Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας

Κεντρική Σελίδα

Μαθήματα Ορθής Σκέψης

Εντοπισμός τών αξιωμάτων τού θέματος // Εντοπισμός των περιορισμών μας // Σωστή χρήση των πηγών // Προσωπικές επιθέσεις ελλείψει επιχειρημάτων

Γενικολογίες, γενικεύσεις, υπεραπλουστεύσεις και αοριστολογίες

Ζητήστε αναλυτικές διευκρινίσεις!

 

Μην καταπίνετε αναπόδεικτες αοριστίες

 

Το πιο συνηθισμένο όταν μιλάμε με εχθρούς της Χριστιανικής σκέψης, είναι να ακούμε από αυτούς αοριστίες και αστήρικτες δηλώσεις, χωρίς καμία προσπάθεια να αποδείξουν αυτά που λένε. Απλούστατα, γι' αυτούς μόνο η πίστη στον Θεό ή στην Εκκλησία είναι κακή. Η πίστη σε αυθαίρετες βεβαιότητες, είναι γι' αυτούς αποδεκτή.

Αρχίζουν τις περισσότερες φορές οι αθεϊστές ένα γενικόλογο κήρυγμα του τύπου: "Η θρησκεία είναι το όπιο του λαού", ή "Αυτά είναι πράγματα ξεπερασμένα", ή "Η θρησκεία είναι σκοταδισμός", ή "Ο Χριστιανισμός έκανε εγκλήματα με την Ιερά Εξέταση", ή "Η θρησκεία είναι για να εκμεταλλεύονται οι παπάδες τον κόσμο" και άλλα πολλά τέτοια.

Φυσικά, είναι γνωστές φράσεις - κλισέ, που ο άπιστος τις παπαγαλίζει χωρίς ούτε ποτέ να έχει αναρωτηθεί για το πώς μπορούν αυτές οι φράσεις να αποδειχθούν, και κυρίως, χωρίς ποτέ να έχει επιχειρήσει να μάθει πώς απαντούν οι Χριστιανοί σε όλα αυτά. Πρόκειται για φράσεις δημοφιλείς στους κύκλους των αθεϊστών, οι οποίοι αν και θέλουν να περνιούνται για "ορθολογιστές", με τέτοιες δηλώσεις εκτίθενται ως οι πλέον ανορθολογιστές από όλους τους "οπαδούς" μιας ιδεολογίας.

Ας δούμε μερικά παραδείγματα του ανορθολογισμού που κρύβουν τέτοιες δηλώσεις:

1. Μιλώντας κατ' αρχήν για "θρησκεία", κάνουν την απαράδεκτη γενίκευση, να βάζουν πλήθος ανόμοιων θρησκειών σε ένα τσουβάλι. Πώς είναι δυνατόν να μιλούν με τόση βεβαιότητα για τόσες χιλιάδες διαφορετικά πράγματα, τα περισσότερα των οποίων αγνοούν, και να είναι τόσο δογματικά βέβαιοι ότι αυτή η δήλωση που κάνουν εναντίον "όλων των θρησκειών" είναι σωστή;

2. Όταν μιλούν για τα θέματα της πίστης ως πράγματα "ξεπερασμένα", πώς είναι δυνατόν να το λένε αυτό σε μια εποχή όπου η θρησκευτική πίστη, όχι μόνο κυριαρχεί στη συντριπτική πλειοψηφία του παγκόσμιου πληθυσμού, αλλά γνωρίζει και πρωτοφανή άνθηση στους τελευταίους αιώνες; Πώς γενικεύουν τις μειονοτικές ιδεοληψίες τους σε κυρίαρχη ιδεολογία;

3. Όταν κατηγορούν τον "Χριστιανισμό" για πράγματα όπως η "Ιερά Εξέταση", πώς είναι δυνατόν να γενικεύουν και να χρεώνουν σε όλες τις άλλες Χριστιανικές θρησκείες, τα εγκλήματα της αίρεσης του Παπισμού; Και γιατί υπεραπλουστεύουν την έννοια της λέξης: "Χριστιανισμός";

4. Πώς είναι δυνατόν να γενικεύουν την κακή διαγωγή ορισμένων ιερέων, ή τις ανέντιμες ενδεχομένως προθέσεις τους, σε όλους τους ιερείς; Και πώς είναι δυνατόν να χρησιμοποιούν τις παραβάσεις των αρχών μιας θρησκείας από κάποια μέλη της, για να σπιλώσουν ΟΛΑ τα μέλη της πίστης αυτής; Είναι δηλαδή, σαν να κατηγορεί κάποιος το Αστυνομικό Σώμα ολόκληρο, επειδή κάποιος Αστυνομικός παρέβη τον όρκο του! Ή σαν να κατονομάζουν όλους τους γιατρούς κομπογιαννίτες, επειδή κάποιοι δεν κάνουν καλά το λειτούργημά τους.

Με τέτοιου είδους γενικολογίες και αοριστολογίες συνήθως συζητούν οι "ορθολογιστές" του αθεϊσμού. Και αυτό το λένε: "ορθολογισμό"! Μα τότε, ο Ανορθολογισμός τι είναι;

Φυσικά, όλα αυτά λέγονται έτσι, σκέτα, ως αξιώματα της Αθεϊστικής τους πίστης. Χωρίς καν την προσπάθεια να τεκμηριωθεί μια ορθολογική προσέγγιση.

Όταν λοιπόν συναντάμε τέτοιου είδους δηλώσεις στις συζητήσεις μας, είναι χρήσιμα τα εξής:

1. Θα ζητάμε επίμονα ΟΡΙΣΜΟ των εννοιών που χρησιμοποιούνται. Για παράδειγμα: Πώς κατανοεί ο καθένας τη λέξη: "θρησκεία", και πόσο ορθός είναι ένας τέτοιος ορισμός;

2. Βάσει ποιων στοιχείων δηλώνονται όσα δηλώνονται; Πώς αποδεικνύει αυτά που λέει; Γιατί φράσεις του τύπου: "κάποιος", "κάπου", "κάποτε", δεν ενδείκνυνται σε μια λογική συζήτηση.

3. Μήπως υπάρχει γενίκευση στα λεγόμενα του συνομιλητή μας; Με ποια βάση τα γενικεύει;

4. Και κυρίως, να εντοπίζουμε κατά πόσον είναι γνώστης όσων ισχυρίζεται!

Αλλά αυτό θα αποτελέσει ένα ξεχωριστό κεφάλαιο.

Φυσικά, τα παραπάνω χαρακτηριστικά, δεν εμφανίζονται ΜΟΝΟ σε μια συζήτηση με αθεϊστές. Θα συναντήσουμε τις ίδιες γενικολογίες και γενικεύσεις, σε συζητήσεις με κάθε είδους εχθρούς της πίστης. Και φυσικά εμείς οι Χριστιανοί, τέτοιου είδους ανορθολογικές συζητήσεις οφείλουμε να τις αποφεύγουμε, με το να είμαστε πάντοτε σωστά ενημερωμένοι, και να μιλάμε μόνο για όσα ζητήματα γνωρίζουμε καλά. Ένα: "δεν ξέρω", δεν είναι ντροπή, αλλά τιμή για όποιον παραδέχεται την άγνοιά του, και ζητάει ταπεινά να διδαχθεί από τον συνομιλητή του και να διορθώσει τυχόν λάθος εντυπώσεις.

ΠΡΟΣΟΧΗ! Πάντοτε όμως διδασκόμαστε από τεκμηριωμένο λόγο. ΠΟΤΕ από αοριστολογίες!

Γ. Κ.

Δημιουργία αρχείου: 27-6-2006.

Τελευταία μορφοποίηση: 14-7-2016.

ΕΠΑΝΩ