Ελληνικός Παρατηρητής τής Σκοπιάς

Φραγμός στην εκμετάλλευση της απειρίας των άλλων

Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας

Σύντομες μελέτες: Ιστορικά και Ψηφιακά Βιβλία

Ι. Η αξιοπιστία και η "διαφωνία" τών Ιστορικών τών Νεο-Βαβυλώνιων Βασιλέων

5. Η αξιοπιστία τού "Βασιλικού Κανόνος" τού Πτολεμαίου

Το συγκεκριμένο άρθρο τού Leo Depuydt εδημοσιεύθη το 1995. Δέκα έτη αργότερα, ανέλυσε πάλι τον Κανόνα εις ένα άρθρο του με τον τίτλο: «The Shifting Foundation of Ancient Chronology». Ας δούμε λοιπόν ένα μικρό αποσπάσματα από αυτό το άρθρο:

«To the extant that the Canon's veracity is proven as the foundation of first millennium B.C.E. chronology, to that extent the Canon will also become superfluous as a foundation. And even more remarkably, to the extent that its veracity is not proven, for those parts it remains fundamental to first millennium B.C.E. chronology» (Leo Depuydt, The Shifting Foundation of Ancient Chronology, Acts of European Association of Archaeologists, Meeting VIII).

«Εις την έκτασιν που η ακρίβεια τού Κανόνος είναι αποδεδειγμένη ως η βάση τής πρώτης χιλιετίας Π.Κ.Χ., εις αυτήν την έκτασιν ο Κανών θα γίνει επίσης περιττός ως βάση. Και ακόμη πιο αξιοσημείωτα, εις την έκτασιν που η ακρίβειά του δεν έχει αποδειχθεί, γι’ αυτά τα σημεία παραμένει θεμελιώδης για την χρονολόγηση τής πρώτης Π.Κ.Χ. χιλιετίας.»

Είναι επίσης αξιοσημείωτο το γεγονός, ότι ο Βασιλικός Κανών τού Πτολεμαίου ποτέ δεν παρατηρήθηκε να έχει κάπου λάθος. Ο Leo Depuydt δίδει έμφαση εις αυτό και εις μία μελέτην του αναφέρει τα εξής:

«Is there any chance that the Canon is false? For four centuries now, the Canon has been put through countless contacts with countless individual sources. To my knowledge, no one has ever found any serious reason to suspect that the Canon is not true. A kind of common sense about the Canon's veracity has therefore grown over the centuries. This common sense guarantees, in my opinion, that the Canon will remain fundamental to ancient chronology» (Leo Depuydt, Modern Trends in European Egyptology: Papers from a Session Held at the European Association of Archaeologists Ninth Annual Meeting in St. Petersburg, έκδ. Amanda-Alice Maravelia, 2003, British Archaeological Reports S1448, Oxford: Archaeopress, σελ.53-62)

«Υπάρχει κάποια πιθανότητα να είναι ο Κανόνας ανακριβής; Εδώ και 4 αιώνες, ο Κανόνας έχει τεθεί μέσω αμέτρητων επαφών με αμέτρητες μεμονωμένες πηγές. Εξ όσων γνωρίζω, κανείς δεν έχει βρει έναν σοβαρό λόγο για να υποπτευθεί ότι ο κανόνας δεν είναι αληθής. Ένα είδος κοινής λογικής σχετικά με την ακρίβεια τού Κανόνος έχει επομένως αναπτυχθεί με την πάροδο τών αιώνων. Αυτή η κοινή λογική εγγυάται, κατά την γνώμη μου, το ότι ο Κανόνας θα παραμείνει θεμελιώδης για την αρχαία χρονολόγηση».

Ο καθηγητής Abraham J. Sachs, ηγετική αυθεντία εις τα αστρονομικά κείμενα, εξηγεί με ποιον τρόπο οι σφηνοειδείς πηγές παρέχουν ανεξάρτητη επιβεβαίωση τού Βασιλικού Κανόνος τού Πτολεμαίου, κι έτσι θεμελιώνεται η απόλυτος χρονολόγηση τής Βαβυλωνικής, Περσικής αλλά και τής εποχής τών Σελευκιδών. Εις το απόσπασμα που ακολουθεί ο Sachs αναφέρεται εις τον Βασιλικό Κατάλογο τού Πτολεμαίου ως «ο βασιλικός κατάλογος τού Theon», διότι έχει επικρατήσει παραδοσιακώς, ότι ο μαθηματικός Theon (4^ος αι. μ.Χ.) συμπεριέλαβε τον βασιλικό κατάλογο εις την αναθεώρησή του εις το Handy Tablets τού Πτολεμαίου. Ο Sachs λοιπόν κάνει την ακόλουθη σύγκριση μεταξύ τού Βασιλικού Καταλόγου και τών σφηνοειδών πηγών:

«The absolute chronology of the Babylonian first group of kings is easy to establish because, as has been mentioned, Ptolemy quotes the report of an eclipse in the time of king Mardokempados. Even more important, this absolute chronology has been independently confirmed by cuneiform texts from Babylon which contain astronomical observations. These number more than 1000 pieces of day-to-day astronomical observations of positions and phases of the Moon, Mercury, Venus, Mars, Jupiter and Saturn, beginning around 650 B.C. and continuing, in increaingly dense numbers, into the first century before the beginning of our era.

Thanks to these astronomical diaries, numerous overlaps with the royal list in Theon's Handy Tables have been established, always in agreement. In other cases, the lengths of the reigns of individual kings in Theon's royal list can be confirmed by the careful study of the dates given in contemporaneous economic and administrative texts found in Babylonia; this is possible because for parts of the period covered by the royal list, we have so many of these texts that they average out to one every few days. In this way – namely, by using Theon's royal list, Babylonian astronomical diaries, and Babylonian dated tablets — one is able to establish with confidence the absolute chronology back to the middle of the eighth century B.C., i.e. the reign of king Nabonassar of Babylon» (Abraham J. Sachs, Absolute dating from Mesopotamian records, Philosophical Transactions of the Royal Society of London, Ser. A, τόμ. 26, 1971, σελ.20)

«Η απόλυτος χρονολόγηση τής πρώτης ομάδος τών Βαβυλωνίων βασιλέων είναι εύκολο να θεμελιωθεί διότι, όπως έχει ήδη αναφερθεί, ο Πτολεμαίος παραθέτει την αναφορά μίας εκλείψεως κατά την εποχήν τού βασιλέως Mardokempados (Marduk-apal-iddina II). Επίσης ακόμη πιο σημαντικό, αυτή η απόλυτος χρονολόγηση έχει ανεξαρτήτως επιβεβαιωθεί από σφηνοειδή κείμενα από την Βαβυλώνα τα οποία περιέχουν αστρονομικές παρατηρήσεις. Αυτά απαριθμούν πλέον τών 1000 κομματιών από καθημερινές αστρονομικές παρατηρήσεις θέσεων και φάσεων τής Σελήνης, τού Ερμού, τής Αφροδίτης, τού Άρη, τού Δία και τού Κρόνου, ξεκινώντας περίπου από το 650 π.Χ. και συνεχίζοντας αυξητικώς εις όλο και πιο πυκνούς αριθμούς, έως τον πρώτον αιώνα, πριν την έναρξη τής εποχής μας.

Χάριν αυτών τών αστρονομικών ημερολογίων, έχουν επιβεβαιωθεί πολυάριθμες διασταυρώσεις με τον βασιλικό κατάλογο εις το έργο Handy Tables τού Theon οι οποίες ευρίσκονται πάντα σε συμφωνία (μεταξύ των). Εις άλλες περιπτώσεις, τα μήκη τών βασιλειών εκάστου βασιλέως εις τον βασιλικό κατάλογο τού Theon μπορούν να επιβεβαιωθούν με την προσεκτική μελέτη τών ημερομηνιών που δίδονται εις σύγχρονα οικονομικά και διοικητικά κείμενα τα οποία ευρέθησαν εις την Βαβυλώνα. Αυτό είναι εφικτό, διότι για τα συγκεκριμένα τμήματα τής περιόδου που καλύπτονται από την βασιλικό κατάλογο, έχουμε τέτοια πληθώρα κειμένων που αναλογούν σε ένα κάθε λίγες ημέρες.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο - δηλαδή χρησιμοποιώντας τον βασιλικό κατάλογο τού Theon, Βαβυλωνιακά αστρονομικά ημερολόγια και Βαβυλωνιακές χρονολογημένες πινακίδες – δύναται ο οποιοσδήποτε να θεμελιώσει με σιγουριά την απόλυτη χρονολόγηση πίσω εις τα μέσα του 8^ου αιώνος π.Χ., επί παραδείγματι την βασιλεία τού βασιλέως Ναβονάσσαρ τής Βαβυλώνος».

Όπως λοιπόν επισημαίνει ο καθηγητής Sachs εις το ανωτέρω απόσπασμα, ο Βασιλικός Κανών, ως θεμέλιο τής αρχαίας χρονολογήσεως, έχει εις την εποχή μας σταδιακά αντικατασταθεί με την πληθώρα τών εγχώριων πηγών από την Βαβυλώνα, και ειδικότερα με τον μεγάλο αριθμό τών αστρονομικών σφηνοειδών ντοκουμέντων, τα οποία παρέχουν «πολυάριθμες διασταυρώσεις» με τον Βασιλικό Κανόνα, «πάντα σε συμφωνία μεταξύ των». Ο αρχικός ρόλος τού Βασιλικού Κανόνος ως το θεμέλιο τής αρχαίας χρονολογήσεως έχει περιορισθεί εις ένα μικρό τμήμα τής περιόδου που αυτός καλύπτει.

Ο Βασιλικός Κανών τού Πτολεμίου παραλείπει τον Λάμπασι –Μαρδούκ, εφόσον υπολογίζει μόνον ολόκληρα έτη. Η σύντομη βασιλεία τών ολίγων μηνών του συνέπεσε με το τελευταίο έτος τού Νηριγλίσσαρος (το οποίο ήτο και το έτος ενθρονίσεως τού Ναβονίδου). Εάν λοιπόν αυτός ο κατάλογος είναι σωστός, τότε το 1^ο έτος τού Ναβουοδονόσορος θα ήτο το 604/603 π.Χ. και το 18^ο, οπότε και ερήμωσε την Ιερουσαλήμ, θα ήτο το 587/586 π.Χ. κι όχι το 607 π.Χ. όπως προτείνει η Σκοπιά εις την δική της χρονολόγησης.

Όμως ακόμη κι αν ο κατάλογος αναπαριστά τα πραγματικά μήκη τών βασιλειών που αναφέρονται και εις τα πρωτότυπα Νεο-Βαβυλωνικά Χρονικά, πώς δυνάμεθα να είμεθα σίγουροι, ότι οι χρονολογικές πληροφορίες, που πρωτοτύπως εμπεριείχοντο εις αυτά τα χρονικά, είναι αξιόπιστες; Πώς δύνανται τα μήκη τών βασιλειών τών βασιλέων να μετατραπούν εις απόλυτον χρονολόγηση;

Μία απόλυτος χρονολόγηση, αγαπητοί Μάρτυρες τού Ιεχωβά, θεμελιώνεται καλύτερα με την βοήθεια τών αστρονομικών ημερομηνιών. Ο Κλαύδιος Πτολεμαίος, εις το φημισμένο του έργο ‘Αλμεγίστη’, καταγράφει ένα μεγάλο αριθμό αρχαίων αστρονομικών παρατηρήσεων, πολλές τών οποίων είναι λεπτομερείς περιγραφές Σεληνιακών εκλείψεων. Μία εξ αυτών χρονολογείται εις το 5^ον έτος τού πατρός του Ναβοπολάσσαρος, και ταυτοποιήθηκε με αυτήν που έλαβε χώρα εις το 621 π.Χ. Εάν λοιπόν αυτό ήτο το 5^ον έτος τού Ναβοπολάσσαρος, τα 21 έτη τής βασιλείας του θα ολοκληρώνονταν από το 625-605 π.Χ. Το 1^ο έτος τού υιού του και διαδόχου Ναβουχοδονόσορος, θα ξεκινούσε το 604 π.Χ. και το 18^ον έτος (που ερήμωσε την Ιερουσαλήμ) το 587 π.Χ.

Υπάρχουν επίσης ενδείξεις, ότι ο Βασιλικός Κανών εβασίσθη, όχι μόνο εις Βαβυλωνιακά Χρονικά, αλλά επίσης και εις αρχαίους Βαβυλωνιακούς βασιλικούς καταλόγους, που κατηρτίστηκαν υπό τινών Βαβυλωνίων αντιγραφέων. Αυτό είναι πολύ σημαντικό συμπέρασμα, εφόσον οι αριθμοί που αναγράφονται εις τον Κανόνα για τούς Νεο-Βαβυλωνίους βασιλείς, ευρίσκονται εις ουσιαστική συμφωνία με τούς αριθμούς τού Βηρωσσού.

Έτσι, έχουμε δύο ανεξάρτητες μαρτυρίες που αντανακλούν τα μήκη τής Νεο-Βαβυλωνιακής εποχής, που καθορίζεται εις τα αρχαία χρονικά, και ακόμη κι αν αυτά τα χρονικά διατηρούνται μερικώς εις σφηνοειδής πινακίδες, οι αριθμοί των για τα μήκη τών βασιλειών τών Νεο-Βαβυλωνίων βασιλέων, έχουν όλα ορθώς μεταφερθεί εις εμάς μέσω τού Βηρωσσού και τού Βασιλικού Κανόνος.

Ολοκληρώνοντας το θέμα περί τής αξιοπιστίας τού Βασιλικού Κανόνος να αναφέρουμε, ότι εκ τών δύο πηγών (Βηρωσσού και «Βασιλικού Κανόνος»), οι επιστήμονες θεωρούν τον «Βασιλικό Κανόνα» ως εμφανώς τον πιο αξιόπιστο μάρτυρα. Όπως ο καθηγητής J. A. Brinkman επισημαίνει, «the canon is of known and praiseworthy accuracy» J. A. Brinkman A Political History of Post-Kassite Babylonia, 1158–722 B.C., Rome: Pontificium Institutum Biblicum, 1968, σελ.22), δηλαδή «ο κανών είναι εγνωσμένης και αξιέπαινης ακριβείας».