آنتیفون ها
پس از «لیتانی صلح» در ليتورگى الهی، سه «آنتیفون» خوانده میشود.
اینها برگزیده هایی از مزامیر هستند که خوشابحالان خداوند به آنها
اضافه شده است. تيپيكون دقیقاً مشخص می کند که کدام مزامیر
و آیات خوانده می شود، به طوری که محتوای آنها به نحوی با آنچه
کلیسا در آن روز بزرگداشت می گيرد مرتبط است. متداول ترین آنها
عبارتند از دو مزمور ستايشى 103: «ای جان من، خداوند را متبارک
بخوان، و هر چه در درون من است، نام قدوس او را متبارك خواند…»
و مزمور 146: «هللوياه! ای جان من خداوند را تسبيح بخوان! تا
زنده هستم خداوند را حمد خواهم گفت و مادامى که وجود دارم برای
خدای خود خواهم سراييد...». آنها را آنتیفون می نامند، زیرا
آیات به طور سنتی توسط دو گروه کُر یکی پس از دیگری سراييده می
شود. مؤمنان نیز تشویق می شوند که مشاركت کنند و این مزامیر را با
صدای آهسته بخوانند. تيپيكون تعيين میکند که کدام آیات بر اساس آن
روز در پايان اضافه میشوند: "اى نجات دهنده، به واسطه شفاعت
هاى مادر خدا، ما را نجات ببخش" در آنتیفون اول و "اى پسر
خدا، ما را نجات ببخش..." در آنتيفون دوم.
با این آنتيفون ها، کلیسا آگاهی قوی خود را از این واقعیت نشان
میدهد که مسیح ناجی و نجاتدهنده است. کلیسا از مقدس ترين
مادر خدا شهامت می گیرد و او کسی است که آن را به کل کلیسا می
بخشد. به همین دلیل است که ما شفاعت او را میخواهیم: "اى نجات
دهنده، به واسطه شفاعت هاى مادر خدا، ما را نجات ببخش."
خداوندا، تو هستی که ما را نجات می دهی، زيرا: «در هیچ كس غير از
او نجات نیست، زیرا كه اسمى ديگر زیر آسمان به مردم عطا نشده است
كه به وسیله آن ما نجات یابیم» (اعمال رسولان 4: 12). با این
اطمینان که مسیح ناجى و نجات دهنده ما است كليساى ارتدوكس شفاعت
مادر متبارک خداوند را می طلبد.
در آنتيفون دوم می خوانیم: « اى پسر خدا، ما را نجات ببخش....».
یعنی ما را که برای تو می خوانیم هللوياه نجات بده. هللوياه،
به معنای "خداوند متبارک است". و ما به عنوان یک قوم نسلی
از «جویندگان خداوند» هستیم. ما به عنوان نمونه ای برای جهان ایمان
به خداوند به عنوان تنها ناجى و نجات دهنده زندگی می کنیم، و اینکه
تنها به فيض اوست که می توانیم واقعاً زندگی کنیم. ما با یقین به
پيروزى پيروزمندانه خدا در پایان تاریخ، امید و توکل خود را به خدا
مى بنديم.
فراموش نکنیم که روزی روزگاری ما انسانها از خدا دور شده بودیم.
اما از طریق تجسم خداوندمان، فرصتی دوباره به ما داده شد تا یک بار
دیگر بهشت محبت خدا را تجربه کنیم. این بار با آگاهی بیشتر،
رستگار و زنده شده، در رستاخیز و پیروزی مسیح.
به همین دلیل است که ما در کلیسا همه با هم آواز می خوانیم، به
عنوان یک جامعه متحد، با اين باور که فیض خداوند ما عیسی مسیح چیزی
است که به ما این فرصت را می دهد تا به نجات خود امیدوار باشیم.
بنابراين دو آنتيفون اول خوانده میشوند تا ما را پر از خوشبینی و
اميد کنند - به ما کمک کنند وارد دنیای جدید محبت خدا شویم، تا هر
آنچه در زندگی ما اتفاق میافتد را در روح انجیل مسیح ببینیم (به
جاى استدلال بى ثمر انسانی كه موجب اضطراب مى شود).
به آنتيفون دوم، سرود الهام گرفته شده از امپراتور ژوستینیانوس در
قرن هفتم اضافه شده است: "اى پسر یگانه...". این سرود شگفت
انگیز راز تدارک الهی نجات را به اختصار شرح می دهد.
"اى پسر یگانه و کلمۀ جاودانه خدا..." خوانده می شود زیرا
او همیشه با تمام جلال و عظمت الهی خود وجود داشته است و در نقطه
ای از تاریخ فرود می آید و "از روح القدس و مریم باکره"
متولد می شود - و انسان می شود، گرچه به لحاظ روحانى "در تثلیث
مقدس، برابر با پدر و روح القدس" است. او از روی عشق وارد این
جهان می شود تا طبيعت انسانی را به خود بگیرد و بدین ترتیب هر
انسانی را قادر می سازد در این زندگی جدیدى که مسیح به ارمغان مى
آورد شرکت کند.
بنابراین این سرود در چند سطر شامل کل رمز و راز تدارک الهی برای
رستگارى نسل بشر است.
آنتیفون ها با سرشت پرشور و باشکوه خود توسط همه مسیحیان با هم
تقدیم می شوند و آنها لذت اتحاد خود با مسیح را می چشند که با
دریافت بدن و خون مقدس مسیح در مراسم عشای ربانی به طور کامل تحقق
مى يابد.
بعد از آنتیفون اول و دوم، شماس به اصطلاح ليتانى كوچك را تکرار می
کند:
- «در صلح و آرامش، بياييد بار ديگر نزد خداوند دعا کنیم».
- «اى خدا، با فيض خود، ما را یاری فرما، نجات ببخش، بر ما رحم
فرما و ما را مورد محافظت قرار بده».
- "با به یاد آوردن مقدس ترین، طاهرترین، خجسته ترین و پر جلال
ترین بانوی مان، مادر خدا و مریم همیشه باکره ...".
ما اغلب این ليتانى کوچک را هم در ليتورگى الهی و هم تقریباً در
تمام خدمات مقدس روزانه تکرار می کنیم. البته درک دلیل آن آسان
است. به طور خلاصه، همه چیزهایی را که ما به عنوان مسیحیان ارتدوکس
نیاز داریم منعکس می کند: قدرت، محافظت، رحمت، نجات و فیض خدا.
با هر ليتانى کوچک که شماس دعا می کند، كاهن تعظیم می کند و یک دعا
می خواند. پس از اولین آنتیفون، كاهن به درگاه خداوند دعا می کند
تا براى مؤمنانی که در خانه مقدس خدا جمع شده اند، استدعا کند تا
خدا رحمت و فيض بى حد و حصر خود را سخاوتمندانه به آنها عطا کند.
با دعای بعدی پس از آنتیفون دوم کاهن، وعده خداوند که هر جا دو یا
سه مؤمن به نام او جمع شوند (برای دعا)، خود او در آنجا حضور خواهد
داشت را يادآورى مى كند. كاهن از خداوند میخواهد که هر آنچه را که
مؤمنان استدعا میکنند، بر حسب نیازهای هر یک، عطا کند، و به همه
در این زندگی، آگاهی از حقیقت انجیل، و در زندگی آینده شادی
جاودانى را عطا فرمايد.
با اين آنتیفون ها تکمیل می شوند.
~ متروپوليتن سوتيريوس از پيسيديه
|