Στα φετινά καλοκαιρινά κηρύγματα θα αναφερθώ στα αναστάσιμα Απολυτίκια που ψάλλουμε κάθε Κυριακή, σύμφωνα με τον ήχο κάθε εβδομάδος.

Όπως γνωρίζουμε υπάρχουν οκτώ ήχοι τής Βυζαντινής Μουσικής, οι οποίοι εναλλάσσονται κάθε εβδομάδα, από τον πρώτο ήχο μέχρι τον πλάγιο τού τετάρτου ήχο.

Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, που έγραψε όλα τα τροπάρια τής Οκτωήχου, τα οποία ψάλλουμε κάθε Σάββατο στον Εσπερινό και την Κυριακή το πρωί, έχει γράψει και τα γνωστά Απολυτίκια κάθε ήχου. Με όλα αυτά τα τροπάρια υμνείται το μεγάλο και μοναδικό γεγονός στην ιστορία, η Ανάσταση τού Χριστού.

Επειδή σήμερα (όταν έγινε το κήρυγμα), ψάλαμε τον δεύτερο ήχο, γι’ αυτό θα αρχίσω να ερμηνεύω το πνευματικό νόημα που έχει το Απολυτίκιο τής σημερινής ημέρας.

Το αναστάσιμο Απολυτίκιο τού δευτέρου ήχου είναι το ακόλουθο:

«Ότε κατήλθες προς τον θάνατον, η ζωή η αθάνατος, τότε τον άδην ενέκρωσας τη αστραπή τής θεότητος· ότε δε και τους τεθνεώτας, εκ τών καταχθονίων ανέστησας, πάσαι αι δυνάμεις τών επουρανίων εκραύγαζον· Ζωοδότα Χριστέ, ο Θεός ημών δόξα σοι».

Η μετάφρασή του είναι η εξής:

«Όταν κατέβηκες στον θάνατο, Εσύ Χριστέ, που είσαι η ζωή η αθάνατος, τότε ενέκρωσες τον άδη με την αστραπή τής θεότητός Σου. Όταν δε και τους νεκρούς ανέστησες από τα καταχθόνια τού άδου, τότε όλες οι δυνάμεις τών επουρανίων εκραύγαζαν. Δόξα σε Σένα, Ζωοδότα Χριστέ, που είσαι Θεός μας».

Θα καταγραφούν μερικά ερμηνευτικά σχόλια στο αναστάσιμο αυτό Απολυτίκιο.

Από την διδασκαλία τής Εκκλησίας γνωρίζουμε ότι η ψυχή τού Χριστού με την θεότητά Του, δηλαδή χωρίς να χωρισθή από την θεότητα, κατέβηκε στον Άδη, που ήταν η χώρα τού θανάτου και εκεί ήταν κλεισμένες οι ψυχές τών ανθρώπων, αφού μέχρι την Ανάσταση τού Χριστού ο θάνατος είχε μεγάλη δύναμη και κυριαρχούσε στους ανθρώπους. Αυτό το γράφει ο Απόστολος Πέτρος: «Εν ω και τοις εν φυλακή πνεύμασι πορευθείς εκήρυξεν» (Α΄ Πέτρ. γ΄, 19), και το παρατηρούμε ως διδασκαλία στους αγίους Πατέρες τής Εκκλησίας και την λειτουργική παράδοση τής Εκκλησίας μας.

Ο Χριστός είναι η αθάνατη ζωή, κατέβηκε στο κράτος τού θανάτου και ενέκρωσε με το Φως τής θεότητός Του τον Άδη. Εισήλθε μόνος Του στο κράτος τού θανάτου, χωρίς να μπορέση ο θάνατος να Τον κρατήση. Η ιερή αγιογραφία παρουσιάζει τον Χριστό να συντρίβη τις πύλες τού Άδου.

Έκανε και κάτι άλλο ο Χριστός στον Άδη. Εκήρυξε μετάνοια, όπως γράφει ο Απόστολος Πέτρος, που είδαμε προηγουμένως, και όσοι Τον είχαν γνωρίσει με αποκαλυπτικό τρόπο, κατά την διάρκεια τής βιολογικής ζωής τους, όπως οι Προφήτες και οι δίκαιοι τής Παλαιάς Διαθήκης, και ομιλούσαν για την έλευση τού Χριστού, Τον αναγνώρισαν, πίστευσαν σε Αυτόν και τους ανέστησε πνευματικά, γιατί η ανάσταση τών σωμάτων τους θα γίνη κατά την Δευτέρα Παρουσία τού Χριστού.

Αυτό το γεγονός ήταν πρωτάκουστο και θαυμαστό. Γι’ αυτό οι επουράνιες Δυνάμεις βλέποντας αυτό το γεγονός ξέσπασαν σε μια έκρηξη χαράς, δοξολογώντας τον Χριστό, επειδή Αυτός, ως Ζωοδότης, έδωσε την ζωή στις ψυχές τών ανθρώπων που πίστευσαν σε Αυτόν.

Ο Χριστός δεν είναι απλώς ένας Θεός που δέχεται την τιμή και την δοξολογία μας, αλλά είναι Ζωοδότης που δίνει ζωή στους ανθρώπους, είναι ο νικητής τού θανάτου. Αυτό το γνωρίζουν οι δαίμονες, το γνωρίζουν οι άγγελοι, το γνωρίζουν οι άγιοι, αλλά, δυστυχώς, το αγνοούμε ή το ξεχνάμε πολλοί από εμάς, γι’ αυτό δεν αντιμετωπίζουμε σοβαρά το ότι είμαστε μέλη τής Εκκλησίας, δηλαδή μέλη τού αναστημένου Σώματος τού Χριστού.

Οι άγγελοι δοξολογούν τον Θεό κραυγάζοντας για το θαυμαστό αυτό γεγονός, και πολλοί Χριστιανοί είναι αδιάφοροι, ασυγκίνητοι και μάλιστα την ημέρα τής Κυριακής, που είναι ημέρα Αναστάσεως, Πάσχα, δεν ζουν αναστάσιμα, όπως θα έπρεπε, δεν εκκλησιάζονται, δεν κοινωνούν το αναστημένο Σώμα τού Χριστού.

Το τροπάριο αυτό μάς δείχνει ότι δεν πρέπει να φοβόμαστε κάθε Άδη, κάθε χώρο θανάτου και απελπισίας, δεν πρέπει να μάς καταλαμβάνη θλίψη από διάφορες δοκιμασίες που έχουμε στην ζωή μας, αλλά να έχουμε την βεβαιότητα ότι ο Χριστός είναι Θεός και Ζωοδότης, είναι Δυνατός και, όταν Τον επικαλεσθούμε, θα συντρίψη κάθε κακό, κάθε δυσκολία και δυσφορία που παρουσιάζεται στην ζωή μας, θα μάς απαλλάξη και από τον πνευματικό θάνατο.