Η Αγία Γραφή μας λέει πως ο Ιερεμίας ήταν προφήτης του Κυρίου, κληθείς να μιλήσει για τον Θεό πριν καν βγει από την κοιλιά της μητέρας του.  Νέος ακόμα, άρχισε να προφητεύει για την επικείμενη κρίση του Θεού επί των Εβραίων.  Άραγε όμως, ήταν ιστορικά υπαρκτό πρόσωπο ο Ιερεμίας, και είχε όντως διωχθεί για την πρόρρησή του περί της επερχόμενης τιμωρίας του Θεού;  Η ανακάλυψη του σφραγιδόλιθου του Γοδολία, υιού του Πασχώρ, επιβεβαιώνει την ύπαρξη ενός των κατηγόρων του Ιερεμία.

Ο σφραγιδόλιθος του Γοδολία, υιού του Πασχώρ

Υπήρξε πράγματι ο Ιερεμίας;

Σύμφωνα με την Αγία Γραφή, ο Ιερεμίας είχε κληθεί να μιλήσει εκ μέρους του Θεού στους Εβραίους:

4 Και εγένετο λόγος Κυρίου προς με· 5 προ του με πλάσαι σε εν κοιλία επίσταμαί σε και προ του σε εξελθείν εκ μήτρας ηγίακά σε, προφήτην εις έθνη τέθεικά σε. 6 και είπα· ω δέσποτα Κύριε, ιδού ουκ επίσταμαι λαλείν, ότι νεώτερος εγώ ειμι. 7 και είπε Κύριος προς με· μη λέγε ότι νεώτερος εγώ ειμι, ότι προς πάντας, ους εάν εξαποστείλω σε, πορεύση, και κατά πάντα, όσα εάν εντείλωμαί σοι, λαλήσεις· 8 μη φοβηθής από προσώπου αυτών, ότι μετά σου εγώ ειμι του εξαιρείσθαί σε, λέγει Κύριος.   (Ιερεμίας 1:4-8)

Όταν άρχισε ο Ιερεμίας να προλέγει πως η κρίση του Θεού θα έπεφτε πάνω στη περιοχή του Ιούδα και πως οι Βαβυλώνιοι θα έπαιρναν την πόλη της Ιερουσαλήμ:

6 και εγένετο λόγος Κυρίου προς Ιερεμίαν λέγων· 7 ούτως είπε Κύριος· ούτως ερείς προς βασιλέα Ιούδα τον αποστείλαντα προς σε του εκζητήσαί με· ιδού δύναμις Φαραώ η εξελθούσα υμίν εις βοήθειαν αποστρέψουσιν εις γην Αιγύπτου, 8 και αναστρέψουσιν αυτοί οι Χαλδαίοι, και πολεμήσουσιν επί την πόλιν ταύτην και συλλήψονται αυτήν και καύσουσιν αυτήν εν πυρί. (Ιερεμίας 44:6-8)

και θα έστελναν τους κατοίκους της σε αιχμαλωσία:

3 και εξήγαγε Πασχώρ τον Ιερεμίαν εκ του καταρράκτου, και είπεν αυτώ Ιερεμίας· ουχί Πασχώρ εκάλεσε Κύριος το όνομά σου, αλλ’ η Μέτοικον. 4 διότι τάδε λέγει Κύριος· ιδού εγώ δίδωμί σε εις μετοικίαν συν πάσι τοις φίλοις σου, και πεσούνται εν μαχαίρα εχθρών αυτών, και οι οφθαλμοί σου όψονται, και σε και πάντα Ιούδαν δώσω εις χείρας βασιλέως Βαβυλώνος, και μετοικιούσιν αυτούς και κατακόψουσιν εν μαχαίραις. 5 και δώσω την πάσαν ισχύν της πόλεως ταύτης και πάντας τους πόνους αυτής και πάντας τους θησαυρούς του βασιλέως Ιούδα εις χείρας εχθρών αυτού, και άξουσιν αυτούς εις Βαβυλώνα. 6 και συ και πάντες οι κατοικούντες εν τω οίκω σου πορεύσεσθε εν αιχμαλωσία, και εν Βαβυλώνι αποθανή και εκεί ταφήση, συ και πάντες οι φίλοι σου, οίς επροφήτευσας αυτοίς ψευδή. (Ιερεμίας 20:3-6)

Διώχθηκε από ένα αριθμό υπουργών του βασιλιά Σεδεκία, μεταξύ των οποίων ήσαν ο Σαφατίας, υιος του Μαθάν, ο Γοδολίας, υιος του Πασχώρ, ο Ιωάχαλ, υιος του Σελεμία, και ο Πασχώρ, υιος του Μελχίου:  

45  (Μασ. ΛΗ) 1 ΚΑΙ ήκουσε Σαφατίας υιος Μάθαν και Γοδολίας υιος Πασχώρ και Ιωάχαλ υιος Σελεμίου τους λόγους, ους Ιερεμίας ελάλει επί τον λαόν λέγων· 2 ούτως είπε Κύριος· ο κατοικών εν τη πόλει ταύτη αποθανείται εν ρομφαία και εν λιμώ, και ο εκπορευόμενος προς τους Χαλδαίους ζήσεται, και έσται η ψυχή αυτού εις εύρημα, και ζήσεται. 3 ότι ούτως είπε Κύριος· παραδιδομένη παραδοθήσεται η πόλις αύτη εις χείρας δυνάμεως βασιλέως Βαβυλώνος, και συλλήψεται αυτήν. 4 και είπαν τω βασιλεί· αναιρεθήτω δη ο άνθρωπος εκείνος, ότι αυτός εκλύει τας χείρας των ανθρώπων των πολεμούντων των καταλειπομένων εν τη πόλει και τας χείρας παντός του λαού λαλών προς αυτούς κατά τους λόγους τούτους· ότι ο άνθρωπος ούτος ου χρησμολογεί ειρήνην τω λαώ τούτω, αλλ’ η πονηρά. 5 και είπεν ο βασιλεύς· ιδού αυτός εν χερσίν υμών· ότι ουκ ηδύνατο ο βασιλεύς προς αυτούς. (Ιερεμίας 45:1-5)

Σύμφωνα με την αφήγηση, τον Ιερεμία τον έρριξαν μέσα σε ένα πηγάδι με «βόρβορο» και όχι νερό για να τον θανατώσουν, αλλά διασώθηκε από κάποιον Αιθίοπα ευνούχο του βασιλιά ονόματι Αβδεμέλεχ.

6 και έρριψαν αυτόν εις λάκκον Μελχίου υιού του βασιλέως, ος ην εν τη αυλή της φυλακής, και εχάλασαν αυτόν εις τον λάκκον, και εν τω λάκκω ουκ ην ύδωρ αλλ’ η βόρβορος, και ην εν τω βορβόρω.  7 Και ήκουσεν Αβδεμέλεχ ο Αιθίοψ, και αυτός εν οικία του βασιλέως, ότι έδωκαν Ιερεμίαν εις τον λάκκον· και ο βασιλεύς ην εν τη πύλη Βενιαμίν, 8 και εξήλθε προς αυτόν και ελάλησε προς τον βασιλέα, και είπεν· 9 επονηρεύσω α εποίησας του αποκτείναι τον άνθρωπον τούτον από προσώπου του λιμού, ότι ουκ εισίν έτι άρτοι εν τη πόλει. 10 και ενετείλατο ο βασιλεύς τω Αβδεμέλεχ λέγων· λάβε εις τας χείράς σου εντεύθεν τριάκοντα ανθρώπους και ανάγαγε αυτόν εκ του λάκκου, ίνα μη αποθάνη. 11 και έλαβεν Αβδεμέλεχ τους ανθρώπους και εισήλθεν εις την οικίαν του βασιλέως την υπόγαιον και έλαβεν εκείθεν παλαιά ράκη και παλαιά σχοινία και έρριψεν αυτά προς Ιερεμίαν εις τον λάκκον 12 και είπε· ταύτα θες υποκάτω των σχοινίων, και εποίησεν Ιερεμίας ούτως. 13 και είλκυσαν αυτόν τοις σχοινίοις και ανήγαγον αυτόν εκ του λάκκου·           (Ιερεμίας 45:6-13)

Οι αμφισβητίες της Βίβλου συχνά διατείνονται πως αυτές οι αφηγήσεις είναι κατασκευασμένες και πως τα περισσότερα πρόσωπα που αναφέρονται εκεί ποτέ δεν υπήρξαν στην πραγματικότητα.  Όμως κάποια νέα στοιχεία δείχνουν πως τουλάχιστον ένας από τους διώκτες του Ιερεμία ήταν όντως υπαρκτό πρόσωπο, και μάλιστα κατά τον χρόνο που δηλώνεται στο Βιβλίο του Ιερεμία.

Νέα στοιχεία

H Δρ. Eilat Mazar, μία από τους κορυφαίους αρχαιολόγους του Ισραήλ, ανακάλυψε ένα σφραγιδόλιθο με την επιγραφή «Γοδολίας, υιος του Πασχώρ».  Σύμωνα με την Δρ. Mazar, ο σφραγιδόλιθος χρονολογείται στα τελευταία χρόνια της περιόδου του πρώτου Ναού, ήτοι κατά την βασιλεία του Σεδεκία – του τελευταίου βασιλιά του Ιούδα. Προ τριετίας, η Δρ. Mazar είχε ανακαλύψει και τον σφραγιδόλιθο του Ιωάχαλ, υιού του Σελεμίου, σε μια τοποθεσία κοντινή. Αναφέρεται και ο Ιωάχαλ ως ένας εκ των διωκτών του Ιερεμία, στο ίδιο εδάφιο.

Συμπέρασμα