Ο ακατανόητος δωδεκάχρονος Ιησούς

Αν και είναι γνωστή η ιστορία του Ιησού, που δωδεκαετής χάθηκε, και οι γονείς του τον αναζητούσαν, με αποτέλεσμα να τον βρουν στον Ναό, για να τη θυμηθούμε, ας την παραθέσουμε εδώ για μία ακόμα φορά μεταφρασμένη σε απλή γλώσσα:

"Το δε παιδί αύξανε, και δυναμωνόταν στο πνεύμα, γεμίζοντας με σοφία· και χάρη Θεού ήταν επάνω του.
41 Και οι γονείς του πήγαιναν κάθε χρόνο στην Ιερουσαλήμ κατά τη γιορτή τού Πάσχα. 42 Και όταν έγινε δώδεκα χρόνων, αφού είχαν ανέβει στα Ιεροσόλυμα, σύμφωνα με τη συνήθεια της γιορτής, 43 και τελείωσαν τις ημέρες, ενώ αυτοί επέστρεφαν, το παιδί, ο Ιησούς, είχε μείνει πίσω στην Ιερουσαλήμ· και δεν κατάλαβε ο Ιωσήφ και η μητέρα του. 44 Νομίζοντας, όμως, ότι ήταν στη συνοδεία, ήρθαν μιας ημέρας δρόμο· και τον αναζητούσαν ανάμεσα στους συγγενείς και τους γνώριμους. 45 Και επειδή δεν τον βρήκαν, ξαναγύρισαν στην Ιερουσαλήμ αναζητώντας τον.

46 Και ύστερα από τρεις ημέρες τον βρήκαν μέσα στο ιερό, να κάθεται ανάμεσα στους δασκάλους, και να τους ακούει, και να τους ρωτάει. 47 Και όλοι όσοι τον άκουγαν, έμεναν εκστατικοί για τη σύνεση και τις απαντήσεις του.

48 Και όταν τον είδαν, έμειναν έκπληκτοι· και η μητέρα του είπε σ' αυτόν: Παιδί μου, γιατί μας έκανες αυτό το πράγμα; Δες, ο πατέρας σου και εγώ σε αναζητούσαμε με οδύνη.

49 Και τους είπε: Γιατί με αναζητούσατε; Δεν ξέρετε ότι πρέπει να είμαι στα πράγματα του Πατέρα μου;

50 Κι αυτοί δεν κατάλαβαν τον λόγο, που τους είπε.

51 Και κατέβηκε μαζί τους, και ήρθε στη Ναζαρέτ· και ήταν συνεχώς υποταγμένος σ' αυτούς. Η μητέρα του, όμως, διατηρούσε όλα αυτά τα λόγια μέσα στην καρδιά της" (Λουκάς 2/β: 40-51).

Το σημείο που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν οι εχθροί του Ευαγγελίου σε αυτή την αφήγηση, είναι η φράση: "Κι αυτοί δεν κατάλαβαν τον λόγο, που τους είπε". Λένε: «Παρ’ όλο που τελικά και οι δύο υποτίθεται ότι γνώριζαν, ότι θα γεννούσαν τον Υιό του Γιαχβέ, όταν έγινε δώδεκα ετών, ενώ τον είχαν χάσει, τον βρήκαν στο ναό, τον ρώτησαν γιατί το έκανε αυτό κι ο Ιησούς τους απάντησε: «∆εν ηξεύρετε ότι πρέπει να είμαι εις τα του πατρός μου; Και αυτοί δεν εννόησαν τον λόγον, τον οποίον ελάλησε προς αυτούς» ∆ηλαδή τόσον ο Ιωσήφ όσο και η Μαριάμ φέρονται να αγνοούν ή να έχουν ξεχάσει τα λόγια του αγγέλου».

Φυσικά τίποτα δεν είχαν ξεχάσει ούτε ο Ιωσήφ, ούτε η Παναγία. Μόνο οι εχθροί του Ευαγγελίου δεν έχουν καταλάβει περί τίνος ο λόγος σε αυτό το εδάφιο, όπως και κάθε σημερινός επίδοξος «λογικοφανής» αρνητής του Θεού. Όλοι αυτοί πέφτουν σε ένα λογικό σφάλμα: Αποδίδουν στους πρωταγωνιστές της Κ.Δ. την θεολογική γνώση που κατέχουν αυτοί σήμερα, κάτω από την ήδη διαμορφωθείσα από τις Πατερικές Διδασκαλίες μετά Χριστόν εποχή. Δηλαδή αποδίδουν στον Ιωσήφ και στην Παναγία που είχαν μεγαλώσει διδασκόμενοι την Π.Δ., όσα δίδαξε σε αυτούς ΑΡΓΟΤΕΡΑ η Κ.Δ. Την εποχή της Παναγίας και του Ιωσήφ κανείς δεν γνώριζε ακόμη ότι ο Θεός είναι Τριαδικός. Ούτε οι Άγιοι Άγγελοι. Αυτό αποκαλύφθηκε μετά την Ενανθρώπιση και κυρίως μετά την Πεντηκοστή. Νόμιζαν ότι ο Ιησούς είναι Υιος Θεού με τη μεταφορική, κατά χάριν, έννοια. Και οι δαίμονες ονόμαζαν τον Ιησού «Υιό Θεού» με την μεταφορική έννοια του "υιοθετημένου". Μετά αποκαλύφθηκε ότι ο Ιησούς είναι Υιος Θεού μονογενής, με την ειδική ΜΟΝΑΔΙΚΗ έννοια. Ο Κύριος πάντα έλεγε "ο Πατέρας μου και ο Πατέρας σας". Ποτέ δεν έλεγε "ο Πατέρας μας". Διέκρινε ανάμεσα στην δική του ειδική σχέση και στη γενική σχέση των άλλων.

Η έννοια του «Υιού του Θεού» στην Π.Δ. είναι διαφορετική από ότι στην Κ.Δ.

Στην Π.Δ. δηλώνει τον Ισραηλιτικό λαό (Έξοδος, Κεφ. δ΄ «22 συ δε ερείς τω Φαραώ· τάδε λέγει Κύριος· υιος πρωτότοκός μου Ισραήλ·».

Ο όρος αυτός απαντά κυρίως εις τον Ιερεμία και τον Ησαΐα. Στον Ησαΐα, Κεφ. α΄ λέει: «2 Άκουε ουρανέ και ενωτίζου γη, ότι Κύριος ελάλησεν· υιούς εγέννησα και ύψωσα, αυτοί δε με ηθέτησαν» Εδώ διαφαίνεται πρώτα ότι η υιοθεσία αυτή βασίζεται πάνω στη Διαθήκη του Θεού προς τον λαό αυτό.

Αλλού φαίνεται πως η υιοθεσία αυτή βασίζεται και  στην δημιουργία του λαού αυτού, όπως κάθε ανθρώπου, από τον Θεό: Ησαΐας, με΄ «11 ότι ούτω λέγει Κύριος ο Θεός ο άγιος Ισραήλ ο ποιήσας τα επερχόμενα· ερωτήσατέ με περί των υιών μου και περί των θυγατέρων μου και περί των έργων των χειρών μου εντείλασθέ μοι. 12 εγώ εποίησα γην και άνθρωπον επ’ αυτής, εγώ τη χειρί μου εστερέωσα τον ουρανόν, εγώ πάσι τοις άστροις ενετειλάμην.».

Ο Εφραϊμ στον Ιερεμία, καλείται "υιος αγαπητός": Κεφ. λη΄ «20 υιος αγαπητός Εφραϊμ εμοί, παιδίον εντρυφών». Η ιδέα αυτή θεμελιώνεται στο ότι ο Εφραϊμ είναι υπήκοος του Θεού και φυλάει τις εντολές Του. Στον Μαλαχία επίσης ο Θεός ως Δημιουργός είναι Πατέρας όλων, όπως φαίνεται στο Κεφ. β΄ «10 Ουχί πατήρ εις πάντων υμών; ουχί Θεός εις έκτισεν υμάς;»

Τέλος η υιοθεσία αυτή στηρίζεται και στο γεγονός ότι ο Θεός γνωρίζει τον λαό αυτό πολύ καλά και ότι το Όνομά Του βρίσκεται μεταξύ αυτού του λαού από την αρχή:  Ησαΐας, Κεφ ξγ΄ «16 συ γαρ ει πατήρ ημών, ότι Αβραάμ ουκ έγνω ημάς, και Ισραήλ ουκ επέγνω ημάς, αλλά συ, Κύριε, πατήρ ημών·», όπως επίσης και στο ότι υπάρχει ηθική και κοινωνική βάση αυτής της σχέσης. Ο Ισραήλ κάθε μέρα εφάρμοζε μέσα στην κοινωνική ζωή την δικαιοσύνη, την φιλανθρωπία, την αγάπη του Θεού, όπως δηλώνει η Σοφία Σειράχ, Κεφ. δ΄: «10 γίνου ορφανοίς ως πατήρ και αντί ανδρός τη μητρί αυτών· και έση ως υιος Υψίστου, και αγαπήσει σε μάλλον η μήτηρ σου.», Ψαλμοί, Κεφ. πβ΄ «6 ότι εβουλεύσαντο εν ομονοία επί το αυτό, κατά σου διαθήκην διέθεντο», Λουκάς, Κεφ. στ΄«36 Γίνεσθε ουν οικτίρμονες καθώς και ο πατήρ υμών οικτίρμων εστί.»

Όπως και οι κριτές (Ψαλμός 82: 6), επίσης και ο πιστός βασιλιάς του Ισραήλ αποκαλείται υιος του Θεού, ως επίγειος βασιλιάς της Εκκλησίας, λόγω της ισχύος του επί του ιδίου λαού, του λαού του Θεού. Ας μην ξεχνάμε ότι η λέξη: "θεός" στα Εβραϊκά είναι "Ελοχίμ", που σημαίνει ταυτόχρονα και "Ισχυρός", και εδώ γίνεται ένα "λογοπαίγνιο", μεταξύ του Ελοχίμ - Θεού, και του Ισχυρού (Ελοχίμ) Βασιλιά, που σαν τον Θεό μετέχει σε ισχύ, και εξασκεί αυτή την ισχύ στον ίδιο λαό με τον Θεό, σαν "πρίγκιπας" του Απόλυτου Βασιλέως Θεού.

Ας δούμε μερικά παραδείγματα γι' αυτό:  Ψαλμοί, Κεφ. β΄  «7 διαγγέλλων το πρόσταγμα Κυρίου. Κύριος είπε προς με· υιος μου ει συ, εγώ σήμερον γεγέννηκά σε», Ψαλμοί, Κεφ. πη΄ «26 και θήσομαι εν θαλάσση χείρα αυτού και εν ποταμοίς δεξιάν αυτού. 27 αυτός επικαλέσεταί με· πατήρ μου ει συ, Θεός μου και αντιλήπτωρ της σωτηρίας μου· 28 καγώ πρωτότοκον θήσομαι αυτόν, υψηλόν παρά τοις βασιλεύσι της γης».  Ο βασιλιάς είναι υιος Θεού διότι 1ον ο Θεός τον έχει εκλέξει Β΄ Βασιλείων, Κεφ. ζ΄«14 εγώ έσομαι αυτώ εις πατέρα, και αυτός έσται μοι εις υιόν· και εάν έλθη η αδικία αυτού, και ελέγξω αυτόν εν ράβδω ανδρών και εν αφαίς υιών ανθρώπων·» και Ψαλμοί, Κεφ. πη΄ «28 καγώ πρωτότοκον θήσομαι αυτόν, υψηλόν παρά τοις βασιλεύσι της γης», 2ον ο βασιλιάς αντιπροσωπεύει τον Θεό εις την γη, Ψαλμοί, Κεφ. β΄ «8 αίτησαι παρ’ εμού, και δώσω σοι έθνη την κληρονομίαν σου και την κατάσχεσίν σου τα πέρατα της γης. 9 ποιμανείς αυτούς εν ράβδω σιδηρά, ως σκεύη κεραμέως συντρίψεις αυτούς», 3ον ο βασιλιάς, όπως ο Ισραηλιτικός λαός, φυλούσε τις εντολές του Θεού στην γη, Ψαλμοί, Κεφ. β΄ «7 διαγγέλλων το πρόσταγμα Κυρίου.», 4ον ο βασιλιάς αποδέχεται απόλυτη υπακοή στον Θεό, εμπιστοσύνη σε Αυτόν και αποδέχεται Αυτόν ως Σωτήρα Του: Ψαλμοί, πη΄ «27 αυτός επικαλέσεταί με· πατήρ μου ει συ, Θεός μου και αντιλήπτωρ της σωτηρίας μου·», Ψαλμοί, Κεφ. κα΄«2 Ο Θεός, ο Θεός μου, πρόσχες μοι· ίνα τι εγκατέλιπές με; μακράν από της σωτηρίας μου οι λόγοι των παραπτωμάτων μου.», Ψαλμοί, Κεφ. ιθ΄«10 Κύριε, σώσον τον βασιλέα, και επάκουσον ημών, εν η αν ημέρα επικαλεσώμεθά σε», 5ον η δύναμη, η εξουσία και η επιτυχία του βασιλιά οφείλονται στον Θεό, Ψαλμοί, Κεφ. β΄ 8, 6ον είναι ο πρωτότοκος του Θεού, Ψαλμοί, Κεφ. πη΄ 88, με την έννοια του εκλεκτού και αγαπημένου και του διακεκριμένου μεταξύ των βασιλέων της γης, Ψαλμοί, Κεφ. πη΄ 28.

Πέραν αυτού, όπως ο καθένας μπορεί να δει στα ανωτέρω εδάφια, πολλές από αυτές τις φράσεις περί "υιότητας" του βασιλιά, έχουν και ΠΡΟΦΗΤΙΚΗ εκπλήρωση, στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού, κάτι όμως που στην εποχή εκείνη δεν είχε γίνει κατανοητό από τους Ιουδαίους, εφ' όσον ο Κύριος Ιησούς Χριστός δεν είχε ακόμα ξεκαθαρίσει στον κόσμο, ποια ακριβώς είναι η σχέση Του με τον Θεό Πατέρα.

Η εμφάνιση των αγγέλων στον Ιωσήφ και τη Μαρία, δεν εξηγούσε προφανώς ούτε τη Φύση ούτε το ρόλο του Ιησού στη γη. Η Μαρία, δεν είχε αντιληφθεί επακριβώς κατά το μεγάλωμα του παιδιού, το ποιος ήταν στην πραγματικότητα ο ρόλος του. Το πιο φυσικό γι’ αυτούς, με βάση τα λόγια του αγγέλου που μιλούσε και για «υιό Δαυίδ», ήταν να περιμένουν ότι το παιδί θα μεγάλωνε παρουσιάζοντας δικαιώματα ως Βασιλιάς στον οίκο του Δαυίδ και όχι να ονομάζει, για πρώτη φορά, με μια μεσσιανική δήλωση ότι ο Θεός είναι Πατέρας Του κατά Φύση. Το ότι είχαν γνώση πως υπήρξε Θεϊκή ενέργεια και γέννηση εκ Πνεύματος Αγίου, δεν αποτελεί γι’ αυτούς προϋπόθεση ώστε να αντιληφθούν τον πραγματικό ρόλο  του Ιησού. Άλλωστε όσο ζούσε ο Ιησούς, ελάχιστοι κατάλαβαν Ποιος ήταν, και μάλιστα, ο ίδιος ο Ιησούς ζητούσε να κρατηθεί μυστικό. Έτσι έγινε και μετά τη Μεταμόρφωση, όπου οι Μαθητές έτυχαν εμπειρίας της θείας μεγαλειότητας και υπήρξε ομολογία του Πέτρου ότι ο Ιησούς είναι ο Μεσσίας, ο Υιος του Θεού. Εκεί τους δίνεται αυστηρή εντολή να μην πουν σε κανέναν τίποτα: Κατά Μάρκον, Κεφ. θ΄ «καταβαινόντων δε αυτών από του όρους διεστείλατο αυτοίς ίνα μηδενί διηγήσωνται α είδον, ει μη όταν ο υιος του ανθρώπου εκ νεκρών αναστή.10 και τον λόγον εκράτησαν, προς εαυτούς συζητούντες τι εστι το εκ νεκρών αναστήναι».  Σήμερα γνωρίζουμε πολύ καλά ότι, τα μηνύματα της Καινής Διαθήκης, ήταν εντελώς ξένα για τους Ιουδαίους και αυτό φαίνεται από το πως πολεμήθηκε η Καινή Διαθήκη και ο Χριστιανισμός από τους Εβραίους.

Ο Λουκάς στο Κεφ. β΄ «50 και αυτοί ου συνήκαν το ρήμα ό ελάλησεν αυτοίς», λοιπόν, επιλέγει να παρουσιάσει τη μη κατανόηση των λόγων του Ιησού, ώστε να διδάξει, αυτό που δεν είχαν καταλάβει οι Ιουδαίοι. Αυτός ήταν άλλωστε και ο σκοπός του Ευαγγελισμού της ανθρωπότητας. Θέλει να δείξει το βάθος του μυστηρίου που συνέβη τότε. Οι γονείς του Ιησού αλλά και οι ίδιοι οι μαθητές Του, έμπαιναν στο νόημα της μεσσιανικής ιδιότητας του Ιησού σταδιακά. Δεν ήσαν παντογνώστες, ούτε ήδη κατηχημένοι Χριστιανοί. Επιλογή του Ιησού ήταν, αυτά που έκανε και δίδαξε να βρουν το πλήρες νόημα τους μέσω του Σταυρού και της Ανάστασής Του.