Και ενώ έχουμε ήδη τεκμηριώσει το θέμα μας με ατράνταχτα επιχειρήματα, ο συνομιλητής μας, μάς λέει: "Τότε γιατί ο Τάδε ομόπιστός σου, ισχυρίζεται διαφορετικά πράγματα από εσένα για το θέμα αυτό;"

Μία προσφιλής μέθοδος, αυτών που θέλουν να μας πείσουν με απατηλό τρόπο, είναι η επίκληση αυθεντιών τής δικής μας πίστης ή ιδεολογίας, οι οποίες αυθεντίες, υποτίθεται ότι διαφωνούν με εμάς, και συμφωνούν με αυτούς. Ο σκοπός μιας τέτοιας επίκλησης, είναι να μας δημιουργήσουν την αίσθηση ότι ΕΜΕΙΣ κάνουμε λάθος, εφ' όσον διαφωνούμε ακόμα και με τους ομοϊδεάτες μας!

Μπορεί να έχουμε παρουσιάσει στον άνθρωπο αυτό αδιαμφισβήτητα ντοκουμέντα και αποδείξεις, που δεν του αφήνουν περιθώρια να ισχυρίζεται την εσφαλμένη γνώμη του. Και τότε, στο σημείο αυτό, "παίζει το τελευταίο του χαρτί". ΑΛΛΑΖΕΙ ΣΥΖΗΤΗΣΗ, και ΦΕΥΓΕΙ ΑΠΟ ΤΗ ΔΥΝΑΜΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΩΝ που του παρουσιάσαμε, μεταθέτοντας το πρόβλημα ως εξής: "Τότε, αν ΕΓΩ κάνω λάθος, γιατί οι ίδιοι οι δικοί σας, λένε το ίδιο που λέω εγώ;". Με τον τρόπο αυτό, αποφεύγει να απαντήσει στα ατράνταχτα επιχειρήματα που του δώσαμε, και το θέμα τής συζήτησης μετατίθεται από τις αποδείξεις σε προσωπικές γνώμες, στο "γιατί ο Τάδε λέει αυτό κι εκείνο;"

Δείτε για παράδειγμα, μία τέτοια απάτη από Μάρτυρα τού Ιεχωβά. Ο άνθρωπος αυτός, ισχυριζόταν ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει υιοθετήσει Πλατωνικά δόγματα. Και όταν ΕΔΩ ΜΕ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ του αναιρέσαμε τις ψευδείς θεωρίες, αντί να κάνει τον κόπο να απαντήσει σε όλα αυτά, ή να παραδεχθεί το λάθος του, ξαφνικά αλλάζει συζήτηση, και θέτει το ζήτημα: "Εάν εγώ κάνω λάθος, γιατί ο δικός σας, ο μεγάλος θεολόγος Φλορόφσκι, λέει τα ίδια με εμένα;" Και ως "απόδειξη" τών λεγομένων του, παρουσίασε ένα κείμενο τού μεγάλου θεολόγου, με υπογραμμισμένες φράσεις, που αποκομμένες από το συμφραζόμενο, έμοιαζαν να λένε αυτό που ισχυριζόταν κι εκείνος.

Με τον τρόπο αυτό, μετέθεσε το θέμα τής συζήτησης, από το ίδιο το υπό συζήτησιν αντικείμενο, (στο οποίο είχε ήδη λάβει πλήρη και καταλυτική απάντηση), στο: "γιατί ο Τάδε (που είναι δικός σας), συμφωνεί μ' εμένα; Άρα εγώ έχω δίκιο, και κάτι σας διαφεύγει". Και παράλληλα απομακρύνει την ευθύνη του να αναιρέσει τις θέσεις του, που αποδείχθηκαν εσφαλμένες, με το επιχείρημα: "Εγώ δεν λέω δικά μου πράγματα, ΕΣΕΙΣ τα λέτε αυτά. Από ΔΙΚΟ ΣΑΣ τα είδα και τα λέω κι εγώ. Αν λοιπόν είναι λάθος, ΕΣΕΙΣ φταίτε, που δεν ξέρετε τι σας γίνεται, και ΟΙ ΔΙΚΟΙ ΣΑΣ λένε εσφαλμένα πράγματα". Έτσι επιχειρεί, όχι μόνο να απομακρύνει την ευθύνη τών λόγων του, που αποδείχθηκαν ψευδείς, αλλά επί πλέον, να κατηγορήσει και τους συνομιλητές του ως ΥΠΕΥΘΥΝΟΥΣ τών θέσεών του, τις οποίες μόλις... του τις κατέρριψαν! Φυσικά σε αυτή την μεθόδευση, είναι εμφανείς και προφανείς για τους έχοντες την εμπειρία, ένα πλήθος λογικών στρεβλώσεων, όπως η αποφυγή τής ευθύνης τού συνομιλητή μας, για τους αποδεδειγμένα ψευδείς ισχυρισμούς του, η γενίκευση τής γνώμης ενός προσώπου προς όλα τα πρόσωπα τής ίδιας πίστης ή ιδεολογίας, ή η τυφλή εμπιστοσύνη που έδειξε (χωρίς να το ψάξει) στο τι διάβασε, και μάλιστα από έναν άνθρωπο που διαφωνεί μαζί του σε άλλα ζητήματα (!) Αυτό δείχνει και τον απόλυτο ανορθολογισμό τού επιχειρήματός του, επειδή, πώς είναι δυνατόν, να εμπιστεύεται τυφλά σε κάτι, κάποιον με τον οποίο διαφωνεί σε κάτι άλλο;

Όμως παρά το φανερό και γνωστό τού εγχειρήματος αυτού, όταν κάποιος χρησιμοποιεί αυτή τη μεθόδευση, βάζει έτσι τους συνομιλητές του σε μια νέα διαδικασία. Μια διαδικασία όμως, που περιλαμβάνει κατ' αρχήν ΕΛΕΓΧΟ τών όσων ισχυρίζεται.

Ένας τέτοιος δόλιος συνομιλητής, μάς δίνει αποσπάσματα μόνο, αυτού που θέλει να αποδείξει, από κείμενα ομοϊδεατών μας. Είναι λοιπόν αναγκαίο, να βρούμε το ίδιο το κείμενο το οποίο επικαλείται, στην πρωτογενή του μορφή, και να το μελετήσουμε, για να δούμε ΑΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙ λέει αυτό που ισχυρίζεται ο συνομιλητής μας. Συχνά θα εκπλαγούμε από το μέγεθος τής ΑΠΑΤΗΣ, όταν συνειδητοποιήσουμε τη διαστρέβλωση τού κειμένου αυτού και του νοήματός του, από τον συνομιλητή μας. Και στο παράδειγμα που χρησιμοποιήσαμε, μπορούμε να δούμε πώς διαστρεβλώθηκε ο Φλορόφσκι από τον δόλιο Μάρτυρα τού Ιεχωβά, ΕΔΩ.

Ας μη φαντασθούμε, ότι ένας τέτοιου τύπου δόλιος συνομιλητής, θα παραδεχθεί και έτσι το λάθος του. Το ότι αλλοιώνει ένα κείμενο, απομονώνοντάς το από τα συμφραζόμενά του, και το ότι αρνείται να παραδεχθεί το λάθος του, παρά τις αποδείξεις που του έχουμε παρουσιάσει, πρέπει να είναι επαρκές στοιχείο, ότι τον ενδιαφέρει μόνο να προωθήσει τις απόψεις του, έστω και αν είναι ψευδείς, και όχι να παραδεχθεί την αλήθεια. Συνήθως, θα εξακολουθήσει να παρουσιάζει κείμενα και αποσπάσματα ΑΛΛΩΝ ομοϊδεατών μας, αποφεύγοντας συστηματικά να παραδεχθεί το λάθος του. Με μια τέτοια ατέρμονη μεταπήδηση από τον ένα στον άλλο, αφ' ενός αποπροσανατολίζει τη συζήτηση, αφ' ετέρου αποφεύγει να παραδεχθεί το λάθος του, και κερδίζει χρόνο, για να σκεφθεί περισσότερες δόλιες μεθοδεύσεις καταστρατήγησης τής λογικής και τής αλήθειας.

Συχνά οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν τέτοιες μεθόδους, έχουν έτοιμο από πριν ένα παρόμοιο "οπλοστάσιο" αποπροσανατολισμού τής συζήτησης, και αποφυγής παραδοχής τής αλήθειας. Αυτό δείχνει κάτι: Ότι ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ την αδυναμία τών ισχυρισμών τους, και γι' αυτό ΔΕΝ αναλώνονται στην απόδειξη τών θέσεών τους, αλλά στον απο-προσανατολισμό. Γνωρίζουν ότι τα επιχειρήματά τους δεν μπορούν να σταθούν σε σοβαρή κριτική, γι' αυτό έχουν έτοιμη και την "επόμενη κίνηση", όταν θα συναντήσουν άνθρωπο που θα εκθέσει τη φτώχεια τών επιχειρημάτων τους επί τού θέματος. Και γνωρίζουν ότι δεν είναι πάντα εύκολο, να έχει ο συνομιλητής τους αυτούσια τα κείμενα τα οποία επικαλούνται, και αυτό θα τους δώσει χρόνο και ίσως κερδίσουν και τις εντυπώσεις παρατηρητών τής συζήτησης.

Στο σημείο αυτό, οφείλουμε να πούμε και το εξής: Μερικές φορές, είναι δυνατόν, πράγματι κάποιος ομοϊδεάτης μας, να έχει μια εσφαλμένη γνώμη ή θεώρηση επί κάποιου ζητήματος. Μπορεί δηλαδή, να μην υπάρχει δόλια αλλοίωση κειμένου, και πράγματι, να διαφωνεί η δική μας άποψη με κάποιον ομόπιστό μας. Και αυτό να το χρησιμοποιήσει ένας συνομιλητής μας, ως επιχείρημα εναντίον μας, σε μια συζήτηση. Στην περίπτωση αυτή, είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε τα εξής σημεία:

1. Να του κάνουμε σαφή διαχωρισμό, μεταξύ τού "τι λέει ο Α ή ο Β", και τών αποδείξεων που υπάρχουν για το συγκεκριμένο θέμα. Με άλλα λόγια, ό,τι και αν λέμε ΕΜΕΙΣ, ή ο ομοϊδεάτης μας, το θέμα κρίνεται από τα ντοκουμέντα που υπάρχουν, και ΟΧΙ από το τι πιστεύουμε εμείς ή ο άλλος. Συνεπώς, πρέπει να του ξεκαθαρίσουμε, ότι εφ' όσον τα στοιχεία λένε ΑΥΤΟ, οφείλει να το παραδεχθεί, ανεξαρτήτως τού τι λέει ο Α ή ο Β. Και ΑΦΟΥ το παραδεχθεί, αν θέλει προχωράμε να δούμε και ποιος λέει τι, και πώς το λέει, και γιατί το λέει.

2. Αν κάποιο θέμα είναι αποδεδειγμένο, όσο σημαντικότερο είναι, τόσο δυσκολότερο είναι να βρούμε κάποιον ομόπιστό μας που να είναι πραγματικά αυθεντία σε αυτό, ο οποίος να διαφωνεί με αυτό. Με άλλα λόγια, όσο σημαντικότερο είναι το θέμα, τόσο λιγότερο σημαντικός ως αυθεντία, είναι αυτός που διαφωνεί με το θέμα. Γι' αυτό να είμαστε βέβαιοι ότι κανένας που να είναι αληθινά αυθεντία, δεν είναι δυνατόν να διαφωνεί σε ένα σημαντικό θέμα. Εκτός αν είναι θέμα μικρής σημασίας, και ο συγκεκριμένος δεν είχε ασχοληθεί με αυτό επαρκώς. Συνήθως το πιθανότερο είναι να έχουν παρεξηγηθεί ή αλλοιωθεί τα λόγια του.

3. Όσον αφορά την Ορθόδοξη Εκκλησία, ΔΕΝ έχουμε στην πίστη μας αλάθητους Πάπες. Στην πίστη μας δεν περιοριζόμαστε από το τι λέει ο ένας και ο άλλος, ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΑΓΙΟΣ ΑΝ ΕΙΝΑΙ, όταν τα ντοκουμέντα δείχνουν κάτι διαφορετικό. Δόγμα τής Ορθόδοξης πίστης είναι Η ΑΛΗΘΕΙΑ, όποια και αν είναι αυτή. Συνεπώς, οποιαδήποτε αστήρικτη γνώμη, ακόμα και σε αυθεντία αν ανήκει, δεν είναι επαρκής λόγος για να αρνηθούμε κάτι αποδεδειγμένο.

4. Είναι δυνατόν, κάποιες λέξεις που άλλαξαν χρήση με τους αιώνες, να δίνουν την εντύπωση διαφορετικής άποψης, αν και στην πραγματικότητα λένε το ίδιο με άλλα λόγια. Για παράδειγμα, όταν στην εποχή τής Α΄ Οικουμενικής συνόδου, μιλούσαν οι Χριστιανοί για "μία υπόσταση στον Θεό", εννοούσαν την Ουσία Του. Αργότερα όμως, η λέξη: "υπόσταση" ταυτίσθηκε με τη λέξη: "πρόσωπο", και πλέον μιλάμε για "έναν Θεό με τρεις υποστάσεις". Πρέπει λοιπόν να λαμβάνουμε υπ' όψιν και την διαφορετική χρήση νοήματος τών λέξεων, που επέρχεται με τους αιώνες. Ή είναι δυνατόν, δύο ομόπιστοι, να χρησιμοποιούν διαφορετικές λέξεις και εκφράσεις για το ίδιο πράγμα, λόγω γεωγραφικής - γλωσσικής απόστασης, κάτι που έχει συχνά δημιουργήσει προβλήματα και στις μεταξύ τους σχέσεις, μέχρι να καταλάβει ο ένας τον ιδιωματισμό τού άλλου.

5. Όταν χρησιμοποιήσουμε μια δική μας πηγή - αυθεντία, που να συμφωνεί με αυτό που είπαμε, σε αντιπαράθεση με μια άλλη αυθεντία που είπε, (ή που υποτίθεται ότι είπε) κάτι διαφορετικό, είναι δυνατόν ο πονηρός συνομιλητής μας, να μας παρουσιάσει κείμενα ενός τρίτου ομοπίστου μας, που να κατηγορεί τη δική μας πηγή, για οποιαδήποτε άλλη αιτία. Και πράγματι, πιθανόν ο συγκεκριμένος να λανθάνει (αληθώς ή ψευδώς), σε κάτι διαφορετικό, απ' αυτό που συζητάμε. Το να κάνει λάθος όμως σε κάτι, δεν σημαίνει ότι κάνει λάθος και στο υπό συζήτησιν θέμα. Για παράδειγμα, το να κατηγορείται κάποιος ως "οικουμενιστής", δεν σημαίνει ότι είναι και κακός στη Θεολογία. Ομοίως, το να κατηγορείται κάποιος, δεν σημαίνει και ότι οι κατηγορίες εναντίον του είναι αληθινές, αν αυτές δεν μπορούν να στηριχθούν. Και μερικές φορές συμβαίνει και το εξής: Μπορεί κάποιος επειδή έχει γίνει μισητός σε ομοπίστους του, λόγω οποιασδήποτε διαφωνίας τους μαζί του, να γίνεται στόχος επιθέσεών τους εναντίον του. Και οι επιθέσεις αυτές, να αφορούν ΔΙΑΣΤΡΕΒΛΩΣΗ λόγων ή κειμένων του, μόνο και μόνο για να κατηγορηθεί. Το ότι κατηγορείται από ομοπίστους του, δεν τον κάνει και κατ' ανάγκην αληθινά ένοχο!

Συνεπώς, ας έχουμε ξεκάθαρα στο νου μας, ότι άλλο πράγμα είναι το να μπορούμε να τεκμηριώσουμε κάτι, και εντελώς διαφορετικό πράγμα και θέμα είναι, το κατά πόσον κάποιος ομοϊδεάτης μας, βλέπει, ή δεν βλέπει το θέμα διαφορετικά, ή αν τα κείμενά του παραποιήθηκαν, ή όχι. Το θέμα πρέπει να συζητείται ανεξάρτητα ως αυτοδύναμο θέμα, με τα διαθέσιμα ντοκουμέντα. Και το αν και κατά πόσον κάποιος έχει πει κάτι διαφορετικό, και αν εννοούσε το ένα ή το άλλο, είναι κάτι εντελώς διαφορετικό, και θα πρέπει να συζητείται ξεχωριστά και ανεξάρτητα, ΑΦΟΥ πιέσουμε τον πονηρό συνομιλητή μας, να παραδεχθεί με τα ντοκουμέντα μας, ότι αυτά είναι επαρκή για την επίλυση του θέματος.

Γ. Κ.