«Ενέβλεψεν Ιησούς τω Πέτρω» «και εξελθών έξω ο Πέτρος έκλαυσε πικρώς» (Λουκ. κβ´  61-62, Ματθ. κϛ´ 75). Και σήμερα, όταν μας κοιτάζει κατά πρόσωπο ο Ιησούς, κλαίμε πικρά για τις αμαρτίες μας. Ναι, τα δάκρυα που χύνουμε κατά την προσευχή, σημαίνουν πως ο Κύριος μας κοίταξε κατά πρόσωπο με το βλέμμα Του, που ζωοποιεί τα πάντα και «ετάζει καρδίας και νεφρούς». Αχ! Πώς εμπλέκεται μερικές φορές η ψυχή μας σε διάφορες αμαρτίες, όπως ακριβώς μπερδεύεται ένα πουλάκι στα δίχτυα μιας παγίδας! Μερικές φορές δεν βλέπεις τρόπο διεξόδου από τις αμαρτίες σου· κι αυτές σε βασανίζουνε. Είναι μερικές φορές φοβερή η κατάθλιψη και η βαρυθυμία που βαραίνει την καρδιά εξ αιτίας τους· «θα εμβλέψει» ωστόσο ο Ιησούς σε μας και άφθονα σα ρυάκι θα χυθούνε τα δάκρυά μας και μαζί μ’ αυτά όλα τα συμπλέγματα του κακού θα ξεπλυθούν ολότελα απ’ την ψυχή μας. Και κλαίς και χαίρεσαι που ξαφνικά κι απροσδόκητα σου εστάλη μια τέτοια χάρη κι έλεος· και τότε, πόσο εύκολα και πόση αναπηδάει μέσα στην καρδιά σου θέρμη και ζεστασιά! Τόση, που θ’ αποπέταγες ακράτητος στον ίδιο τον Κύριο και Θεό! Ευχαριστώ μ’ όλη μου την καρδιά τον Κύριο, «τον» δωρεάν «ευϊλατεύοντα πάσας τας ανομίας μου»! (πρβλ. Ψαλμ. ρβ´ 3).

        Η σαρκική απόλαυση και η σκληρή σαν πέτρα αναισθησία για καθετί το πνευματικό και άγιο είναι πίεση και στενοχώρια που μας έρχεται από τον εχθρό διάβολο, μολονότι ο σαρκικός άνθρωπος δεν την θεωρεί πίεση και στενοχώρια, γιατί είναι διατεθειμένος ευνοϊκά προς αυτή· όσοι όμως θέλουν να ζουν πνευματικά την θεωρούν τέτοια, γιατί αυτή δεν αφήνει να φτάσει ο Θεός ως μέσα στην καρδιά μας, δεν επιτρέπει να εκχυθεί μέσα στην καρδιά η Χάρη του Θεού, που ζωοποιεί και φωτίζει την ψυχή μας. Αυτή η πίεση και στενοχώρια καθιστούν έτσι την ψυχή μας άκαρπη σε έργα πίστης, ελπίδας και αγάπης. Καταντάς έτσι άνθρωπος σαρκικός, που δεν έχει πνεύμα. Ω, πόσο πολύμορφοι είναι οι κατατρεγμοί του εχθρού διαβόλου! Και πόσο θα θλιβείς από τα βάθη της καρδιάς σου για τούτη την σκληρή σαν πέτρα αναισθησία και πόσο θα κλάψεις ενώπιον του Κυρίου γι’ αυτή· θα περάσει όμως η αναισθησία εκείνη και θα ζεσταθεί και θα μαλακώσει η καρδιά και θα γίνει ικανή για πνευματικές θεωρίες και άγια συναισθήματα.

       Όταν σταθείς να προσευχηθείς κι είσαι βαρυμένος με πολλές αμαρτίες και κατειλημμένος από απόγνωση, άρχισε να προσεύχεσαι με ελπίδα και ζέον πνεύμα· θυμήσου τότε ότι το ίδιο το Πνεύμα του Θεού μας βοηθάει μέσα στις αδυναμίες μας και «υπερεντυγχάνει υπέρ ημών στεναγμοίς αλαλήτοις» (Ρωμ. η´ 26). Όταν θυμηθείς με πίστη αυτή την ενέργεια του Πνεύματος του Θεού μέσα μας, τότε δάκρυα κατανύξεως θα χυθούν από τα μάτια σου, στην καρδιά σου θα νοιώθεις «ειρήνην», γλυκύτητα, «δικαιοσύνην και χαράν εν Πνεύματι Αγίω» (Ρωμ. ιδ´ 17) και θ’ αναφωνείς από την καρδιά σου «Αββά ο Πατήρ»!

         Όταν προσεύχεσαι για την άφεση των αμαρτιών σου, να ενδυναμώνεσαι πάντοτε με πίστη και ελπίδα για το Έλεος του Θεού, που είναι πάντα έτοιμο να συγχωρεί τις αμαρτίες μας, όταν η προσευχή μας είναι ειλικρινής· να φοβάσαι πάντως μήπως η απόγνωση καταλάβει την καρδιά σου, μια απόγνωση που εκδηλώνεται με μια βαριά απογοήτευση και μελαγχολία στην καρδιά και με δάκρυα ανάγκης, εξ αιτίας των περιστάσεων. Τι είναι οι αμαρτίες σου, όποιες κι αν είναι αυτές, μπροστά στο Θείο Έλεος, φτάνει να μετανοήσεις γι’ αυτές! Συμβαίνει όμως πολλές φορές να προσεύχεται ένας άνθρωπος και μέσα του να μην ελπίζει με την καρδιά του ότι οι αμαρτίες του θα συγχωρηθούν, θεωρώντας τις κατά κάποιο τρόπο υπέρτερες του Ελέους του Θεού. Πράγματι δε γι’ αυτό και δεν παίρνει άφεση αμαρτιών, μολονότι από τα μάτια του χύνονται κρουνοί δακρύων εξ αιτίας των περιστάσεων· και έτσι αυτός ο άνθρωπος με θλιμμένη, στενοχωρημένη την καρδιά απομακρύνεται από τον Οικτίρμονα Θεό· και αυτή την κατάληξη την αξίζει· γιατί ο Κύριος λέγει: «Πιστεύετε ότι λαμβάνετε, και έσται υμίν» (Μάρκ. ια´ 24). Το να μη πιστεύεις ότι θα λάβεις αυτό που ζητάς από τον Θεό είναι βλασφημία εναντίον Του.

         Αμάρτησες σε κάτι ενώπιον του Θεού; (Κι εμείς αμαρτάνουμε τόσο πολύ κάθε μέρα). Τότε, με πίστη στον Κύριο, που προσέχει τον λυγμό της καρδιάς σου, πες μέσα στην καρδιά σου και με ταπεινωμένη επίγνωση και συναίσθηση των αμαρτιών σου, τον Ψαλμό «Ελέησόν με ο Θεός κατά το μέγα έλεός σου»· πες τον ολόκληρο με την καρδιά σου· αν δεν φέρει αποτέλεσμα με την πρώτη, επανάλαβέ τον, αλλά τώρα ακόμα πιο εγκάρδια και με περισσότερο συναίσθημα και τότε γρήγορα θα καταυγάσει την ψυχή σου σωτηρία και ειρήνη από τον Κύριο. Έτσι λοιπόν, νάχεις πάντα συντριβή στην καρδιά σου· αυτό είναι ένας αληθινός και δοκιμασμένος τρόπος για ν’ αντιμετωπίζεις τις αμαρτίες σου. Κι αν δεν ξαλαφρώσεις, να μέμφεσαι τον ίδιο τον εαυτό σου· γιατί αυτό θα σημαίνει ότι προσευχήθηκες χωρίς συντριβή, χωρίς ταπείνωση καρδίας και χωρίς ακλόνητη επιθυμία να λάβεις συγχώρηση αμαρτιών από τον Θεό· αυτό σημαίνει ότι δεν ένοιωσες βαθιά την πληγή που σου προκάλεσε η αμαρτία.

         Άλλοι φαίνονται να προσεύχονται στον Κύριο, αλλά οι ίδιοι στην πράξη υπηρετούν τον διάβολο, που είναι φωλιασμένος μέσα στην καρδιά τους, διότι προσεύχονται μόνο με τα χείλη, ενώ η καρδιά τους είναι ψυχρή, δεν αισθάνονται και δεν θέλουν αυτό που τα χείλη τους ζητούν και λένε· «η δε καρδία αυτών πόρρω απέχει» από του Κυρίου (Ησ. κθ´ 13). Υπάρχουν επίσης πολλοί που κοινωνούν το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου δίχως ειλικρίνεια και δίχως να νιώθουν δυνατή αγάπη γι’ αυτό που κάνουν· το κάνουν μονάχα με τα χείλη και την κοιλία, με ολιγοπιστία και ψυχρότητα και με την καρδιά τους εμπαθή για εδέσματα και ποτά ή για χρήματα ή με ροπή προς την υπερηφάνεια, την κακία, το φθόνο και την οκνηρία, την στιγμή που η καρδιά τους είναι απομακρυσμένη από τον Κύριο, ο Οποίος είναι όλος αγάπη, αγιότητα, τελειότητα, σοφία και άφατη αγαθότητα. Τέτοιοι άνθρωποι είναι ανάγκη να εμβαθύνουν περισσότερο στον εαυτό τους, να μετανοούν πιο βαθιά μέσα τους και να σκέπτονται πιο βαθιά για το τι είναι η προσευχή και η Θεία Μετάληψη. Η ψυχρότητα της καρδιάς έναντι του Θεού και προς την προσευχή πηγάζει από τον διάβολο, που είναι η ψύχρα του ταρτάρου. Εμείς όμως σαν τέκνα του Θεού, ας αγαπούμε τον Κύριο με θερμότατη αγάπη. Κύριε, δώρησέ μας αυτή την αγάπη, γιατί «χωρίς Σου, ου δυνάμεθα ποιείν ουδέν» (πρβλ. Ιωάν. ιε´ 5). Πράγματι, Συ μας οδήγησες από την ανυπαρξία στην ύπαρξη και μας προίκισες με τα πάντα.