|
(20.3.2022)
هر چه لحظه تقدیم قربانی بدون ريختن خون نزدیکتر می شود، كاهن برای نزدیک
شدن به چنین رویداد بزرگ مقدسی بیشتر احساس نالايقى می کند. مانند پیشرو ى
صالح، هنگامی که عیسی برای تعمید توسط او فراخوانده شد، گرفتار ترس شد. در
سرود کلیسایى مان آمده است: "دست يحيى، پیشرو و تعميد دهنده، پیامبری که
مفتخر به بالاتر از همه انبیای پیشین بود، با دیدن
بره خدا که گناه جهان را برمی دارد، لرزید. او گرفتار اضطراب شد و فرياد
زد: «اى كلمه، من جرأت نمی کنم سر تو را لمس کنم!» (استیحرا، آهنگ 8 از
ساعت سوم تئوفانى). همین ترس مقدس توسط كاهن احساس می شود و بنابراین او به
دعای بسیار تکان دهنده ای متوسل می شود که آن را منحصراً برای خود می خواند
تا خود را بیش از پیش در برابر راز مقدس فروتن کند و مدد الهى را بخواهد.
مثلاً كاهن می‌گوید: خدمت به خدا حتی برای قوای فرشته‌ای آسمانی عظيم و پر
هيبت است، پس چگونه انسانی که هر روز گناه می‌کند جرأت كند که خدا را خدمت
کند. اگر خود خداوند به دلیل عشق بی‌پایان به انسان، به زمین نیامده بود تا
آیین این قربانی را كه بدون ريختن خون است - از طریق رسولان مقدس و
جانشینان آنها، اسقف‌ها و كاهنان - به کلیسای خود بسپارد، غیرممکن بود که
انسان جرأت کند به ميز مقدس نزدیک شود و به او خدمت کند. کاهن که از رحمت
بیکران خداوند شهامت می گیرد، با تفکر و امید استوار به مسیح روی می آورد و
از او می خواهد که روح و قلبش را از هر چیز شريرى که وجدان او را آلوده می
سازد پاک کند. و با قدرت و فیض کهانت که از روح القدس دریافت کرده است، می
خواهد که شایستگی برگزارى بدن و خون مقدس خداوند ما را داشته باشد. دعای
سرود کروبی (اينطور ناميده مى شود زيرا در زمان خواندن سرود کروبی، توسط
كاهن گفته می شود) در واقع یکی از گرم ترین و تامل برانگیزترین دعاهای
ليتورگى الهی است. با این دعا ما از زمین بالا می‌رویم تا از پادشاه همه
استقبال کنیم که با همراهی فرشتگان مقدس می‌آید تا خود را برای ما قربانی
کند.
در حالی که خوانندگان به خواندن سرود کروبی به آرامی، موقرانه و آهنگین
ادامه می دهند، كاهن پس از پایان دعای سرود کروبی، با صداى آهسته سه بار
محتوای سرود کروبی را خودش تکرار می کند: بیایید ما که به طور عرفانی
کروبیان را نمايندگى مى كنيم، که سرود سه گانه مقدس را برای تثلیث حیات
آفرین می خوانند، اکنون هر گونه نگرانى دنیوی را کنار بگذاريم، تا پادشاه
همه را پذيرا شويم. سپس او میز مقدس، محراب مقدس، کلیسا و همه مؤمنان را از
درهای سلطنتی بخور می دهد و با صدای آهسته پنجاه و یکمین مزمور توبه را می
گوید: "خدایا به حسب رحمت خود بر من رحم فرما..."
کاهن یا شماس با بخور دادن از فرشته خداوند تقلید می کند، همانطور که در
مکاشفه یوحنا توضیح داده شده است، "و فرشته اى دیگر آمد
كه بخور سوزى از طلا با خود داشت و پيش مذبح بايستاد و بخور بسيار
به او داده شد. تا آن را با دعای همه مقدسین بر مذبح طلایی که در جلوی تخت
بود تقديم كند و دود بخور با دعای مقدسين، از دست فرشته تا به پيشگاه خدا
بالا رفت." (مکاشفه 8: 3-4).
در حالی که كاهن به سمت مومنان برمی گردد و آنها را بخور می دهد، مومنان
سرهای خود را با شکرگزاری خم می کنند.
سپس کاهن به ميز مقدس باز می گردد و آخرین آیات مزمور توبه را تکمیل می
کند: "آنگاه از قربانی های عدالت، با قربانی هاى سوختنی و قربانی تمام سوز
خشنود خواهی شد، پس گوساله ها بر مذبح تو خواهند گذرانيد..." (مزمور51
: 19). یعنی گویی کاهن
می‌گوید: خداوندا قوم تو و کاهن تو فهمیده‌اند که تو با محبت بر کسی که
حلیم و فروتن است نظر می‌کنی و قربانی او در پيشگاه تو پذیرفته می‌شود. اى
خداوند، به همین دلیل است که با روحی شکسته و قلبی فروتن، قربانی شکرگزاری
خود را برای همه نعمت های الهی تو به تو تقدیم می کنیم.
در آن لحظه، سخنان خداوند خود به خود در قلب کاهن طنین انداز می شود: "پس
هرگاه هدیه خود را به قربانگاه ببرى و در آنجا به یاد آورى که برادرت بر تو
حقى دارد، هدیه خود را آنجا در مقابل قربانگاه بگذار و رفته، ابتدا با
برادر خويش صلح نما، و بعد آمده و هدیه خود را تقدیم کن» (متی 5: 23-24).
به همین دلیل است که كاهن و همه کسانی که با او مراسم را برگزار می کنند،
قبل از آوردن هدایای مقدس از ميز تقدیمى به ميز مقدس، به درهای سلطنتی می
روند، به مردم روی می كنند، با فروتنی بازوهای خود را روی هم می گذارند، سر
به زیر می اندازند، تمام بدن خود را خم مى كنند و علناً از مردم طلب بخشش
می کنند و همه را از صميم قلب مى بخشند. هنگامی که كاهن با دیگران مراسم را
برگزار می کند، هر یک در برابر برگزار كننده ديگر خم می شود و بدین ترتیب
طلب بخشش مى كند و می بخشد. ما با احساس توبه به سمت رویداد اوج ليتورگى
الهی حرکت می کنیم!
در حالی که خوانندگان به خواندن سرود کروبی ادامه می دهند: " بیایید ما که
به طور عرفانی کروبیان را نمایندگی می کنیم ..." كاهن به ميز تقدیمى (که در
سمت چپ میز مقدس قرار دارد) نزدیک می شود تا پروسکومید را تکمیل کند. هنگام
تلفظ آیاتی از مزمور، او دست های خود را در ظرف مخصوصى می شوید. هدف از این
عمل نه تنها پاکسازی بدن بلکه پاکسازی قلب است. این عمل پاک‌کننده زمانی كه
اسقف مراسم را برگزار مى كند آشکار می‌شود: قبل از ورود بزرگ، شماس برای
شستن دست‌های روحانی اعظمى كه به زودی هدایای مقدس را لمس کند، در حضور همه
به او آب می‌دهد. و البته معنای عمیق تر این شستن دست ها بيان كردن پاکی
روح است. ممکن است بپرسيد دعا كردن با دست شسته اما با روح ناپاک چه فایده
ای دارد!؟
اگر خدا بخواهد هفته آینده موضوع خود را ادامه خواهیم داد.
~ متروپوليتن سوتيريوس از پيسيديه
|
