ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑ

Α). Γέννηση-ανατροφή:

          Ο κατά κόσμο Ιωάννης Νικολαΐδης γεννήθηκε στην Καλαμάτα το 1895, από ευσεβείς γονείς. στην πόλη αυτή τέλειωσε το Δημοτικό και το Γυμνάσιο. Σαν έφηβος ήταν πολύ στοχαστικός και ζωηρός. Ζητούσε να γνωρίσει τον… Θεό. Γι’ αυτό και ανακάλυψε τον Ηλία Παναγουλάκη. Επρόκειτο περί ενός αυστηρού νηστευτή που ζούσε σε μια σπηλιά κοντά στην Καλαμάτα. Γύρω απ’ αυτόν τον άνθρωπο είχε δημιουργηθεί ένα πνευματικό κίνημα στην ευρύτερη περιοχή, το οποίο δεν όφειλε την δημιουργία του τόσο στα φλογερά κηρύγματα και τις ιδιαίτερες συζητήσεις που έκανε αυτός ο αγράμματος άνθρωπος, αλλά στην ίδια την ζωή του. Εκεί λοιπόν μπήκαν τα θεμέλια του Ιωάννη…

 

Β). Ταξίδι στην Αμερική:

          Όταν τέλειωσε το Γυμνάσιο, αναχώρησε για σπουδές στην Αμερική, σ’ έναν κόσμο που προωθούσε το «Αμερικανικό όνειρο» της ευημερίας, του πλούτου και της ξεγνοιασιάς. Όμως ο νεαρός σπουδαστής ήδη είχε μάθει να μην προσκυνάει  «θεούς αλλοτρίους»!!! Κύρια απασχόλησή του ήταν η πνευματική καλλιέργεια και η μελέτη. Σε ότι καταπιανόταν αρίστευε. Δεν πρέπει πάντως να λησμονήσουμε κατά την περίοδο αυτή και την …πρακτική του εξάσκηση σαν ιεροκήρυκας, που επιτελούσε στο πνευματικό έργο του Μετοχίου του Παναγίου Τάφου, όπου Έξαρχος ήταν ο Επίσκοπος Παντελεήμων.

           Πολλές ενορίες, με την ευλογία του Επισκόπου, τον καλούσαν στον άμβωνα για να κηρύξει. Για τον λόγο αυτό ο Σεβασμιότατος τόλμησε να τον ρωτήσει τι σκέψεις έχει για το μέλλον του, οπότε και ο Ιωάννης του αποκάλυψε πως δεν τολμούσε να εκμυστηρευτεί τον πόθο του για ιεροσύνη, από αίσθηση αναξιότητας… Μόνον εάν ο Θεός καλέσει κάποιον με τρόπο ανεξάρτητο από τη θέλησή του οφείλει αυτός να υπακούσει με τρόμο. Έτσι τον είχε διδάξει ο πνευματικός δάσκαλός του στην Καλαμάτα!

           Ο ευσεβής επίσκοπος θαύμασε τον πνευματικό πλούτο του Ιωάννη και τον κάλεσε να υπηρετήσει τον Κύριο Ιησού. Ο Ιωάννης με απορία και δισταγμό, χωρίς να μιλήσει, έδειξε με την στάση του την υπακοή.  Ο επίσκοπος όμως περίμενε ο Ιωάννης να τον επισκεφθεί, αλλά αυτός δεν το τολμούσε. Μετά από καιρό τελικά επισκέφτηκε δειλά τον επίσκοπο και του είπε: «εάν επιτακτικά το Άγιο Πνεύμα σας πληροφορεί, τότε μόνο θα υπακούσω. Ο κληρικός πρέπει να είναι ή θεόκλητος ή δημόκλητος…». Τότε ο επίσκοπος τον ενημέρωσε ότι την επόμενη Κυριακή θα τον χειροτονούσε διάκονο.

 

Γ). Μοναχός, διάκονος, πρεσβύτερος:

           Με αυτό τον τρόπο ο Επίσκοπος Παντελεήμων βρέθηκε στο σχέδιο του Θεού, έγινε αυτός που άνοιξε τον ιερατικό δρόμο του Ιωάννη. Αφού του ανακοίνωσε την χειροτονία του, τον ασπάστηκε, του έδωσε την ευλογία του και την επόμενη Κυριακή ο Ιερός Ναός του Μετοχίου του Παναγίου Τάφου γέμισε από ομογενείς της Αμερικής. Το βροντερό «άξιος» ακούστηκε και για την κουρά του ως μοναχός, με το όνομα Ιωακείμ αλλά και για την διαδοχική του χειροτονία σε πρεσβύτερο.

           Ολόκληρη η ελληνική παροικία φωτίζεται πλέον όλο και περισσότερο από τα διεισδυτικά και θεολογικά κηρύγματα του π. Ιωακείμ. Η αγάπη και ο βαθύς σεβασμός προς την Ορθοδοξία ήταν έντονα στο πρόσωπό του. Πέραν των άλλων είχε ως αποτέλεσμα, Αμερικανοί ξένων δογμάτων να αρχίσουν επαφές μαζί του και να γνωρίσουν την κρυστάλλινη Ορθόδοξη σκέψη της ζηλευτής αυτής προσωπικότητας. Σε αναγνώριση των έργων του, το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων τον τίμησε με το μετάλλιο του Παναγίου Τάφου.

  

Πάντως αυτό που έκανε σε όλους εντύπωση, ήταν η φυσιογνωμία του προσώπου του, που κατέληγε σε μεγάλη μαύρη γενειάδα, τυπικό δείγμα ενός ρασοφόρου Ορθόδοξου κληρικού. Αναφέρεται περιστατικό όπου τον σταμάτησαν επί ώρες διαβάτες στη μέση του δρόμου για να συζητήσουν μαζί του, ενώ σταμάτησε και η κυκλοφορία των αυτοκινήτων στο σημείο εκείνο! Ούτε με την παρέμβαση της αστυνομίας δεν έφευγαν από κοντά του οι… περαστικοί!

         Δεν πέρασε πολύς καιρός και οι καρποί της ζωής και του έργου του αγίου Πνεύματος, μέσω αυτής της εξαίρετης προσωπικότητας άρχισαν να φαίνονται. Όμως η υγεία του άρχισε να κλονίζεται σοβαρά. Λέγεται ότι έφτασε στο σημείο να κάνει τονωτικές ενέσεις πριν από κάθε του κήρυγμα ή λειτουργία για να σταθεί όρθιος….

 

Δ). Επιστροφή στην Ελλάδα:

      Το 1930 (35 ετών) και ενώ εξακολουθούσε τον αγώνα του να σταθεί όρθιος στις επάλξεις της τοπικής Εκκλησίας, το σχέδιο του Κυρίου δείχνει να τον κατευθύνει προς άλλες οδούς.  Η Εκκλησία της Αμερικής ανορθώνεται από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και μετατρέπεται σε «Αρχιεπισκοπή Αμερικής». Να υπενθυμίσουμε ότι η «Αρχιεπισκοπή Βορείου και Νοτίου Αμερικής» με έδρα τη Νέα Υόρκη, ιδρύθηκε την 11^η Μαΐου 1922, αλλά η διοίκησή της καθορίστηκε με Σύνταγμα το οποίο κατάρτισε η Σύνοδος του Πατριαρχείου το έτος 1931.

          Έτσι λοιπόν η εκεί εκκλησιαστική κατάσταση μεταβάλλεται ριζικά και ειδική επιτροπή, με πρόεδρο τον Μητροπολίτη Κορινθίας Δαμασκηνό –μετέπειτα Αρχιεπίσκοπο Αθηνών– αναλαμβάνει πλέον την λειτουργία της νέας Αρχιεπισκοπής, μέχρι τον καθορισμό του Συντάγματός της. Η επιτροπή εισηγήθηκε στη Σύνοδο και έγινε δεκτό, ο Έξαρχος του Παναγίου Τάφου και Επίσκοπος Παντελεήμων, να επιστρέψει στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων.

           Ο π. Ιωακείμ με ευλογία του απερχομένου Επισκόπου εγκαταλείπει την Αμερική, με προορισμό την Ελλάδα. Φτάνει στον Πειραιά και, μετά από μια σύντομη παραμονή εκεί και στην Αθήνα, αρχίζει το ταξίδι του στην Αθωνική γη.

 

Ε). Στα Καυσοκαλύβια του Αγίου Όρους:

            Το όραμα της τραχιάς ζωής στα ασκητήρια της Αθωνικής Πολιτείας ήταν έντονο μπροστά του, όταν ξεκίνησε για τον Άθωνα. Μεγαλύτερα εμπόδια γι’ αυτή τη ζωή που ποθούσε, θα σταθούν το ασθενικό του κορμί, η ελληνοαμερικανική του παιδεία αλλά και η αριστοκρατική του ανατροφή. Παρόλα αυτά φτάνοντας στο Άγιο Όρος, διαλέγει τα απόμακρα και απόκρημνα Καυσοκαλύβια.

          Οι βίοι των αγίου Μάξιμου, Αγίου Νείλου του Μυροβλύτη, Αγίου Νήφωνα και Αγίου Ακάκιου, έπαιξαν το ρόλο τους γι’ αυτή την απόφαση.  Εδώ γνώρισε πολλούς αληθινούς μοναχούς, που του έδωσαν φτερά. Τους συμβουλευόταν σαν μικρό παιδί και απέφευγε δε συστηματικά τα πρωτεία στη Θεία Λειτουργία. Στις αγρυπνίες όμως ήταν στύλος ακλόνητος. Γνώρισε και τον π. Γρηγόριο από τη Μονή Κωνσταμονίτου. Αυτός ήταν πρώην αξιωματικός του στρατού, γι’ αυτό ήταν αυστηρός και άτεγκτος. Σε αυτόν λοιπόν αποφάσισε να προσκολληθεί…

          Διέμεναν στην Καλύβα του Γενεσίου της Θεοτόκου, στη σκήτη της Αγίας Άννης, στην οποία αργότερα προστέθηκαν και άλλοι μοναχοί. Έγιναν λοιπόν μια ευλογημένη συνοδεία, στην οποία ξεκίνησε από… υποτακτικός! Να σημειωθεί πως η πρόσβαση στην Σκήτη της Αγίας Άννης απαιτεί ανάβαση που σου κόβονται όχι μόνο τα πόδια, αλλά και η καρδιά. Πρόκειται για αληθινή ορειβασία! Ένα πράγμα θα τον κρατήσει όρθιο: ο στέφανος της νίκης…

          Ο γέροντας Γρηγόριος κάμφθηκε από την απαίτηση του Ιωακείμ να λειτουργεί όχι ως Ιερέας (υπήρχαν πολλοί άξιοι λειτουργοί), αλλά ως αρχάριος μοναχός. Μπροστά στην εικόνα της Αγίας Άννης στο Κυριακό, με μάρτυρα τον προϊστάμενο της σκήτης, τον Δικαίο όπως λέγεται, ο π. Ιωακείμ παραδίδει τον βαρύτιμο σταυρό του αρχιμανδρίτη και τα δύο παράσημα, του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων και της Αμερικανικής Κυβέρνησης… Κατόπιν μοιράζει όλα τα πολυτελή ρούχα του και ντύνεται με ταπεινά και απλά αγιορείτικα ράσα. Αποφασίζει τέλος την Δευτέρα, Τετάρτη και Παρασκευή να τρώει μια φορά την ημέρα, χωρίς λάδι, όπως όλοι οι αγιορείτες και όχι όπως ήξερε μέχρι τότε στην Αμερική…

 

Στ). Αποσπάσματα από την ζωή του:

           1). Ο σταυρός της υπακοής: Από τη στιγμή που έγινε υποτακτικός, κάθε βράδυ περνούσε από το γέροντα να εκμυστηρευτεί τους λογισμούς του. Έλεγε: «Μοναχός χωρίς την καθημερινή ομολογία των λογισμών του δεν θα μάθει την τέχνη να πολεμά και να βγαίνει νικητής». Μετά το Θεό είχε τον γέροντά του. Παρ’ όλο το ασθενικό του κορμί ποτέ δεν άφηνε ανεκτέλεστη κοπιαστική εργασία, που του ανέθετε ο γέροντας για λόγους υπακοής.       

       Μία ημέρα τον Οκτώβριο του 1939 αναφέρεται πως, στο μάζεμα της ελιάς της Καλύβας πρωτοστατούσε στην εργασία από το πρωί ως το βράδυ, ενώ όλοι  προσεύχονταν σιωπηλοί. Με τη δύση του ήλιου σταματούσαν, για να γίνει ο Εσπερινός, να ξεκουραστούν μέχρι τη μία και να… συνεχίσουν. Στο δρόμο της επιστροφής οι μοναχοί συγκρατούσαν τον π. Ιωακείμ γιατί ήταν κατάκοπος. Φτάνοντας στην καλύβα, ήλθε η ειδοποίηση πως ήταν η σειρά της δικιάς τους καλύβας να δουλέψουν στο λιοτρίβι. Ο γέροντας τότε στέλνει τον εξουθενωμένο Ιωακείμ… Αυτός, λέει «να είναι ευλογημένο», βάζει μετάνοια και με πρωτοφανή επιθυμία πηγαίνει να γυρίσει την πέτρα (τότε την γυρνούσαν ζώα, αλλά οι μοναχοί για λόγους άσκησης δεν τα άφηναν αυτά να κουραστούν…). Όλοι οι μοναχοί έμειναν άφωνοι!!! Στο λιοτρίβι αργότερα οι μοναχοί τον είδαν να εργάζεται σαν παλικάρι, με την ευχή του γέροντα.

            Μια άλλη φορά, το βράδυ, χτύπησε την πόρτα του γέροντα για να πει τους λογισμούς της ημέρας. Ο γέροντας, συνειδητά ή ασυνείδητα, για να τον δοκιμάσει (;) ακόμη περισσότερο, του είπε να περιμένει. Κουρασμένος από τον κόπο της ημέρας ακούμπησε στον τοίχο και περίμενε… μαζί με τους λογισμούς του. Ο γέροντας εν τω μεταξύ έπεσε να κοιμηθεί. Το πρωί σηκώθηκε για τον Όρθρο και τον βρίσκει απέξω. «Γιατί τέτοια ώρα εδώ;» τον ρωτάει:  «μου είπατε να περιμένω από χθες που χτύπησα την πόρτα», του απάντησε. Με αληθινό θαυμασμό ο γέροντας το έκανε γνωστό σ’ όλη τη συνοδεία. Τέτοια γεγονότα υπήρξαν πάμπολλα στα δεκαοκτώ χρόνια σκληρής άσκησής του στη σκήτη της Αγίας Άννης.

          2). Η αληθής προσευχή του: Όλη την ημέρα ο π. Ιωακείμ προσευχόταν με την αδιάλειπτο καρδιακή προσευχή. Έλεγε συχνά: «αν αφαιρέσεις από τον μοναχό την προσευχή, τότε του αφαιρείς το δικαίωμα να αισθάνεται σαν αληθινό παιδί του Θεού». Συχνά μας ρωτούσε, όταν μας επισκεπτόταν στα διακονήματά μας, αν λέμε την «ευχή» ή τους χαιρετισμούς της Παναγίας. Ελάχιστες φορές συζητούσε και μόνον όταν ήταν ανάγκη, για να μη χάνει χρόνο από την ευχή! Μάλιστα έφτανε να θεωρεί το φαγητό και την ξεκούραση ως… περιττά για χάρη της ευχής!

          Συχνά τη νύχτα οι μοναχοί της συνοδείας άκουγαν τους θρήνους του, αλλά στον Όρθρο ήταν φρέσκος και χαρούμενος… Βέβαια το σώμα του συχνά δεν ακολουθούσε τα πετάγματα της ψυχής. Στη διάρκεια των αγρυπνιών και λόγω της ολονύκτιας ορθοστασίας του, στα πόδια του σχηματίστηκαν έλκη από κακή κυκλοφορία του αίματος, γι’ αυτό ο γέροντας αναγκάστηκε να του απαγορεύσει την διανυκτέρευση στο… Ναό! Το καλό το παλικάρι όμως «ξέρει κι άλλο μονοπάτι».

          Έτσι στο κελί του τοποθέτησε ένα τρίχινο «σάϊσμα» και αφού  τυλιγόταν με ένα βαρύ ρούχο, χωρίς μαξιλάρι, αγωνιζόταν. Και όταν τα μάτια έκλειναν από μόνα τους τα χείλη συνέχιζαν την ευχή: «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού ελέησόν με». Πάντως αναφέρεται πως η πιο δυναμική προσευχή που τον συγκλόνιζε, ήταν το «Παναγία Τριάς» και όποια άλλη Τριαδική προσευχή!!!

          Προς το πρόσωπο της Θεοτόκου έτρεφε ιδιαίτερη αγάπη. Συχνά συμβούλευε: «Κρατηθείτε γερά στη ζωή σας από το φόρεμα της Θεοτόκου και αυτή ασφαλώς θα σας οδηγήσει στον Υιόν της». Άλλοτε πάλι έλεγε: «Τα νοήματα των ύμνων και των ευχών στις ακολουθίες είναι ένα πανέμορφο λιβάδι και όποιος κατορθώσει να μπει μέσα δεν του κάνει καρδιά να βγει. Και βγαίνοντας από το λιβάδι αυτό, θα μοσχοβολάει όλη την ημέρα».

          3). Ευγενής Κολλυβάς: Η συνοδεία αυτή ομονοούσε στο ζήτημα της συχνής Θείας Κοινωνίας. Ακολουθούσε τη θεολογική γραμμή των Κολλυβάδων. Ο πνευματικός της καλύβας π. Χριστόφορος, που προερχόταν από την Μονή Φλαμουρίου στον Βόλο και ησύχαζε στα απόκρημνα Καρούλια, ήταν πνευματικός απόγονός τους. Έτσι το μυστήριο της Θείας Κοινωνίας αποτελούσε καθημερινή σχεδόν τροφή της συνοδείας, πόσο μάλλον του π. Ιωακείμ.

           Η τάξη που επικρατούσε στην Καλύβα με δική του πρωτοβουλία ήταν χαρακτηριστική. Ήταν απότοκος της Κολλυβαδικής γραμμής… Ήταν επίσης πολύ ευγενής και με απέραντη αγάπη προς τους φιλοξενούμενους. Γι’ αυτό έφτανε να λέει: «Αν έλθει στην ακολουθία μας κάποιος ξένος αδελφός, εμείς πρέπει να του παραχωρήσουμε την καλύτερη θέση και μάλιστα στο αναλόγιο, για να ψάλει. Και αν τύχει να κάνει λάθος στον ήχο της ημέρας, εσύ που θα είσαι στον αριστερό χορό να μη τον διορθώσεις και τον προσβάλεις, έως ότου μόνος του το καταλάβει. Η αγάπη και η τιμή και ο σεβασμός είναι σπουδαιότερα από τον ήχο»!!!

          4). Η  αγάπη της… γενειάδας: Από την εποχή που ήταν στην Αμερική, με λύπη παρακολουθούσε το νεωτεριστικό πνεύμα, που άρχισε να διεισδύει και στα εκκλησιαστικά πράγματα. Στο ρεύμα αυτό ο π. Ιωακείμ αντιστάθηκε όσο μπορούσε. Δεν μπορούσε να καταλάβει κληρικό ή μοναχό να αποβάλει τα ράσα, να κόβει τα μαλλιά του ή τα γένια του. Γι’ αυτό πριν χειροτονηθεί προσευχήθηκε στην Παναγία και ζήτησε: «Παναγία μου, θέλω όταν γίνω κληρικός να μου δώσεις γένια και άφθονα μαλλιά, για να είμαι όπως οι κληρικοί της πατρίδος μου».

          Όταν ήλθε στο Άγιο Όρος η γενειάδα του μάκρυνε τόσο, ώστε έφτασε μέχρι τα πόδια του, φαινόμενο σπάνιο στην πατερική ιστορία. Λίγες τέτοιες περιπτώσεις αναφέρονται σε ασκητές!!! Για λόγους όμως ελευθερίας στις κινήσεις, αλλά και ταπείνωσης μπροστά στους άλλους μοναχούς, την έβαζε σε… σακουλάκι που κρεμούσε στον λαιμό. Στα τέλη της ζωής του ζήτησαν οι πατέρες να φωτογραφηθεί με τα ιερατικά του άμφια και τη γενειάδα του. Δεν δέχτηκε αρχικά, αλλά υποχώρησε από αγάπη μπροστά στην επιμονή τους…

 

Ζ). Ασθενής και ομολογητής:

           Κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής του έγινε πολύ καχεκτικός στο σώμα, μέχρι που χρειάστηκε γιατρό. Αντίθετα ο αγιασμός πλημμύριζε το πνεύμα, αλλά και το σώμα όταν χρειάστηκε. Παρά την θέλησή του, ο γέροντας κάλεσε γιατρό στην καλύβα.  Η διάγνωσή του όμως ήταν απογοητευτική: Ο θάνατός του ήταν ζήτημα λίγων μηνών και ο γιατρός ζήτησε τέλεια ανάπαυση και κανονικό διαιτολόγιο, δηλαδή κρέας, αυγά, τυρί κλπ. Όταν έφυγε ο γιατρός, ικέτευσε τον γέροντα να τον αφήσει όλη τη νύχτα στο Ναό και το πρωί να συζητήσουν το θέμα της υγείας του. Ο γέροντας κάτι κατάλαβε και του έδωσε την ευλογία του. Ο π. Ιωακείμ προσευχήθηκε όλη την νύχτα στην Παναγία και το πρωί ζήτησε από τον γέροντα να μην αλλάξει διαιτολόγιο, για να… δοξασθεί η Παναγία!!!

Ο ακάματος υποτακτικός ζήτησε να παίρνει λίγη τροφή μόνο κάθε απόγευμα και μάλιστα όρθιος! Σε ενάμιση χρόνο πέρασε ο γιατρός και ρώτησε αν ζει ο μοναχός.  Όταν τον είδε και τον εξέτασε, διέγνωσε ότι δεν είχε τίποτα (!), έτσι… δοξάστηκε η Παναγία. Ο π. Ιωακείμ προβληματιζόταν παλιότερα με το ημερολογιακό ζήτημα και αργότερα με τα ζητήματα της εκκλησιαστικής κατάστασης.

Σε λίγο τον συγκλόνισε το γεγονός πως πολλά σημαίνοντα πρόσωπα της κοινωνίας της εποχής ήταν μέλη της στοάς, δηλαδή Μασόνοι, αλλά ήθελαν να λέγονται και Ορθόδοξοι… Τους ήλεγξε δημόσια, πέρασε μάλιστα και από δίκη στη Θεσσαλονίκη. Καταδικάστηκε και εξορίστηκε για την ομολογία του αυτή στην Σκόπελο!!! Εκεί η καλοσύνη του, η προσευχή του και η νηστεία του επηρέασαν βαθιά τους νησιώτες. Η παρέλαση των Γερμανικών στρατευμάτων της κατοχής τον βρήκε στην εξορία. Σε λίγο γύρισε ελεύθερος στην ερημική του πολιτεία…

Στο βιβλίο «Άγιο Όρος», προσέγγιση στην πρόσφατη ιστορία του, του καθ. Δημ. Γ. Τσάμη, αναφέρεται το όνομά του (Ιωακείμ μοναχός Καυσοκαλυβίτης, εάν δεν πρόκειται για συνωνυμία…) στο ζήτημα του νέου καταστατικού χάρτη του, μετά την αποχώρηση των Γερμανών. Υπό την διοικητική εποπτεία του Ε.Α.Μ. εκλέχτηκε αναπληρωματικό 16^ο μέλος  σε Παναγιορειτική  Συνδιάσκεψη, που έγινε στις 9/22 -10- 1944 στη Σκήτη του Αγίου Ανδρέα στις Καρυές. 16μελή επιτροπή επεξεργασίας του.

Απουσίαζε κατά την συνάντηση της επιτροπής στις 10/23-10-1994. Αναφέρεται ότι συμφωνεί (ως μετέχων λόγω παραίτησης του τακτικού μέλους) σε πρόταση του Μοναχού Χρυσοστόμου, της Ι. Σκήτης Ξενοφώντος, όπου αναφέρονται οι γενικές αρχές για την αλλαγή του. Επίσης αναφέρεται η υπογραφή του στο νέο ΚΧ44, που αποτελείται από 1Δ΄ κεφάλαια και 1888 άρθρα, με ημερομηνία 14/27-12-1944.

 

Η). Το τέλος του:

          Ο γερο-Ιωακείμ γυρνώντας, αντί να ηρεμήσει βρήκε κάτι που του πλήγωσε την καρδιά βαθιά. Ένας αδελφός της συνοδείας που βγήκε στον κόσμο για εργασία, τυλίχτηκε στα δεσμά του κόσμου και τελικά υπέκυψε! Ο αβάσταχτος πόνος του τον έσπρωξε να τον αναζητήσει… Τον βρήκε, αλλά όλος ο κόπος του αποδείχθηκε μάταιος. Ύστερα απ’ αυτό επέστρεψε με ήρεμη συνείδηση, το κτύπημα όμως που είχε δεχθεί ήταν σοβαρό, και το κορμί του δεν ακολουθούσε πλέον το πνεύμα του.

Ο γέροντας του είχε εν τω μεταξύ κοιμηθεί και έτσι έμενε με τον π. Στέφανο, με τον οποίο είχαν έλθει μαζί από το εξωτερικό. Με απέραντη αφοσίωση αυτός στάθηκε στο πλευρό του. Τον Σεπτέμβριο του 1950 κάλεσε με τηλεγράφημα και τον π. Χερουβείμ, που είχε αναχωρήσει από την συνοδεία εξ αιτίας λόγων υγείας για τον Ωροπό Αττικής, με σκοπό να τον αποχαιρετήσει! Ζήτησε ακόμη συγχώρεση και από τον αδελφό Στέφανο και αφού δέχτηκε και απ’ αυτόν τις ευχαριστίες, αποδήμησε προς τον Κύριο.

Τον έθαψαν πίσω από το ιερό της Καλύβας, εκεί όπου ασκήτεψε. Ήταν βεβαιότητα στους αδελφούς και πατέρες ότι «μεταβέβηκεν εκ του θανάτου εις την ζωήν».

  Επιμέλεια - Παρουσίαση: Π. Α. Μ.

Βιβλιογραφία:

1. Αρχ. Χερουβείμ, «Σύγχρονες Αγιορείτικες Μορφές -τόμος 1-, Ιωακείμ Αγιαννανίτης», εκδ. Ι. Μ. Παρακλήτου Ωροπός Αττικής, 1983.

2. Ιωανν. Ε. Αναστασίου, «Εκκλησιαστική Ιστορία -τόμος 2» (σελ.409), έκδοση Γ’, Θεσσαλονίκη.

3. ΘΗΕ, σελ 1117-1118, Ηλίας Παναγουλάκης, Αρχ. Επιφάνιου Θεοδωρόπουλου.

4. Δημητρίου Γ. Τσάμη, Άγιον Όρος, προσέγγιση στην πρόσφατη ιστορία του, σελ. 122, 124, 134, 297.

5.  ΑΓΝΩΣΤΕΣ ΟΣΙΑΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΩΝ, του 19^ου αιώνα, απόδ. Αλεξ. Παναγόπουλου, εκδ. ΤΗΝΟΣ, Αθήναι 1994, σελ. 19-21.