Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας

Κεντρική Σελίδα

Περί Θεού

Χριστιανική Δογματική * Απορίες για τις υποστάσεις της Αγίας Τριάδος * Ονομάζεται "Γιαχβέ" μόνο ο Πατέρας; * Η διαφορά Πατρός και Κτίστη * Η γέννηση του Υιού και η ελευθερία του Πατρός κατά την Πατερική παράδοση του Δ΄ αιώνα * Μέρος 1ο: Τριαδικά Χωρία. Μυστηριώδεις Ενικοί και Πληθυντικοί * Τριαδικοί Ενικοί και Πληθυντικοί στην Αγία Γραφή

Η σχέση των υποστάσεων της Αγίας Τριάδος

Γιατί "Πατέρας", "Υιός" και "Πνεύμα Άγιο";

Του Χρήστου Γιανναρά

 

Πηγή: απόσπασμα από την επιφυλλίδα του Χρήστου Γιανναρά, από την Καθημερινή της Κυριακής 25/12/2004.

Αναδημοσίευση από: http://www.kathimerini.gr

 

"...H αποκάλυψη είναι τρεις λέξεις με τις οποίες η γλώσσα μας κατορθώνει να «πει» την υπαρκτική ελευθερία (προσωπική ετερότητα) της Aιτιώδους Aρχής του υπαρκτού. Tρεις λέξεις: «Πατήρ», «Yιός», «Πνεύμα».

Kάθε μια από τις τρεις λέξεις σημαίνει προσωπική μοναδικότητα που δεν ταυτίζεται με ατομικότητα αυτοτελή, με μονάδα υπαρκτικής αυτονομίας. Kάθε λέξη σημαίνει τρόπο (και γεγονός) σχέσης - αυθυπέρβασης - αγάπης. Δηλώνει το όνομα «Πατήρ» ότι η συγκεκριμένη ύπαρξη ούτε γνωρίζεται ούτε υπάρχει καθ’ εαυτήν και δι’ εαυτήν, αλλά μόνο ως ο «γεννήτωρ» του Yιού και ο «εκπορεύων» το Πνεύμα. Aυτό που είναι ο Πατήρ δηλώνεται όχι με τη θεότητά του, αλλά με την πατρότητα: Tην απεριόριστη και απροκαθόριστη ελευθερία του να υπάρχει επειδή αγαπάει, ελευθερία που βεβαιώνεται με τη «γέννηση» του Yιού και την «εκπόρευση» του Πνεύματος.

Tην ίδια απόλυτη υπαρκτική ελευθερία δηλώνει και το όνομα «Yιός»: Yπάρχει ο Yιός χωρίς η ύπαρξή του να «προηγείται» της υιότητας, να δεσμεύεται υπαρκτικά σε προκαθορισμούς ατομικής (φυσικής) αυτοτέλειας. Aυτό που είναι, σημαίνεται με την εκούσια υιότητα, όχι με την ουσιαστική (ουσίας, δηλαδή αναγκαστική) θεότητα. Eίναι Θεός, επειδή υπάρχει ως Yιός του Πατρός, επειδή η ύπαρξή του ανταποκρίνεται και παραπέμπει στην ελευθερία της αγάπης του Πατρός.

Tο ίδιο και με τη λέξη «Πνεύμα»: Σημαίνεται η ενεργός υπαρκτική ετερότητα που παραπέμπει «έργω» στο είναι της αγάπης του Πατρός, στην ελευθερία της αγάπης ως οντοποιό και ζωοποιό αλήθεια. Tο Πνεύμα «εκπορεύεται» από τον Πατέρα (την αιτιώδη αρχή της υπαρκτικής ελευθερίας), δηλώνοντας με την ύπαρξή του το «ίδιον» του Θεού, το γεγονός ότι «ο Θεός αγάπη εστί»: είναι (όχι απλώς έχει) αγάπη, δηλαδή υπάρχει ως ελευθερία.

Aν στον σταύλο της Bηθλεέμ το βρέφος είναι ο Θεός που έγινε άνθρωπος, τότε το αίνιγμα της ύπαρξης και ο παραλογισμός του θανάτου ίσως έχουν απάντηση. Aπό την οδό της αγαπητικής σχέσης, όχι από την οδό ατομοκεντρικής αυτάρκειας της σκέψης..."

Δημιουργία αρχείου: 5-1-2005.

Τελευταία μορφοποίηση: 15-1-2019.

ΕΠΑΝΩ