Άδεια ανέγερσης ναού

Στη συζήτηση που γίνεται για τον «χωρισμό Εκκλησίας και Πολιτείας», που κατά την γνώμη μου μπορεί να χαρακτηρισθή καλύτερα ως ενδεχόμενη αναθεώρηση και ακριβέστερη οριοθέτηση σχέσεων μεταξύ εκκλησιαστικής και πολιτικής διοίκησης, τίθεται και το θέμα της άδειας για την ανέγερση ή λειτουργία ναού ή ευκτηρίου οίκου οιουδήποτε θρησκευτικού δόγματος.

1. H υφισταμένη νομοθεσία προβλέπει για την ανέγερση ή λειτουργία οιουδήποτε ναού άλλων δογμάτων την άδεια του οικείου Μητροπολίτου. Ετσι το άρθρο 1 του A.N. 1363/1938 διαγορεύει: «Διά την ανέγερσιν ή λειτουργίαν ναού οιουδήποτε δόγματος προαπαιτείται άδεια της οικείας ανεγνωρισμένης εκκλησιαστικής αρχής και του υπουργείου Θρησκευμάτων και Εθνικής Παιδείας». Ομοίως το άρθρο 41 του A.N. 1369/1938 διαγορεύει: «Διά την ανέγερσιν παντός ναού οιουδήποτε δόγματος απαιτείται άδεια του αρμοδίου κατά περιφέρειαν Μητροπολίτου και έγκρισις του υπουργείου Θρησκευμάτων και Εθνικής Παιδείας».

Ολοι όσοι έχουν διαφορετική άποψη κατακρίνουν αυτήν την νομοθεσία και επιδιώκουν την κατάργησή της, διότι έτσι, όπως ισχυρίζονται, δίνεται εξουσία στον Μητροπολίτη να έχη λόγο στην ανέγερση και λειτουργία των ναών των ετεροδόξων και έτσι φαλκιδεύεται η θρησκευτική ελευθερία.

2. Στην πράξη όμως δεν συμβαίνει αυτό που επιτάσσουν οι υπάρχοντες νόμοι. Γιατί, όπως σημειώνουν οι καθηγητές του Εκκλησιαστικού Δικαίου Σπύρος Τρωιάνος και Ιωάννης Κονιδάρης, «η διάταξη αυτού του άρθρου κρίθηκε αντισυνταγματική από την Πλημ. Τριπ. 84/81». Επίσης οι ίδιοι σημειώνουν: «Οπως νομολογήθηκε από το Σ.τ.E., η άδεια του ορθοδόξου μητροπολίτη δεν έχει τον χαρακτήρα εκτελεστής διοικητικής πράξης και επομένως αποτελεί απλή γνωμάτευση που δεν δεσμεύει τη Διοίκηση».

3. Για τον λόγο αυτόν, εκείνο που επικρατεί στην πράξη είναι ότι το υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων για την ανέγερση ή λειτουργία ναού ή ευκτηρίου οίκου αποστέλλει έγγραφο στον τοπικό Μητροπολίτη και ζητεί πληροφορίες για συγκεκριμένα ερωτήματα. Ητοι, αν υφίσταται άλλος ναός της συγκεκριμένης ομολογίας, αν τα μέλη της θρησκευτικής οργανώσεως που περιλαμβάνονται στον κατάλογο που οι ίδιοι απέστειλαν στο υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων διαμένουν στην συγκεκριμένη περιοχή, και εάν έχουν καταδικασθή για προσηλυτισμό.

4. Οι πληροφορίες που διερευνά το υπουργείο για να δοθή η άδεια ανεγέρσεως ή λειτουργίας ναού ή ευκτηρίου οίκου είναι κατά πάντα συνταγματικές και σύννομες.

Ο κ. Γεώργιος Κρίππας υποστηρίζει ότι το υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων είναι υποχρεωμένο να προβή στις ως άνω ενέργειες, συμμορφούμενο προς την νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας,.

Πρέπει να ληφθή υπ' όψιν ότι ο προσηλυτισμός απαγορεύεται όχι μόνον από τον νόμο αλλά και από το Σύνταγμα (άρθρο 13, παρ. 2), ότι διάφοροι Πεντηκοστιανοί έχουν καταδικασθή για προσηλυτισμό και η καταδίκη τριών εξ αυτών έχει επικυρωθή από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (απόφ. Ευρωπ. Δικαστηρίου της 24.2.1998, υπόθεση Λαρίσης κ.ά. κατά Ελλάδος). Επίσης, πρέπει να ληφθή υπ' όψιν ότι ο προσηλυτισμός διώκεται και τιμωρείται ποινικώς σε όλα τα κράτη της Ευρώπης και στις H.Π.A., όπως προκύπτει από έγκυρα δημοσιευμένα στοιχεία.

5. Επομένως στην πράξη δεν ισχύει αυτό που διαγορεύεται από τους νόμους 1363/1938 και 1369/1938 και στην πραγματικότητα οι Μητροπολίτες στο σύνολό τους δεν εμπλέκονται σε τέτοιες διαδικασίες, ούτε έχω υπ' όψιν μου Μητροπολίτη που να κατέφυγε στην Δικαιοσύνη επειδή δεν ζητήθηκε από αυτόν η άδεια για την ανέγερση ναού ετεροδόξων ή επειδή το υπουργείο χορήγησε άδεια άνευ της συμφώνου γνώμης του.

Παρά ταύτα, για να γίνη μία επί πλέον διασάφηση, και να εκσυγχρονισθή περισσότερο η νομοθεσία και ως προς το θέμα αυτό, και να μη δίνονται επιχειρήματα τριβής, εκφράζω την προσωπική μου άποψη ότι θα μπορούσε να προχωρήση η Πολιτεία, με την ανοχή ή και έγκριση της Εκκλησίας, στην κατάργηση των συγκεκριμένων νόμων, αφού στην πράξη έχουν αυτοκαταργηθή. Αρκεί, βέβαια, η Πολιτεία, όπως είναι υποχρεωμένη από το Σύνταγμα, την υπάρχουσα νομολογία, τις αποφάσεις των Ευρωπαϊκών Δικαστηρίων και τα ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, να θέτη ασφαλιστικές δικλίδες και να ελέγχη την κατάσταση αυτή, με σκοπό την κοινωνική ειρήνη και την τάξη που πρέπει να επικρατή στην κοινωνία.