Οι Ολυμπιακοί Αγώνες αρχίζουν ουσιαστικά με την αφή της Ολυμπιακής φλόγας που γίνεται στην αρχαία Ολυμπία και μεταφέρεται με αθλητές στον χώρο τέλεσής τους. Εφέτος, όπως έχει γραφή στον Τύπο, η αφή της Ολυμπιακής φλόγας θα γίνει επισήμως στην αρχαία Ολυμπία, παρουσία των μελών της ΔΟΕ και των αρχών της Ελληνικής Πολιτείας την 25η Μαρτίου, η δε εθνική εορτή θα μεταφερθή την επομένη ημέρα ήτοι την 26η Μαρτίου.

Θα ήθελα στην συνέχεια να αναφερθώ πολύ σύντομα στην ιστορία και το νόημα της αφής της Ολυμπιακής φλόγας.

Η σύνδεση των Ολυμπιακών Αγώνων με την αφή της Ολυμπιακής φλόγας έγινε για πρώτη φορά το 1936, με την τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων στο Βερολίνο και τέθηκε μέσα στους σκοπούς και τις επιδιώξεις του ναζισμού. Υπάρχουν πολλά στοιχεία για το θέμα αυτό.

Κατ’ αρχάς πρέπει να αναφερθή μια εισήγηση που έγινε κατά την 16η Σύνοδο στην αρχαία Ολυμπία από τον Καθηγητή Νικόλαο Νησιώτη, που ήταν Πρόεδρος της Διεθνούς Ολυμπιακής Ακαδημίας και έγινε μέλος της ΔΟΕ, με τίτλο «Ολυμπισμός και Θρησκεία». Στην εισήγηση αυτή ο αείμνηστος Καθηγητής αφ’ ενός μεν κατακρίνει ως υπερβολή την ταύτιση μεταξύ Ολυμπισμού και Θρησκείας και την παρουσίαση «του Ολυμπισμού σαν θρησκευτικής ιδεολογίας» που παρατηρήθηκε από την αρχή της αναβίωσης των Ολυμπιακών Αγώνων, σύμφωνα με την οποία «η ολυμπιακή ιδέα είναι Θρησκεία με Εκκλησία, δόγμα, λατρεία... αλλά κυρίως με θρησκευτικό συναίσθημα», γι’ αυτό και γινόταν λόγος για «religio athletae» (Κουμπερτέν), αφ’ ετέρου δε διαχωρίζει τον ολυμπισμό από την θρησκεία και δέχεται την άποψη ότι ο ολυμπισμός πρέπει να παραμείνη ως μια ωραία ιδεολογία «πού εμπνέει την αδελφωσύνη μεταξύ των λαών», η δε θρησκεία «θά υπενθυμίζει στον Ολυμπισμό, ότι το θέμα της αδελφωσύνης των λαών είναι ευρύτερο, βαθύτερο και δυσκολότερο από ό,τι φαίνεται».

Στην εισήγηση αυτή όμως, μεταξύ των άλλων, εκτίθεται και η άποψη μερικών που θεωρούν τον ολυμπισμό ως Θρησκεία και οι οποίοι «ωρισμένες "τελετές" που γίνονται στην έναρξη των ολυμπιακών αγώνων, η χρησιμοποίηση της ολυμπιακής φλόγας μέσα σ’ ένα περιβάλλον κάποιου μυστικισμού» εκλαμβάνουν ως μια «έντονη θρησκευτική εμπειρία» Ο Δρ. Henri Pouret, Μέλος της Ακαδημίας αθλητισμού της Γαλλίας κατά τις εργασίες της 15ης Συνόδου στην αρχαία Ολυμπία ανέπτυξε το θέμα «η ολυμπιακή φλόξ» και εξέθεσε τις απόψεις του για τον μύθο, την ιστορία και τον συμβολισμό της Ολυμπιακής φλόγας. Ως προς τον μύθο αναφέρθηκε στον Προμηθέα που έκλεψε το ιερόν πυρ και το μετέφερε στην γή.

Ως προς την ιστορία σαφώς προσδιορίζει ότι η Ολυμπιακή φλόγα για πρώτη φορά συνδέθηκε με τους Ολυμπιακούς Αγώνες που έγιναν επί Χίτλερ στο Βερολίνο το 1936 και ήταν δημιούργημα του Δρ. Karl Diem, Προέδρου και Γραμματέως των Ολυμπιακών Αγώνων του Βερολίνου, με την έγκριση του Ιωάννου Κετσέα, μέλους της Διεθνούς Επιτροπής για την Ελλάδα. Για πρώτη φορά πραγματοποιήθηκε η αφή της Ολυμπιακής φλόγας γι’ αυτούς τους αγώνες. Ως προς τον συμβολισμό της Ολυμπιακής φλόγας κάνει λόγο για τον ενθουσιασμό του Πιέρ ντέ Κουμπερντέν για την ιδέα αυτή, ο οποίος είχε μια αδυναμία στους συμβολισμούς, και υποστηρίζει ότι η Ολυμπιακή φλόγα είναι συνδετικό σημείο μεταξύ των παλαιών και συγχρόνων αγώνων και συνιστά την ανανέωση των Ολυμπιακών Αγώνων που αντλούν την δύναμη από τους αρχαίους. Η Ολυμπιακή φλόγα, λέγει, «είναι για όλους τους ανθρώπους που έχουν καλήν θέλησιν, μία εικόνα ειρηνοποιήσεως και ανυψώσεως».

Ο Γερμανός Δρ. Norbert Mόller Καθηγητής Πανεπιστημίου στην 16η Σύνοδο στην Ολυμπία ανέπτυξε το θέμα της Ολυμπιακής ιδέας σύμφωνα με τον Coubertin και τον Karl Diem και υποστήριξε ότι για τον Κουμπερτέν «οι Ολυμπιακοί δεν ήταν παρά το θεσμικό πλαίσιο της πραγματοποιήσεως των ανθρωπομορφικών του αντιλήψεων, που ονόμαζε στην αρχή Ολυμπιακή Ιδέα, και μετά το 1912, Ολυμπισμό. Η ιδέα αυτή είχε σαν σκοπό να συγκεντρώση όσον το δυνατόν περισσοτέρους ανθρώπους μέσα σε μια Ολυμπιακή Κίνηση». Μάλιστα ο Diem διαμόρφωσε τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936, σύμφωνα με τις απόψεις του Κουμπερντέν «γιά να δείξει στο κοινό, πέρα του ανταγωνισμού, τον παιδαγωγικό ρόλο της Ολυμπιακής ιδέας. Το πιο εντυπωσιακό αποτέλεσμα υπήρξε η μεταφορά της Ολυμπιακής Φλόγας από την Ολυμπία στο Βερολίνο, που πραγματοποιήθηκε με τον συνάδελφο και αγαπητό του φίλο Ιωάννη Κετσέα, τότε γενικό γραμματέα της Επιτροπής Ολυμπιακών Αγώνων της Ελλάδος».

Επειδή η Ολυμπιακή φλόγα καθιερώθηκε για πρώτη φορά στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου το 1936, μπορούμε να θυμηθούμε την ανάλυση που κάνει και αυτού του γεγονότος ο Κυριάκος Σιμόπουλος, αφού, όπως είναι γνωστόν, ο Χίτλερ συνέδεσε την ολυμπιακή ιδέα με την ναζιστική ιδέα. Στο Βερολίνο η σημαία με τους ολυμπιακούς κύκλους συνδέθηκε με την «σβάστικα» του ναζισμού, μάλιστα δε η γαλλική εφημερίδα Paris Soir χαρακτήρισε την Ολυμπιάδα που διοργάνωσε ο Χίτλερ ως «θρησκευτική λειτουργία». Γράφει δε ο Σιμόπουλος: “Η Ολυμπιακή φλόγα ωραιοποιούσε το τυραννικό καθεστώς. Και παντού κυριαρχούσε το σύνθημα "η Γερμανία υπεράνω όλων στον κόσμο"»

Ο Καθηγητής π. Γεώργιος Μεταλληνός σε εισήγησή του που έκανε σε Συνέδριο της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος αναφέρθηκε και στην αφή της Ολυμπιακής φλόγας και χρησιμοποιώντας σχετική βιβλιογραφία έκανε λόγο για την σύνδεση του Γ/ Ράϊχ «μέ μια Ναζιστική εκδοχή του αρχαιοελληνικού πνεύματος και μάλιστα του σπαρτιατικού», η «δε "φλόγα", με όλο το γνωστό ειδωλολατρικό συμβολισμό που της απέδιδε ο εθνικοσοσιαλισμός, "ένωσε" χάρη σε μια αλυσίδα ευρώστων σωμάτων, την αρχαιοελληνική κοιτίδα με την πρωτεύουσα του Γ/ Ράϊχ».

Σήμερα η αφή της Ολυμπιακής φλόγας συνδέεται περισσότερο με την εμπορική εκμετάλλευση σε συνδυασμό με την αναβάθμιση των Ολυμπιακών Αγώνων. Τουλάχιστον πρέπει να γνωρίζουμε την ιστορία και αυτή η γνώση θα μας απαλλάξη από προκαταλήψεις και ιδεολογικές αγκυλώσεις που είναι μεταπρατικές και ξένες προς τους Ολυμπιακούς Αγώνες και την παράδοση του τόπου μας.