Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας Ιστορικά θέματα

Μεσοποταμία αρχική σελίδα

Πρώιμη Δυναστική περίοδος

2.900 - 2.650 π.Χ.

Προηγούμενη περίοδος // Επόμενη περίοδος // Πίνακες τών περιόδων

Η Μεσοποταμία αποτελεί τη χώρα στην οποία έζησαν και έδρασαν τα κεντρικά πρόσωπα τού βιβλίου τής Γενέσεως. Για την κατανόησή του λοιπόν, είναι συχνά απαραίτητο να έχει ο αναγνώστης μια εικόνα τών λαών που έζησαν εκεί και τής ιστορίας του. Οι παρακάτω αναλύσεις, στηρίζονται σε δύο διαφορετικούς πίνακες, και συνδυάζουν δύο διαφορετικές υποδιαιρέσεις τών εποχών. Γι' αυτό, ίσως συναντήσετε τις ίδιες χρονολογίες τών άκρων κάθε περιόδου, σε δύο διαδοχικά αρχεία τής σειράς.

ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ (Προς την Πρωτοδυναστική) (3.000 - 2.700 π.Χ.)

Γενικά: Στο διάστημα 3.000 - 2.500 π.Χ. στην περιοχή τής Νότιας Μεσοποταμίας η πολιτική οργάνωση βασιζόταν σε πόλεις κράτη υποτελείς στην Ουρούκ, την Ουρ, και κυρίως τη Νιπούρ και την Κις.

Οι Σουμεριακές πόλεις γίνονται πλούσιες και ισχυρές. Τέχνη και αρχιτεκτονική, τεχνικές, θρησκεία και ηθική σκέψη ήκμασαν.

Η Σουμεριακή έγινε η επικρατούσα γλώσσα τής χώρας, και αναπτύχθηκε περισσότερο η σφηνοειδής γραφή σε πηλό.

 


ΠΡΩΙΜΗ ΔΥΝΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ (ή Παλαιά Σουμεριακή Περίοδος) (2.900 - 2.334 π.Χ.)

Γενικά: Υπήρξε άνθηση και ανάπτυξη των πόλεων κρατών. Η περίοδος αυτή χαρακτηρίζεται από ισχυρό ανταγωνισμό μεταξύ των κρατών πόλεων, και μία αυξανόμενη διαίρεση μεταξύ πολιτείας και θρησκείας. Μνημειώδη ανάκτορα αντιτάχθηκαν στους ναούς. Παρά τον ανταγωνισμό, υπήρξαν ισχυρές ομοιότητες στην αρχιτεκτονική, στα υλικά κτισίματος, στα μοτίβα των κοσμημάτων, κλπ.

Οι κυβερνητικοί τίτλοι που χρησιμοποιήθηκαν ήταν διάφοροι: Ενσί (κυβερνήτης), Λουγκάλ (βασιλιάς) ή το Εν (Κύριος, με τις θρησκευτικές του επιπτώσεις). Τελικά το Λουγκάλ ήρθε να χρησιμοποιηθεί από τους κυβερνήτες που έλεγχαν περισσότερες από μια πόλεις κράτη, και Ενσί από εκείνους που κυβέρνησαν τη μια πόλη, είτε ως υποτελή είτε ως ανεξάρτητη. Το Εν χρησιμοποιήθηκε στους πολύ πρόωρους χρόνους και αργότερα εφαρμόστηκε στους υψηλόβαθμους ιερείς των πόλεων. Ο όρος «δυναστεία» είχε την έννοια μιας διαδοχής βασιλιάδων που κυβερνούσαν μια πόλη.

Ο λαός της Μεσοποταμίας είχε κοινή θρησκεία, και κοινή γλώσσα. Μπορούμε λοιπόν να μιλάμε για Σουμεριακή τέχνη και κουλτούρα. (Γένεσις 11/ια΄ 1).

Η Γλώσσα που μιλούσαν, ήταν η αρχαία Σουμεριακή. Ένα μεγάλο μέρος των χαρακτήρων της, καθώς και οι περισσότερες γνώσεις μας γι' αυτή, έχουν στηριχθεί στα έγγραφα που βρέθηκαν γύρω στο 1.900 μ.Χ. στην Νιππούρ.

Υποπερίοδοι: Η Πρώιμη Δυναστική Περίοδος, διαιρείται σε τρεις υποπεριόδους, με βάση τις πόλεις - κράτη που κυριαρχούσαν σε κάθε τέτοια υποπερίοδο.

1. Πρώιμη Δυναστική περίοδος Ι (2.900 - 2.800 π.Χ.)

2. Πρώιμη Δυναστική περίοδος ΙΙ (2.800 - 2.440 π.Χ.)

3. Πρώιμη Δυναστική περίοδος ΙΙΙ (2.440 - 2.334 π.Χ.)

 

 2.800 - 2.440 π.Χ.

ΠΡΩΙΜΗ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΧΑΛΚΟΥ ΙΙ

 


ΠΡΩΙΜΗ ΔΥΝΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ Ι ΚΑΙ ΙΙ. (2900 - 2440 π.Χ.)

1η Δυναστεία της Κις

Γενικά: Οι βασιλείς της Μεσοποταμίας για το μεγαλύτερο μέρος της 3ης Χιλιετίας, ήταν Σουμέριοι.

Η πρώιμη δυναστική περίοδος περιλαμβάνει τις αρχές του Σουμεριανού πολιτισμού, και την άνοδο των πόλεων κρατών. Η πρώτη Μετακατακλυσμιαία Σουμεριακή Δυναστεία ήταν της Κις. Οι πρώτοι βασιλιάδες είχαν Σημιτικά ονόματα. Ήταν μια εποχή κατά την οποία "τα 4/4 του κόσμου" ζούσαν σε αρμονία. Ο βασιλιάς της Κις, θεωρείτο βασιλιάς του κόσμου, ακόμα και πολλούς αιώνες αργότερα. Στο βασιλιά τής Κις, φαίνεται να δίνεται εξ' ορισμού ο έλεγχος τής Νιππούρ, που είναι ο οίκος τού ανώτατου θεού Ενλίλ. Μερικοί υποστηρίζουν την άποψη ότι υπήρχε στην περιοχή ένα είδος δημοκρατίας, και ότι η Νιππούρ ήταν κάτι σαν ένα ομοσποδιακό κράτος, όπου πήγαιναν εκπρόσωποι από κάθε πόλη για να εκλέξουν Βασιλιά σε περίπτωση πολέμου. Η Νιππούρ βαθμιαία άρχισε να γίνεται το πολιτιστικό και θρησκευτικό κέντρο της Μεσοποταμίας.

Η πρώτη δυναστεία έχει μερικούς βασιλιάδες με Σημιτικά ονόματα, και δεδομένου ότι η Κις είχε το μεγαλύτερο Σημιτικό πληθυσμό (εάν όχι Σημιτικό πληθυσμό πλειοψηφίας), αυτό δεν είναι παράξενο. Η κηδεμονική θεότητα τής Κις ήταν ο Ζαμπάμπα, ο Θεός τών πολεμιστών, ίσως ένα άλλο όνομα για τον Νινούρτα.

Βασιλείς τής Κις Ι:

Ετάνα (Αρχή τρίτης Χιλιετίας π.Χ. περίπου). Σε αυτόν αναφέρονται οι πρώτες καταγραμμένες πράξεις ενός βασιλιά, αν και όχι από τον καιρό τής δικής του βασιλείας. Υποτίθεται ότι κυβέρνησε όλη τη Σουμερία, καθώς επίσης και τα γύρω εδάφη. Αποκαλείτο: "αυτός που σταθεροποίησε όλα τα εδάφη". Κάποιοι αναρωτιούνται αν ήταν ο Νεβρώδ τής Αγίας Γραφής, εφ' όσον ο Νεβρώδ αναφέρεται σε έναν τέτοιο ρόλο. Αναφέρεται ότι ο Ετάνα ήταν ευσεβές και θεοσεβές πρόσωπο. Ο κατάλογος βασιλιάδων τον αποκαλεί "ποιμένα", και λέει ότι βασίλεψε 1560 έτη, κατά τη συνήθεια να αυξάνουν τα έτη τότε.

Μπαλί. Γιος τού Ετάνα

Ενμενούνα

Μελάμ-Κίς. Γιος τού Ενμενούνα.

Βαρσαϊνουνα Γιος τού Ενμενούνα

Μεσζαμούγκ Γιος τού Μεσζαμούγκ

Τιζκάρ Γιος τού Μεσζαμούγκ

Ιλκού

Ιλτασαντούμ

Ενμεχαρεγγέσι (περίπου 2700 π.Χ.) Έχουν βρεθεί δύο επιγραφές με το όνομά του. Είναι ο παλιότερος βασιλιάς που αποδεικνύεται ιστορικός. Δεδομένου ότι έχει αποδειχθεί ιστορικός και λέγεται ότι έχει πολεμήσει με τον Γιλγαμές τής Ουρούκ. Ο Γιλγαμές επίσης θεωρείται αποδεδειγμένα ιστορικό πρόσωπο. Έχτισε (ή επανοικοδόμησε) τον οίκο τού Ενλίλ στη Νιππούρ. Ο κατάλογος τών βασιλέων λέει γι' αυτόν: "που έπληξε τα όπλα τής γης Ελάμ", έτσι αυτός πρέπει να έχει νικήσει τον Ελάμ στη μάχη.

Αγκά (περίπου 2680 π.Χ.) Τελευταίος βασιλιάς τής Δυναστείας. Γιος τού Ενμεχαρεγγέσι. Σύμφωνα με τον "βασιλικό κατάλογο", έχασε τον έλεγχο τής Νιπούρ από τον βασιλιά τής Ουρ. (Κόρπους Νο 5: σ. 46). Πολιόρκησε την Ουρούκ τού Γιλγαμές, αλλά τον ανάγκασε να φύγει. Νικήθηκε στη συνέχεια από την Ουρούκ, και η κυριαρχία τής Κις τελείωσε. Πιθανώς πέθανε πριν από το 2.650 π.Χ.

 

Παράλληλη ανταγωνιστική δυναστεία στην Ουρούκ

1η Δυναστεία της Ουρούκ (Ουρούκ Ι)

Σύντομα μετά το τέλος τής βασιλείας τού Ετάνα (πρώτου καταγεγραμμένου βασιλιά της Κις Ι), ο Μεσκιαγγασέρ (περίπου 2800 π.Χ.), δημιούργησε μια ανταγωνιστική δυναστεία στην Ουρούκ. Ο Μεσκιαγγασέρ ο οποίος κέρδισε τον έλεγχο τού βασιλείου, επεκτάθηκε από τη Μεσόγειο Θάλασσα στα βουνά Ζάγρος.

Τον διαδέχθηκε ο γιός του Ενμερκάρ (ήκμασε γύρω στο 2.750 π.Χ.). Ήταν μια βασιλεία αξιοσημείωτη για μια εκστρατεία εναντίον τής Αράττα, μιας πόλης - κράτους στα Βορειο - Ανατολικά τής Μεσοποταμίας.

Τον Ενμερκάρ τον διαδέχθηκε ο Λουγκαλμπάντα, ένας από τους στρατιωτικούς αρχηγούς του. Τα ανδραγαθήματα και οι κατακτήσεις τού Ενμερκάρ και τού Λουγκαλμπάντα, είναι το θέμα ενός κύκλου επικών διηγημάτων, που αποτελούν τη σπουδαιότερη πηγή πληροφοριών για την πρώιμη αυτή περίοδο τής Σουμερίας.

Στο τέλος τού βασιλείου τού Λουγγαλμπάντα, ο Ενμεμπαραγκέσι (περ. 2.700 π.Χ.), ένας βασιλιάς τής Κις, από τη δυναστεία τού Ετάνα, άρχισε πάλι να είναι κύριος κυβερνήτης τής Σουμερίας. Τα εξέχοντα κατορθώματά του, περιλαμβάνουν μια νίκη επί τής χώρας τού Ελάμ και την οικοδομή στη Νιππούρ τού Ναού τού Ενλίλ, τής κύριας θεότητας τού Σουμεριανού πανθέου.

Προηγούμενη περίοδος // Επόμενη περίοδος // Πίνακες τών περιόδων

Δημιουργία αρχείου: 20-6-2000.

Τελευταία ενημέρωση: 14-10-2004.

ΕΠΑΝΩ