Οι Καιροί των Εθνών Αναθεωρημένοι
© Carl Olof Jonsson, Göteborg, Sweden
Κεφάλαιο 1ο
Το Ιστορικό μιας Ερμηνείας
Όλες οι ιδέες έχουν μια ιστορία. Ατυχώς, οι οπαδοί μιας ιδιαίτερης ιδέας ίσως να μην είναι ενήμεροι για την ιστορία της. Πραγματικά, η άγνοια του ιστορικού υπόβαθρου της προέλευσης και ανάπτυξης μιας ιδέας, συχνά μπορεί να τείνει να ισχυροποιήσει την πεποίθηση πως η ιδέα αυτή είναι αληθινή, ακόμη κι όταν δεν είναι. Τέτοια άγνοια παρέχει γόνιμο έδαφος για το φανατισμό. Είναι αλήθεια πως η γνώση της ιστορικής ανάπτυξης μιας ιδέας δεν την αναιρεί κατ' ανάγκη, όμως, μια τέτοια γνώση πραγματικά μας καθιστά ικανούς να βελτιώσουμε την κρίση μας ως προς την αντικειμενικότητα της. Παραδειγματική η περίπτωση ιδέας ή ερμηνείας ιδέας, που συσκοτίζεται από την άγνοια είναι η αντίληψη για τους "Καιρούς των Εθνών" που αναφέρθηκαν από το Χριστό στο κατά Λουκά κα' 24.
Α. Ο κανόνας "μια ημέρα αντί ενός έτους"
Έχει υπολογιστεί πως το μήκος της περιόδου που ονομάζεται "Καιροί των Εθνών" ή "Οι προσδιορισμένοι καιροί των εθνών" είναι 2.520 έτη. Ο υπολογισμός αυτός βασίζεται στον κανόνα της αντιστοιχίας μια ημέρα αντί ενός έτους. Σύμφωνα με τον κανόνα αυτό, στις βιβλικές προφητείες που σχετίζονται με χρόνο, μια ημέρα αντιστοιχεί σε ένα έτος, "ακριβώς όπως ένα εκατοστόμετρο, σ' ένα χάρτη, μπορεί ν' αντιστοιχεί σε εκατό χιλιόμετρα".[1] Στη Βίβλο υπάρχουν δυο χωρία στα οποία προφητικές περίοδοι κατηγορηματικά μετρούνται με τον τρόπο αυτό: Αριθμοί ιδ' 34 (όπως οι κατάσκοποι είχαν κατασκοπεύσει την γη επί σαράντα ημέρες, έτσι και ο Ισραήλ έπρεπε να περιπλανηθεί στην έρημο επί σαράντα χρόνια, "εκάστης ημέρας λογιζόμενης δι' εν έτος") και Ιεζεκιήλ δ' 6 (ο Ιεζεκιήλ όφειλε να ξαπλώσει στην αριστερή πλευρά επί 390 ημέρες και στην δεξιά πλευρά του επί 40 ημέρες, φέροντας, κατά προφητικό τρόπο, τις παραβάσεις του Ισραήλ και του Ιούδα που διαπράχθηκαν στη διάρκεια τόσων ακριβώς ετών - "εκάστης ημέρας λογιζόμενης δι' εν έτος"). Σημειώστε πως αυτές οι ερμηνείες μας δίνονται από την ίδια την Βίβλο.
Αυτός ο τρόπος μέτρησης του προφητικού χρόνου εφαρμόστηκε από μερικούς Ιουδαίους ραββίνους για τον προσδιορισμό της διάρκειας των "εβδομήντα εβδομάδων" του Δανιήλ θ΄ 24-27 [2] αλλά δεν είχε καταστεί κανόνας παρά μόνο στον πρώτο αιώνα μ.Χ., από τον ονομαστό ραββίνο Ακίμπα μπεν Ιωσήφ (50-132 μ.Χ.) [3]. Μέχρι στις αρχές του ένατου αιώνα ο κανόνας της ημέρας - έτους δεν είχε επεκταθεί στις μακρότερες περιόδους χρόνου που υπάρχουν στο βιβλίο του Δανιήλ. Αυτό έγινε από μια σειρά Ιουδαίων ραββίνων, με πρώτο τον Ναχαβεντί, ο οποίος θεώρησε τις 2.300 μέρες του Δανιήλ η' 14 σαν έτη μετρούμενα από την καταστροφή της Σηλώ (942 π.Χ.) μέχρι το 1358 μ.Χ., το έτος στο οποίο ανέμενε πως θα ερχόταν ο Μεσσίας. Όμοια, υπολόγισε τις 1.290 μέρες (Δαν. ιβ'11) σαν περίοδο ετών με έναρξη από την καταστροφή του δευτέρου ναού (70 μ.Χ.) και με αφετηρία αυτό το γεγονός, έφθασε στην ίδια ημερομηνία - 1358 μ.Χ. [4].
Κι άλλοι ακολούθησαν γρήγορα τον Ναχαβεντί, όπως ο Σαάντια μπεν Ιωσήφ, τον ίδιο αιώνα, και ο Σολομών μπεν Ιεροάμ, το δέκατο αιώνα. Ο δεύτερος μέτρησε τις 1335 ημέρες - έτη (Δαν. ιβ' 12) αρχίζοντας από τον καιρό του Μεγάλου Αλεξάνδρου και ο υπολογισμός του τον έφερε στο έτος 968 μ.X. σαν μια υποθετική χρονολογία για την απολύτρωση του Ισραήλ. Ο φημισμένος ραββίνος Ρασί (1040-1105) υπολόγισε πως οι 2.300 ημέρες-έτη θα έληγαν το 1352 μ.Χ., οπότε νόμιζε πως θα ερχόταν ο Μεσσίας. Ο Αβραάμ μπαρ Χιγιά Xανασί (1065-1136) υπέθεσε πως οι περίοδοι των 2.300, των 1.290 και των 1.335 (ήμερων) ετών, θα τερματίζονταν σε διαφορετικές χρονολογίες κατά το δέκατο-πέμπτο αιώνα. Ακόμη και το δέκατο-ένατο αιώνα, πολλοί άλλοι Ιουδαίοι σχολιαστές εξακολούθησαν να ορίζουν χρονολογίες για την έλευση του Μεσσία, χρησιμοποιώντας τον κανόνα ημέρας-έτους.
Ο Ιωακείμ της Φλώρης (1130-1202), ηγούμενος της Μονής του Σιστερσίου[5] της Κοράσε, ήταν προφανώς ο πρώτος Χριστιανός ερμηνευτής που εφάρμοσε τον κανόνα ημέρας - έτους στις μακρότερες περιόδους χρόνου των βιβλίων του Δανιήλ και της Αποκάλυψης. Το γεγονός αυτό τονίστηκε στη διάρκεια του τελευταίου αιώνα από τον Κάρλος Μέντλαντ σ' έναν αριθμό έργων και άρθρων που έγραψε. Για παράδειγμα, ανασκευάζοντας την άποψη πως οι 1.260 ημέρες του εδαφίου Αποκάλυψη ια' 3 ήταν 1.260 χρόνια συμπέρανε, μετά από λεπτομερή έρευνα, πως "το σύστημα των 1.260 ετών... δεν είχε ποτέ ακουστεί μέχρι που το ονειρεύτηκε και το εισήγαγε στον κόσμο ένας τρελός ηγούμενος το 1190".[6] Παρόλο που κατά το δέκατο ένατο αιώνα πολλοί πιστοί του κανόνα "μια ημέρα αντί ενός έτους" προσπάθησαν ν’ ανασκευάσουν τη δήλωση του Μέντλαντ, πως ο παραπάνω κανόνας είναι πρόσφατος, όλες οι προσπάθειές τους αποδείχθηκαν ανεπιτυχείς. Έτσι, ακόμη και ο πιο μορφωμένος από τους αντιπάλους του, ο Σεβασμιώτατος Ε. Β. Έλλιοτ, μετά από μια πλήρη εξέταση όλων των διαθέσιμων πηγών, υποχρεώθηκε να παραδεχθεί πως οι "ημέρες που μνημονεύονται στις Αποκαλυπτικές προφητείες καθώς και στο βιβλίο του Δανιήλ, αναφορικά με τον Αντίχριστο, ερμηνεύονταν, από τους Πατέρες της Χριστιανικής Εκκλησίας κατά τους πρώτους τέσσερεις αιώνες, σαν κατά γράμμα ημέρες και όχι σαν έτη."[7] Αν και μερικοί ερμηνευτές, από τον τέταρτο αιώνα και ύστερα, υπαινίσσονται μια μυστική ή συμβολική σημασία για τις 1.260 μέρες, ποτέ (πριν από το δωδέκατο αιώνα) δεν εφάρμοσαν σ' αυτές τον κανόνα ημέρας-έτους - αλλά ούτε και σε άλλη περίοδο χρόνου, εκτός από τις 3 1/2 μέρες της Αποκάλυψης κθ΄ 18, τις οποίες ένας αριθμός ερμηνευτών - αρχίζοντας από το Βικτωρίνο του τέταρτου αιώνα - εξήγησαν πως σημαίνουν 3 1/2 έτη.[8] Φυσικά, αυτό "πόρρω απείχε" από το να εμμένουν σε κάποιον κανόνα ημέρας-έτους. Έτσι ο Έλλιοτ, στη μελέτη για τις 1.260 μέρες, ήταν υποχρεωμένος να συμφωνήσει με το Μέντλαντ, πως ο Ιωακείμ της Φλώρης ήταν ο πρώτος Χριστιανός συγγραφέας που εφάρμοσε τον κανόνα ημέρας-έτους σ' αυτή την περίοδο: "Όπως μόλις είδαμε, προς το τέλος του δωδέκατου αιώνα, ο Αββάς Ιωακείμ κατέβαλε μια πρώτη και χονδροειδή προσπάθεια προς την κατεύθυνση αυτή, και το δέκατο τέταρτο αιώνα ακολούθησε ο οπαδός του Ουίκλιφ, Βάλτερ Μπρουτ." [9]
Ο Ιωακείμ, που προφανώς είχε επηρεασθεί από Ιουδαίους ραββίνους, εφάρμοσε τον κανόνα ημέρας-έτους στα 1.260 χρόνια. Πίστευε πως άρχισαν τον καιρό του Χριστού και πως θα έληγαν γρήγορα σ’ ένα "αιώνα του Πνεύματος". Παρόλο που δεν όρισε κάποια ειδική χρονολογία, φαίνεται πως απέβλεπε στο έτος 1.260 μ.Χ. Μετά από το θάνατο του, εκείνο το έτος κατέληξε να "θεωρείται από τους ακολούθους του ως η μοιραία χρονολογία που θα εγκαινίαζε τη νέα εποχή. Τόσο ώστε, όταν πέρασε το έτος εκείνο χωρίς να συμβεί τίποτε αξιοσημείωτο, μερικοί έπαψαν τελείως να πιστεύουν στις διδασκαλίες του"[10]. Τα έργα του Ιωακείμ εγκαινίασαν μια νέα παράδοση ερμηνείας. Μια παράδοση όπου ο κανόνας ημέρας-έτους αποτελούσε την κύρια βάση των προφητικών ερμηνειών. Στη διάρκεια των αιώνων που ακολούθησαν, αναρίθμητες χρονολογίες προσδιορίστηκαν για τη δεύτερη έλευση του Χριστού. Οι πιο πολλές απ' αυτές δομήθηκαν πάνω στον κανόνα ημέρας - έτους. Οι περισσότεροι από τους Μεταρρυθμιστές πίστεψαν σ' αυτόν τον κανόνα, οι δε Διαμαρτυρόμενοι λόγιοι τον αποδέχονταν σε σημαντικό βαθμό μέχρι τον ένατο αιώνα.
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1] Le Roy Edwin Froom, The Prophetic Faith of Our Fathers (H Προφητική Πίστη των Πατέρων Μας), (Washington, D.C.; Review and Herald Publishing Co, 1948), Τομ. II, σελ.124.
[2] Δε φαίνεται πως είναι αναγκαίο να εφαρμόσουμε την "«αρχή» της ημέρας-έτους" σ' αυτή την προφητεία, απλούστατα γιατί δε μνημονεύει ήμερες, αλλά μόνον εβδομάδες. Για έναν Εβραίο, η Εβραϊκή λέξη που αποδίδεται "εβδομάδα", δηλ. η λέξη σσαμπούα, δεν αναφέρεται πάντοτε σε μια περίοδο επτά ημερών, όπως στην Ελληνική. Σσαμπούα κατά γράμμα σημαίνει "επτά". Οι Εβραίοι είχαν επίσης μια "επτάδα" ή σσαμπούα ετών (Λευϊτ. κε΄ 3, 4, 8, 9). Όταν ήθελαν να εκφράσουν "εβδομάδες ετών", συχνά - αλλά όχι πάντοτε - πρόσθεταν τη λέξη "χρόνια" (στην Εβραϊκή): "Στην υστερο-βιβλική Εβραϊκή, ο όρος "εβδομάδες", με την έννοια "εβδομάδων ετών", συναντιέται εκατοντάδες φορές στα Ιωβηλαία (γύρω στο 150 μ.Χ.) στη Μισνά και στο Ταλμούδ. "Βλ. G.F. Hasel, The seventy weeks of Daniel 9: 24-27 (Washington, D.C.: Biblical Research Institute, 1976). Όταν ήθελαν να εκφράσουν "εβδομάδες ημερών", συχνά πρόσθεταν τη λέξη "ημέρες" όπως σε άλλο κείμενο στο Δανιήλ, όπου βρίσκεται ο όρος σσαμπούα (ι' 2,3). Το Δανιήλ θ΄ 24 απλώς βεβαιώνει πως "εβδομήντα επτάδες διορίσθηκαν επί τον λαόν σου και επί την πόλιν την αγίαν". Από τα συμφραζόμενα είναι προφανές πως εννοούνται "εβδομήντα επτάδες ετών". Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μερικές μεταφράσεις αποδίδουν την έκφραση αυτή ως "εβδομήντα εβδομάδες ετών" (Αμερικάνικη Μετάφραση, Μετάφραση Μόφφατ, Αναθεωρημένη Στερεότυπη Μετάφραση, Νεοελληνική Μετάφραση). Βλ. Βοήθημα, σελ.1473, και κεφάλαιο III σημείωση 60.
[3] Froom, Τομ.II, σελ. 195, 196
[4] Όπ. Παρ., σελ. 196
[5] (Υποσημείωση του Μεταφραστή): Ανήκε στο Τάγμα των λευκών Μοναχών γνωστών και σαν Βερναρδίνων, που ιδρύθηκε στο Σιστέρσιο (Citeaux) το 1098 από τον Ηγούμενο Ροβέρτο.
[6] Charles Maitland, The Apostles' School of Prophetic Interpretation (Η Αποστολική Σχολή Προφητικής Ερμηνείας), (London, 1849), σελ. 37, 38.
[7] Ε.Β. Elliott, Horae Apocalypticae, τρίτη έκδοση, (London, 1847), Τομ. ΙΙΙ, σελ. 233
[8] Όπ. Παρ., σελ. 233-240.
[9] Όπ. Παρ., σελ.240. Ο αποθανών Dr. LeRoy Edwin Froom, που υπήρξε σύγχρονος υπερασπιστής της θεωρίας 'ημέρα-έτος', κατέληξε σ’ ένα παρόμοιο συμπέρασμα στο ογκώδες έργο του, The Prophetic Faith of Our Fathers. Στον Τόμο 1, σελ.700, αναφέρει: "Μέχρι τώρα, για δεκατρείς αιώνες, οι εβδομήντα εβδομάδες αναγνωρίζονταν γενικά σαν εβδομάδες ετών. Όμως, τα πρώτα χίλια χρόνια της Χριστιανικής εποχής δεν παρήγαγαν κάποιες παραπέρα εφαρμογές αυτού του 'κανόνα', μεταξύ των Χριστιανών συγγραφέων, εκτός από μια ή δυο αναλαμπές προκειμένου για τις 'δέκα μέρες' της Αποκάλυψης β' 10 σαν δέκα ετών διωγμών και των τρισήμισυ ημερών της Αποκάλυψης ια΄ σαν τρισήμισυ ετών. Όμως, τώρα, για πρώτη φορά, ο Ιωακείμ εφάρμοσε τον κανόνα 'ημέρας-έτους' στην προφητεία των 1.260 ημερών".
[10]. Froom, Τομ. Ι, σελ.716.
Πρόλογος // Περιεχόμενα // Επόμενο
Δημιουργία αρχείου: 3-6-2005.
Τελευταία ενημέρωση: 24-1-2006.