ΑΓΙΟΥ ΜΑΞΙΜΟΥ ΤΟΥ ΟΜΟΛΟΓΗΤΟΥ:
ΠΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΚΛΟΓΑΙ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΑΠΟΡΟΥΜΕΝΩΝ

ΕΡΩΤΗΣΙΣ ΛΕ'
Τί δηλοῖ τό ὑπό τοῦ Κυρίου λεγόμενον, τό, "Ἐάν ὁ ὀφθαλμός ἤ ἡ χείρ ἤ ὁ ποῦς σκανδαλίζῃ σε, ἔκκοψον αὐτούς, καί βάλε ἀπό σοῦ" (Μτ, ε', 29-30 / Μτ, ιη', 8-10 / Μρ, θ', 43-48)

Ἀπόκρισις.
Ἔστι μέν καί περί φίλων, ὡς ὀφθαλμῶν, καί οἰκείων, ὡς περί χειρῶν ἡμῶν ὄντων ἀναγκαίων· καί ἑταίρων, ποδῶν δίκην διακονούντων ἡμῖν, ὑπονοεῖν τήν παραβολήν, κατά τό πρόχειρον αἰνίττεσθαι· οὕσπερ ἐάν σκανδαλίζωσι καί τήν ψυχήν καταβλάπτωσιν, ἐκκόπτειν ὁ λόγος παρεκελεύσατο. Ἔστι δέ καί ἄλλως ἐκλαβεῖν τό παράγγελμα, κατά τόν τῆς ἀναγωγῆς τρόπον. Ἐάν ἔχῃς θεωρητικήν γνῶσιν ὥσπερ ὀφθαλμόν· πρός τύφον δέ αὕτη ἐπαίρει σε καί ὑπερηφανίαν, ἔκκοψον αὐτήν. Ἐάν δέ καί πρᾶξιν ἀστείαν, καί αἰτία σοι γίνεται ἐπάρσεως, ἔκκοψον αὐτήν. Ὡσαύτως δέ καί ἐάν ἱκανότητα ἔχῃς διακονίας, ὅπερ ἐστίν ὁ ποῦς, καί ὡς ἐκ τούτου φυσᾶς, ἀπόστηθι ἀπ᾿ αὐτῆς. Συμφέρει γάρ σε παρά ταύτας δοκούσας εἶναι ἀρετάς γενέσθαι, καί μή διά τῆς ἐπάρσεως καί ὑπερηφανίας εἰς παντελῆ χωρῆσαι ἀπώλειαν.

Μεταγραφή:

Ερώτηση 35η
Τι δηλώνει το λεγόμενο από τον Κύριο, το «Εάν ο οφθαλμός ή το χέρι ή το πόδι σε σκανδαλίζει, απόκοψέ τα και πέτα (τα) από σένα»;

Απάντηση
Κατά μια πρώτη προσέγγιση, είναι δυνατόν να υπονοεί η παραβολή και τους αγαπημένους, σαν οφθαλμούς, και τους οικείους, οι οποίοι είναι αναγκαίοι όπως τα χέρια, και φίλους, οι οποίοι μας διακονούν έχοντας ρόλο ποδιών. Αυτούς που εάν σκανδαλίζουν και καταβλάπτουν την ψυχή, ο λόγος προστάζει να τους αποκόψεις (αποχωριστείς). Είναι δυνατόν να εκλάβουμε και αλλιώς την εντολή, σύμφωνα με τον τρόπο της αναγωγής. Εάν έχεις θεωρητική γνώση, όπως ακριβώς (είναι) ο οφθαλμός, αλλά σε υψώνει προς αλαζονεία και υπερηφάνια, απόκοψέ την. Εάν έχεις και πράξη αρεστή ( σε σένα ή σε άλλους), και γίνεται αιτία επάρσεως, απόκοψέ την. Ομοίως και εάν έχεις ικανότητα διακονίας, αυτό που είναι το πόδι, και από αυτό υπερηφανεύεσαι, απομακρύνσου από αυτήν. Επειδή σε συμφέρει να παραμείνεις χωρίς αυτά που (σου) φαίνονται ότι είναι αρετές, και να μην καταντήσεις σε παντελή απώλεια εξ αιτίας της επάρσεως και της υπερηφάνιας.