Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας

Κεντρική Σελίδα

Ορθοδοξία-Εορτές

Το Χριστουγεννιάτικο δέντρο και η ιστορία του στα βάθη των αιώνων * Πότε γεννήθηκε ο Ιησούς Χριστός; * Ο εορτασμός τών Χριστουγέννων 1ο μέρος * Η προσκύνηση των Μάγων στον νεογέννητο Χριστό * Xριστούγεννα: το «πώς» και το «τι» * "Ηλιούγεννα": Το αρχαίο Ελληνικό έθιμο τών Χριστουγέννων

ΔΕΝ μιλάει για Χριστουγεννιάτικα δένδρα στο 10ο κεφάλαιο τού προφήτη Ιερεμία!

Ο Όσιος Ιερώνυμος περί «Χριστουγεννιάτικων δέντρων»

Του Ερευνητή Ιστορικού Roger Pearse

 Μετάφραση Α. Ν.

 

Πηγή: https://www.roger-pearse.com

 

Αν και το Χριστουγεννιάτικο δένδρο ΔΕΝ είναι Ορθόδοξο Χριστιανικό έθιμο αλλά κοινωνικό, δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα για τους Χριστιανούς, να στολίζουν με αυτό το σπίτι τους εορταστικά. Επειδή όμως κάποιες ακραίες Προτεσταντικές θρησκείες, θεωρούν το έθιμο αυτό "ειδωλολατρικό", και καταβάλλουν προσπάθεια να "ανακαλύψουν" στην Αγία Γραφή εδάφια που το καταδικάζουν, δημοσιεύουμε και εδώ μεταφρασμένο το παρακάτω άρθρο, το οποίο στηριγμένο σε μία κακή μετάφραση τού Ιερεμία, από την Αγγλική Μετάφραση Βασιλέως Ιακώβου, KJV, αλλοιώνει την έννοια τής Αγίας Γραφής.

Υπάρχει ένας ενδιαφέρων ισχυρισμός που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο (ένας από πολλούς), πως ο Προφήτης Ιερεμίας στο 10:2-5 καταδικάζει την χρήση… «Χριστουγεννιάτικων δέντρων».  Ευτυχώς, ο ιστότοπος «Watch Jerusalem» μας παρουσιάζει αυτόν τον ισχυρισμό επακριβώς, (στη συνέχεια), με τίτλο του άρθρου τους «Χριστουγεννιάτικα Δέντρα μέσα στην Εβραϊκή Βίβλο»:

 

Το Βιβλίο του Προφήτη Ιερεμία (γραμμένο περίπου το 600 π.Χ.) λέει τα ακόλουθα στο κεφ.10:

1 Ακούστε τον λόγο, που ο Κύριος μιλάει σε σας, ω οίκος Ισραήλ. 2 Έτσι λέει ο Κύριος: Μη μαθαίνετε τον δρόμο των εθνών, και στα σημεία τού ουρανού μη φοβάστε, επειδή τα έθνη τα φοβούνται. 3 Δεδομένου ότι, τα νόμιμα των λαών είναι μάταια· επειδή, κόβουν ξύλο από το δάσος, εργασία χεριών ενός μαραγκού με τον πέλεκυ. 4 Το καλλωπίζουν με ασήμι και με χρυσάφι· το στερεώνουν με καρφιά και με σφυριά, για να μη κινείται. 5 Είναι διαμορφωμένα σαν τον φοίνικα, αλλά δεν μιλούν· έχουν ανάγκη να βαστάζονται, επειδή δεν μπορούν να περπατήσουν. Μη τα φοβάστε· επειδή, δεν μπορούν να κακοποιούν ούτε είναι δυνατόν σ' αυτά να αγαθοποιήσουν. 6 Κύριε, δεν υπάρχει όμοιος με σένα· είσαι μέγας, και το όνομά σου είναι μέγα σε δύναμη. 7 Ποιος δεν θα σε φοβόταν, Βασιλιά των εθνών; Επειδή, σε σένα ανήκει τούτο· για τον λόγο ότι, ανάμεσα σε όλους τους σοφούς των εθνών, και σε όλα τα βασίλειά τους, όμοιος με σένα δεν υπάρχει. 8 Αλλά, είναι ολοκληρωτικά κτηνώδεις και άφρονες· το ξύλο είναι διδασκαλία ματαιοτήτων. 9 Ασήμι, χυμένο σε πλάκες, φέρθηκε από τη Θαρσείς, και χρυσάφι από την Ουφάζ, εργασία τεχνίτη, και χεριών χρυσοχόου· βαθυγάλαζο, και πορφυρούν είναι το ένδυμά τους· εργασία σοφών όλα αυτά.

Εδώ παρατηρούμε μια παράδοση κατά την εποχή του Ιερεμία: την κοπή ενός δένδρου από το δάσος, την μεταφορά του στον προορισμό, την στερέωσή του σε όρθια στάση και την κάλυψή του με διάφορα διακοσμητικά. Η παράδοση αυτή σαφώς αναγνωρίζεται ως ειδωλολατρική, η οποία δεν πρέπει να ακολουθείται.

Η εν λόγω ιστοσελίδα διαχειρίζεται από τους ακόλουθους του Herbert W. Armstrong, ο οποίος είχε δημιουργήσει την «Παγκόσμια Εκκλησία του Θεού» (The Worldwide Church of God) - μια αιρετική αμερικανική ομάδα - στα μέσα του περασμένου αιώνα.   Ο εν λόγω ισχυρισμός πιθανόν να προέρχεται από τους ακόλουθους του Armstrong, αν και μια σχετική αναζήτηση δεν ήταν πλήρης. Επίσης απ’ ότι φαίνεται, είναι και δημοφιλής στις ομάδες «Εβραϊκές ρίζες» που εμφανίστηκαν στην δεκαετία του 1980 και υποστηρίζουν την παραδοσιακή προσήλωση στην Τορά.

Ο ισχυρισμός αυτός υπάρχει και μέσα στο άρθρο «Χριστουγεννιάτικα Δένδρα» κάποιου John Hinton:

 

Ιερεμίας 10:2 (Μετάφραση Βασιλέως Ιακώβου αποκλειστικά):  «Έτσι λέει ο Κύριος: Μη μαθαίνετε τον τρόπο των ειδωλολατρών και μην απογοητεύεσθε από τα σημεία του ουρανού, διότι οι ειδωλολάτρες απογοητεύονται από αυτά. 3 Επειδή τα έθιμα των ανθρώπων είναι μάταια, αφού: κάποιος κόβει ένα δέντρο από το δάσος (έργο των χειρών του εργάτη) με το τσεκούρι. 4 Το στολίζουν με ασήμι και χρυσό, το στερεώνουν με καρφιά και με σφυριά, ώστε να μην μετακινείται. 5 Στέκονται όρθια σαν τον φοίνικα, αλλά δεν μιλούν: πρέπει αναγκαστικά να μεταφέρονται, επειδή δεν μπορούν αυτά να κινηθούν. Μη τα φοβάστε, διότι δεν μπορούν να κάνουν το κακό, αλλά ούτε είναι μέσα τους να κάνουν το καλό.»      

...Το χριστουγεννιάτικο δέντρο είναι μια κατάφωρη προσβολή προς τον Θεό, και όμως πολλοί, αν όχι οι περισσότεροι, δηλωμένοι Χριστιανοί, στήνουν από ένα. Οι περισσότεροι από αυτούς που δεν το κάνουν, δεν το κάνουν επειδή απλώς δεν τους βολεύει - και όχι επειδή τους καταδικάζει η Αγία Γραφή.

Οι σύγχρονες διαστροφές κρύβουν αυτήν την προειδοποίηση, διαστρέφοντας αυτό το εδάφιο, με το να παρουσιάζουν το στολισμένο δέντρο ως τάχα ένα σύνηθες ξόανο. Έχω δει πολλά χριστουγεννιάτικα δέντρα μέσα από τα παράθυρα ναών σε όλη την Αμερική, ακόμη και σε ναούς των Βαπτιστών. Αυτό είναι ό,τι πιο κραυγαλέο που θα μπορούσαν να κάνουν, που δείχνει το ποιόν της εκκλησίας τους, και θα πρέπει να αποτελεί προειδοποίηση προς όλους που διαθέτουν έστω λίγη πνευματική διάκριση.

Οι σύγχρονες μεταφράσεις καθιστούν σαφέστερο πως αυτό που «βλέπουν» στο εν λόγω εδάφιο είναι την κατασκευή ενός ξύλινου ειδώλου-ξόανου - πιθανώς μια στήλη της θεάς Ασερά - και όχι ένα δέντρο με κρεμασμένα στολίδια. Η κοπή του δέντρου ήταν για να αποκτηθεί το ξύλο που θα το διαμόρφωναν για να κατασκευάσουν το είδωλο, το οποίο διακοσμούσαν με διάφορα χρυσά και αργυρά τεχνουργήματα και έντυναν με υφάσματα.

Στήλη της Ασερά από ξύλο. Επί Εζεκία τις κατέκοψαν όλες.

 

Γίνεται προφανές πως η συγκεκριμένη διδασκαλία είναι μια περίπτωση όπου η παλαιότερη γλώσσα της εκδοχής KJV μπορεί να παραπλανήσει έναν σύγχρονο αναγνώστη.

Σκέφθηκα λοιπόν, πως ίσως θα είχε ενδιαφέρον να δούμε τι «έβλεπε» μέσα σε αυτό το εδάφιο ένας παλαιότερος σχολιαστής του κεφ.10 του Ιερεμία.

Ο Ωριγένης στις Ομιλίες του για τον Ιερεμία, δεν σχολιάζει αυτό το εδάφιο του κεφ.10.

Όμως ο Όσιος Ιερώνυμος, που έγραφε το 414 μ.Χ., το έπραξε!   Ιδού τι λέει: (Χρησιμοποιήσαμε την αγγλική μετάφραση του βιβλίου του Michael Graves που δημοσιεύτηκε από την IVP, σελ.66):

 

10:1-3α: «Ακούστε τον λόγο που σας λέει ο Κύριος, ω οίκε του Ισραήλ. Έτσι λέει ο Κύριος: «Να μην μαθαίνετε τον τρόπο των εθνών, ούτε να απογοητεύεσθε από τα σημάδια των ουρανών επειδή τα έθνη απογοητεύονται από αυτά, διότι τα έθιμα των ανθρώπων είναι ψεύτικα».

Για να είμαστε ακριβείς, αυτά τα λέει εναντίον εκείνων που λατρεύουν τα ουράνια σώματα, καθώς και τα πράγματα που έχουν οριστεί ως σημεία για τους χρόνους, τους καιρούς, για υπολογισμούς και τις ημέρες, και οι οποίοι υποθέτουν πως η ανθρώπινη φυλή κυβερνιέται από αυτά τα ουράνια σώματα, και πως οι γήινες υποθέσεις συντάσσονται ανάλογα με ουράνιες αιτίες. Και όταν λέει «τα έθιμα (ή οι νόμοι) των ανθρώπων είναι ψεύτικα», υποδεικνύει πως όλη η ανθρώπινη σοφία είναι μάταιη και δεν έχει τίποτα χρήσιμο μέσα της.

10: 3β-5: «Ένα δέντρο του δάσους κόβεται και δουλεύεται με τσεκούρι από τα χέρια ενός τεχνίτη. Οι άνθρωποι το στολίζουν με ασήμι και χρυσό, τα στερεώνουν με σφυρί και καρφιά «έτσι ώστε να μην διαλυθούν» - ή «για να μην μετακινηθούν από την θέση τους».  «Τα διαμορφώνουν ώστε να μοιάζουν με φοινικόδεντρα, και δεν έχουν δυνατότητα ομιλίας. Πρέπει να τα κουβαλάνε, διότι δεν μπορούν να περπατήσουν. Μην τα φοβάστε, γιατί δεν μπορούν να κάνουν το κακό, ούτε είναι μέσα τους να κάνουν το καλό».

Εδώ σαφώς πρόκειται για μια περιγραφή των ειδώλων που λατρεύουν τα έθνη:

«Ένα δέντρο του δάσους», λέει, «κόβεται» - άρα, το υλικό από το οποίο κατασκευάζονται τα είδωλα είναι φθηνό και φθαρτό.

«δουλεύεται ... από τα χέρια ενός τεχνίτη»: αφού ο τεχνίτης είναι θνητός, θνητά είναι και τα πράγματα που διαμορφώνει.

«Οι άνθρωποι τα στολίζουν με ασήμι και χρυσό», έτσι ώστε από τη λάμψη του καθενός από αυτά τα υλικά να ξεγελιούνται οι απλοϊκοί. 

(Σχόλιο του R.Pearse: Αυτό το ίδιο λάθος έχει περάσει διαχρονικά και σε εμάς: στο ότι κρίνουμε την θρησκεία των ανθρώπων ανάλογα με τον πλούτο της.)

«Τα στερεώνουν με σφυριά και καρφιά για να μην διαλυθούν» (ή «να μην μετακινηθούν από την θέση τους»). Πόσο μεγάλη μπορεί να είναι η δύναμη των ειδώλων, αν δεν είναι ικανά να σταθούν όρθια εκτός αν είναι στερεωμένα με σφυριά και καρφιά;

«Τα έχουν διαμορφώσει ώστε να μοιάζουν με φοινικόδεντρα» - έχουν μεν την ομορφιά της μεταλλοτεχνίας και έχουν διακοσμηθεί με την τέχνη της ζωγραφικής, αλλά δεν διαθέτουν χρησιμότητα, που θα μπορούσε να προσφέρει κάποιο όφελος στον τεχνίτη.

«Και δεν μπορούν να μιλήσουν»: μα δεν υπάρχει τίποτα ζωντανό σε αυτά, όπως είναι γραμμένο: «Έχουν στόματα αλλά δεν μιλούν, έχουν ώτα αλλά δεν ακούνε»…

«Πρέπει να τα κουβαλάνε»: διότι δεν μπορούν να περπατήσουν. Αυτός που τα κουβαλάει είναι πιο δυνατός από αυτά που κουβαλάει. Πράγματι, στο ένα υπάρχει η ικανότητα να σκέφτεται, ενώ το άλλο έχει μια υλική μορφή χωρίς την ικανότητα να σκέφτεται.

«Μην τα φοβάστε, διότι δεν μπορούν να κάνουν το κακό, ούτε είναι μέσα τους να κάνουν το καλό».  Διότι τα περισσότερα έθνη λατρεύουν τακτικά τους δαίμονες - σε ορισμένες περιπτώσεις για να τους αποτρέψουν από το να κάνουν κακό, και σε άλλες περιπτώσεις για να τους ζητήσουν κάποια χάρη.  Από εδώ προέρχεται και η φράση του Βιργιλίου: «ένα μαύρο πρόβατο για τον θεό της καταιγίδας, ένα λευκό για τους ευνοϊκούς Ζέφυρους».

Ό,τι έχουμε πει για τα είδωλα μπορεί επίσης να εφαρμοστεί σε όλες τις διδασκαλίες που είναι αντίθετες με την αλήθεια. Διότι οι ψεύτικες διδασκαλίες υπόσχονται μεγάλα πράγματα και κατασκευάζουν από μέσα από αυτά μια εικόνα για μια κενή λατρεία. Κάνουν μεγαλειώδεις ισχυρισμούς, και εμποδίζουν την λογική των ανειδίκευτων με τις χρυσές θεωρίες τους και την ευγλωττία τους, η οποία λάμπει με τη λαμπρότητα του ασημιού.  Στηρίζονται, από αυτούς που τα επινοούν, ενώ δεν έχουν καμία χρησιμότητα. Η καλλιέργεια τέτοιων διδασκαλιών ανήκει κανονικά στα έθνη και σε εκείνους που αγνοούν τον Θεό.

 

 

Οι αναφορές είναι από το Βιβλίο Ψαλμών 115:5-6 και τον Βιργίλιο, Αινειάς 3.120 (στο κείμενο Loeb).

 

Βουλγάτα Ιερωνύμου

https://www.biblegateway.com

Ελληνικά Μασοριτικού

https://ebible.gr/mnb/

 

Αγγλικά Βουλγάτας

https://www.biblegateway.com

Εβδομήκοντα

1 Audite verbum quod locutus est Dominus super vos, domus Israel.

 

2 Haec dicit Dominus: Juxta vias gentium nolite discere, et a signis caeli nolite metuere, quae timent gentes,

 

 

3 quia leges populorum vanae sunt. Quia lignum de saltu praecidit opus manus artificis in ascia:

 

4 argento et auro decoravit illud: clavis et malleis compegit, ut non dissolvatur:

 

 

5 in similitudinem palmae fabricata sunt, et non loquentur: portata tollentur, quia incedere non valent. Nolite ergo timere ea, quia nec male possunt facere, nec bene.

 

 

6 Non est similis tui, Domine: magnus es tu, et magnum nomen tuum in fortitudine.

 

7 Quis non timebit te, o Rex gentium? tuum est enim decus: inter cunctos sapientes gentium, et in universis regnis eorum, nullus est similis tui.

 

8 Pariter insipientes et fatui probabuntur: doctrina vanitatis eorum lignum est.

 

9 Argentum involutum de Tharsis affertur, et aurum de Ophaz: opus artificis et manus aerarii. Hyacinthus et purpura indumentum eorum: opus artificum universa haec.

 

 

1 Ακούσατε τον λόγον, τον οποίον ο Κύριος λαλεί προς εσάς, οίκος Ισραήλ.

 

 

2 Ούτω λέγει Κύριος· Μη μανθάνετε την οδόν τών εθνών και εις τα σημεία τού ουρανού μη πτοείσθε, διότι τα έθνη πτοούνται εις αυτά.

 

 

3 Διότι τα νόμιμα τών λαών είναι μάταια, διότι κόπτουσι ξύλον εκ τού δάσους, έργον χειρών τέκτονος με τον πέλεκυν.

 

 

 

4 Καλλωπίζουσιν αυτό με άργυρον και χρυσόν· στερεόνουσιν αυτό με καρφία και με σφύρας, δια να μη κινήται. (διαλυθεί)

 

 

5 Είναι όρθια ως φοίνιξ, αλλά δεν λαλούσιν· έχουσι χρείαν να βαστάζωνται, διότι δεν δύνανται να περιπατήσωσι. Μη φοβείσθε αυτά· διότι δεν δύνανται να κακοποιήσωσιν, ουδέ είναι δυνατόν εις αυτά να αγαθοποιήσωσι.



6 Δεν υπάρχει όμοιός σου, Κύριε· είσαι μέγας και μέγα το όνομά σου εν δυνάμει.

 

 

7 Τις δεν ήθελε σε φοβείσθαι, Βασιλεύ τών εθνών; διότι εις σε ανήκει τούτο, διότι μεταξύ πάντων τών σοφών τών εθνών και εν πάσι τοις βασιλείοις αυτών δεν υπάρχει όμοιός σου.


8  Αλλ είναι παντάπασι κτηνώδεις και άφρονες· διδασκαλία ματαιοτήτων είναι το ξύλον.

 

9 Αργύριον κεχυμένον εις πλάκας εφέρθη από Θαρσείς και χρυσίον από Ουφάζ, έργον τεχνίτου και χειρών  χρυσοχόου· κυανούν και πορφυρούν είναι το ένδυμα αυτών· έργον σοφών πάντα ταύτα.

1 Hear the word that the Lord has spoken concerning you, O house of Israel.

 

 

 

2 Thus saith the Lord: Learn not according to the ways of the nations, and be not afraid of the signs of heaven, which the nations fear.

 

 

 

3 Because the laws of the people are vain. Because the wood of the forest is the work of a craftsman with an axe.

 

 

 

 

4 They overlay it with silver and gold, and fasten it with nails and hammers, that it might not fall apart.

 

 

 

 

5 They are fashioned in the likeness of a palm tree, and they do not speak: they must be carried, for they cannot walk. Therefore fear them not, because they can do neither evil nor good.

 

 

 

 

6 There is none like you, O Lord: you are great, and your name is great in power.

 

 

 

7 Who will not fear you, King of the nations? For it is yours: among all the wise men of the nations, and among all their kingdoms, there is none like you.

 

 

 

8 They will all be proved together to be senseless and foolish: the doctrine of their vanity is the wood.

 

 

9 Silver beaten cloth is brought from Tarshish, and gold from Uphaz, the work of the artificer and of the hands of the smelter. Blue and purple is their clothing: all these are the work of artificers.

 

1 Ακούσατε τον λόγον Κυρίου, ον ελάλησεν εφ' υμάς, οίκος Ισραήλ·

 

 

2 τάδε λέγει Κύριος· κατά τας οδούς τών εθνών μη μανθάνετε και από τών σημείων τού ουρανού μη φοβείσθε, ότι φοβούνται αυτά τοις προσώποις αυτών.

 

3 ότι τα νόμιμα τών εθνών μάταια· ξύλον εστίν εκ τού δρυμού εκκεκομμένον, έργον τέκτονος και χώνευμα·

 

 

4 αργυρίω και χρυσίω κεκαλλωπισμένα εστίν· εν σφύραις και ήλοις εστερέωσαν αυτά,

 

 

 

 

 5 θήσουσιν αυτά, και ου κινηθήσονται· αργύριον τορευτόν εστιν, ου πορεύσονται·

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 αργύριον προσβλητόν από Θαρσίς ήξει, χρυσίον Μωφάζ και χείρ χρυσοχόων, έργα τεχνιτών πάντα· υάκινθον και πορφύραν ενδύσουσιν αυτά·

5 αιρόμενα αρθήσονται, ότι ουκ επιβήσονται. μη φοβηθήτε αυτά, ότι ου μη κακοποιήσωσι, και αγαθόν ουκ έστιν εν αυτοίς.

 

 

Βλέπουμε λοιπόν πως ο Όσιος Ιερώνυμος, όπως κάθε λογικός άνθρωπος, αντιλαμβάνεται το εν λόγω εδάφιο ως σχετιζόμενο με την διαδικασία κατασκευής ενός ξύλινου παγανιστικού ειδώλου, και όχι ενός «Χριστουγεννιάτικου δέντρου».

Τα Χριστούγεννα εμφανίζονται στο ιστορικό αρχείο για πρώτη φορά το 336 μ.Χ., στη Χρονογραφία του 354. Δεν βρίσκεται όμως η οποιαδήποτε καταγραφή, για περισσότερα από χίλια χρόνια, πως ο οποιοσδήποτε εόρταζε τα Χριστούγεννα με ένα δέντρο - μέχρι το 1521, όταν σε ένα Μητρώο του Δημαρχείου της πόλης Séléstat στην γερμανόφωνη Αλσατία καταγράφηκε η πρώτη εμφάνιση του «Χριστουγεννιάτικου δέντρου», διακοσμημένου με άζυμα πιττάκια μεταλήψεως και κόκκινα μήλα.

Λίγα χρόνια αργότερα, μια αρρώστια στα οπωροφόρα δέντρα ανάγκασε να χρησιμοποιηθούν τεχνητά γυάλινα μήλα αντί των πραγματικών, και έτσι γεννήθηκε το «μπιχλιμπίδι» που κρεμιέται στα Χριστουγεννιάτικα δέντρα μέχρι τις μέρες μας.

Πάντως είναι σίγουρο  πως το 414 μ.Χ. το «Χριστουγεννιάτικο δέντρο» ήταν εντελώς άγνωστο στον Άγιο Ιερώνυμο.

 

****************************

 

Το Χριστουγεννιάτικο δέντρο στην Ελλάδα

Πηγή:  https://www.helppost.gr

 

Στην Ελλάδα το έθιμο του χριστουγεννιάτικου δέντρου το έφεραν οι Βαυαροί και στολίστηκε για πρώτη φορά στην χώρα μας στα ανάκτορα του βασιλιά Όθωνα.

Πρόδρομος του χριστουγεννιάτικου δέντρου στην Ελλάδα ήταν το παραδοσιακό «Χριστόξυλο» ή «Δωδεκαμερίτης» ή «Σκαρκάνζαλος» κυρίως στα χωριά της Βορείου Ελλάδος.

Κάθε χρόνο έβαζαν ένα μεγάλο κούτσουρο στο τζάκι ή στις σόμπες τους από αγριοκερασιά, πεύκο ή ελιά και το άφηναν να καίει κατά τη διάρκεια των 12 ημερών των γιορτών από τα Χριστούγεννα έως και τα Φώτα.  Λέγανε πώς αυτό το έθιμο έφερνε τύχη και γούρι στα σπίτια και έδιωχνε τα καλικατζαράκια από το σπίτι.

Από όπου και να έρχεται, όσο ψήλο ή κοντό είναι, στολισμένο ή μη, με λαμπιόνια ή χωρίς, το χριστουγεννιάτικο δέντρο φέρνει χαρά, δώρα και το γιορτινό κλίμα στο σπίτι.

Δημιουργία αρχείου: 23-12-2021.

Τελευταία μορφοποίηση: 23-12-2021.

ΕΠΑΝΩ