Οι εορτές τής Εκκλησίας μας έχουν σκοπό να ανατροφοδοτούν την ζωή μας και να μάς βοηθούν να ανακαλύπτουμε περισσότερο όχι μόνον τον σκοπό μας ως ανθρώπων, αλλά κυρίως ως Χριστιανών. Ο Χριστός ήλθε στον κόσμο για να μάς ανυψώση από τον κόσμο, έγινε άνθρωπος για να μάς κάνη κατά Χάριν θεούς, προσέλαβε το θνητό, παθητό και φθαρτό σώμα, χωρίς την αμαρτία, για να μάς απαλλάξη από την αμαρτία, τον θάνατο και τον διάβολο. Έτσι, ανατροφοδοτείται η ζωή μας και καταλαβαίνουμε το νόημα τών χριστιανικών εορτών.

Την ημέρα τών Χριστουγέννων, κατά την ακολουθία τού Όρθρου, ψάλλουμε το καταπληκτικό «εξαποστειλάριον»: «Επεσκέψατο ημάς εξ ύψους ο Σωτήρ ημών, Ανατολή ανατολών, και οι εν σκότει και σκιά, εύρομεν την αλήθειαν και γαρ εκ τής Παρθένου, ετέχθη ο Κύριος». Στο τροπάριο αυτό ο Χριστός καλείται Κύριος, Σωτήρ, Ανατολή ανατολών, που φώτισε όσους βρίσκονταν στο σκοτάδι και την σκιά, και εμείς δι' Αυτού βρήκαμε την αλήθεια.

Εντύπωση προξενεί ότι ο Χριστός καλείται «Ανατολή ανατολών» που φωτίζει αυτούς που βρίσκονται στο σκοτάδι και την σκιά.

Ανατολή καλείται η εμφάνιση στον ορίζοντα ενός ουρανίου σώματος, γι’ αυτό λέμε «ανέτειλε ο ήλιος» ή έγινε «η ανατολή τού ηλίου». Ανατολή λέγεται και η ώρα και το σημείο τού ορίζοντα από το οποίο ανατέλλει ο ήλιος. Επίσης, από πλευράς γεωγραφικής, ανατολή ονομάζεται ο χώρος που βρίσκεται προς το μέρος που ανατέλλει ο ήλιος, γι’ αυτό προσδιορίζουμε τα σημεία τής γης ως ανατολή και δύση, ως ανατολικές και δυτικές χώρες.

Ο Χριστός με την ενανθρώπησή Του είναι ο ολόλαμπρος ήλιος, από τον οποίον εκπορεύεται το άκτιστο Φως τής Θεότητος, γι’ αυτό τα Χριστούγεννα είναι η ανατολή τής θείας αγάπης και τής φιλανθρωπίας τού Θεού. Ο Χριστός είναι η «Ανατολή τών ανατολών», η πιο ευλογημένη ανατολή που έλαμψε στον κόσμο και φυγάδευσε το σκοτάδι τής πλάνης, τής αμαρτίας, τού μίσους και τού θανάτου. Τι καταπληκτική είναι αυτή η φράση «Ανατολή ανατολών»!

Με την ευκαιρία αυτή θέλω να υπενθυμίσω ότι ο γεωγραφικός χώρος τής ανατολής, όπου πριν αιώνες ανέτειλε ο Χριστός, που είναι η «Ανατολή τών ανατολών», αυτήν την περίοδο βρίσκεται στο σκοτάδι και την σκιά τού θανάτου. Βέβαια, στην Βηθλεέμ, τα Ιεροσόλυμα και γενικότερα στην Παλαιστίνη επικρατεί σχετική ηρεμία, αλλά στην ευρύτερη περιοχή, όπου δημιουργήθηκαν οι πρώτες αρχαίες Χριστιανικές Εκκλησίες, επικρατεί η ατμόσφαιρα τού πολέμου, εξελίσσεται ένας νέος παγκόσμιος πόλεμος από εσωγενείς και εξωγενείς παράγοντες.

Οι ειδήσεις είναι φρικιαστικές. Αν περιορισθούμε στον Χριστιανικό και Ορθόδοξο πληθυσμό, παρατηρούμε ότι Χριστιανικοί Ναοί γκρεμίζονται ή βομβαρδίζονται, Χριστιανοί φυλακίζονται, βασανίζονται, εκδιώκονται και αποκεφαλίζονται, ο Χριστιανισμός συρρικνώνεται και εξαφανίζεται.

Αυτές τις ημέρες σκεπτόμουν έντονα με ιδιαίτερο πόνο: Πόσοι Χριστιανικοί Ναοί στην περιοχή τής ανατολής θα ανοίξουν για να ψαλλούν τα θαυμάσια και θεόπνευστα χριστουγεννιάτικα τροπάρια; Πόσοι Χριστιανοί θα μπορέσουν να εκκλησιασθούν και να κοινωνήσουν τού Σώματος και τού Αίματος τού Χριστού; Πόσοι πιστοί θα ακούσουν τον αγγελικό ύμνο «Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκία»; Πόσα παιδιά θα γευθούν την θαλπωρή τών ημερών αυτών; Πόσοι θα αισθανθούν το φως τής γεννήσεως τού Χριστού και όχι το σκοτάδι τού πολέμου και τού θανάτου;

Τραγικές είναι οι συνθήκες ζωής στην ανατολή, αλλά και σε άλλα μέρη τής γης, που προέρχονται από την κακία, το μίσος τών ανθρώπων που ζουν χωρίς Χριστό. Και εμείς που απολαμβάνουμε αυτήν την εξωτερική ηρεμία και ειρήνη πρέπει να προσευχόμαστε για τα αδέλφια μας που βρίσκονται σε αυτές τις τραγικές συνθήκες ζωής.

Όμως, ο Χριστός εξακολουθεί να είναι η «Ανατολή ανατολών», παρά τις δυσμενείς καταστάσεις, γιατί εργάζεται μυστικά στην ζωή τών ανθρώπων, ζη μυστικά και ήσυχα μέσα στην καρδιά τους, και ανατέλλει σε αυτούς που Τον επικαλούνται δυνατά και τους χορηγεί το φως τής γνώσεως, τής αληθείας και τής ζωής. Ο Χριστός, η «Ανατολή τών ανατολών», ανατέλλει το Φως Του και μέσα στις κατακόμβες, στις φυλακές, στα σπήλαια τής ερήμου, στην ακαταστασία τού πολέμου.

Κυρίως, μέσα στην καρδιά τού ανθρώπου επικρατεί το μεγαλύτερο σκοτάδι τής άγνοιας τού Θεού, τής πείνας για Θεό, τής δίψας για αιώνια ζωή, εκεί επικρατεί η σκιά τού ζοφερού θανάτου. Εκεί πρέπει να ανατείλη η «Ανατολή τών ανατολών», εκεί να γεννηθή η ένσαρκη αγάπη, η θεανθρώπινη φιλανθρωπία, η υψίστη τρυφερότητα.

Εύχομαι σε όλους σας να δήτε την «Ανατολή τών ανατολών», δηλαδή τον Χριστό, και να γεμίση η ζωή σας από το θείο Φως και την αθάνατη ζωή. Ακόμη προσεύχομαι ώστε όλοι οι αδελφοί μας που ζουν σε όλα τα μέρη τής γης να αισθανθούν στην καρδιά τους και στην ζωή τους την ανατολή τού θείου Φωτός και να δουν το τέλος τών δοκιμασιών τους, την φυγάδευση τού σκότους και την υπέρβαση τής σκιάς τού θανάτου.