Ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος ο Σιναϊτης. Μέρος 1ο

	Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας Επιστροφή στην Κεντρική σελίδα	Συναξαριστής

Έζησε τον 6^ο μ. Χ. αιώνα. Ονομάζεται Σιναΐτης, αλλά και άγιος Ιωάννης της Κλίμακος. Την προσηγορία Σιναΐτης έλαβε από το Μοναστήρι του Σινά στο οποίο είχε εγκαταβιώσει και του οποίου εχρημάτισε και ηγούμενος. Της Κλίμακος ονομάζεται, επειδή το μοναδικό βιβλίο που συνέγραψε φέρει τον τίτλο “Κλίμαξ”. Δηλαδή σκάλα, επειδή οδηγεί από τα χαμηλά στα υψηλά, από τα πρώτα στάδια της πνευματικής ζωής στα υψηλότερα και τελειότερα.

“Η “Κλίμαξ” είναι έν των μεγαλοπνόων ασκητικών συγγραμμάτων”. (Αρχιμ. Σωφρόνιος). Μέσα από τα κεφάλαιά του αναβλύζει όλη η ευωδία της αγιοπατερικής Παράδοσης, αλλά επίσης αποκαλύπτεται και η όλη προσωπικότητα του Οσίου. Όταν κάποιος γράφη, τότε ηθελημένα ή αθέλητα “βγάζει”, κατά το κοινώς λεγόμενο, τον εαυτό του. Ο άγιος Ιωάννης, με όσα αποτυπώνει στο χαρτί, φανερώνει ότι αυτά που γράφει είναι προσωπικά του βιώματα. Γι’ αυτό και ο λόγος του είναι ζωντανός, έχει μια αμεσότητα. Διεισδύει βαθειά μέσα στην ψυχή, αγγίζει τις πιο ευαίσθητες χορδές της και δημιουργεί κατάνυξη και διάθεση για προσευχή. Είναι διήγημα, περιγραφή των όσων είδε, άκουσε και εψηλάφισε. Όσοι εγνώρισαν τον Θεό, δεν στίβουν το μυαλό τους για να γράψουν ωραίες σκέψεις και στοχασμούς, αλλά ο λόγος τους αναβλύζει μέσα από την καθαρή καρδιά τους. Είναι λόγος όχι περί του Θεού, αλλά λόγος του Θεού και γι’ αυτό δεν δημιουργεί σύγχυση και προβλήματα, αλλά, αντίθετα, βοηθά στην λύση των προβλημάτων, ειρηνεύει και ξεκουράζει. Είναι τροφή χορταστική και πηγή δροσιστική για τους πεινώντας και διψώντας την αγάπη και την δικαιοσύνη του Θεού.

Περιέχει “τριάκοντα λόγους, ών έκαστος περιλαμβάνει μίαν αρετήν από των πρακτικών επί τας θεωρητικάς προχωρούντες αναβιβάζουσι τον άνθρωπον ως δια βαθμίδων τινων εις ουράνιον ύψος” (ιερός Συναξαριστής). Οι τίτλοι κάποιων από τους λόγους αυτούς είναι: “Περί της του ματαίου βίου βιαίας αποταγής”, “Περί ξενιτείας, εν ή και περί ονείρων”, “Περί αοργησίας και πραότητος”, “Περί πολυλογίας και σιωπής”, “Περί διακρίσεως λογισμών και παθών και αρετών”, “Περί της ιεράς μητρός των αρετών προσευχής”, “Περί του συνδέσμου της εναρέτου Τριάδος εν αρεταίς πίστεως, ελπίδος και αγάπης” κλ.π.

Όταν διαβάζης βιβλία σαν την “Κλίμακα”, νιώθεις περισσότερο άνθρωπος. Και αν προσπαθήσης να βιώσης το περιεχόμενό τους, τότε αποκτάς νόημα ζωής. Αλλάζεις διάθεση και τρόπο συμπεριφοράς προς το καλύτερο έτσι απλά και φυσιολογικά, ίσως και ανεπαίσθητα, χωρίς αυτό να γίνεται αντιληπτό με λογικές διεργασίες. Έτσι, όπως ψηλώνει ο έφηβος από την μια μέρα στην άλλη χωρίς να το πολυκαταλαβαίνη, ωστόσο όμως το ζη και το χαίρεται.

Στην συνέχεια θα επιχειρήσουμε να μπούμε σε αυτό το πνευματικό περιβόλι, για να γευτούμε μερικούς από τους γλυκύτατους καρπούς του. Να απολαύσουμε την καταπληκτική θεολογική ερμηνεία των διαφόρων θεμάτων. Εδώ να τονιστή ότι άλλο πνευματική - θεολογική ερμηνεία και άλλο στοχαστική ή ψυχολογική. Ο Αρχιμ. Σωφρόνιος σχολιάζοντας τον λόγο του Οσίου περί πραότητος τονίζει: “Υπάρχει τεραστία ποιοτική διαφορά μεταξύ πνευματικής κατανοήσεως και “ψυχολογικής” αντιλήψεως των φαινομένων. Εάν προσπαθήσωμεν να συγκρίνωμεν τας συνήθεις αντιλήψεις των ανθρώπων γενικώς περί αγιότητος, αγάπης πραότητος, θα ίδωμεν ότι δεν συμβιβάζονται αύται μετά των αντιστοίχων του Ευαγγελίου. Ούτω την πραότητα πολλοί εκλαμβάνουν ως φυσικόν “ειρηνικόν ήθος”. Όλως διαφόρως εν τούτοις ορίζει ταύτην ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος. Λέγει ούτος: “Πραϋτης εστίν, αμετάθετος νοός κατάστασις, εν τιμαίς τε και ατιμίαις... Πραϋτης εστίν, υπερκειμένη της του θυμού θαλάσσης πέτρα, ... υπομονής στήριγμα· αγάπης θύρα· μάλλον δε μήτηρ· παρρησία εν προσευχή· Πνεύματος Αγίου χωρίον· μαινομένων χαλινός· χαράς χορηγός· Χριστού μίμημα”. Παρατηρούμεν, επομένως, ότι πρόκειται περί καταστάσεως ασυγκρίτως ανωτέρας της “ψυχικής”. Διότι εις την Κλίμακα πραότης σημαίνει πνευματικήν ρωμαλεότητα δυναμένην να φέρη επ’ αυτής τα βάρη και τας ασθενείας των άλλων. Πρόκειται περί διηνεκούς ετοιμότητος να υπομένη τις τας ύβρεις ή να μένη εσωτερικώς ατάραχος εις τους επαίνους· είναι ειρηνική εγκαρτέρησις εις πάσαν θλίψιν, εισέτι και εις τον θάνατον· εντός αυτής περικλείεται μεγίστη δύναμις και η νίκη επί του κόσμου. Ο Χριστός λέγει: “Μακάριοι οι πραείς, ότι αυτοί κληρονομήσουσι την γήν”, ήτοι θα νικήσουν και θα δεσπόσουν του κόσμου υπό την υψίστην έννοιαν του λόγου τούτου. Η γη, ήτοι ο κόσμος, θα υποταχθή ουχί εις την τραχείαν υλικήν δύναμιν, αλλά εις την πραότητα” (Άσκησις και Θεωρία, σελ. 43,44).

Στον 23^ο λόγο, ο της Κλίμακος Άγιος διδάσκει τον τρόπο του πολέμου προς τους λογισμούς της βλασφημίας. Λέγει, μεταξύ άλλων, ότι μόλις ο άνθρωπος αρχίση να προσεύχεται, είτε στην κοινή λατρεία είτε κατά μόνας, τότε ο διάβολος του φέρνει στον νου διάφορες σκέψεις και εικόνες, για να του αποσπάση την προσοχή. Μόλις τελειώσει την προσευχή τότε φεύγει και ο διάβολος. Με αυτό τον τρόπο έκανε πολλούς να μη θέλουν να προσεύχονται επειδή θεωρούν τον εαυτό τους ανάξιο και αμαρτωλό. Επίσης πολλούς έκανε να απομακρυνθούν και από την θεία Κοινωνία, γιατί νομίζουν ότι οι αμαρτωλές σκέψεις είναι δικές τους. Δεν είναι όμως δικές τους, αλλά του διαβόλου και όταν δεν συγκατατίθενται δεν αμαρτάνουν. Τονίζει την ανάγκη εξαγορεύσεως και εκζητήσεως συμβουλής του πνευματικού. Αναφέρει το παράδειγμα ενός μοναχού που ταλαιπωρήθηκε από βλάσφημους λογισμούς είκοσι χρόνια και στο τέλος θεραπεύτηκε αφού απεκάλυψε το πρόβλημά του στον Πνευματικό.

Για όσους έχουν πάρει το θέμα της πνευματικής τους ζωής στα σοβαρά, η “Κλίμαξ” είναι αναγκαία. Για όλους τους άλλους κάτι παραπάνω από απαραίτητη. Είναι καθρέπτης πνευματικός, αλλά και “καρδίας στηριγμός και παράκλησις”.

Αναδημοσίευση από το κλαμπ "Αντιαιρετικό Εγκόλπιο": http://clubs.pathfinder.gr/saints

Η εικόνα λήφθηκε από : http://www.orthodox.gr/iconspage.htm