Στοχασμοί με αφορμή τα γεγονότα των Παθών του Κυρίου (Λουκ. 22,39-23,49)

του Μιχαήλ Χούλη

Θεολόγου

ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΤΩΝ ΕΛΑΙΩΝ

Μετά το τελευταίο δείπνο με τους μαθητές Του, και το διάλογο μαζί τους, οι μαθητές ακολούθησαν τον Ιησού στο όρος των Ελαιών, χωρίς να συμμετέχουν στον πνευματικό προβληματισμό του και την αγωνία του. Έμειναν μαζί Του σαν σε συντροφιά (και εκεί επίσης απέτυχαν), και δεν έδειξαν πνεύμα συν-οδοιπορίας και συ-σταύρωσης. Χωρίς προσευχή (μόνο με τις δικές τους δηλαδή δυνάμεις και το λογικό τους) δεν κατάφεραν τότε να τον αναγνωρίσουν στο έργο Του και την ερμηνεία του προσώπου Του. Φιλία εξάλλου σημαίνει ΝΑ ΣΥΜΜΕΤΕΧΕΙΣ στις οδύνες των φίλων σου και να τους συνδράμεις στις δυσκολίες τους, όχι να τους συναντάς εξωτερικά μόνο και επιφανειακά. Φίλοι είμαστε αν παρουσιάζουμε την αλήθεια ενώπιον των άλλων, αν αγωνιζόμαστε μαζί τους, και όχι εκεί που τους χρησιμοποιούμε για να περνάμε καλά εμείς. Αυτό σημαίνει εξάλλου και αγάπη, που είναι σταυρο-αναστάσιμη και παρεξηγημένη έννοια σ’ όλη την ιστορία, και που απέχει ριζικά από την ιδιοτέλεια και τον εγωκεντρισμό.

ΣΤΗ ΣΥΛΛΗΨΗ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ

Ενώ μιλούσε ακόμη ο Ιησούς στους μαθητές Του, μετά την προσευχή προς τον Πατέρα Του, και εν μέσω μεγάλης αγωνίας για την σύλληψή Του, φάνηκε πλήθος ανθρώπων. Τους οδηγούσε ένας από τους δώδεκα μαθητές που ονομαζόταν Ιούδας. Αυτός πλησίασε τον Ιησού για να τον φιλήσει. Γιατί αυτό το σημάδι τούς είχε δώσει: “Όποιον φιλήσω, αυτός είναι”. Ο Ιησούς όμως του είπε: «Ιούδα, με φίλημα προδίδεις τον Υιόν του Ανθρώπου;».

(α) Αν και τιμήθηκε από τον Ιησού με την ευθύνη να ετοιμάζεται για να γίνει κήρυκας της αναστάσεώς Του, αν και άκουσε μαζί με τους υπολοίπους αποστόλους τα καλύτερα λόγια και ευεργετήθηκε τόσο πολύ απ’ Αυτόν, ΘΕΛΗΜΑΤΙΚΑ κινήθηκε ο Ιούδας εναντίον Του. Και μάλιστα τον πρόδωσε με φίλημα.

Την προαίρεση, την θέληση του ανθρώπου, ΔΕΝ ΕΠΕΜΒΑΙΝΕΙ για να αλλάξει θετικά ούτε ο ίδιος ο Θεός, αν και κάνει συνεχώς γνωστή την παρουσία Του προς τούτο, μέσω της Εκκλησίας και των μυστηρίων της, της Αγίας Γραφής, των αγίων Του, της διδασκαλίας τους και των θαυμάτων που επιτελούν, κατά τη διάρκεια της ιστορίας. Διακριτικά και με αγάπη οφείλουμε και εμείς να πράττουμε το ίδιο. Άλλωστε κατασκεύασε τον άνθρωπο ΕΛΕΥΘΕΡΟ, και όχι μαριονέτα, τον οποίον ζητεί να γίνει συνεργάτης Του στην θετική ανοικοδόμηση των ψυχών και της κοινωνίας. Τελικά κρινόμαστε πάνω στην ΑΧΑΡΙΣΤΙΑ. Ο Θεός παρέχει ως δώρο τη ζωή, την αγάπη και την ομορφιά, ενώ εμείς τα μετατρέπουμε σε φιλαυτία, σε μίσος και σε ασχήμια πολέμου και συγκρούσεων. Βλαστημάμε Αυτόν και τους γύρω μας, με σκέψεις, με λόγια και με έργα.

(β) Δεν έχουν σημασία μόνο οι πράξεις στον Χριστιανισμό, το να παράγουμε δηλαδή πλήθος καλών έργων, αλλά τα ΚΙΝΗΤΡΑ, αν είναι ή όχι υγιή. Το τι κρύβεται πίσω από τις πράξεις. Για ποιο σκοπό γίνονται, και αν πραγματοποιούνται από αγάπη. Τον άνθρωπο σώζουν η αλήθεια της καρδιάς, η ταπείνωσή του, και τα άδολα αισθήματα, που γίνονται πράξη από το ξεχείλισμα της αγάπης του, και όχι γιατί ΠΡΕΠΕΙ τυπολατρικά να γίνουν.

(γ) Όπου βλέπουμε πλήθος ανθρώπων, έναν όχλο, να επιτίθενται και να προβαίνουν σε βανδαλισμούς και τραυματισμούς, εκεί υπάρχει μεγάλη ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΑ στις ψυχές πολλών, συναισθηματική ΚΡΑΥΓΗ για βοήθεια, ανάγκη υπαρξιακής καταφυγής σε λιμάνι σωτηρίας, αλλά δεν το αναγνωρίζουν οι περισσότεροι, και συχνά δεν το ανακαλύπτουν. ΥΠΟΚΑΘΙΣΤΟΥΝ λοιπόν αρκετοί το υπαρξιακό τους κλάμα με την καταφυγή σε κάποια ομάδα, που ελπίζουν να παρέχει καλά αποτελέσματα στο κενό που νιώθουν. Εις μάτην όμως. Η μεταμόρφωση του ανθρώπου από άτομο σε πρόσωπο είναι έργο επίπονο και υπεύθυνο, όχι άμοιρο από την ΑΣΚΗΣΗ, την τιθάσευση και θυσία του εγωισμού, την αγάπη προς τους άλλους και την πλάση, και την μυστηριακή ζωή, όπως δίδαξε ο Ιησούς.

(δ) «Όταν είδαν οι μαθητές το τι έμελλε να γίνει, του είπαν: ‘Κύριε, να τους χτυπήσουμε με μαχαίρι;’ Ένας μάλιστα απ’ αυτούς χτύπησε το δούλο του αρχιερέα και του έκοψε το δεξί αυτί. Ο Ιησούς γύρισε σ’ αυτούς και τους είπε: ‘Φτάνει, έως εδώ!’ Άγγιξε ύστερα το αυτί του δούλου και τον γιάτρεψε». Τι διαπιστώνουμε εδώ; 1. Αρχικά ότι μάς τρομάζει πολύ το παρόν και μέλλον, και ΑΝΤΙΔΡΑΜΕ ΣΠΑΣΜΩΔΙΚΑ, άνευ ωρίμου σκέψεως και αποτυχημένα πολλές φορές, αν δεν είμαστε δια της προσευχής και δια της Θ. Μεταλήψεως ενωμένοι με τον Θεό. 2. Έπειτα γνωρίζουμε πως κανένα αντικείμενο δεν είναι καλό ή κακό από μόνο του. Στα χέρια μας γίνεται καλό ή κακό, ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ που κάνουμε, και σε κάθε ξεχωριστή στιγμή. Το μαχαίρι, για παράδειγμα, αν χρησιμοποιείται για κοπή και μοίρασμα ψωμιού είναι καλό. Αν με αυτό αφαιρούμε ζωές, είναι φυσικά κακό. 3. Ακόμη, δίνουμε (και θα δώσουμε) ΛΟΓΟ ΣΤΟΝ ΘΕΟ: Τι κάνουμε σε κάθε στιγμή του χρόνου (ζούμε ως ‘εξαγοραζόμενοι τον καιρόν’;), πώς χρησιμοποιούμε τα αντικείμενα-δώρα Του προς εμάς, πώς φερνόμαστε απέναντι στους συν-ανθρώπους μας, τι λέμε ή εάν διαστρέφουμε τον λόγο Του και τους λόγους των όντων, και με ποια αισθήματα πολιτευόμαστε στη ζωή, αν είναι γνήσια ή όχι. 4. Και τέλος, ο Θεός απαντά στην έλλειψη χάριτος, και στις απορρυθμισμένες ενέργειες των διασπασμένων εσωτερικά ανθρώπων, με το ΘΑΥΜΑ. Όπως ο Κύριος αντέδρασε, ακόμα και εκείνη τη στιγμή της άμεσης σύλληψής Του, με τη θεραπεία του δούλου. Εκτός από τις ξεχωριστές επεμβάσεις του Θεού, θαύμα είναι η ίδια η ζωή μας, η συνεργασία απείρων συστατικών και παραγόντων για τη λειτουργία και καλυτέρευσή της, η ομορφιά της Δημιουργίας, τα μοναδικά θαύματα του μικρόκοσμου και μεγάκοσμου, η αναπνοή, η σύλληψη και τεκνοποίηση, η θαυμαστή ποικιλία των εμβίων όντων, που όλα προσανατολίζουν προς Αυτόν και την λυτρωτική παρουσία Του.

(ε) Η χειρότερη εικόνα είναι να συνοδεύονται αρχιερείς ή πρεσβύτεροι από ‘μπράβους’ με ρόπαλα και μαχαίρια, όπως κατά τη σύλληψή του Ιησού. Αυτό και μόνο δείχνει τον συσχηματισμό του ιουδαϊκού τότε ιερατείου με το ΚΟΣΜΙΚΟ ΠΝΕΥΜΑ, και την πλήρη έλλειψη πνευματικότητας. Την προάσπιση τού κακώς εννοούμενου επαγγελματικού συμφέροντος, και όχι την διδαχή της αληθείας και της υγιούς πίστεως και εμπιστοσύνης στο θέλημα του Θεού. Την θρησκευτική ανασφάλεια και όχι την θεολογική συνάντηση μαζί Του. Εκεί που μετατρέπεται η Εκκλησία (και οι ιερείς) σε κόσμο, και αντιδρά κοσμικά, οξύθυμα και νευρικά απέναντι στο κακό (πραγματικό ή υποτιθέμενο), προσπαθώντας να δώσει λύσεις άμεσες, χρήσιμες και αποτελεσματικές, ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΚΑΙ ΑΝΑΜΟΝΗ ΤΗΣ ΑΝΩΘΕΝ ΒΟΗΘΕΙΑΣ, εκεί ξεπέφτει από το σκοπό της, και είναι ώρα για μετάνοια ή αντικατάσταση. Το δεύτερο συνέβη στα χρόνια του Ιησού.

Ο ΠΕΤΡΟΣ ΑΡΝΕΙΤΑΙ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ

«Αφού συνέλαβαν τον Ιησού, τον έσυραν και τον έβαλαν μέσα στο σπίτι του αρχιερέα. Ο Πέτρος ακολουθούσε από μακριά. Άναψαν φωτιά στη μέση της αυλής και κάθισαν όλοι γύρω. Ανάμεσά τους κάθισε και ο Πέτρος. Κάποια υπηρέτρια που τον είδε να κάθεται κοντά στη φωτιά, τον κοίταξε και είπε: “Ήταν κι αυτός μαζί Του”. Εκείνος όμως αρνήθηκε λέγοντας: “Δεν τον γνωρίζω Αυτόν, κόρη μου”. Ύστερα από λίγο τον είδε κάποιος άλλος και είπε: “Και συ είσαι ένας απ’ αυτούς”. Ο Πέτρος όμως είπε: “Άνθρωπέ μου, δεν είμαι”. Αφού πέρασε περίπου μία ώρα, κάποιος άλλος επέμενε λέγοντας: “Ασφαλώς ήταν κι αυτός μαζί Του, γιατί είναι και Γαλιλαίος”. Είπε τότε ο Πέτρος: “Άνθρωπέ μου, δεν καταλαβαίνω τι λες”. Κι αμέσως, ενώ ακόμη μιλούσε, λάλησε ο πετεινός. Τότε ο Κύριος γύρισε, έριξε μια ματιά στον Πέτρο, κι ο Πέτρος θυμήθηκε τα λόγια που του είχε πει: ‘Προτού λαλήσει ο πετεινός, θα αρνηθείς τρεις φορές πως με ξέρεις’. Ύστερα απ’ αυτό, ο Πέτρος βγήκε έξω και έκλαψε πικρά».

Η έλλειψη χάριτος κάνει τον άνθρωπο να χάνει την αυτοεκτίμησή του, να υποχωρεί στην αδικία και να μην προστατεύει το συνάνθρωπό του από την κακία των άλλων. Για την υποχώρηση της χάριτος του Θεού, φταίμε συνήθως εμείς. Προβάλλουμε πολύ το εγώ μας, και δεν αφήνουμε χώρο στον άλλο να σταθεί. Όταν είμαστε σίγουροι για τον εαυτό μας, εκεί είναι που έχουμε ήδη αποτύχει. «Μαζί σου Κύριε ΕΓΩ είμαι έτοιμος να πάω και στη φυλακή, ακόμη και στο θάνατο», είχε πει ο Πέτρος στον Ιησού, πριν αλέκτωρ λαλήσει, πριν διαισθανθεί δηλαδή την ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΗΣ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΤΟΥ ΑΠΟΤΥΧΙΑΣ. Την σιγουριά να την έχουμε μόνο στον Θεό. Αυτός είναι η ασφάλειά μας, ο υποστηρικτής και προστάτης μας. Όχι η άγνοια και η μικρότητά μας. Μαζί Του μπορούμε τα πάντα. Χωρίς Αυτόν, και χωρίς τον πλησίον μας επίσης ως Εκκλησία και σώμα Του, είμαστε αποτυχημένοι. Αυτό αποκαλύπτουν τα λόγια Του: «Κανείς δεν πηγαίνει στον Πατέρα παρά μόνο αν περάσει από μένα» (Ιω. 14,6), καθώς και τα λόγια του αποστόλου Πέτρου: «Από κανέναν άλλον δεν μπορεί να προέλθει η σωτηρία, ούτε υπάρχει άλλο πρόσωπο κάτω από τον ουρανό δοσμένο στους ανθρώπους, με το οποίο να μπορούμε να σωθούμε» (Πράξ. 4,12).

ΟΙ ΕΜΠΑΙΓΜΟΙ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ

«Οι άντρες που κρατούσαν τον Ιησού, τον περιγελούσαν και τον έδερναν. Του είχαν καλύψει το κεφάλι, τον χτυπούσαν στο πρόσωπο και τον ρωτούσαν: “Μάντεψε, ποιος σε χτύπησε;” Και άλλα πολλά του έλεγαν, βλαστημώντας Τον».

Μόνο όποιος είναι βαριά τραυματισμένος από αποτυχημένα συναισθήματα και έλλειψη κατανόησης κατά το παρελθόν, ή όταν υποφέρει από ΑΠΟΡΡΙΨΗ ΚΑΙ ΕΛΛΕΙΨΗ ΑΓΑΠΗΣ, μπορεί να κάνει τέτοιες αρνητικές ενέργειες. Η λύση για μια κοινωνία αγάπης είναι όταν εμείς πρώτοι δείχνουμε αγάπη στα παιδιά και τους ανθρώπους γύρω μας, όταν τους αποδεχόμαστε και θεωρούμε φίλους, και όχι όταν τους αποδιώχνουμε, ή τους ‘πετάμε’ ένα πιάτο φαγητό και μόνο, καλύπτοντας την πνευματική μας ένδεια με φιλανθρωπικές κινήσεις. Οι άνθρωποι αντιδρούν, ενίοτε με βία, γιατί δεν τους αγαπούν οι γύρω τους και τους απωθούν, δεν τους αναγνωρίζουν τη ανάγκη για συν-ύπαρξη και διάλογο. Πνευματικά είναι τα αίτια λοιπόν για τη βία και την επιθετικότητα, και ευθύνη έχουμε όλοι μας, καθώς και οι φορείς της Εκκλησίας, οι γονείς και κηδεμόνες, οι σύλλογοι, οργανισμοί και παιδαγωγοί, αλλά και τα πολιτικά κόμματα, εκπρόσωποι των οποίων νομίζουν ότι θα αλλάξει ο κόσμος με ιδεολογικές-θεωρητικές κατευθύνσεις (ή αγκυλώσεις) και μόνο, χωρίς να έχουν αλλάξει οι ίδιοι, εσωτερικά και πνευματικά.

Ο ΙΗΣΟΥΣ ΣΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ

«Όταν ξημέρωσε, συγκεντρώθηκαν οι πρεσβύτεροι του λαού, οι αρχιερείς και οι γραμματείς, και τον έσυραν στο συνέδριό τους. Εκεί τον ρωτούσαν: “Πες μας, εσύ είσαι ο Χριστός;”. Εκείνος τούς απάντησε: ‘Αν σας το πω, δεν θα με πιστέψετε. Και αν σας ρωτήσω δεν θα μου απαντήσετε, ούτε θα με ελευθερώσετε. Από τώρα όμως, ο Υιός του Ανθρώπου θα κάθεται στα δεξιά του παντοδύναμου Θεού’. Είπαν τότε όλοι: “Εσύ λοιπόν είσαι ο Υιός του Θεού”; Κι αυτός τους αποκρίθηκε: ‘Εγώ Είμαι, όπως ακριβώς το λέτε’. Κι εκείνοι είπαν: “Τι μας χρειάζονται πια οι μάρτυρες; Το ακούσαμε οι ίδιοι από το στόμα του”».

(α) Οι πρεσβύτεροι του λαού, οι αρχιερείς και οι γραμματείς, οι άνθρωποι δηλαδή του τότε Ιουδαϊκού ιερατείου, εξευτέλισαν τον Ιησού, αντί να του σταθούν και συμπαρασταθούν. Δεν έχει σημασία λοιπόν αν φοράει κάποιος ράσο, αλλά ΤΙ ΚΡΥΒΕΙ ΜΕΣΑ ΤΟΥ, για να είναι αληθινός και στη φύση του καλός. Έπειτα, χρησιμοποιούσαν το όνομα του Θεού για να του υφαρπάξουν ομολογία, με σκοπό να τον εξοντώσουν. Αυτό κι αν είναι βλασφημία, να ξεγελάς κάποιον (ο οποίος μάλιστα μπροστά τους έκανε και δίδαξε τα καλύτερα θαύματα και νοήματα) προτάσσοντας το όνομα του υπερένδοξου Θεού. Δήθεν θρησκευόμενοι άνθρωποι μπορούν επομένως να γίνουν πολύ επικίνδυνοι, αν δεν διαθέτουν καλή συνείδηση. Και σ’ αυτές τις περιπτώσεις συγκαταλέγονται και οι παρα-θρησκείες ως οργανώσεις με θρησκευτικό κάλυμμα και άνομα συμφέροντα.

(β) Επιπλέον οφείλουμε, όπως ο Ιησούς το έδειξε με τη στάση του, ΝΑ ΟΜΟΛΟΓΟΥΜΕ με παρρησία την αλήθεια που πρεσβεύουμε, και να μην δειλιάζουμε μπροστά στο κακό ή όταν αδικείται ο πλησίον.

Ο ΙΗΣΟΥΣ ΣΤΟΝ ΠΙΛΑΤΟ

«Τότε όλα τα μέλη του συνεδρίου σηκώθηκαν και έσυραν τον Ιησού στον Πιλάτο. Εκεί άρχισαν να τον κατηγορούν λέγοντας: “Αυτόν εδώ τον πιάσαμε να ξεσηκώνει το λαό μας, να τον εμποδίζει να πληρώνει τους φόρους στον αυτοκράτορα, και να ισχυρίζεται για τον εαυτόν του πως είναι ο βασιλιάς, ο Μεσσίας”. Ο Πιλάτος τότε τον ρώτησε: “Ώστε εσύ είσαι ο βασιλιάς των Ιουδαίων;” Και ο Ιησούς τού αποκρίθηκε: ‘Ναι, όπως το λες’. Τότε ο Πιλάτος είπε στους αρχιερείς και στον όχλο: “Δεν βρίσκω καμία αιτία καταδίκης αυτού του ανθρώπου”. Εκείνοι όμως επέμεναν, και έλεγαν ότι αναστατώνει το λαό με όσα διδάσκει σε όλη την Ιουδαία».

(α) ΔΑΙΜΟΝΙΚΟ ΤΕΧΝΑΣΜΑ είναι να έχεις προκαταλάβει το αποτέλεσμα και να ψάχνεις για ψεύτικους λόγους ώστε να εξοντώσεις κάποιον ή κάποιους, όπως έκαναν τα μέλη του συνεδρίου μπροστά στον Πιλάτο. Εκεί κατηγόρησαν τον Χριστό ότι δεν πληρώνει φόρους και ότι ανακηρύσσει τον εαυτόν Του ως τον Μεσσία, με σκοπό να πετύχουν καταδικαστική ενέργεια εναντίον Του (Λουκ. 23,1-2). Μπροστά στα συμφέροντα λίγων, πολλοί αθώοι βαπτίστηκαν ένοχοι και κινήθηκαν παράνομες δίκες εναντίον τους, όπως έγινε και με τη δίκη του Ιησού, που αποδείχτηκε παράνομη πέρα για πέρα. Μπροστά στο κέρδος, αλλά και την ατομιστική και ιδιοτελή ερμηνεία της ιστορίας, πολλοί έγραψαν και γράφουν χωρίς στοιχεία εναντίον της αλήθειας, του Θεού και του Υιού Του. Είναι γεμάτες οι σελίδες του διαδικτύου από τέτοιες, ανώδυνες απ’ αυτούς, προσπάθειες κατασπίλωσης της Εκκλησίας και του σωτηρίου μηνύματός της, ενός μηνύματος ελπίδας και τελείας αγάπης, που υπογράφηκε και υπογράφεται με το αίμα των αποστόλων του Χριστού, των μαθητών Του, των αγίων και ομολογητών, και του λαού του Υψίστου, όπου γης. Ας μην αναζητούν την αλήθεια πλέον κάποιοι μεταξύ καφέ και τσιγάρου και από το κρεβάτι τους. Διότι η αλήθεια είναι γεγονός επίπονο και πρέπει να δώσει κανείς αίμα (με την εντιμότητα και υπευθυνότητά του: στην οικογένειά του, στην εργασία του, στην φιλία του, στον έρωτά του, στην οργάνωση της κοινωνικής ζωής κ.λπ.) για να πάρει Πνεύμα Θεού. Δεν είναι η εύρεση της αλήθειας ιδεολογικό αποτέλεσμα αναπαυτικής και ανώδυνης ζωής.

(β) Δαιμονικό τέχνασμα, άλλωστε, ΜΠΟΡΕΙ να γίνει και η καθιέρωση (ήδη σε ορισμένες χώρες) ως νόμιμης της ΕΥΘΑΝΑΣΙΑΣ. ΜΠΟΡΕΙ πράγματι να γίνει εξόντωση κάποιου ή κάποιων ΜΕ ΝΟΜΙΜΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ. Θέλει μεγάλη προσοχή μήπως και αντικρίζουμε τον άνθρωπο ως ευτελές υλικό πλέον, ως προϊόν, που αχρηστεύθηκε και πρέπει πια να πεταχτεί ή αντικατασταθεί, μήπως και οι ιατρικοί σύλλογοι χάσουν την ευαισθησία τους μπροστά στη ίδια την αξία της ζωής, μήπως συμφεροντολογικά επωφελούνται τρίτοι με το θάνατο των βαριά ωδυνόμενων συνανθρώπων μας ή συγγενών τους (ιδεολογικές εκκαθαρίσεις από δικτάτορες, υφαρπαγές περιουσιών κ.α.).

Ο ΙΗΣΟΥΣ ΣΤΟΝ ΗΡΩΔΗ

(α) «Όταν ο Πιλάτος άκουσε για Γαλιλαία, ρώτησε να μάθει αν ο άνθρωπος αυτός είναι Γαλιλαίος. Κι όταν διαπίστωσε ότι υπαγόταν στη δικαιοδοσία του Ηρώδη, τον παρέπεμψε στον Ηρώδη, που ήταν κι αυτός στα Ιεροσόλυμα εκείνες τις ημέρες». Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που πετάμε το “μπαλάκι” της ευθύνης στους άλλους, νίπτοντες τα χέρια μας. Το κάνουμε και το κάναμε ως άτομα και ως υπηρεσίες και οργανώσεις ανά τον κόσμο. Σε κρίσιμες όμως και προσωπικές καταστάσεις περισσότερο, θα κριθούμε αυστηρά από τον ακριβοδίκαιο Θεό αν δεν δώσουμε σίγουρες, νόμιμες και ανθρωπιστικές λύσεις.

(β) «Όταν ο Ηρώδης είδε τον Ιησού, χάρηκε πολύ. Γιατί από αρκετό καιρό ήθελε να τον δει, ύστερα από τα πολλά που άκουγε γι’ αυτόν. Έλπιζε μάλιστα να τον δει να κάνει και κανένα θαύμα. Του έκανε πολλές ερωτήσεις, αυτός όμως δεν του έδινε καμίαν απάντηση». Τι βλέπουμε εδώ; Η απλή περιέργεια -και χωρίς βάθος εσωτερικό αλλά με ρηχότητα και νωθρότητα πνευματική- δεν προκαλεί εκ Θεού το θαύμα. Ο Θεός απαντά θαυματουργικά για να σώσει το πλάσμα Του, τον άνθρωπο, με προϋποθέσεις υπαρξιακές, επώδυνες και θεολογικές. Εκεί που τον αναζητούν οι άνθρωποι εναγώνια και με περισσή πίστη. Όχι σε θεατρινίστικες και περιπαικτικές περιπτώσεις.

(γ) «Τότε ο Ηρώδης, με τους στρατιώτες του, αφού τον εξευτέλισε και τον περιγέλασε, τον έντυσε με μια μεγαλόπρεπη στολή και τον έστειλε πίσω στον Πιλάτο. Εκείνη την ημέρα μάλιστα ο Ηρώδης και ο Πιλάτος συμφιλιώθηκαν μεταξύ τους. Πρωτύτερα οι σχέσεις τους ήταν εχθρικές». 1. Οι στολές και τα ακριβά ντυσίματα και ο ανάλογος ρουχισμός δεν δείχνουν το ποιόν κάποιου, όπως συνέβαινε κάποτε με τους πρίγκιπες, κόμητες και βαρόνους. Ο έσω άνθρωπος και το έργο του μετράει έμπροσθεν των θείων οφθαλμών. Μπορεί βέβαια να είναι κάποιος πτωχός και ταυτόχρονα αποτυχημένος ως προσωπικότητα, ή πλούσιος και να είναι πραγματικά φιλάνθρωπος και Φωτισμένος. 2. Έχει χρέος ένας στρατιώτης να υπακούσει σε ΑΔΙΚΕΣ ΕΝΤΟΛΕΣ ανωτέρων του; Έχει ή δεν έχει προσωπική ευθύνη για εκείνα που του ανατίθενται; Φρονούμε ότι αν ένας μισθοφόρος στρατιώτης γνώριζε από πριν σε τι άδικο καθεστώς θα εντασσόταν, και παρ’ όλα αυτά εντάχθηκε οικειοθελώς, τότε φυσικά η ενοχή του είναι μεγάλη. Αν όμως ένας στρατιώτης υπηρετεί την θητεία του, και αναγκαστικά του δίνονται άδικες και αντι-ανθρώπινες εντολές, η ενοχή του, χωρίς να εξαφανίζεται, είναι λιγότερη. Εν τούτοις, μάρτυρας στα μάτια του Θεού θα ονομαστεί και συγκαταλεχθεί εκείνος, που αρνείται το κακό και το άδικο με κίνδυνο της προσωπικής του ζωής. 3. Πολλές φορές συμφιλιώνονται κλέφτες και δολοφόνοι και ανήθικοι άνθρωποι μεταξύ τους, διαπράττοντας και συνεργαζόμενοι σε παρανομίες και αδικίες. Αυτού του είδους οι σχέσεις είναι για το Θεό μισητές, αφού στοχεύουν όχι στην δικαιοσύνη και συναλληλία, αλλά στη διάπραξη της αμαρτίας και κακίας.

Η ΚΑΤΑΔΙΚΗ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΣΕ ΘΑΝΑΤΟ

«Ο Πιλάτος, λοιπόν, επειδή ήθελε να ελευθερώσει τον Ιησού, τους μίλησε ξανά. Αυτοί όμως φώναζαν κι έλεγαν: “Σταύρωσέ τον, σταύρωσέ τον!” Ο Πιλάτος τούς είπε για τρίτη φορά: “Τι κακό έκανε ο άνθρωπος; Δεν του βρήκα τίποτα που να επισύρει τη θανατική καταδίκη. Θα τον βασανίσω, λοιπόν, και θα τον ελευθερώσω”….. και έτσι ο Πιλάτος αποφάσισε να κάνει δεκτό το αίτημά τους… και τον Ιησού τούς τον παρέδωσε να τον κάνουν ό,τι ήθελαν».

(α) Το ποιος ήταν ο ΠΙΛΑΤΟΣ, πόσο σκληρός ήταν, πόσους είχε άδικα και άγρια ξυλοκοπήσει ή στείλει στο θάνατο, χωρίς δίκες και αιτία, είναι γνωστά από τον ιστορικό Ιώσηπο (στην Αρχαιολογία και τους Ιουδαϊκούς Πολέμους του), τον Φίλωνα (Πρεσβεία προς Γάϊον), αλλά και τον ευαγγελιστή, γιατρό και αγιογράφο Λουκά (13,1). Για να παρουσιάζεται εδώ να κάνει ό,τι μπορεί για να ελευθερώσει τον Ιησού και να τον γλυτώσει από τον θάνατο, προσπάθειες αντίθετες με τη φύση του και το χαρακτήρα του, φανερώνει ότι ο Ιησούς όχι μόνο ήταν αθώος πραγματικά, αλλά και ότι το παρουσιαστικό του απέπνεε έντονα το άρωμα βαθειάς και συγκροτημένης πνευματικότητας, της θεότητάς Του και της Θεανθρώπινης αποστολής Του.

(β) Ο Επίτροπος αυτός της Ιουδαίας παρέδωσε τελικά τον Ιησού σε θάνατο, και έχει μεγάλη ευθύνη γι’ αυτό, διότι καταπάτησε σφόδρα την αλήθεια, αν και την γνώρισε στο πρόσωπο του Κυρίου πολύ καλά. Αντρισμός είναι να παίρνεις πάνω σου την ΕΥΘΥΝΗ (όχι να νίπτεις τα χέρια σου με ανευθυνότητα), να διαλαλείς και απομακρύνεις το άδικο, άσχετα αν οι δίκαιες κινήσεις σου θα έχουν επιπτώσεις εναντίον σου.

(γ) Το ΠΛΗΘΟΣ φώναζε “Σταύρωσέ τον, σταύρωσέ τον!”, και σίγουρα μέσα σ’ αυτούς θα ήσαν και αρκετοί που έστρωναν βάγια και ρούχα για να περάσει από πάνω τους ο Ιησούς, κατά την είσοδό Του στην άγια πόλη. Αυτό που μισεί ο Θεός είναι να είμαστε δίψυχοι και ΜΑΖΕΣ, να πηγαίνουμε ‘όπου φυσάει ο άνεμος’, ανάλογα με τα συμφέροντά μας. Οφείλουμε να μην είμαστε ‘βάτραχοι’, δηλαδή αμφίβια παντός καιρού, εδάφους η νερού, αλλά να γνωρίζουμε τι πιστεύουμε, τι επιζητούμε, να εμμένουμε σταθερά στις απόψεις μας περί δικαίου και αληθείας. Άλλωστε στην Αποκάλυψη, ο Κύριος αναγγέλλει στον επίσκοπο της Εκκλησίας της Λαοδικείας, ότι πρόκειται να τον εμέσει από το στόμα Του (αν δεν μετανοήσει), επειδή ακριβώς δεν είναι ούτε ψυχρός ούτε ζεστός, αλλά χλιαρός (Αποκ. 3,14-16).

Η ΣΤΑΥΡΩΣΗ ΚΑΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ

(α) «Καθώς πήγαιναν για να τον σταυρώσουν, έπιασαν κάποιον Σίμωνα Κυρηναίο, που γύριζε από το χωράφι του, και του φόρτωσαν το σταυρό να τον μεταφέρει πίσω από τον Ιησού». 1. Να μην φοβόμαστε να μεταφέρουμε το δικό μας σταυρό, όπου και όσο ο Θεός το επιτρέπει, διότι συμμετέχουμε έτσι επάξια στα Πάθη του Κυρίου και καταξιωνόμαστε ως πρόσωπα. 2. Ο Σίμωνας δεν μπορούσε βεβαίως να φανταστεί τι θα συναντούσε και τι θα αναγκαζόταν να κάνει, γυρίζοντας από τους αγρούς, υπολογίζοντας στις εργασίες μιας συνηθισμένης μέρας. Δεν μπορούσε να διανοηθεί ότι θα κουβαλούσε τον σταυρό του Υιού του Θεού στην πλάτη του, και πως θα έμενε το όνομά του στην ιστορία, αποτυπωμένο μέσα στην Αγία Γραφή. Ο Θεός ΕΧΕΙ ΑΛΛΑ ΣΧΕΔΙΑ ΑΠΟ ΕΜΑΣ. «Όσο απέχει ο ουρανός από τη γη, τόσο απέχουν οι δρόμοι μου από τους δρόμους σας, και οι σκέψεις μου από τις δικές σας» (Ησ. 55,8-9) λέγει Κύριος. Και πάντα όλα γίνονται για τη δόξα Του και την σωτηρία μας. Για να είμαστε ικανοί να αφουγκραζόμαστε τους καιρούς και να περιμένουμε με θάρρος και υπομονή το αναπάντεχο, απαιτείται πίστη και στροφή της θέλησης προς τον Τριαδικό Θεό. Είναι ανάγκη να αφήνουμε χώρο στο Άγιο Πνεύμα να μας επισκέπτεται και να καθαρίζουμε την ψυχή μας με την ιερά Εξομολόγηση, τη Θ. Κοινωνία και την αγάπη. Μόνο έτσι η έκπληξη της κάθε στιγμής θα έχει θετικές επιπτώσεις πάνω μας και όχι απευκταίες.

(β) «Τον ακολουθούσε πολύς κόσμος και πολλές γυναίκες, που τον θρηνούσαν χτυπώντας τα στήθη τους. Ο Ιησούς γύρισε σ’ αυτές και τους είπε: Γυναίκες της Ιερουσαλήμ, μην κλαίτε για μένα. Κλάψτε μάλλον για τον εαυτόν σας, και για τα παιδιά σας, γιατί έρχονται μέρες που θα λέτε ‘καλότυχες οι άτεκνες, όσες δεν γέννησαν κι όσες δε θήλασαν παιδιά’. Τότε θ’ αρχίσουν να λένε στα βουνά: ‘πέστε πάνω μας’. Και στους λόφους: ‘σκεπάστε μας’». 1. Το να κλαίμε για τους άλλους, ή να ΚΑΤΑΚΡΙΝΟΥΜΕ τρίτους, πολλές φορές δείχνει μετάθεση του προβλήματος. Φανερώνει ενίοτε ότι δεν γνωρίζουμε τον εαυτόν μας, ότι δεν είμαστε άξιοι να προβούμε σε ενδοσκόπηση και αυτοέλεγχο (πατερικά: αυτομεμψία), αλλά στρέφουμε την ευθύνη ή τις ενοχές μας αλλού, αποσκοπώντας σε λιγότερο ψυχικό πόνο. Δεν είναι η λύση αυτή για τα προβλήματά μας, ούτε τα χαπάκια ελάφρυνσης του άλγους, αλλά η ΕΚΚΟΠΗ ΤΟΥ ΚΑΚΟΥ στη ρίζα του, στο βάθος του είναι μας, με την καθοδήγησή μας από έναν έμπειρο πνευματικό και με τη μυστηριακή ζωή. 2. Ο Ιησούς έλαβε την αφορμή και προφήτεψε, και πάλι (Λκ. 13,34-35), για την καταστροφή της Ιερουσαλήμ, που ΟΝΤΩΣ ΣΥΝΕΒΗ το 70 μ.Χ., από τα ρωμαϊκά στρατεύματα του Τίτο. Αποδεικνύεται και μόνο από αυτό Θεός επί της γης, εφόσον ΔΕΝ θα μπορούσε: να προφητεύει αληθινά, να τελεί τόσο μοναδικά θαύματα, να διδάσκει όπως ουδείς άλλος στην ιστορία, να ισχυρίζεται ότι είναι Θεός (λ.χ. Ιω. 14,8-10/ 20,28-29), και να μην είναι. Απλούστατα γιατί ο Θεός δεν θα το επέτρεπε!

(γ) Στον ‘Κρανίου τόπο’, σταύρωσαν εκ δεξιών και αριστερών Του δύο κακούργους. Ο Ιησούς έλεγε: “Πατέρα, ΣΥΓΧΩΡΗΣΕ ΤΟΥΣ (για τους σταυρωτές του και όσους συνέργησαν), δεν ξέρουν τι κάνουν”. Το γεγονός αυτό και μόνο αποδεικνύει ότι ο Ιησούς ήταν αληθινός πέρα για πέρα. Διότι είναι απόδειξη ήθους και μοναδικής ποιότητας του προσώπου.

(δ) Ο ένας από τους κακούργους, που ήταν επί σταυρού κρεμασμένος, τον βλασφημούσε …. Ο άλλος προσευχήθηκε στον Ιησού και του ζήτησε να τον συμπεριλάβει στην βασιλεία Του. 1. Όλος ο κόσμος και η ιστορία πορεύονται ανάμεσα στη βλασφημία και ευλογία, με κέντρο το όνομα του Ιησού. Διότι Αυτός είναι το νόημα του χρόνου και του σύμπαντος και κατέχει τα κλειδιά της ιστορίας, της λύτρωσης ή της καταδίκης, του παραδείσου και της αιώνιας ζωής. Αυτός είναι «ΣΗΜΕΙΟΝ ΑΝΤΙΛΕΓΟΜΕΝΟΝ» (Λκ. 2,34-35), δηλαδή συμφωνίας ή διαφωνίας επί της θεότητας του προσώπου Του, και «η οδός, η αλήθεια και η ζωή» (Ιω. 14,6). Κανείς δεν μπορεί να καρποφορήσει αν δεν είναι ενωμένος μαζί Του (Ιω. 15,4), γιατί «χωρίς εμένα», λέγει ο ίδιος, «δεν μπορείτε να κάνετε τίποτε» (το ουσιαστικό και Πνευματοφόρο) (Ιω. 15,5). 2. «Θυμήσου με, Κύριε, όταν έλθεις στην βασιλεία σου», του έλεγε ο δεξιός συσταυρωθείς στον λόφο του Γολγοθά ληστής. Όλο το νόημα της ζωής είναι να μας θυμηθεί ο Θεός, ζώντες ή κεκοιμημένους, και να μας συγκαταριθμήσει στα υιοθετημένα εν Χριστώ παιδιά Του, εις αιώνας αιώνων. Αυτό ζητάμε και για τους προσωρινά νεκρούς συγγενείς και φίλους μας, προσευχόμενοι με τα λόγια «Αιωνία η μνήμη αυτών», σε κάθε μνημόσυνο που τελεί η ενοριακή σύναξη των πιστών. Η Εκκλησία δεν μας εγκαταλείπει ούτε και στο θάνατό μας. Μάς συνοδεύει με ψαλμούς και προσεύχεται ανελλιπώς για τον καθένα ξεχωριστά.

(ε) «ΠΑΤΕΡΑ, ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΣΟΥ ΠΑΡΑΔΙΔΩ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΜΟΥ», είπε ο Ιησούς και εξέπνευσε. Αυτή να είναι και η θύμησή μας, το τελικό αποτέλεσμα των προσπαθειών μας και η βραδινή προσευχή μας. Διότι, αν και από τα χέρια του Θεού ξεφύγαμε, τα χέρια Του ήταν που άπλωσε επί του Σταυρού για να μας ενώσει και πάλι με τον εαυτόν Του, και όλα προς αυτόν συντείνουν και προς την Δευτέρα Του Έλευση και Παρουσία. Εξάλλου, το πνεύμα της Εκκλησίας και η συνείδησή της είναι που συνεχώς αναφωνεί «Μαράν Αθά», «Έλα Κύριε Ιησού», και σώσον ημάς. Αμήν.