(31.10.2021)
در موعظه قبلی به این واقعیت گواهی دادیم که مؤمن با شریک شدن در
بدن و خون مقدس خداوند در راز ايوكريست (عشای ربانی) با بدن
رستاخيز كرده مسیح متحد می شود. از طریق این
واقعه سخن خداوند تحقق می یابد: "هر که بدن مرا می خورد و خون مرا
می نوشد، در من ساکن است و من در او." (یوحنا 6:
56) برای درک کامل ابعاد
سودمند گسترده راز بزرگ ايوكريست، لازم است به سؤال زیر پاسخ دهیم:
چرا به آن راز ايوكريست می گویند؟
به گفته انجیل نگاران مقدس، عیسی در هنگام شام آخر، نان را گرفت و
به دنبال دعای شکرگزاری، آن را تكه تكه کرد و به شاگردانش داد و
گفت: «بگیرید و بخورید؛ این است بدن من.» آن گاه جام را گرفت و پس
از خواندن دعای شكرگزارى به آنها داد و گفت: «همه شما از اين
بنوشید. این است خون من در عهد [جديد] که براى بسیاری به جهت آمرزش
گناهان ریخته می شود.» (متی 26: 26-27) ما همان کلمات را می شنویم
که توسط كاهن در هر مراسم ليتورگى الهی تکرار می شود. با توجه به
اینکه قبل از شام آخر، دعای شکرگزاری توسط عیسی انجام شده است،
هنگامى که دعای بزرگ «آنافورا» یا «دعای ايوكريستى» آغاز می شود،
همین کار توسط كاهن برگزار كننده انجام می شود. به همین دلیل آن را
"راز ايوكريست الهى" می نامند، که در یونانی به معنای واقعی کلمه
"شکرگزاری الهی" است.
با این حال، این تنها دلیل نیست. کل راز ايوكريست الهى راهی برای
شکرگزاری از خداست. هر فرد مؤمن و همچنین کل کلیسا، به خاطر
چیزهای نیک بیشماری – اعم از شناخته شده و ناشناخته – که او به ما
ارزانى داشته و همچنان به ما عطا می كند، هدایای سپاسگزاری را به
خدای انسان دوست تقدیم می کند. این امر، از جمله در دعای پیشکش، که
كاهن پس از ورود بزرگ، هنگامی که هدایای مقدس، یعنی نان روی دیسکوس
مقدس و شراب در جام مقدس، به محراب مقدس آورده می شود، دعا می کند،
مورد تأکید قرار مى گيرد. كاهن اعلام می كند: «خداوندا، خدای قادر
متعال... ما را قادر گردان تا هدایا و قربانی های روحانی را به تو
تقدیم کنیم... ما را لایق دان... تا روح نیک فیض تو بر ما و بر این
هدایای ارائه شده و بر همه قوم تو قرار گيرد."
لحظه «قربانی ايوكريستى» از هدایای مقدس نزدیک می شود، هنگامى که
كاهن در حالی که دیسکوس مقدس را با نان و جام مقدس را با شراب بلند
مى كند، با صداى بلند اعلام می كند: "اين هدايا را از هداياى خودت،
در همه و براى همه، به تو تقدیم می کنیم." یعنی: خداوندا، ما می
خواهیم این هدایای سپاسگزاری را به خاطر چیزهای نیکِ بی نهایتى که
به ما بخشیده ای و همچنان به ما می دهی، تقدیم کنیم، زیرا ما از
خود چیزی نداریم. به همین دلیل است که نان و شراب را که آفريده تو
هستند انتخاب کرده ایم تا به عنوان هدیه شکرگزاری برای تو آورده
شوند. ما آنها را برای هر کاری که از آغاز خلقت تا به امروز و در
هر مکان از فرمانروایی خود برای ما انجام داده ای، عرضه می داريم.
در این مرحله راز ايوكريست الهى به اوج خود می رسد! كاهن از خدای
پدر می خواهد که روح القدس را بر هدایای مقدس بفرستد تا راز را به
انجام رساند: "این نان را بدن گرانبهای مسیح خود و آنچه در این جام
است، خون گرانبهای مسیح خود بگردان." به راستی در همین لحظه معجزه
ای رخ مى دهد که برای ذهن انسان غير قابل تصور است. با تبدیل نان
به بدن خداوند و شراب به خون خداوند، قربانی کامل می شود. اکنون در
محراب مقدس، مسیح مصلوب و برخاسته را داریم و همراه با دوازده
شاگرد، در تالار آسمانی صهیون، در شام شرکت می کنیم. این شام
سپاسگزارى و شکرگزاری به هیچ وجه با آن نخستين شام آخر در پنجشنبه
مقدس تفاوتی ندارد. ميز مقدس در محراب مقدس تبدیل به سفره قربانى
شده است، تبدیل به جلجتا می شود. این چنین است، زیرا راز ايوكريست
تصویری از قربانی در جلجتا است. در مراسم ايوكريست الهى، مانند
جلجتا، مسیح قربانی می شود. پس از جلجتا به رستاخيز می رسیم.
ايوكريست، عید قيامِ بی وقفۀ کلیسا است و ما را از شادی ملكوت
آینده اطمینان می دهد.
بياييد کمی بیشتر در مورد مفهوم ايوكريست به عنوان یک قربانی صحبت
کنیم.
قبل از هر چیز، این جنبه در سخن خداوند، هنگامی که راز را به
شاگردان خود تحويل داد، مشهود است: «همه شما از اين بنوشید. این
است خون من در عهد جديد که برای بسیاری به جهت آمرزش گناهان ریخته
می شود.» (متی 26: 27-28) خداوند در اینجا به وضوح از قربانی خون
خود صحبت می کند که "برای بسیاری به جهت آمرزش گناهان ریخته می
شود." این واقعاً تأثیرگذار است که خداوند، وقتی از قربانی خون خود
صحبت می کند، هنوز مصلوب نشده است. با این حال او از کلمه "ریخته
شده" در زمان حال استفاده می کند. او از زمان آینده استفاده نمی
کند و مثلاً بگوید: این خون من است که «ریخته خواهد شد»، بلکه خون
من است که «ریخته می شود»، معنی این چیست؟ پدران منور گشتۀ کلیسا
موارد زير را برای ما آشکار می کنند: خداوند فقط یک بار خون مقدس
خود را بر جلجتا برای حيات و نجات جهان، برای همه کسانی که از زمان
آدم زندگی کرده اند و تا بازگشت ثانوى زندگی خواهند كرد، ریخت. در
مراسم ليتورگى الهی درک متداول از زمان، که به روزها و سال ها و
قرن ها تقسیم می شود، نا مربوط می شود. همانطور که می دانیم براى
خدا نه حال و نه گذشته و نه آینده ای وجود ندارد. همه چیز در
پيشگاه او حضورى ابدی است. به همین ترتیب در زمان اجرای راز
ايوكريست الهى "زمان نيايشى ليتورگى" اعمال می شود، که از طریق آن
همه چیز به زمان حال تبدیل می گردد، به طوری که انسان ها در هر
عصری این فرصت را دارند که با دوازده حوارى در اورشلیم به راز
نزدیک شوند و از آن بهره مند گردند.
ما – به خواست خدا - با این موضوع یکشنبه آینده ادامه خواهیم داد.
~ متروپوليتن سوتيريوس از پيسيديه
