Ortodoks Kilisemiz Büyük perhiz döneminin ilk Cumartesi günü Büyük Şehit Aziz Theodor’un mucizesini anmaktadır. Aziz Theodor aynı zamanda Theodor Tyron (Tyro, Tiron, Tiro veya Teron = acemi asker) diye de bilinmektedir.

Aziz Theodor, Roma döneminde M.S. 284 - 305 tarihleri arasında Amasya’da yaşamıştır. Çok genç yaştayken Roma Ordusu’na kayıt olur. Latincede “acemi asker” anlamına gelen “tyrid” lakabı ile anılır. Gözü pekliği ve cesareti sayesinde ordu içerisinde kendini kabul ettirir. Roma İmparatoru Maksimia’nın hükümdarlığı sırasında, Hıristiyanlığa katı bir şekilde baskı uyguladığı dönemde Hıristiyanlığı seçer. İnananları etrafında toplar. Güçlü bir önder haline gelir. Roma idaresi, bir süre sonra, RAB İsa’ya inananların bu işten vazgeçmelerini ve putlara kurban adamalarını ister. Bu emirlere uymayanlar üzerinde zulme başlanır. Amasya’daki Hıristiyan tapınakları yıkılır. Çok sayıda inanmış Hıristiyan katledilir.

         Romalılar, Hıristiyanlığı kabul ettiğini bildikleri Theodor’dan daha iyi düşünmesini ve bu işten vazgeçmesini isterler ve cevap vermesi için zaman tanırlar. Ancak o kararından dönmez. İnancından vazgeçmeyeceği yönünde cevap verir ve RAB’be sadakatini korur. Aziz Theodor’un verdiği yanıt şöyledir, " Benim Tanrım, Tanrı'nın biricik Oğlu İsa'dır. Onun uğruna her türlü işkenceye katlanmaya hazırım". Bu karar Roma idaresini kızdırır ve etrafında toplananlarla birlikte işkenceye tabi tutulur. İşkencelerden sonra ateşte yakılarak öldürülür. Ateş içerisinde aman dilemek yerine RAB İsa’nın tek Tanrı olduğunu haykırır.

Bu mucize Azizin dünya yaşamından ayrılmasından 50 yıl sonra gerçekleşmiştir.

II. Konstantinus’un ölümüyle Hıristiyanlığı bırakıp tekrar Roma putperestliğine dönen, tarihte dönek Sezar (Julien) diye anılan kral Sezar’ın imparatorluğu döneminde (361-363) Hıristiyanlar ağır baskılar altındaydılar. İmparator dönek Sezarın’da bildiği gibi Hıristiyanlar Büyük Perhiz döneminin ilk haftasında arınmak için sıkı bir şekilde oruç tutuyorlardı (hatta bu nedenle Büyük Perhizin ilk haftası temiz hafta olarak adlandırılır). Ve imparator bu imanlı topluluğu kirletebilmek için çeşitli planlar yapmaya başlamıştı. Bu nedenle bütün satıcılara, tüm gıdalara, putlara kurban olarak sunulan hayvanların kanını bulaştırmalarını emretti. Böylece bütün Hıristiyanlar bu lekelenmiş gıdaları yiyerek günaha bulaşmış olacaklardı. Fakat Aziz Theodor İstanbul başpiskoposu Eudoxius’a uykusunda görünerek ilahi kararı bildirdi.  Aziz Theodor patrik Eudoxius’a kralın planından bahsederek, Pazartesi sabahına kadar imanlıları birlik olmaya çağırması gerektiğini ve bu gıdaları satın almamaları ve suratli bir şekilde birbirlierini uyarmaları gerektiğini bildirdi. Ve böylece bu günahtan uzak duran tüm imanlılara Koliva’nın (Kollyva, bal ve kuru üzüm ile haşlanmış buğday) sağlanacağını söyledi. Patrik Eudoxius “siz kimsiniz diye sorduğunda” Aziz Theodor, “Mesih uğruna şehit olmuş biriyim ve şimdi Rab İsa tarafından size gönderilmiş bir yardımcıyım” diye yanıtladı.

 Tanrı’nın ilahi koruması halkının üzerindeydi ve Aziz Theodor aracılığı ile halkını günaha düşmekten kurtarmış ve dönek kralın planlarını bozmuş oldu. Bu mucizeden dolayı, bugün hala Hıristiyanlar, orucun ilk Cumartesi günü Tanrı’ya övgüler sunarak, dualarla Aziz şehit Theodor’a teşekkürlerini sunarlar. Bu nedenle Cuma akşam duasından sonra ve Cumartesi günleri kilise pederleri tarafından koliva kutsanır.

Apolytikion

Harika olaylar imanın başarısıdır. Ateş pınarının içerisinde, suda dinleniyormuşçasına, Tanrı’ya sunulan yakmalık bir sunu gibi sevinç buldu Aziz Theodor. Kendisini Kutsal Üçlü’ye tatlı bir ekmek gibi sundu. Onun dualarıyla, ey Tanrımız Mesih İsa, canlarımızı kurtar.

Kontakion

Düşman ordularının ayaklarının altındayken, Mesih’e olan imanını bir zırh gibi kalbine aldın. Ey acılar çekmiş şampiyon, yenilmez imanınla sen cennet tacıyla sonsuzluklar boyunca taçlandırıldın.