στα 1707 την έβλεπαν μόνο στα ταξίδια για την Ινδία, ήταν δήθεν αυτή που αντέγραψε ο Μαυροκορδάτος, τη στιγμή που η Ελλάδα ήταν γεμάτη με σημαίες ίδιες με αυτές που αποφασίστηκαν στα 1822 για τον στρατό ξηράς και το ναυτικό, όμως την δέχτηκαν και την ενέκριναν όλες οι φιλορωσικές και φιλογαλλικές δυνάμεις για να μην τους κάνει… «νταντά» ο Μαυροκορδάτος, οι οποίες δυνάμεις, αν και ήταν αντίθετων συμφερόντων, ήθελαν -παραδόξως- να δείξουν «εθνική υποτέλεια» στους Άγγλους, με μια σημαία όμως που δεν ήταν εθνική(!) και είχε επάνω λάθος αγγλικό εθνόσημο(!) ενώ οι Άγγλοι μετά χαράς δέχτηκαν να γελοιοποιήσουν τις υπογραφές τους στην Ιερά Συμμαχία, στηρίζοντας ανοιχτά τους επαναστάτες που είχαν μόλις καταδικάσει…

Η ιστοσελίδα αυτή λοιπόν, έχει την απαίτηση να μας πείσει ότι ισχύουν ταυτόχρονα όλα τα παραπάνω ανιστόρητα, αντιφατικά, αλληλοσυγκρουόμενα και εντελώς παράλογα «συμπεράσματα»…

(Χρήσιμο σχόλιο: οι περισσότερες εικόνες πλοίων που χρησιμοποιήσαμε στο παρόν άρθρο, προέρχονται από την ιστοσελίδα των «Royal Museums Greenwich» όπου περιλαμβάνονται και πολλές ψηφιοποιημένες εικόνες των εκθεμάτων του «National Maritime Museum».)

Γ. Η αναλυτική μας απάντηση, στους ανυπόστατους ισχυρισμούς για την Ελληνική Σημαία

Ερώτηση 1^η:

Τι γνωρίζουμε για την αγγλική East India Company (Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών) και τις σημαίες που χρησιμοποιούσε;

 Απάντηση:

Σύμφωνα με το λήμμα «Ινδιών Ανατολικών, Εταιρεία» που βρίσκεται στον 29^ο τόμο της εγκυκλοπαίδειας «Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα», επρόκειτο για:

«Αγγλική εταιρεία που ιδρύθηκε με σκοπό την εκμετάλλευση τού εμπορίου με την Άπω Ανατολή και την Ινδία και η οποία αναγνωρίστηκε επίσημα με βασιλικό καταστατικό χάρτη στις 31 Δεκεμβρίου 1600 […] Ειδικότερα, η εταιρεία συστάθηκε για να μετάσχει στο εμπόριο μπαχαρικών με τις Ανατολικές Ινδίες […] από το 1834, η εταιρεία δεν ήταν πια παρά ένα εκτελεστικό όργανο της βρετανικής διοίκησης της Ινδίας. Έχασε και τον τελευταίο αυτό ρόλο της μετά την Ινδική Ανταρσία (Indian Mutiny, 1857)» (οι επισημάνσεις στο κείμενο δικές μας).

Το συμπέρασμα λοιπόν που προκύπτει, είναι ότι η προπαγανδιστική ιστοσελίδα πήγε να συνδέσει την Ελληνική Σημαία, με τα σύμβολα μιας εταιρείας που δραστηριοποιήθηκε στην Ινδία και ουδέποτε οι εργασίες της έφυγαν από εκεί. Επιπλέον, σε άρθρο του βρετανικού «Guardian»[2], παρουσιάζεται μια έρευνα βασισμένη σε ιστορικά ναυτιλιακά έγγραφα, η οποία δείχνει πως οι θαλάσσιες διαδρομές που ακολουθούσαν τον 18^ο αιώνα τα πλοία που είχαν εμπορικές συναλλαγές με την Ινδία, ουδέποτε περνούσαν είτε από την Ελλάδα είτε από τη Μεσόγειο γενικότερα για να θεωρήσουμε ότι τα σύμβολα τους ήταν τόσο γνωστά στους επαναστατημένους Έλληνες.

Ερώτηση 2^η:

Υπήρχαν σημαίες στον ελλαδικό χώρο κατά την Επανάσταση από τις οποίες άντλησαν οι Έλληνες τα πρότυπα που αποφασίστηκαν στα 1822;

 Απάντηση:

Ασφαλώς και υπήρχαν, και είναι απορίας άξιο, ποιος λόγος υπάρχει να ψάχνουμε τα Ελληνικά σύμβολα στην άλλη άκρη του πλανήτη, όταν οι σωζόμενες μέχρι σήμερα σημαίες της Επανάστασης από τον ελλαδικό χώρο, δίνουν επαρκείς μαρτυρίες για τη μορφή που πήρε η γαλανόλευκη του Στρατού Ξηράς και του Ναυτικού στα 1822 (βλ. και Εικόνα 1) [3].

Εικόνα 1: Γαλανόλευκες σημαίες του στρατού ξηράς και του ναυτικού. (Βλ. «Λάβαρα και σημαίες της επανάστασης του 1821», ψηφιακή εφαρμογή από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, στο διαδίκτυο ΕΔΩ

Με βάση τα στοιχεία που υπάρχουν, το άρθρο ρδ΄ του «Προσωρινού Πολιτεύματος της Ελλάδος», της εν Επιδαύρω Α΄ Εθνικής Συνελεύσεως (Ιανουάριος 1822) και το Διάταγμα αρ. 540 της εν Κορίνθω Προσωρινής Διοίκησης της Ελλάδος (15 Μαρτίου 1822), τα οποία προσδιόρισαν αντίστοιχα, τα χρώματα και τα σχέδια των επαναστατικών συμβόλων, είχαν υπόψη τους σημαίες που είχαν ήδη χρησιμοποιηθεί στον ελλαδικό χώρο. Αυτό είναι το συμπέρασμα που διατυπώνει η επιστημονική συνεργάτης του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου, η κ. Καστρίτη:

«Το 1822, με το ‘’Προσωρινό Πολίτευμα της Επιδαύρου’’ καθιερώθηκε τελικά ο μορφολογικός τύπος της κυανόλευκης που χρησιμοποιούνταν τότε (σημαίες Κ. Κανάρη, Α. Μιαούλη, Α΄ τάγματος Πεζικού)»[4].

Είναι άλλωστε προφανές ότι οι ναυτικές σημαίες του Κανάρη και του Μιαούλη είναι προγενέστερες του Διατάγματος αρ. 540 το οποίο, στην παράγραφο β΄ αναφέρει:

«Η δε κατά θάλασσαν σημαία […] θέλει διαιρείσθαι εις εννέα οριζόντια παραλληλόγραμμα»[5].

Άρα, ο Κανάρης που η σημαία του είχε πέντε (5) οριζόντιες γραμμές και ο Μιαούλης που η σημαία του είχε οκτώ (8) οριζόντιες γραμμές, είχαν φτιάξει και χρησιμοποιήσει τις σημαίες τους πριν οι γραμμές καθοριστούν σε εννέα (9).

Επίσης, στην ίδια παράγραφο του Διατάγματος αρ. 540, για τα «πολεμικά πλοία» υπάρχει πρόβλεψη περί «σταυρού λευκοχρόου», ενώ «διά τα εμπορικά πλοία» υπάρχει πρόβλεψη περί «σταυρού κυανοχρόου»[6]. Αυτή είναι μία ακόμη απόδειξη ότι η πολεμική σημαία του Μιαούλη είναι προγενέστερη του Διατάγματος, αφού δεν φέρει τον καθορισμένο για τα πολεμικά πλοία λευκό σταυρό.

Θεωρούμε λοιπόν το παραπάνω συμπέρασμα της κ. Καστρίτη ως οριστικό για την προέλευση των ελληνικών σημαιών και χρωμάτων, καθώς, αν τυχόν ακολουθήσουμε τους αυτοσχεδιασμούς της ιστοσελίδας, θα οδηγηθούμε στον παραλογισμό.

Πέρα αυτών των σημαιών (Κανάρη, Μιαούλη) και σύμφωνα με τη σχετική βιβλιογραφία, μία ακόμα αρκετά ενδιαφέρουσα μαρτυρία, αφορά τα χρώματα του οίκου των Καλλέργηδων, οικογένεια που ξεκινά από την Κρήτη τον 13^ο αιώνα μ.Χ.

Ο Κων/νος Σάθας επισημαίνει τα εξής:

«Οικόσημα αυτών οι Καλιέργαι (sic) είχον τον δικέφαλον του Βυζαντίου αετόν μετά της επιγραφής εν τούτω Νίκα, και κατά παράδοξον σύμπτωσιν, αυτά τα χρώματα της νυν εθνικής ημών σημαίας, ήτοι πέντε παραλλήλους ταινίας εναλλάξ κυανάς τε και λευκάς»[7].

Πράγματι, σύμφωνα με τις εικόνες εραλδικών συνόλων της οικογένειας Καλλέργη, τις οποίες βλέπουμε στο έργο «Πανδέκτης» του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Ερευνών, τα χρώματα αυτά επιβεβαιώνονται.

Επίσης, σύμφωνα με τον Ιωάννη Νουχάκη:

«Οι Καλλέργαι καταγόμενοι εκ τής οικογενείας του Αυτοκράτορος Φωκά πολλάκις εχρησιμοποίησαν Σημαίαν εξ εννέα παραλλήλων κυανών και λευκών γραμμών μετά λευκού Σταυρού εντός κυανού επιπέδου εις την άνω αριστεράν γωνίαν και επιγραφήν ‘’εν τούτω νίκα’’, και τούτο διότι η εικών αύτη απετέλει το έμβλημα του οικοσήμου των»[8].

Η ίδια ακριβώς πληροφορία αναφέρεται και από τον Ν. Ζαφειρίου στο σχετικό λήμμα της «Μεγάλης Ελληνικής Εγκυκλοπαίδειας» και κάνει λόγο για το έμβλημα του οικοσήμου των Καλλέργηδων, με «εννέα δηλαδή παραλλήλους κυανάς και λευκάς γραμμάς με λευκόν σταυρόν εις επίπεδον κυανούν εις την άνω αριστεράν γωνίαν και με την επιγραφήν ‘’εν τούτω νίκα»[9].

Σύμφωνα με τη δική μας έρευνα πάντως, δεν γνωρίζουμε να σώζεται έως σήμερα μια τέτοια σημαία αλλά η περιγραφή της προκύπτει από γραπτές μαρτυρίες.

Ερώτηση 3^η:

Δεν είναι αλήθεια ότι ο Μαυροκορδάτος επέλεξε ως μορφή της ελληνικής σημαίας τη σημαία της αποικιοκρατικής British East India Company της οποίας ο σταυρός επάνω αριστερά είναι του Αγίου Γεωργίου και συμβολίζει το Βασίλειο της Αγγλίας;

 Απάντηση:

Ασφαλώς όχι, και θα χρειαστεί εδώ ένα εισαγωγικό σχόλιο:

Υπάρχει σοβαρή επιχειρηματολογία που μπορεί να στηρίξει την υπόθεση ότι οι από αιώνες Ορθόδοξοι Χριστιανοί Έλληνες, για ν’ αναρτήσουν τον Σταυρό στη σημαία τους, έπρεπε να τον δανειστούν από τους… Άγγλους του 17^ου ή του 18^ου αιώνα;

Αυτός ο ισχυρισμός είναι τουλάχιστον φαιδρός, και σωστά σημειώνει ο Νικόλαος Αγγελίδης, ότι «αμέσως μετά την πτώσιν της Κωνσταντινουπόλεως, συνελήφθη [...] και η μορφή της Ελληνικής Σημαίας» καθώς «αρκεί να υψωθή ενοεί ο ποιητής μία μόνον σημαία σταυροφόρος» ώστε κατά κοινή ομολογία («ως οι πολλοί το λέγουν»), οι Έλληνες «εις μίαν επαναστατικήν λαίλαπα ν’ απαιτήσωσιν […] την αρπαγείσαν ελληνικήν ελευθερίαν»:

«Σημάδι μέγα φλάμπουρον τον σταυρόν του Κυρίου,
και τότε να συγκλίνωσιν οι έσω με τους έξω,
να γένη μούρτος μοχθηρός, ως οι πολλοί το λέγουν»[10].

Η ίδια η δημοτική ποίηση λοιπόν μνημονεύει μια σημαία με Σταυρό ως έκφραση αιτήματος απελευθέρωσης, ήδη από τον 15^ο αιώνα.

Πέρα όμως απ’ αυτό, η ιστοσελίδα δεν έχει λάβει υπόψη της ένα πλήθος ζητημάτων:

Τη σημαία με τον «Σταυρό του Αγίου Γεωργίου» την είχε η Αγγλία ως κρατικό σύμβολο όταν αποτελούσε μαζί με την Ουαλία το «Βασίλειο της Αγγλίας», δηλαδή, έως το 1707. Όταν όμως κατόπιν το «Βασίλειο της Αγγλίας» ενώθηκε με την Σκωτία και έγινε η «Μεγάλη Βρετανία», η σημαία αυτή άλλαξε και διατηρήθηκε έτσι αλλαγμένη από το 1707 έως το 1800, ενώ, όταν στα 1800 η «Μεγάλη Βρετανία» ενώθηκε και με την Ιρλανδία και έγινε πλέον το «Ηνωμένο Βασίλειο», ξανάλλαξε η σημαία για μία ακόμη φορά[11].

Την ίδια ακριβώς πορεία αλλαγών, όπως ήταν φυσικό, ακολούθησε και η σημαία της «East India Company»: όταν οι σημαίες της εταιρείας έφεραν εθνόσημο, αυτό, μέχρι το έτος 1707 απεικόνιζε τον «Σταυρό του Αγίου Γεωργίου» ενώ από το 1707 έως το 1800 είχε το σύμβολο της «Μεγάλης Βρετανίας» και από το 1800 και εξής είχε το εθνόσημο του «Ηνωμένου Βασιλείου» (βλ. για όλα αυτά και την Εικόνα 2).

Εικόνα 2: Οι αλλαγές της Αγγλικής Σημαίας και οι αντίστοιχες αλλαγές στο εθνόσημο που έφεραν στην αριστερή τους γωνία κάποιες σημαίες της East India Company.

Κατά συνέπεια, η περίφημη σημαία που μας παρουσιάζει η ιστοσελίδα, είχε σταματήσει ν’ αναρτάται στα πλοία της «East India Company» 115 χρόνια πριν αποφασίσουμε εμείς για τη δική μας σημαία. Άρα, ακόμα και η πονηρή διατύπωση του αρθρογράφου ότι η ελληνική σημαία είχε τη μορφή της σημαίας της περιβόητης αποικιοκρατικής British East India Company είναι ψευδής και απατηλή, αφού η σημαία που βρήκε στη Wikipedia και έβαλε στο άρθρο του, είχε καταργηθεί έναν αιώνα πριν από την Ελληνική Επανάσταση…

Όμως ο πονηρός συντάκτης κάνει και κάτι άλλο:

Μας προβάλλει μία σημαία όλη κι όλη, αυτή που εξυπηρετεί καλύτερα τον σκοπό του, τη στιγμή που υπήρχαν πολλές και διαφορετικές σημαίες στα πλοία της Εταιρείας. Αποκρύπτει έτσι το γεγονός ότι, σε καμία περίπτωση δεν ήταν χαρακτηριστικό των πρώτων σημαιών της «East India Company» ο σταυρός του εθνοσήμου, καθώς συχνότατα η σημαία της εταιρείας είχε μόνο άσπρες και κόκκινες ρίγες, χωρίς τον «Σταυρό του Αγίου Γεωργίου» (συχνά, το εθνόσημο της Αγγλίας ήταν αναρτημένο ξεχωριστά, σε μια μικρή σημαία στο ψηλότερο κατάρτι των πλοίων της εταιρείας). Και μάλιστα, ο αριθμός που είχαν οι ρίγες αυτές ήταν τόσο κυμαινόμενος, ώστε να υπάρχει απεικόνιση πλοίου που φέρει ταυτόχρονα μια σημαία στην πρύμνη με 18 ρίγες (χωρίς σταυρό) και μία σημαία στην πλώρη με 11 ρίγες (επίσης χωρίς σταυρό), ενώ άλλα πλοία έχουν σημαία με 13 ρίγες (πάλι χωρίς σταυρό). Φαίνεται λοιπόν από τις απεικονίσεις που σώζονται, ότι στις περισσότερες σημαίες που έφεραν τα πλοία που εμπορεύονταν με τις Ινδίες (είτε αγγλικά, είτε ολλανδικά κ.λπ.) το κύριο χαρακτηριστικό ήταν όχι το εθνόσημο, αλλά οι οριζόντιες ρίγες βαμμένες στα εθνικά τους χρώματα (κόκκινο και άσπρο για την Αγγλία) (βλ. για όλα αυτά την Εικόνα 3).

Εικόνα 3: Κοινό χαρακτηριστικό στις σημαίες των πλοίων που έκαναν εμπόριο με τις Ινδίες, ήταν οι οριζόντιες γραμμές με τα εθνικά χρώματα. Βλέπουμε ότι οι χαρακτηριστικές ριγέ σημαίες της East India Company δεν έφεραν πάντα σταυρό, και ούτε είχαν καθορισμένο αριθμό οριζόντιων γραμμών

Εκτός αυτών, η απίστευτη ιστοσελίδα, ισχυρίζεται ότι η επιλογή τής μορφής τής σύγχρονης ελληνικής σημαίας, έγινε από τον εκφραστή τής αγγλικής πολιτικής, Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο για να αναδείξει τη χώρα σε προτεκτοράτο των Άγγλων.

Δυστυχώς για τον ίδιο, ο αρθρογράφος ουσιαστικά ομολογεί ότι η ελληνική σημαία δεν θα μπορούσε να δείχνει κανενός είδους υποτέλεια, αφού όπως είπαμε, τον Σταυρό του Αγίου Γεωργίου ως μεμονωμένο σύμβολο, τον είχαν οι Εγγλέζοι όταν ήταν ακόμη «Βασίλειο της Αγγλίας». Οι Άγγλοι λοιπόν, αν ο Μαυροκορδάτος τους έλεγε ότι «με τη σημαία αυτή θέλω να δείξω ότι είμαι υποτελής στο κράτος σας», θα τον θεωρούσαν τουλάχιστον ηλίθιο, διότι θα υιοθετούσε ένα εθνόσημο που συμβόλιζε τα περιορισμένα σύνορα που είχε το κράτος τους πριν από 120 χρόνια! Σκεφτείτε την αντίδραση των Άγγλων, αν ο Μαυροκορδάτος τους έλεγε ότι σκοπεύει να αναρτήσει, όχι τη σημαία του Ηνωμένου Βασιλείου, με το εθνόσημο που είχαν οι Άγγλοι στα 1822, αλλά μια σημαία που θα έβγαζε εκτός συνόρων τη Σκωτία και την Ιρλανδία!

Εικόνα 4: Έτσι ήταν οι σημαίες με τα κρατικά εθνόσημα της «East India Company» στην χρονική περίοδο κοντά στην Ελληνική Επανάσταση

Είναι και κάτι ακόμα όμως που αξίζει να προσθέσουμε:

Η ιστοσελίδα τείνει να «ξεχνά» ότι ο Σταυρός του Αγίου Γεωργίου επάνω στη σημαία της Αγγλίας δεν είναι ούτε κίτρινος, ούτε πράσινος, ούτε άσπρος, ούτε μπλε· είναι πάντα κόκκινος[12]. Άρα λοιπόν, ακόμα κι αν αφήσουμε στην άκρη όλες τις άλλες αντιφάσεις του αρθρογράφου (ειδικά το λάθος εθνόσημο…) και υποθέσουμε ότι κάποιοι Έλληνες ήθελαν να δείξουν ότι επιθυμούν την επιρροή της Αγγλίας, θα έπρεπε στην γαλανόλευκη να τοποθετήσουν τον κόκκινο Σταυρό του Αγίου Γεωργίου που ήταν το αυθεντικό σύμβολο του «Βασιλείου της Αγγλίας».

Ερώτηση 4^η:

Μήπως καθόρισε ο Όθωνας τα χρώματα που έχει σήμερα η Ελληνική σημαία;

Απάντηση:

Ασφαλώς όχι. Ο Όθωνας ήρθε στην Ελλάδα τον Γενάρη του 1833[13], ενώ τα χρώματα «του εθνικού σημείου και των σημαιών της θαλάσσης και ξηράς» ορίστηκαν ως «κυανούν και λευκόν», 11 χρόνια πριν την έλευση του Όθωνα, τον Γενάρη του 1822. Η απόφαση διατυπώθηκε από το «Προσωρινό πολίτευμα της Ελλάδος» στο άρθρο ρδ΄ της εν Επιδαύρω Α΄ Εθνικής Συνελεύσεως[14]. Στο ακριβώς επόμενο άρθρο, το ρε΄, αναφερόταν πως το σχήμα των σημαιών, θα καθορισθεί από το Εκτελεστικό Σώμα. Πράγματι, με το Διάταγμα αρ. 540 της εν Κορίνθω Προσωρινής Διοικήσεως της Ελλάδος τον Μάρτη του 1822, οριζόταν με ακρίβεια η μορφή των σημαιών που έπρεπε να έχει ο στρατός ξηράς, το πολεμικό ναυτικό και το εμπορικό ναυτικό [15].

Γιατί όμως έπρεπε να παρθεί μια τέτοια απόφαση για τις σημαίες;

Ας το εξηγήσουμε αυτό:

Το σύμβολο του Αναγεννώμενου Φοίνικα είχε αρχίσει να παρουσιάζεται συχνά στις διάφορες ελληνικές σημαίες στην αρχή της Επανάστασης, και καθώς «εις τον Δημήτριον Υψηλάντην ως πληρεξούσιον του Αλεξάνδρου, εδόθη πάσα εξουσία πολίτικη τε και στρατιωτική ως εκ τούτου δε και το δικαίωμα του προσδιορισμού των σημαιών», εκείνος «επεδίωξεν ευθύς την γενίκευσίν του [Φοίνικα] εις τους στρατούς της ξηράς»[16].

Όμως, οι αποφάσεις που πάρθηκαν από την Ιερά Συμμαχία στο Λάιμπαχ στα μέσα του 1821, ανέτρεψαν τις προσδοκίες του Υψηλάντη, καθώς ο Φοίνικας όπως και όλα τα σύμβολα της Φιλικής Εταιρείας αντιμετωπίζονταν με ιδιαίτερη καχυποψία από τους ισχυρούς της Ευρώπης. Κατά συνέπεια:

«Ήτο αναγκαία η κατάργησις αύτη, όπως ελκύσει ο ελληνικός αγών την συμπάθειαν των διαφόρων πανισχύρων ευρωπαϊκών αυλών, αίτινες απεστρέφοντο και κατεδίωκον τα μυστικάς εταιρείας, εις την κατηγορίαν των οποίων όλως αδίκως κατηρίθμησαν και την Φιλικήν Εταιρείαν»[17].

Έτσι, κάθε τι που ενοχοποιούσε την Ελληνική Επανάσταση στα μάτια των ισχυρών της Ευρώπης (όπως τα σύμβολα τα Φιλικής Εταιρείας), έπρεπε «άνευ αναβολής να εξαλειφθή».

Εδώ λοιπόν ανακύπτουν κι άλλα ερωτήματα, που βεβαίως, ο αρθρογράφος τα αφήνει ανεξέταστα:

1) Ακόμη κι αν παραμερίζαμε το πρόβλημα του λάθος εθνοσήμου που προαναφέραμε: Για ποιον λόγο η Ελλάδα, στη δύσκολη θέση που βρίσκεται και επιθυμεί κατεπειγόντως οποιαδήποτε ισχυρή ευρωπαϊκή στήριξη, θα πετούσε στα σκουπίδια κάθε άλλη δυνατή συμμαχία, για να δεθεί πίσω από την Αγγλία, με μια σημαία δήθεν αγγλικής «υποτέλειας», τη στιγμή μάλιστα που εξαιτίας του Υψηλάντη, η χώρα στην οποία κυρίως έλπιζαν οι Έλληνες για άμεση παρέμβαση, ήταν η Ρωσία;

2) Πόσο παράλογο θα ήταν, οι Άγγλοι που μόλις είχαν καταδικάσει την Ελληνική Επανάσταση στις ομόφωνες αποφάσεις της Ιεράς Συμμαχίας στο Λάιμπαχ, να θέλουν να επιβάλλουν στην επαναστατημένη Ελλάδα, μέσω του Μαυροκορδάτου, μια σημαία που να παραπέμπει στην Αγγλία και θα δημιουργούσε τον συνειρμό ότι οι Άγγλοι υποθάλπουν επαναστάτες; Και ειδικά, όταν η συμφωνία της Ιεράς Συμμαχίας ήταν προς το συμφέρον των Άγγλων που επιθυμούσαν την διατήρηση του εδαφικού καθεστώτος, αφού έβλεπαν με ανησυχία την προώθηση «της Ρωσίας προς τα Βαλκάνια και τον Εύξεινο Πόντο»[18].

Ερώτηση 5^η:

Μήπως ο Όθωνας άλλαξε αργότερα τα χρώματα που αποφασίσθηκαν στα 1822;

Απάντηση:

Ασφαλώς όχι. Διότι, στο οθωνικό διάταγμα «περί εμπορικής και πολεμικής σημαίας του βασιλείου» της 4/16ης Απριλίου 1833, διά του οποίου «καθωρίσθησαν αι σημαίαι λεπτομερέστερον», αναφέρεται ρητά ότι ο θυρεός «του βασιλικού πατρογονικού οίκου» φέρει «ρομβοειδείς λευκάς και κυανάς ταινίας»[19]. Επίσημα δηλαδή ορίζεται και από τον Όθωνα η χρησιμοποίηση των ίδιων ακριβώς χρωμάτων που αποφασίστηκαν στα 1822.

Ερώτηση 6^η:

Ακόμα κι αν ο Μαυροκορδάτος είχε αντιγράψει στα 1822 μια παλιά σημαία της East India Company που βρισκόταν πλέον σε αχρησία, θα μπορούσε αυτό να θεωρηθεί δείγμα εθνικής υποτέλειας στους Άγγλους;

Απάντηση:

Ασφαλώς όχι, και το τραγικότερο σφάλμα της ιστοσελίδας το αναφέραμε ήδη: καμία «υποτέλεια» δεν μπορείς να δείξεις με το λάθος εθνόσημο μιας χώρας, ούτε αλλοιώνοντας τα εθνικά χρώματα των συμβόλων της (τον κόκκινο σταυρό του Αγίου Γεωργίου να τον βάψεις άσπρο ή μπλε).

Υπάρχει όμως και κάτι ακόμα.

Για να μπορείς να δείξεις «εθνική υποτέλεια» με αντιγραφή συμβόλων ξένων χωρών επάνω σε κάποια σημαία, θα πρέπει να έχεις μία και μόνο σημαία, για την οποία να έχεις συμφωνήσει ότι εκπροσωπεί συνολικά το έθνος. Όμως:

- Το Διάταγμα αρ. 540 (Μάρτης 1822) μιλούσε για σημαίες (πληθυντικός) των «κατά γην δυνάμεων» και «κατά θάλασσαν»[20].

- Το «Προσωρινόν πολίτευμα της Ελλάδος» (εδάφιο 94) της Β΄ Εθνοσυνελεύσεως (Απρίλιος 1823), αναφερόταν στις σημαίες (πληθυντικός) που θα «μεταχειρίζωνται οι Έλληνες, τόσον εις την γην, όσον και εις την θάλασσαν»[21].

- Το «Πολιτικόν Σύνταγμα της Ελλάδος» (άρθρο 149) της Γ΄ Εθνοσυνελεύσεως (Μάιος 1827), έκανε λόγο για τις σημαίες (πληθυντικός) που θα μεταχειρίζονται οι Έλληνες «εις την γην» και «εις την θάλασσαν»[22].

- Γενικά, το έθνος χρησιμοποιούσε τρεις σημαίες (στρατός ξηράς, πολεμικό ναυτικό, εμπορικό ναυτικό) μέχρι να έρθει το Ψήφισμα αρ. 3529/ΙΒ΄ του 1828 όπου ο Καποδίστριας τις μείωσε σε δύο (στρατός ξηράς και ναυτικό) αφού ορίζει, τον Ιούλιο του 1828, ότι το εμπορικό και το πολεμικό ναυτικό θα έχουν πλέον την ίδια σημαία[23].

Κατά συνέπεια, εφόσον είχαμε περισσότερες από μία σημαίες, αν θέλαμε να δηλώσουμε «προτεκτοράτο» θα έπρεπε τα σύμβολα της «υποτέλειας» να υπάρχουν σε όλες τις σημαίες, και όχι μόνο στις σημαίες του ναυτικού! Εμείς την εποχή εκείνη, δεν είχαμε προσδιορίσει ότι η σημαία του ναυτικού θα αντιπροσωπεύει την «Εθνική» μας σημαία. Μόνο επί κυβέρνησης Βενιζέλου, με το Διάταγμα «Περί σημαιών και άλλων διακριτικών σημάτων» της 20ής Φεβρουάριου 1930 ορίστηκε ως «Εθνική σημαία», εκείνη «ην ανυψούν τα πολεμικά πλοία»[24].

Κατά συνέπεια, αν στα 1822 θέλαμε να έχουμε πράξη «εθνικής υποτέλειας», θα έπρεπε είτε να έχουμε προσδιορίσει μία και μόνο σημαία ως «Εθνική» και να της αναρτήσουμε το σύμβολο του Ηνωμένου Βασιλείου, είτε σε όλες τις σημαίες να είχαμε τοποθετήσει αυτούσιο το εθνόσημο του Ηνωμένου Βασιλείου που είχε η Αγγλία στα 1822 (και όχι φυσικά το υποτιθέμενο εθνόσημο του Βασιλείου της Αγγλίας που ονειρεύεται η ιστοσελίδα, και μάλιστα σε… λάθος χρώμα).

Ερώτηση 7^η:

Τελικά, ήταν δυνατόν ο Μαυροκορδάτος να αποφασίσει μόνος του για τα εθνικά σύμβολα;

Απάντηση:

Ασφαλώς όχι. Στις αποφάσεις συμμετείχαν πάρα πολλά πρόσωπα, πλήθος υπογραφών συνοδεύουν τα έγγραφα και τις αποφάσεις, ενώ τα διοικητικά σώματα αποτελούνταν από μεγάλο αριθμό αντιπροσώπων.

Επιπλέον όμως, στη διακήρυξη της Α΄ Εθνικής Συνελεύσεως, η οποία αποφάσισε τα εθνικά χρώματα στα 1822, αναφέρεται ότι:

«… αι κατά μέρος επαρχίαι και νήσοι έπεμψαν τους πληρεξουσίους παραστάτας των [...] ωργάνισαν μίαν προσωρινήν Διοίκησιν, καθ’ ην η Ελλάς άπασα μέλλει να κυβερνηθή εφεξής [...] Ταύτην [...] οφείλουσιν όλοι οι λαοί κάτοικοι της Ελλάδος ν’ αναγνωρίζωσι μόνην έννομον και εθνικήν Διοίκησιν [...] Τα συνιστώντα την Διοίκησιν Σώματα είναι δύο· το Εκτελεστικόν και το Βουλευτικόν»[25].

Και στα άρθρα θ΄ και ι΄ του Προσωρινού Πολιτεύματος της Ελλάδος από την ίδια Εθνοσυνέλευση, αποφασίζεται ότι:

«Θ΄. Η Διοίκησις σύγκειται εκ δύο Σωμάτων, Βουλευτικού και Εκτελεστικού.

Ι΄. Τα δύο αυτά Σώματα ισοσταθμίζονται με την αμοιβαίαν συνδρομήν των εις την κατασκευήν των νόμων διότι ούτε αι του Βουλευτικού αποφάσεις έχουσι κύρος νόμου, άνευ της επικυρώσεως του Εκτελεστικού Σώματος, ούτε τα σχέδια νόμων, όσα προβάλλονται παρά του Εκτελεστικού εις τω Βουλευτικόν έχουσι κύρος, αν δεν εγκριθώσιν από το Βουλευτικόν Σώμα»[26].

Από τη στιγμή λοιπόν που Πρόεδρος του Βουλευτικού Σώματος ήταν ο Δημήτριος Υψηλάντης[27], στους θεσμούς εξουσίας έχουμε δύο ρητά ισοδύναμους άνδρες, οι οποίοι μάλιστα, όχι μόνο αντιπροσωπεύουν τις διάφορες τάσεις συμμαχιών, αλλά ενσαρκώνουν ολόκληρη την αντιπαλότητα μεταξύ πολιτικών και στρατιωτικών που χαρακτηρίζει τη μετέπειτα εμφύλια κρίση στη διάρκεια της Επανάστασης:

Ο Πολιτικός Αλ. Μαυροκορδάτος (που ήταν αγγλόφιλος), εναντίον

του Στρατιωτικού Δ. Υψηλάντη (που ήταν ρωσόφιλος).

Μάταια λοιπόν η ιστοσελίδα προσπαθεί με πονηρό τρόπο να στηριχτεί στα φιλοαγγλικά αισθήματα του Μαυροκορδάτου για να μας πείσει ότι θα μπορούσε εκείνος μόνος του (αν είναι δυνατόν!) να αποφασίσει για τις σημαίες που θα υιοθετούσε ολόκληρο το επαναστατημένο κράτος, όταν στην Κυβέρνηση συμμετέχουν αντιπρόσωποι από ολόκληρη την Ελλάδα, με τόσο διαφορετικές πολιτικές πεποιθήσεις.

Και σίγουρα, δεν υπάρχει τίποτε που να μας επιτρέπει να σκεφτούμε πως ο στρατιωτικός και φιλορωσικών αισθημάτων Δ. Υψηλάντης θα άφηνε ανεξέλεγκτο στις αποφάσεις του τον πολιτικό και αγγλόφιλο Μαυροκορδάτο. Το γεγονός μάλιστα ότι για χάρη των νέων σημαιών, ο Δ. Υψηλάντης εγκατέλειπε οριστικά την αγαπημένη του επαναστατική σημαία των Υψηλάντηδων με τον Αναγεννώμενο Φοίνικα[28], δείχνει ότι καμία συμφωνία δεν θα μπορούσε να υπάρξει με τον Μαυροκορδάτο αν τα σύμβολα δεν ήταν αποδεκτά απ’ όλους και πέρα από προσωπικές ή πολιτικές προτιμήσεις.

Αυτό αποδεικνύεται και από τις μετέπειτα εγκρίσεις των εθνικών συμβόλων. Τα εθνικά χρώματα και οι σημαίες του στρατού ξηράς και του ναυτικού εγκρίθηκαν τον επόμενο ακριβώς χρόνο (Απρίλιος 1823) από την Β΄ Εθνοσυνέλευση («Προσωρινόν πολίτευμα της Ελλάδος», εδάφια 93 & 94)[29], της οποίας πρόεδρος ήταν ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης[30], που είχε φιλορωσικές τάσεις[31]. Επίσης, ο αρθρογράφος ξεχνάει ότι η ίδια ακριβώς σημαία εγκρίθηκε και από τον Κυβερνήτη της Ελληνικής Πολιτείας Ι. Καποδίστρια[32] (με τα ψηφίσματα αρ. 140/Η΄ και αρ. 3529/ΙΒ΄) που ήταν υπουργός εξωτερικών της Ρωσίας! Με την λογική λοιπόν του αρθρογράφου, η σημαία που υιοθετήσαμε θα πρέπει να εκφράζει υποτέλεια στους Ρώσους, γι’ αυτό και την ενέκρινε ο Καποδίστριας…

Άρα λοιπόν, τα έντονα πολιτικά πάθη της εποχής, μας βεβαιώνουν ότι σύμβολα που θα δημιουργούσαν δεσμούς αποκλειστικότητας με μία μόνο ευρωπαϊκή δύναμη δεν θα γίνονταν δεκτά από τους αντιπάλους. Είναι βέβαιο ότι ο Πετρόμπεης, ο Καποδίστριας και τόσοι άλλοι εκφραστές είτε της γαλλικής, είτε της ρωσικής πολιτικής (όπως π.χ. οι Υψηλάντηδες) θα απέρριπταν αμέσως μια σημαία που θα έδειχνε «υποτέλεια» προς την Αγγλία.

Εικόνα 5: Η κόκκινη μονόχρωμη σημαία με το εθνόσημο της Μεγάλης Βρετανίας ή του Ηνωμένου Βασιλείου που αναρτούσε η East India Company στα πλοία της για να δείχνει την κρατική προέλευση. Αυτές τις σημαίες χρησιμοποιούσε συνήθως η εταιρεία κατά την χρονική περίοδο που ήταν κοντά στην Ελληνική Επανάσταση. Φυσικά, ουδεμία ομοιότητα παρουσιάζουν με τις ελληνικές ναυτικές σημαίες των Επαναστατών (π.χ. οι δύο δεξιά).

Δ. Επίλογος

                    Τα ιστορικά στοιχεία λοιπόν, αποδεικνύουν ότι η εθνική μας σημαία είναι αυθεντικό γέννημα αυτού του τόπου και των αγωνιστών του. Είναι προϊόν σύνθεσης, χρωμάτων και μορφών πολλών συμβόλων που είχαν υψωθεί στον ελλαδικό χώρο από τους Επαναστάτες. Επιπλέον, οι δύο εμφύλιες συγκρούσεις μέσα στην Επανάσταση στις οποίες μας οδήγησαν οι πολιτικές έριδες, είναι μία ακόμη αδιάψευστη επιβεβαίωση της αυθεντικότητας των σημαιών μας: η ομόφωνη έγκριση τόσων κυβερνητικών σχημάτων προς τα σύμβολα αυτά, παρά τις έντονες πολιτικές αντιθέσεις της εποχής, αποδεικνύει το αυθεντικό νόημα των συμβόλων και την κοινή τους αποδοχή.

                    Όποιος λοιπόν μετά τις απαντήσεις αυτές, ανατρέξει στην αρχή του άρθρου μας και διαβάσει πάλι τους ισχυρισμούς της ιστοσελίδας, θα καταλάβει πόσο επιφανειακοί και τραγικά ανιστόρητοι είναι.

                    Πιστεύουμε λοιπόν ότι με τα στοιχεία που παραθέσαμε, αποκαλύφθηκε το μεγαλείο του παραλογισμού που σκορπούν στο διαδίκτυο κάποιες ιστοσελίδες. Και ο παραλογισμός αυτός θα συνεχίσει να επικρατεί, μέχρι ν’ αποφασίσουμε όλοι εμείς, σε όποια ιδεολογική πλευρά κι αν τασσόμαστε, ν’ απαιτούμε από τα blog και τις ιστοσελίδες που διαβάζουμε να γράφουν πάντα τεκμηριωμένα, με αναφορές σε έγκυρα τεκμήρια και βιβλιογραφία, ώστε να μας παρέχουν μια στοιχειώδη αίσθηση αξιοπιστίας για όσα διαβάζουμε.