Ορθόδοξος Χριστιανικός... Κομμουνισμός! Κοινοκτημοσύνη

Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας	Πατερικά κείμενα

"...Ήταν τόση η προθυμία, με την οποία έδιναν (όσοι είχαν περιουσίες), ώστε δεν υπήρχε ούτε ένας φτωχός [στην πρώτη χριστιανική κοινότητα των Ιεροσολύμων] Δεν έδιναν δηλαδή ένα μέρος μόνο από την περιουσία τους, κρατώντας την υπόλοιπη για τον εαυτό τους, ούτε τα έδιναν μεν όλα, αλλά με το αίσθημα πως ήταν δικά τους και τα χάριζαν. Την ανωμαλία της άνισης κατανομής των αγαθών [που συμβαίνει στις κοινωνίες] την είχαν εξαφανίσει από ανάμεσά τους και ζούσαν με μεγάλη αφθονία αγαθών. (...) Ούτε τολμούσαν δηλαδή να δίνουν οι ίδιοι απευθείας στα χέρια των φτωχών, ούτε ένιωθαν υπερήφανοι που έδιναν, αλλά έφερναν [τα χρήματα που εισέπρατταν από την πώληση των περιουσιών τους] μπροστά στα πόδια [των Αποστόλων] και αυτούς τους άφηναν να τα διαχειρισθούν και τους καθιστούσαν απόλυτους κύριους, ώστε η κατανάλωση να γίνεται από αγαθά, που ανήκαν πια σ' ολόκληρη την κοινότητα κι όχι από δικά τους. Αυτός ο τρόπος εκτός των άλλων τους βοηθούσε και στο να μην υπερηφανεύονται.

Αν και σήμερα γινόταν το ίδιο, θα ζούσαμε πιο ευτυχισμένοι και οι πλούσιοι και οι φτωχοί. [...] είναι από μόνο του φανερό, προπαντός όμως από όσα συνέβησαν τότε, πως διαθέτοντας οι πλούσιοι τις περιουσίες τους, όχι μόνο δεν φτώχυναν, αλλά και τους φτωχούς τους έκαμαν πλούσιους.

Αλλά ας περιγράψουμε και τώρα με λόγια το καθεστώς εκείνο (...) Πόσο χρυσάφι νομίζετε πως θα συγκεντρωθεί; Εγώ υποθέτω ότι αν όλοι και όλες καταθέσουν εδώ ειλικρινά όλα τα μετρητά τους και προσφέρουν επιπλέον και τα χωράφια τους και όλα γενικά τα ιδιόκτητα αντικείμενα και σπίτια τους (για δούλους δεν κάνω λόγο, επειδή ούτε τότε συνέβη κάτι τέτοιο, αλλά τους ελευθέρωναν και τους εξίσωναν με τους εαυτούς των), σε λίγο θα συγκεντρωνόταν χωρίς αμφιβολία μέχρι ένα εκατομμύριο λίτρες χρυσάφι, ή καλύτερα δύο και τρεις φορές αυτή η ποσότητα.

Πες μου, λοιπόν, η πόλη μας [Κωνσταντινούπολη] πόσους κατοίκους αριθμεί συνολικά; Πόσοι από αυτούς θα θέλατε να υποθέσουμε, ότι είναι χριστιανοί; Θα συμφωνούσατε εκατό χιλιάδες και οι υπόλοιποι ειδωλολάτρες και Ιουδαίοι; Πόσες δεκάδες χιλιάδες λίτρες χρυσάφι συγκεντρώθηκε, πόσος δε είναι ο αριθμός των φτωχών; Δε νομίζω περισσότεροι από πενήντα χιλιάδες. Για να τρέφονται, λοιπόν, αυτοί καθημερινά πόση αφθονία μέσων θα υπήρχε; Εάν μάλιστα η διατροφή ήταν κοινή και λειτουργούσαν συσσίτια, δεν θα χρειάζονταν και πολλά έξοδα. Θα μου πείτε, όμως, τι θα κάναμε, όταν θα ξοδεύονταν τα χρήματα; Νομίζετε, όμως, ότι θα ήταν δυνατόν ποτέ να ξοδευθούν; Δεν θα μας χορηγούσε ο Θεός τη χάρη Του, ικανή να αναπληρώσει ποσόν άπειρες φορές μεγαλύτερο από αυτό; Δεν θα ξεχυνόταν δηλαδή πλουσιοπάροχα πάνω σε μια τέτοια κοινωνία η χάρη του Θεού; Τι θα προέκυπτε από αυτό λοιπόν; Δεν θά' χαμε μετατρέψει την γη σε ουρανό; Αν εκεί [στα Ιεροσόλυμα], όπου οι πιστοί ανέρχονταν σε τρεις με πέντε χιλιάδες έγινε αυτό και πέτυχε, και έλαμψε τόσο πολύ, και κανένας απ' αυτούς δεν παραπονέθηκε για φτώχεια, πόσο περισσότερο θα πετύχαινε εφαρμοζόμενο από ένα μεγάλο πλήθος πιστών; Ποιος δε και από τους μη χριστιανούς [ειδωλολάτρες / Ιουδαίους] δεν θα έσπευδε πρόθυμα να προσθέσει και αυτός την προσφορά του;

Για να σας αποδείξω δε, ότι η διάσπαση αυτή είναι δαπανηρή και πρόξενη της φτώχειας, ας πάρουμε σαν παράδειγμα μια οικογένεια, που την αποτελούν δέκα παιδιά, η γυναίκα και ο άνδρας. Και η μεν γυναίκα ας υποθέσουμε πως γνέθει και υφαίνει, ο δε άνδρας πως έχει εισόδημα από εξωτερική εργασία. Πες μου λοιπόν, πότε θα ξοδεύουν περισσότερα, όταν θα τρέφονται όλοι μαζί και θα διατηρούν από ένα νοικοκυριό ή όταν θα μένουν ο καθένας ξεχωριστά; Είναι ολοφάνερο, όταν θα μένουν ξεχωριστά (...)

Αυτό γίνεται, γιατί η διαίρεση σ' όλες τις περιπτώσεις συνεπάγεται την ελάττωση, ενώ η ομόνοια και η συμφωνία την αύξηση. Με τον τρόπο που ζούσαν παλαιότερα οι πιστοί [στις ενορίες τους] ζουν σήμερα στα μοναστήρια. (...) Και όμως, σήμερα οι άνθρωποι φοβούνται αυτή την ζωή [της κοινοκτημοσύνης] περισσότερο από το να πέσουν σε πέλαγος άγνωστο και απέραντο. Αν όμως την είχαμε δοκιμάσει, σίγουρα θα τολμούσαμε να την εφαρμόσουμε. Πόση χάρη και από την πλευρά του Θεού θα μας συνόδευε;

Γιατί, αν τότε που δεν υπήρχαν παρά μονάχα τρεις ως πέντε χιλιάδες πιστοί, που όλοι οι υπόλοιποι άνθρωποι της γης ήσαν εχθροί τους, που δεν περίμεναν βοήθεια από πουθενά, τόλμησαν παρ' όλ' αυτά να πραγματοποιήσουν την κοινοκτημοσύνη, πόσο μάλλον θα μπορούσε να γίνει αυτό σήμερα, που με την χάρη του Θεού είναι γεμάτη από πιστούς η οικουμένη; Και ποιος θα παρέμενε τότε ειδωλολάτρης; Εγώ τουλάχιστον νομίζω κανένας. Και έτσι όλους θα τους αποσπούσαμε από την ειδωλολατρία και θα τους προσελκύαμε με το μέρος μας .... Όμως, αν προχωρούμε σε αυτήν την κατεύθυνση προοδευτικά, πιστεύω πως με τη χάρη του Θεού, αυτό που τώρα μας φαίνεται ακατόρθωτο, θα γίνει. Μόνο δώστε εμπιστοσύνη στα λόγια μου και θα πραγματοποιήσουμε σταδιακά το κατόρθωμα αυτό. Και αν ο Θεός μου δώσει ζωή, πιστεύω, ότι σύντομα θα σας οδηγήσω σ' ένα τέτοιο τρόπο κοινωνικής συμβιώσεως".