"Και ιδού είς προσελθών είπεν αυτώ: Διδάσκαλε αγαθέ, τι αγαθόν ποιήσω ίνα έχω ζωήν αιώνιον; Ο δε είπεν αυτώ: τι με λέγεις αγαθόν; ουδείς αγαθός ει μη εις ο Θεός. Ει δε θέλεις εισελθείν εις την ζωήν, τήρησον τας εντολάς. Λέγει αυτώ: Ποίας; ο δε Ιησούς είπε: Το ου φονεύσεις, ου μοιχεύσεις, ου κλέψεις, ου ψευδομαρτυρήσεις, τίμα τον πατέρα και την μητέρα, και αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν. Λέγει αυτώ ο νεανίσκος: πάντα ταύτα εφυλαξάμην εκ νεότητός μου· τι έτι υστερώ; Έφη αυτώ ο Ιησούς: Ει θέλεις τέλειος είναι, ύπαγε πώλησόν σου τα υπάρχοντα και δος πτωχοίς, και έξεις θησαυρόν εν ουρανώ, και δεύρο ακολούθει μοι." (Mατθ. 19: 16-21).

Αυτό το κομμάτι, περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο σημείο του Ευαγγελίου, δείχνει το πώς ακριβώς γεννιέται η Εκκλησία, πώς γεννιέται η θεολογία της ενσάρκωσης και οι συνέπειες αυτής. Ο Χριστός προσπαθεί να κάνει τον νεανίσκο από Ιουδαίο, Χριστιανό. Να περάσει δηλαδή, από τον νόμο στην χάρη. "Διδάσκαλε αγαθέ, τι αγαθόν ποιήσω ίνα έχω ζωήν αιώνιον;"

Εδώ έχουμε να κάνουμε με μια ερώτηση κλασικά Ιουδαϊκή. Όλη η εβραϊκή σοφία έχει παραμείνει στο σημείο αυτό. Ακόμα και τώρα, αν πάει κανείς σε μια εβραϊκή κοινότητα, θα δει αυτού του είδους την πνευματικότητα, δίνω και δώσε μου. Ο ιουδαίος έχει μια πολύ πρακτική αντίληψη για την πνευματική ζωή. Αυτό το οποίο έχω να κάνω είναι να τηρήσω τις εντολές, ώστε να αγοράσω την αιώνια ζωή, τίποτα άλλο. Αυτή η νοοτροπία είναι ένα είδος ιδιότυπου νομικισμού, είναι ο Νόμος και οι προφήτες. Ο Θεός δεν είναι παρών στον κόσμο, στον ιουδαϊσμό δεν έχει γίνει η ενσάρκωση, είναι όμως παρών ο νόμος Του. Ουδέποτε ο Θεός έγινε άνθρωπος, ουδέποτε εισήλθε στον κόσμο. Συνεπώς, υπάρχει μόνον ο Νόμος στην θέση του Θεού.

Όλη η διαφορά, μεταξύ της ιουδαϊκής νοοτροπίας και της χριστιανικής θεολογίας είναι εδώ. Στην πράξη πολλές φορές συγχέονται, γιατί πολλοί χριστιανοί έχουν συχνά μιαν αντίληψη ιουδαΐζουσα. Σαν να μην έγινε η ενσάρκωση. Εάν δεν υπάρχουν αξιομισθίες, όπως παραδέχεται η ρωμαιοκαθολική εκκλησία, σημασία έχει τι κάνω εγώ. Πρέπει αυτά τα οποία κάνω να καρποφορούν την πίστη την οποία έχω στον Χριστό. Και πρέπει να αποδεικνύεται η πίστη με τον τρόπο αυτόν. Διαφορετικά, θα φτάσω να αποδεχτώ ότι υπάρχουν οι αξιομισθίες των αγίων. Έχω εγώ αξιομισθίες γιατί είμαι δίκαιος, και δανείζω σε κάποιον άλλον. Είναι νομική εδώ η έννοια της αξιομισθίας, εντούτοις έχει μέσα της μια πραγματικότητα δωρεάς. Στον ιουδαϊσμό αυτή η δωρεά αποκλείεται. Δεν υπάρχει ενσάρκωση, δεν υπάρχει προσωπική σχέση. Ο χριστιανός είναι μέσα στο σπίτι, είναι υιοθετημένο παιδί του Θεού, είναι αδελφός του Χριστού, ο Θεός είναι κατά χάριν και δικός του πατέρας. Το Άγιο Πνεύμα είναι παρόν. Γι' αυτό και θαυματουργεί και αγιάζεται.

Η σχέση μέσω του νόμου είναι σχέση κάποιου που δίνει και κάποιου άλλου που επίσης δίνει. Δίνει τόσο ο Θεός, δίνει τόσο ο άνθρωπος, δίνει τόσο ο άνθρωπος, δίνει τόσο ο Θεός. Η σχέση της χάριτος είναι μία σχέση υπερβολής. Δίνει κανείς πολύ περισσότερα από τον νόμο και παίρνει πολύ περισσότερα από όσα φαντάζεται. Αυτή είναι η διαφορά.

Τι αγαθόν ποιήσω; Ο νεανίσκος δεν καταλαβαίνει την ενσάρκωση, δεν καταλαβαίνει ποιον έχει μπροστά του. Ο Χριστός είναι απλώς ένας διδάσκαλος του νόμου. Του λέει λοιπόν ο Χριστός, αν θέλεις να μπεις στη ζωή του Θεού, τήρησε τις εντολές. Ο Θεός είναι απών, δεν μπαίνει στην ιστορία, δίνει μόνο εντολές.

Πολλές φορές εμείς οι χριστιανοί χρησιμοποιούμε τη λέξη εντολές και κάποιοι νομίζουν ότι εννοούμε το μωσαϊκό νόμο. Οι δικές μας εντολές βρίσκονται στην Επί του Όρους Ομιλία. Πράγματα τελείως καινούργια, τα οποία πάνε πολύ παραπέρα από τον ιουδαϊκό νόμο, και λένε πράγματα που η ιουδαϊκή νοοτροπία δεν τα αντέχει αν δεν αλλάξει. Ο ιουδαίος έχει την νοοτροπία της δοσοληψίας, ευγενής μεν, αλλά δοσοληψία. Κάνω κάτι καλό, έχω ευλογία στη ζωή μου. Έχω χωράφια, πλούτη, καλά παιδιά κλπ. Δεν τα 'χω όλα αυτά; Κάτι δεν πάει καλά. Του λέει λοιπόν ο Χριστός, τήρησε τις εντολές, αυτές που ξέρεις, ου κλέψεις, ου φονεύσεις, ου μοιχεύσεις κλπ. Ο νεανίσκος όμως επιμένει. Καταλαβαίνει ότι υπάρχει και άλλο. Κάτι παραπάνω ξέρει Αυτός ο διδάσκαλος. Έχει μια πνευματική καλλιέργεια ο νέος, διότι είναι τίμιος, τηρεί όσα λέει.

Τι έτι υστερώ;  Αυτή η ερώτηση δεν είναι πλέον και τόσο ιουδαϊκή. Αρχίζει να γίνεται δεκτικός της αποκάλυψης του Χριστού, έχει ελκυστεί από την προσωπικότητά Του, έχει δει τα θαύματα που κάνει. Γιατί εγώ που τηρώ τις εντολές, δεν κάνω αυτά που κάνει Αυτός; Τι παραπάνω έχει από εμένα;

Η απάντηση του Χριστού συντρίβει τον ιουδαϊσμό, συντρίβει τελείως την νομική σχέση. Αν θέλεις να είσαι τέλειος, θα κάνεις αυτό που κάνω Εγώ, θα τα δώσεις όλα. Σ' αγαπάω άπειρα και θα μ' αγαπήσεις κι εσύ άπειρα. Αυτό είναι η ενσάρκωση. Είναι η άπειρη αγάπη ανθρώπου προς τον Θεό που ενσαρκώθηκε στην Παναγία, και η άπειρη αγάπη του Θεού προς το πλάσμα Του, που ενσαρκώθηκε με την απάντηση στην αγάπη της Παναγίας, δηλαδή με την γέννησή Του ως ανθρώπου. Αυτό είναι μέγα μυστήριο!

Είναι μια καινούργια διάσταση, είναι μια τρέλα ο χριστιανισμός. Ως άνθρωπος ο Χριστός, τα δίνει όλα στον Πατέρα. Το ανθρώπινο θέλημα έχει παραχωρηθεί στο θείο, ως άνθρωπος είναι απόλυτα ανοικτός στο θέλημα του Θεού. Μια υπακοή που δεν οδηγεί σε επίγεια δόξα αλλά σε συντριβή, οδηγεί στον Σταυρό. Δεν μπορούμε να το καταλάβουμε και δεν το καταλαβαίνουμε, παρόλο που είμαστε μέσα στην εκκλησία και είμαστε βαπτισμένοι. Και ζητούμε από τον Θεό να κάνει αυτό το οποίο θέλουμε, και η πλάκα είναι ότι το κάνει. Αλλά ως ένα σημείο. Διότι θέλει να κάνουμε κι εμείς ένα άλμα από ένα σημείο κι έπειτα. Να δείξουμε ότι τον κοιτούμε όχι μόνο στα χέρια αλλά και στα μάτια.