• 1. Εισαγωγικά

• 2. Τα εσφαλμένα επιχειρήματα

• 3. Υπήρχαν άλλα Θεόπνευστα συγγράμματα όταν τα έλεγε αυτά ο Παύλος;

• 4. Τι ήταν τα Ιερά Γράμματα

  • Α. Γράμματα ή φθόγγοι;

  • Β. Υπάρχουν άραγε και μη ωφέλιμα θεόπνευστα συγγράμματα;

  • Γ. Συμφραζομενική συσχέτιση τών "Ιερών Γραμμάτων" με το "Πάσα γραφή Θεόπνευστος"

• 5. Η διάκριση Θείων και Θεοπνεύστων βιβλίων τής Αγίας Γραφής

1. Εισαγωγικά

"Πάσα γραφή θεόπνευστος και ωφέλιμος" (Β΄ Τιμόθεον 3/γ: 16). Σε παλαιότερα άρθρα μας έχουμε δείξει ότι η έννοια τού χωρίου, μιλάει για ΚΑΘΕ Θεόπνευστο σύγγραμμα, χωρίς να περιορίζεται στην Αγία Γραφή μόνο, όπως ισχυρίζονται οι Προτεστάντες προσθέτοντας κάποιες λεξούλες για να  κάνουν το χωρίο να μιλάει για "την" αγία Γραφή. Η έκπληξη για εμάς όμως ήρθε, όταν Ορθόδοξος θεολόγος συντάχθηκε στο θέμα αυτό με τους Προτεστάντες, προσπαθώντας να υποστηρίξει ότι το χωρίο μιλούσε μόνο για την Αγία Γραφή, και μάλιστα ειδικά για την Παλαιά Διαθήκη! Και αυτή την εσφαλμένη ερμηνεία επιχείρησε να τη στηρίξει στα συμφραζόμενα τού χωρίου.

Στο άρθρο αυτό θα εξετάσουμε το χωρίο με βάση τα συμφραζόμενα, δείχνοντας έτσι την ορθότητα τής Ορθόδοξης θέσης ότι μιλάει για "κάθε θεόπνευστο σύγγραμμα" και όχι για την Αγία Γραφή ειδικά. Μάλιστα όπως θα διαπιστώσει ο αναγνώστης, η συμφραζομενική μελέτη, όχι μόνο δεν ακυρώνει την ορθή ερμηνεία τού χωρίου, ότι ΔΕΝ μιλάει μόνο για την Αγία Γραφή αλλά για ΚΑΘΕ θεόπνευστο σύγγραμμα, αλλά την επιβεβαιώνει ενισχύοντάς την ακόμα περισσότερο!

Κατ' αρχήν θα παραθέσουμε το επίμαχο χωρίο με τα συμφραζόμενά του, και στη συνέχεια θα γίνει ανάλυσή του:

Β΄ Τιμόθεον 3/γ: 13-17: "πονηροί δε άνθρωποι και γόητες προκόψουσιν επί το χείρον, πλανώντες και πλανώμενοι. 14 συ δε μένε εν οις έμαθες και επιστώθης, ειδώς παρά τίνος έμαθες, 15 και ότι από βρέφους τα ιερά γράμματα οίδας, τα δυνάμενά σε σοφίσαι εις σωτηρίαν δια πίστεως της εν Χριστώ Ιησού. 16 Πάσα γραφή θεόπνευστος και ωφέλιμος προς διδασκαλίαν, προς έλεγχον, προς επανόρθωσιν, προς παιδείαν την εν δικαιοσύνη, 17 ίνα άρτιος ή ο του Θεού άνθρωπος, προς παν έργον αγαθόν εξηρτισμένος.".

2. Τα εσφαλμένα επιχειρήματα

Ακολουθούν επιγραμματικά οι ισχυρισμοί τού θεολόγου αυτού που συντάσσεται με τους Προτεστάντες, στην παρερμηνεία τού χωρίου, και θα ακολουθήσει η αναίρεσή τους:

Α. "Ασφαλώς ο απ. Παύλος αναφέρεται στην Π.Δ. τα "Ιερά Γράμματα" και θα μπορούσε να περιλάβει κανείς και τα πρώτα γραπτά της Καινής γενικότερα. Όμως εδώ σαφέστατα εννοεί την Π.Δ.". "Δεν υπήρχε καμιά θεόπνευστη γραφή τότε εκτός της γνωστής, της Π.Δ. Κι ο απόστολος δεν εννοεί κανένα σύγγραμμα εκτός Α.Γ."

Β. Ο Παύλος στο συμφραζόμενο, πριν από το επίμαχο χωρίο, λέει στον Τιμόθεο ότι από βρέφος γνωρίζει τα Ιερά Γράμματα. Τον καιρό που ο Τιμόθεος ήταν βρέφος, τα μόνα Ιερά Γράμματα που γνώριζε, ήταν η Παλαιά Διαθήκη. Συνεπώς, όταν στη συνέχεια ο Παύλος μιλάει για "θεόπνευστη γραφή", μιλάει γι' αυτά τα ίδια Ιερά Γράμματα για τα οποία μιλούσε και πριν, δηλαδή για την Παλαιά Διαθήκη.

Γ. Αναφερόμενος λοιπόν ο Παύλος στην Παλαιά Διαθήκη, όταν λέει: "πάσα γραφή θεόπνευστος", συμπεριλαμβάνει μέσα σε αυτή και τα βιβλία εκείνα που στην ΟΟΔΕ έχετε γράψει ότι δεν είναι Θεόπνευστα. Δηλαδή όλα τα βιβλία τής Αγίας Γραφής είναι Θεόπνευστα και δεν υπάρχουν κατηγορίες βιβλίων, όπως τα 10 (λεγόμενα από κάποιους δευτεροκανονικά), και "αυτό τεκμαίρεται από όλη την Κ.Δ. λόγω των παραπομπών που υπάρχουν" σε αυτά τα 10 βιβλία. "Για τα 10 αυτά και για άλλα επίσης τα κείμενα της ΟΟΔΕ είναι επιεικώς απαράδεκτα, όταν κάνουν διακρίσεις σε θεία και θεόπνευστα" βιβλία.

Εννοείται βέβαια ότι αυτά που λέει για "απαράδεκτα κείμενα τής ΟΟΔΕ", όχι μόνο δεν είναι τής ΟΟΔΕ, αλλά όπως μπορεί να δει ο καθένας, η διάκριση μεταξύ Θείων και Θεοπνεύστων βιβλίων, είναι κοινός τόπος πλήθους σημαντικών θεολόγων, όπως ο καθηγητής Πανεπιστημίου Παναγιώτης Μπούμης, από το βιβλίο τού οποίου: "Οι Κανόνες τής Εκκλησίας περί τού Κανόνος τής Αγίας Γραφής" δημιουργήσαμε στην ΟΟΔΕ το σχετικό περιληπτικό τού θέματος άρθρο. Εκεί μπορείτε να δείτε και τις παραπομπές μας σε μεγάλες μορφές τής Ορθόδοξης Εκκλησίας, που λένε το ίδιο ακριβώς με εμάς!

Μάλιστα το ενδιαφέρον είναι, ότι ο εν λόγω θεολόγος, αυτά τα έγραψε, αφού πρώτα παρέθεσε για επιβεβαίωση κείμενο τού Κωνσταντίνου Σιαμάκη, που όμως έλεγε το αντίθετο από αυτόν (!!!) περί τού "πάσα Γραφή Θεόπνευστος"! Ενώ ο εν λόγω θεολόγος ισχυρίζεται ότι το χωρίο μιλάει ειδικά για την Παλαιά Διαθήκη, ο Κωνσταντίνος Σιαμάκης, (σύμφωνα με παράθεση τού εν λόγω θεολόγου), το ερμηνεύει για "κάθε" Θεόπνευστο σύγγραμμα, και όχι μόνο για την Παλαιά Διαθήκη που λέει αυτός!

Γράφει λοιπόν στο εν λόγω παρατεθέν κειμενάκι ο κ. Σιαμάκης, όπως μας το παρέθεσε ο εν λόγω θεολόγος:

"Αυτή είναι η σωστή μετάφρασι αυτού του χωρίου του Παύλου, η δε ερμηνεία του άκρως ευνόητη. οι μέχρι τούδε όμως Έλληνες μεταφρασταί (Μάξιμος, Βάμβας, Τρεμπέλας, Κολιτσάρας, Ψαρουδάκης, Αγουρίδης, Π. Βασιλειάδης, Γαλάνης, Γαλίτης, Καραβιδόπουλος, Στογιάννος, Φόρης, Χιωτέλλη, Σωτηρόπουλος, Καζανάκης, και οι προτεστάντες Φίλος, Καραλής, Ιωαννίδης, και οι ανώνυμοι της προτεσταντικής Εταιρίας Κοινωνικής και Πνευματικής Ανάπτυξης, και οι ανώνυμοι χιλιασταί) δεν κατάλαβαν το απλούστατο αυτό χωρίο. Έχουν όλοι τους τη μετάφρασι του πρώτου, του Μαξίμου, ο καθένας με δικά του λόγια, ότι “Όλη η Γραφή είναι θεόπνευστος και ωφέλιμος εις διδασκαλίαν, εις έλεγχον, εις διόρθωσιν, εις παίδευσιν,...”· όχι επειδή γνωρίζουν όλοι το Μάξιμο, αλλ' επειδή έχουν την ίδια μ' εκείνον προτεσταντική εξάρτησι.

Λεν αρλούμπες, επειδή δεν κατάλαβαν ότι το θεόπνευστος είναι επιθετικός προσδιορισμός, ενώ το ωφέλιμος είναι κατηγορούμενο, και γι' αυτό δεν κατάλαβαν ούτε και σε ποια θέσι πρέπει να εννοήσουν το εννοούμενο εστίν˙ ότι δηλαδή πρέπει να το εννοήσουν ανάμεσα στο θεόπνευστος και στο ωφέλιμος, και όχι πριν κι από τα δύο. Ότι ο Παύλος εννοεί πάσα γραφή θεόπνευστος (έστι) και ωφέλιμος..., “κάθε θεόπνευστη γραφή είναι και ωφέλιμη...”.

Δεν είναι δηλαδή ζήτημα αρχαιομαθείας, αλλ' απλής γλωσσικής λογικής, κοινής νοημοσύνης. διότι το χωρίο θα μπορούσε να είναι εξ ίσου ακατανόητο γι' αυτούς και στη νεοελληνική του διατύπωσι “κάθε γραφή θεόπνευστη και ωφέλιμη...”, δηλαδή “κάθε βιβλίο θεόπνευστο είναι και ωφέλιμο...”.

Δεν καταλαβαίνουν δε και τα εξής εξ ίσου απλά· ότι το χωρίς άρθρο πάσα γραφή σημαίνει “κάθε γραφή”, “κάθε βιβλίο”, και όχι “όλη η Γραφή” όπως θα σήμαινε το έναρθρο πάσα η γραφή· στην πρώτη περίπτωσι ο προσδιορισμός πάσα είναι επιθετικός, στη δεύτερη θα ήταν κατηγορηματικός· ότι ο Παύλος και γενικά οι νοήμονες θεόπνευστοι συντάκτες της Βίβλου δεν θα έλεγαν ποτέ ότι “Όλη η Αγία Γραφή είναι θεόπνευστη”, γιατί αυτό είναι το αυτονόητο και το απλώς προϋποτιθέμενο, κι όποιος το πη είναι σα να λέη ότι “Ο θεός είναι καλός και δεν είναι κακός”, η “Όλος ο θεός είναι καλός κλπ.”· δεν λένε ποτέ τέτοιες αρλούμπες οι βιβλικοί συγγραφείς· ότι το προς έλεγχον δεν σημαίνει “για να κάνη κανείς ελεγκτικό κήρυγμα”, αλλ' αυτό που λέμε αλλιώς “για κοντρόλ”· ότι το προς επανόρθωσιν δεν σημαίνει “για να διορθωνόμαστε” ή “για να διορθώνουμε τους άλλους”, αλλά “για επανόρθωσι πορείας”, “για συνεχές πιλοτάρισμα”· ότι το προς παιδείαν την εν δικαιοσύνη σημαίνει “για αγωγή που ταιριάζει σε δικαίους”, “για χριστιανική αγωγή”, κι όχι εκείνα τα μικρονοϊκά που εννοούν και λεν οι μεταφρασταί. Αλλ' αυτά είναι τα δεύτερα λάθη τους· το κύριο είναι το πρώτο".

Είναι λοιπόν εντυπωσιακό, πώς ο ίδιος ο θεολόγος που παραθέτει αυτό το απόσπασμα προς... επιβεβαίωσή του, προχωράει στη συνέχεια, για να ισχυρισθεί ότι ο Παύλος μιλάει μόνο για την... Παλαιά Διαθήκη, επειδή δήθεν τότε μόνο εκείνη υπήρχε ως Θεόπνευστο σύγγραμμα!

Ας δούμε λοιπόν στη συνέχεια έναν προς έναν τους ισχυρισμούς του:

3. Υπήρχαν άλλα Θεόπνευστα συγγράμματα όταν τα έλεγε αυτά ο Παύλος;

Τη στιγμή που τα έγραφε αυτά ο Παύλος στον Τιμόθεο, ΥΠΗΡΧΑΝ ΗΔΗ ΚΑΙ ΑΛΛΑ Θεόπνευστα συγγράμματα, σε αντίθεση με τον θεολόγο αυτόν, που λέει ότι δηθεν "δεν υπήρχε καμιά θεόπνευστη γραφή τότε εκτός της γνωστής, της Π.Δ. Κι ο απόστολος δεν εννοεί κανένα σύγγραμμα εκτός Α.Γ".

Η πραγματικότητα είναι ότι ΥΠΗΡΧΑΝ ΗΔΗ γραμμένα κι άλλα βιβλία τής Καινής Διαθήκης, ΠΡΙΝ ο Παύλος γράψει την Β΄ Επιστολή του στον Τιμόθεο. Το ότι δεν είχαν ακόμα "τυποποιηθεί" σε κανόνα, δεν σημαίνει ότι οι Χριστιανοί τής εποχής τού Παύλου, (και ο ίδιος ο Παύλος φυσικά), δεν γνώριζαν την Θεοπνευστία τους! Απλώς δεν είχαν ακόμα απαριθμηθεί ως κανόνας. Και στις επιστολές τών πρώτων Χριστιανών που έχουν διασωθεί, βλέπουμε σαφώς, ότι οι Εκκλησίες διέσωζαν αυτές τις επιστολές τών Αποστόλων, και τις αντάλλασσαν ως Θεόπνευστες, (δηλαδή περιέχουσες Θεία Αποκάλυψη), ακόμα και χωρίς επίσημο κανόνα Αγιογραφικών βιβλίων! Κάτι που φαίνεται και στην Β΄ Πέτρου 3/γ: 15,16: "καθώς και ο αγαπητός ημών αδελφός Παύλος κατά την αυτώ δοθείσαν σοφίαν έγραψεν υμίν, ως και εν πάσαις ταις επιστολαίς λαλών εν αυταίς περί τούτων, εν οίς εστι δυσνόητά τινα, α οι αμαθείς και αστήρικτοι στρεβλούσιν ως και τας λοιπάς γραφάς προς την ιδίαν αυτών απώλειαν".

Δεν θα μείνουμε όμως ΜΟΝΟ στα βιβλία τής Αγίας Γραφής που ΗΔΗ υπήρχαν. Θα αφήσουμε να απαντήσει και πιο άμεσα ο ίδιος ο Λουκάς, στο Θεόπνευστο βιβλίο τών Πράξεων τών Αποστόλων. Όταν έγινε η Αποστολική Σύνοδος, ο Λουκάς μας πληροφορεί για το εξής γεγονός:

"Τότε έδοξε τοις αποστόλοις και τοις πρεσβυτέροις συν όλη τη εκκλησία εκλεξαμένους άνδρας εξ αυτών πέμψαι εις Αντιόχειαν συν τω Παύλω και Βαρνάβα, Ιούδαν τον επικαλούμενον Βαρσαββάν και Σίλαν, άνδρας ηγουμένους εν τοις αδελφοίς, 23 γράψαντες δια χειρός αυτών τάδε· Οι απόστολοι και οι πρεσβύτεροι και οι αδελφοί τοις κατά την Αντιόχειαν και Συρίαν και Κιλικίαν αδελφοίς τοις εξ εθνών χαίρειν. 24 Επειδή ηκούσαμεν ότι τινές εξ ημών εξελθόντες ετάραξαν υμάς λόγοις ανασκευάζοντες τας ψυχάς υμών, λέγοντες περιτέμνεσθαι και τηρείν τον νόμον, οίς ου διεστειλάμεθα, 25 έδοξεν ημίν γενομένοις ομοθυμαδόν, εκλεξαμένους άνδρας πέμψαι προς υμάς συν τοις αγαπητοίς ημών Βαρνάβα και Παύλω, 26 ανθρώποις παρεδεδωκόσι τας ψυχάς αυτών υπέρ του ονόματος του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού· 27 απεστάλκαμεν ουν Ιούδαν και Σίλαν και αυτούς δια λόγου απαγγέλλοντας τα αυτά. 28 έδοξε γαρ τω Αγίω Πνεύματι και ημίν μηδέν πλέον επιτίθεσθαι υμίν βάρος πλην των επάναγκες τούτων, 29 απέχεσθαι ειδωλοθύτων και αίματος και πνικτού και πορνείας· εξ ων διατηρούντες εαυτούς εύ πράξετε. έρρωσθε. 30 Οι μεν ουν απολυθέντες ήλθον εις Αντιόχειαν, και συναγαγόντες το πλήθος επέδωκαν την επιστολήν. " (Πράξεις 15/ιε: 22-30).

Η Αποστολική αυτή Σύνοδος τών Ιεροσολύμων, έγινε 10 και πλέον χρόνια ΠΡΙΝ γράψει ο Παύλος την επιστολή του στον Τιμόθεο, περί "πάσας γραφής ωφέλιμης". Επίσης, αφού το κείμενο τής Συνόδου, προήλθε από βούληση τού Αγίου Πνεύματος, "έδοξε γαρ τω Αγίω Πνεύματι και ημίν...", ήταν σαφώς Θεόπνευστο, και ο Παύλος και κάθε Χριστιανός αυτό το γνώριζε.

Αυτό σημαίνει, ότι ο Παύλος, έχοντας υπ' όψιν του και ΑΥΤΟ το κείμενο που ΗΔΗ υπήρχε, ΔΕΝ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ να εννοεί ΜΟΝΟ την Παλαιά Διαθήκη, όπως ισχυρίζεται ο εν λόγω θεολόγος! Η ύπαρξη και μόνο αυτής τής επιστολής, τής Αποστολικής Συνόδου, αρκεί για να αναιρέσει πλήρως τον ισχυρισμό του, ότι ο Παύλος μιλούσε μόνο για την Παλαιά Διαθήκη, επειδή δήθεν τότε δεν υπήρχαν άλλα Θεόπνευστα συγγράμματα.

Ούτε θα μπορούσε ο Παύλος να περιορίσει τη σκέψη του μόνο στα Θεόπνευστα κείμενα τής εποχής του, γνωρίζοντας ότι ΗΔΗ υπήρχε ένα ακόμα Θεόπνευστο κείμενο Αποστολικής Συνόδου, και έχοντας (με βάση τις επιστολές του), τη γνώση, ότι σε όλη τη Χριστιανική ιστορία θα υπήρχαν προκλήσεις και συνεπώς ανάγκες, για παρόμοιες Θεόπνευστες συνόδους στο μέλλον.

4. Τι ήταν τα Ιερά Γράμματα

Το δεύτερο επιχείρημα τού θεολόγου αυτού, είναι ότι μπορεί μεν όταν έγραφε ο Παύλος την επιστολή του στον Τιμόθεο, να υπήρχαν ήδη και άλλα Θεόπνευστα κείμενα, όμως σύμφωνα με το συμφραζόμενο τών λόγων του προς τον Τιμόθεο, όταν ο Τιμόθεος διδάχθηκε τα "Ιερά Γράμματα" ως βρέφος ακόμα, σύμφωνα με τα προηγούμενα λόγια τού Παύλου, τα μοναδικά "θεόπνευστα" κείμενα που υπήρχαν, ήταν αυτά τής Παλαιάς Διαθήκης, συνεπώς αυτήν ειδικά εννοούσε και αργότερα, όταν μιλούσε για "πάσα γραφή θεόπνευστη".

Ας δούμε λοιπόν λίγο αναλυτικότερα το θέμα αυτό, και τι εννοούσε ο Παύλος όταν μιλούσε για "Ιερά Γράμματα", πριν προχωρήσουμε στη σχέση: "Ιερών Γραμμάτων" με "πάσα γραφή θεόπνευστο".

Α. Γράμματα ή φθόγγοι;

Για να έχουμε μια ορθότερη εικόνα τού θέματος, θα πρέπει να αρχίσουμε από αυτό το ερώτημα.

Στο Β΄ Τιμόθεον 3/γ: 14,15 λέει ακριβώς: "συ δε μένε εν οις έμαθες και επιστώθης, ειδώς παρά τίνος έμαθες, 15 και ότι από βρέφους τα ιερά γράμματα οίδας, τα δυνάμενά σε σοφίσαι εις σωτηρίαν δια πίστεως της εν Χριστω Ιησού".

Τι γνωρίζει ο Τιμόθεος από βρέφος; "Τα Ιερά γράμματα"!!!

Αλήθεια, τα βρέφη διαβάζουν; Γνωρίζουν γράμματα; Εδώ μεγάλοι και δεν έχουν μάθει, σε μια πιο σύγχρονη εποχή. Πόσο μάλλον τότε!

Όταν λέμε "βρέφος", για ποια ηλικία μιλάμε; Τα λεξικά το ορίζουν "μωρό, νεογνό". Αυτό σημαίνει ότι μιλάμε για μια ηλικία που το παιδάκι δεν μπορεί ακόμα να διαβάσει!

Του λέει δηλαδή εδώ ο Παύλος ότι ήξερε να διαβάζει την Παλαιά Διαθήκη; Ή ότι κάποιοι άλλοι του μετέφεραν αυτά που έγραφαν τα "Ιερά Γράμματα";

Είναι προφανές ότι άλλοι τού τα μετέφεραν αυτά, από τότε που μπορούσε να καταλάβει τον κόσμο. Δεν ήταν "κείμενο" αυτό που δίδασκαν στον Τιμόθεο η μητέρα του και η γιαγιά του, αλλά "Ιερό Νόημα"! Θεία αποκάλυψη που ως τότε υπήρχε μόνο στην Παλαιά Διαθήκη!

Εννοείται ότι ο Παύλος, δεν θα μπορούσε "στο πίσω μέρος τού μυαλού του", να έχει "γραπτό κείμενο", με τη φράση: "Ιερά Γράμματα", αλλά αυτό καθεαυτό ΤΟ ΝΟΗΜΑ τού Ιερού Κειμένου, που μπορούσε να το μάθει το βρέφος Τιμόθεος ως "Ιερούς Φθόγγους", ακριβολογώντας! Γιατί ο ίδιος ο Παύλος, σαφέστατα κάνει διάκριση μεταξύ "κειμένου" και "πνεύματος", λέγοντας: "ου γράμματος, αλλά πνεύματος· το γαρ γράμμα αποκτείνει, το δε πνεύμα ζωοποιεί" (Β΄ Κορινθίους 3/γ: 6).

Στο ίδιο πνεύμα, γράφει και ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης για τα Ιερά Γράμματα που γνώριζε ο ίδιος ο Παύλος: "ταις γραφικαίς φωναίς διασημαίνει το όνομα". Ο άγιος Γρηγόριος εδώ, δεν μιλάει περί "φθόγγων", αλλά περί "φωνών"! Γιατί τη φράση δεν την αντιλαμβάνεται ως "γραπτό κείμενο", αλλά ως "από Θεού αποκαλυμμένο νόημα".

Αλλά και ως σήμερα, η φράση: "Ιερά Γράμματα", χρησιμοποιείται από φωτισμένους πατέρες τής Εκκλησίας μας, όχι με την έννοια: "Παλαιά Διαθήκη", αλλά με την έννοια: "ΙΕΡΗ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ"! Γι' αυτό ο π. Ι. Ρωμανίδης, στο κεφάλαιο 46 τής "Πατερικής Θεολογίας" του, γράφει: "Παλαιότερα αυτά ήσαν γνωστά στους Ορθοδόξους, πριν αναφανούν οι μοντέρνες Ορθόδοξες Θεολογικές Σχολές, διότι αυτά διδάσκανε οι καλόγεροι στα χωριά, όπου υπήρχαν μοναστήρια και ο λαός εστρέφετο προς τους μοναχούς για να μάθουν αυτά τα Πατερικά γράμματα, τα Ιερά Γράμματα". Η ταύτιση "πατερικής παράδοσης" με τα "Ιερά Γράμματα" στη Χριστιανική εποχή μας, δείχνει ότι η φράση αυτή, δεν είναι δυνατόν στη σκέψη ενός πιστού ανθρώπου, (όπως ήταν ο Παύλος), να ταυτίζεται απόλυτα με την Παλαιά Διαθήκη, αλλά με την Θεία αποκάλυψη που είναι παραδεδομένη σε κάθε εποχή!

Βεβαίως, στον καιρό που ο Τιμόθεος ήταν βρέφος, (κάπου γύρω στην εποχή που σταυρώθηκε ο Κύριος), η Θεία αποκάλυψη ήταν η Παλαιά Διαθήκη. Αυτό όμως σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει, ότι ο Παύλος ταύτιζε ακριβώς τη φράση με την Παλαιά Διαθήκη ΜΟΝΟ! Αλλά μιλούσε σαφέστατα, ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΑ για τη ΘΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ, που απλώς στον καιρό που ο Τιμόθεος ήταν βρέφος, τύγχανε να ταυτίζεται με την Παλαιά Διαθήκη κατά το κείμενο, αλλά κατά το πνεύμα, με ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΤΗΝ ΠΡΟΦΟΡΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ που μπορούσε ένας πιστός Ιουδαίος γονέας, να διδάξει στο βρέφος του, δια ΖΩΣΗΣ ΦΩΝΗΣ, και όχι κυριολεκτικά ως "γράμμα"!

Ήταν δηλαδή σαν να έλεγε στον Τιμόθεο: "γνωρίζεις από βρέφος το θέλημα τού Θεού", και όχι κατ' ανάγκην ειδικά ΤΗΝ ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ. Περισσότερα όμως επ' αυτού θα δούμε στη συνέχεια.

Β. Υπάρχουν άραγε και μη ωφέλιμα θεόπνευστα συγγράμματα;

Το να θέλει να περιορίσει ο εν λόγω θεολόγος, (ή οποιοσδήποτε άλλος), τα λόγια τού αποστόλου Παύλου, ΕΙΔΙΚΑ στο Θεόπνευστο κείμενο τής Παλαιάς Διαθήκης, είναι σαν να υπονοεί, ότι δήθεν υπάρχουν και μη ωφέλιμα Θεόπνευστα συγγράμματα! Γιατί αν πράγματι ΚΑΘΕ Θεόπνευστο σύγγραμμα, είναι ΕΞ ΟΡΙΣΜΟΥ ΩΦΕΛΙΜΟ, τότε πώς είναι δυνατόν να ισχυρίζεται, ότι ο Παύλος εννοεί ΜΟΝΟ την Παλαιά Διαθήκη; Το ότι εξ ορισμού η φράση εφαρμόζεται ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΑ σε ΚΑΘΕ θεόπνευστο σύγγραμμα, είναι από μόνο του αρκετό, για να αναιρέσει την εν λόγω άτοπη παρερμηνεία τού θεολόγου αυτού και τών Προτεσταντών!

Γ. Συμφραζομενική συσχέτιση τών "Ιερών Γραμμάτων" με το "Πάσα γραφή Θεόπνευστος"

Ας δούμε τώρα κάτι πολύ πιο σημαντικό, για τη διασάφηση τής σχέσεως μεταξύ τού όρου: "Ιερά Γράμματα" και "Πάσα γραφή Θεόπνευστος και ωφέλιμος": Για ποιο λόγο ο απόστολος Παύλος, παρεμβάλλει στα λόγια του τη φράση περί "θεοπνεύστου και ωφέλιμης γραφής"; Τι προσπαθεί να εξηγήσει με αυτό στον Τιμόθεο;

Ας θυμηθούμε πάλι το χωρίο με τα συμφραζόμενά του:

Β΄ Τιμόθεον 3/γ: 13-17: "πονηροί δε άνθρωποι και γόητες προκόψουσιν επί το χείρον, πλανώντες και πλανώμενοι. 14 συ δε μένε εν οις έμαθες και επιστώθης, ειδώς παρά τίνος έμαθες, 15 και ότι από βρέφους τα ιερά γράμματα οίδας, τα δυνάμενά σε σοφίσαι εις σωτηρίαν δια πίστεως της εν Χριστώ Ιησού. 16 Πάσα γραφή θεόπνευστος και ωφέλιμος προς διδασκαλίαν, προς έλεγχον, προς επανόρθωσιν, προς παιδείαν την εν δικαιοσύνη, 17 ίνα άρτιος ή ο του Θεού άνθρωπος, προς παν έργον αγαθόν εξηρτισμένος."

Προσέξτε, ότι το θέμα τού αποστόλου Παύλου, είναι η κλιμακούμενη χειροτέρευση τής πνευματικής κατάστασης, ακόμα και μέσα στην Εκκλησία, για την οποία συμβουλεύει τον Τιμόθεο να μείνει σταθερός στην πίστη. Για το θέμα αυτό μιλάει πριν από το επίμαχο χωρίο, για το ίδιο θέμα μιλάει ακόμα και μετά απ' αυτό, στο επόμενο 4/δ΄ κεφάλαιο που ακολουθεί.

Το ερώτημα λοιπόν είναι: Τι δουλειά έχει μία δήλωση περί "θεοπνεύστου και ωφέλιμης γραφής", σε μια συζήτηση για την κακή κατάσταση τού κόσμου και για την ανάγκη σταθερότητας στην πίστη για τον Τιμόθεο;

Και επί πλέον, εφ' όσον η φράση: "πάσα γραφή θεόπνευστος και ωφέλιμος", ισχύει εξ ορισμού ΓΙΑ ΚΑΘΕ θεόπνευστο σύγγραμμα, γιατί άραγε ο απόστολος Παύλος, γράφει κάτι τόσο προφανές; Δεν είναι προφανές για τον οποιονδήποτε, ότι κάθε Θεόπνευστο σύγγραμμα είναι ΚΑΤ' ΑΝΑΓΚΗΝ και ωφέλιμο;

Είναι σαφές ότι κάτι προσπαθεί εδώ να εξηγήσει ο Παύλος και παρεμβάλλει αυτή την αυτονόητη φράση, έτσι ξεκάρφωτα, ανάμεσα σε μια φαινομενικά άσχετη συζήτηση!

Ας ξεκινήσουμε να το διερευνήσουμε αυτό, ξεκινώντας από τη φράση: "συ δε μένε εν οις έμαθες και επιστώθης, ειδώς παρά τίνος έμαθες, και ότι από βρέφους τα ιερά γράμματα οίδας, τα δυνάμενά σε σοφίσαι εις σωτηρίαν δια πίστεως της εν Χριστώ Ιησού".

Λέει ο Παύλος στον Τιμόθεο, "σε αντίθεση με αυτά που θα βλέπεις να κάνουν οι άλλοι, καθώς η κατάσταση θα χειροτερεύει, εσύ να μείνεις σταθερός σε αυτά που έμαθες και πίστεψες, γνωρίζοντας από ποιον τα έμαθες". Εδώ υπονοεί τον εαυτό του, που ως Απόστολος που είδε τον Ίδιο τον Κύριο, και απεστάλη από Αυτόν, εν δυνάμει, αλλά και με πολλές θυσίες, έδειξε έμπρακτα στον Τιμόθεο, πώς πρέπει να βιώνει τη Χριστιανική ζωή, με ζήλο και εν Πνεύματι Αγίω. Επίσης, ως πρώην Φαρισαίος, τόσο πιστός στον Ιουδαϊσμό, που δίωκε ακόμα και Χριστιανούς, το δικό του παράδειγμα, που από διώκτης έγινε τελικά Απόστολος, θα ήταν υπόδειγμα για τον νεαρό Τιμόθεο, που είχε κι εκείνος από μωρό, Ιουδαϊκές καταβολές πριν γίνει Χριστιανός με τη βοήθεια τού Παύλου.

Και του λέει επίσης, "και ότι από βρέφους τα ιερά γράμματα οίδας, τα δυνάμενά σε σοφίσαι εις σωτηρίαν δια πίστεως της εν Χριστώ Ιησού". Σαν να του λέει: "Ειδικά εσύ, που από βρέφος γνωρίζεις τη θεία αποκάλυψη, ως εκεί που αυτή καταγράφηκε στην Παλαιά Διαθήκη τότε που ήσουν μωρό και σου τη δίδασκε η μητέρα σου, έχεις τις βάσεις να μη παρασυρθείς από την κακή κατάσταση στην οποία θα δεις άλλους να παρασύρονται".

Του εξηγεί, ότι αυτά τα Ιερά Γράμματα, αυτή η διδασκαλία τού θελήματος τού Θεού, που τού δίδασκαν οι Ιουδαίες μητέρα του και γιαγιά του, ήταν Ιερή διδασκαλία. Ήταν Ιερά Γράμματα, "τα δυνάμενά σε σοφίσαι εις σωτηρίαν δια πίστεως της εν Χριστώ Ιησού". Δηλαδή ήταν μια διδασκαλία που μπορούσε να τον κάνει σοφό, "εις" σωτηρία, δηλαδή να του δώσει την απαραίτητη σοφία που να τον εισ-άγει στη σωτηρία μέσω τής πίστεως στον Ιησού Χριστό.

Πώς όμως η διδασκαλία τής Ιουδαϊκής πίστης από τη μητέρα του και τη γιαγιά του, θα μπορούσε να τον σοφίσει, ώστε ο Τιμόθεος στη συνέχεια να εισ-αχθεί, δηλαδή να φερθεί μέσα στην εν Χριστώ Ιησού πίστη;

Παρατηρώντας τον τρόπο που οι Απόστολοι και οι Ευαγγελιστές, χρησιμοποίησαν την Παλαιά Διαθήκη, είναι εύκολο να το αντιληφθούμε. Εκεί παρατηρούμε ότι χρησιμοποίησαν την Παλαιά Διαθήκη, επεξηγώντας τις προφητείες που εκείνη είχε καταγραμμένες, ώστε να μπορέσει κάποιος να αναγνωρίσει τον Μεσσία, τον Ιησού Χριστό, όταν Εκείνος θα ερχόταν στη γη ως άνθρωπος. Επίσης, η Παλαιά Διαθήκη δόθηκε με τόσες διατάξεις καθαρότητας, για να προετοιμάσει έναν λαό έτοιμο να υποδεχθεί με καθαρότητα τον Σωτήρα.

Έτσι λοιπόν, το νόημα τών προτροπών αυτών τού Παύλου προς τον Τιμόθεο, είναι να του πει ότι είχε από βρέφος, όλες εκείνες τις προϋποθέσεις ενός πιστού Ιουδαίου, που θα τον οδηγούσαν με ασφάλεια στη σωτηρία, πιστεύοντας το κήρυγμα τού Αποστόλου Παύλου και γινόμενος Χριστιανός. Και ότι όλη αυτή η προετοιμασία ήταν αρκετή για να τον κρατήσει σταθερό, ανάμεσα σε μία κακή πνευματική κατάσταση που θα χειροτέρευε κι άλλο στο μέλλον.

Στο σημείο αυτό, ο απόστολος Παύλος εισάγει την φαινομενική ξεκάρφωτη και αυτονόητη δήλωση: "Πάσα γραφή θεόπνευστος και ωφέλιμος..." Η συνέχεια όμως, κάνει φανερό τι προσπαθεί εδώ να εξηγήσει ο Παύλος στον Τιμόθεο: "Πάσα γραφή θεόπνευστος και ωφέλιμος προς διδασκαλίαν, προς έλεγχον, προς επανόρθωσιν, προς παιδείαν την εν δικαιοσύνη, 17 ίνα άρτιος ή ο του Θεού άνθρωπος, προς παν έργον αγαθόν εξηρτισμένος".

Ο Απόστολος Παύλος, εξηγεί εδώ στον Τιμόθεο, ότι ΕΦ' ΟΣΟΝ "κάθε θεόπνευστο σύγγραμμα, είναι και ωφέλιμο", για τον λόγο αυτό, η Ιουδαϊκή παιδεία που έλαβε από τη μητέρα του και τη γιαγιά του από βρέφος, ήταν κι αυτή ωφέλιμη, ως Θεόπνευστη που ήταν, επειδή ο σκοπός της ήταν να οδηγήσει τον άνθρωπο στην εν Χριστώ Ιησού πίστη! Ήταν ωφέλιμη "προς διδασκαλία, προς έλεγχο, προς επανόρθωση, προς εκπαίδευση στη δικαιοσύνη, έτσι ώστε ο άνθρωπος τού Θεού να είναι πλήρης, εξαρτισμένος προς κάθε αγαθό έργο".

Να λοιπόν γιατί υπάρχει αυτή η φράση εκεί, αν και είναι προφανές, ότι φυσικά, "κάθε θεόπνευστο σύγγραμμα είναι και ωφέλιμο". Επειδή θέλει να πει ο Παύλος στον Τιμόθεο, ότι αν και τα Ιερά Γράμματα που διδάχθηκε από βρέφους, δεν ήταν ακόμα η πλήρης θεία αποκάλυψη, δεν ήταν ακόμα το πλήρες Χριστιανικό Ευαγγέλιο, εν τούτοις ήταν και αυτά Θεόπνευστα! Και αφού είναι προφανές, ότι "κάθε θεόπνευστο σύγγραμμα είναι και ωφέλιμο", ακόμα και αυτά τα ελλειπή ως προς το πλήρες Ευαγγέλιο Ιερά Γράμματα που διδάχθηκε από βρέφους το Τιμόθεος, ως θεόπνευστα, ήταν και αυτά ωφέλιμα, όπως κάθε άλλο θεόπνευστο κείμενο. Και εξηγεί στη συνέχεια σε τι ήταν ωφέλιμα: Να τον σοφίσουν, να τον προετοιμάσουν, να τον εξαρτήσουν σε κάθε αγαθό έργο, "εις σωτηρίαν δια πίστεως της εν Χριστώ Ιησού".

Είναι τόσο ξεκάθαρη η έννοια τού χωρίου, ότι η φράση "Πάσα γραφή θεόπνευστος και ωφέλιμος" μιλάει ΓΕΝΙΚΑ, ΓΙΑ ΚΑΘΕ Θεόπνευστο σύγγραμμα, ότι είναι ωφέλιμο, που όλη η παραπάνω ανάλυση φαντάζει ως πλεονασμός. Να όμως που πρέπει μερικές φορές να εξηγούμε ακόμα και τα αυτονόητα.

5. Η διάκριση Θείων και Θεοπνεύστων βιβλίων τής Αγίας Γραφής

Αναφερόμενος στα άρθρα μας για τη διάκριση μεταξύ Θεοπνεύστων και Θείων βιβλίων, ο εν λόγω θεολόγος ισχυρίζεται επίσης τα εξής:

Αναφερόμενος ο Παύλος στην Παλαιά Διαθήκη, όταν λέει: "πάσα γραφή θεόπνευστος", συμπεριλαμβάνει μέσα σε αυτή και τα βιβλία εκείνα που στην ΟΟΔΕ έχετε γράψει ότι δεν είναι Θεόπνευστα. Δηλαδή όλα τα βιβλία τής Αγίας Γραφής είναι Θεόπνευστα και δεν υπάρχουν κατηγορίες βιβλίων, όπως τα 10 (λεγόμενα από κάποιους δευτεροκανονικά), και "αυτό τεκμαίρεται από όλη την Κ.Δ. λόγω των παραπομπών που υπάρχουν" σε αυτά τα 10 βιβλία. "Για τα 10 αυτά και για άλλα επίσης τα κείμενα της ΟΟΔΕ είναι επιεικώς απαράδεκτα, όταν κάνουν διακρίσεις σε θεία και θεόπνευστα" βιβλία.

Ήδη δείξαμε πιο πάνω, αυτό που φαίνεται και στις παραθέσεις που υπάρχουν στο σχετικό άρθρο μας, ότι η διάκριση τής Αγίας Γραφής μεταξύ Θεοπνεύστων και Θείων (αλλά και άλλου τύπου) βιβλίων, δεν είναι δική μας ιδέα στην ΟΟΔΕ, αλλά είναι κοινός τόπος πλήθους Ορθοδόξων Θεολόγων και αγίων ακόμα! Προφανώς όμως ο άνθρωπος αυτός καταδικάζει κάτι που δεν έχει μελετήσει και αγνοεί.

Κατ' αρχήν, το ότι μιλάει ειδικά για τα 10 θεωρούμενα ως "δευτεροκανονικά" βιβλία, δείχνει ότι δεν έχει μελετήσει καν τα άρθρα μας. Γιατί όπως μπορείτε να δείτε στον παρόντα δεσμό, η διάκριση δεν έχει να κάνει, μόνο με τα 10 εκείνα βιβλία, αλλά και με τα υπόλοιπα! Μάλιστα δεν εξαιρούνται όλα εκείνα τα 10 βιβλία από τη Θεοπνευστία, όπως και αντιθέτως.

Στην πραγματικότητα, όπως έχουμε πει, κάποια από τα 76 βιβλία τής Αγίας Γραφής δεν είναι Θεόπνευστα, αλλά Θεία, που σημαίνει την (με αρνητικό τρόπο) επιστασία τού Αγίου Πνεύματος, και όχι την (με θετικό τρόπο) θεία αποκάλυψη, που είναι η έννοια τής Θεοπνευστίας. Άλλο δηλαδή να περιέχει ένα σύγγραμμα Θεία αποκάλυψη από το Άγιο Πνεύμα, και άλλο απλώς να έχει προστατευθεί ο συγγραφέας του από την πλάνη, Χάριτι Αγίου Πνεύματος.

Το ζήτημα όμως είναι πολύ σοβαρότερο από όσο προφανώς αντιλαμβάνεται ο εν λόγω θεολόγος. Γιατί αν είναι λάθος η διάκριση μεταξύ Θείων και Θεοπνεύστων βιβλίων τής Αγίας Γραφής, αν δεν υπάρχουν διακρίσεις μεταξύ τών βιβλίων τής Αγίας Γραφής, τότε η Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος, επικύρωσε 6 ΑΝΤΙΦΑΤΙΚΟΥΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ, και οι άγιοι πατέρες δεν ήξεραν τι έγραφαν!

Τους 6 αυτούς διαφορετικούς μεταξύ τους, (και ΟΧΙ αντιφατικούς στην πραγματικότητα) κανόνες, μπορεί ο αναγνώστης να τους δει πλάι - πλάι, συγκριτικά ΕΔΩ.

Αν δεν υπάρχει διάκριση μεταξύ τών βιβλίων τής Αγίας Γραφής, τότε ούτε σαφής κανόνας υπάρχει για εμάς τους Ορθοδόξους, ούτε έγκυρη Οικουμενική Σύνοδος, γιατί αποδεικνύεται εκ τών πραγμάτων, ότι στις Συνόδους δογμάτιζαν τόσο άσχετοι άνθρωποι, που επικύρωσαν 6 αντιφατικούς μεταξύ τους κανόνες, που ο καθένας περιέχει άλλο κατάλογο βιβλίων! Μάλιστα ο Άγιος Αθανάσιος έδωσε από μόνος του... δύο καταλόγους!

Αν όμως δεχθούμε τη σαφέστατη Ορθόδοξη διάκριση τών βιβλίων τής Αγίας Γραφής σε διάφορα είδη, όπως μας παραδίδουν μεγάλοι θεολόγοι και άγιοι τής Εκκλησίας μας, τότε δεν έχουμε καμία αντίφαση, αλλά αντιθέτως, έχουμε έναν ΑΚΡΙΒΕΣΤΑΤΟ διαχωρισμό τών βιβλίων, που λύνουν κάθε πρόβλημα και απορία για την Αγία Γραφή, και κατά συνέπεια, έχουμε και μία ΣΟΦΟΤΑΤΗ Οικουμενική Σύνοδο που ήξερε πολύ καλά τι έγραφε εν Πνεύματι Αγίω.

Αν δεν υπάρχει διάκριση μεταξύ τών βιβλίων τής Αγίας Γραφής, που τη διδάσκουν οι Ορθόδοξοι θεολόγοι και ο άγιος Νικόδημος, και όχι μόνο η ΟΟΔΕ, τότε καταρρίπτεται η αξιοπιστία τών Οικουμενικών Συνόδων τής Ορθόδοξης Εκκλησίας και η αξιοπιστία τού Ορθόδοξου κανόνα τής Αγίας Γραφής.

Ο θεολόγος αυτός, προφανώς έχει πολύ συγκεχυμένη άποψη για την έννοια τής Θεοπνευστίας, μη δεχόμενος τη διάκριση Θείων και Θεοπνεύστων συγγραμμάτων.

Όπως έχουμε δείξει στο σχετικό μας άρθρο, το ποια βιβλία είναι Θεόπνευστα και ποια όχι, δεν θα μας το πει κανένας μεμονωμένος θεολόγος, έστω και αν είναι Ορθόδοξος. Θα μας το πει η Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος, η οποία είναι αυτή που καθόρισε την ποιότητα τών βιβλίων τής Αγίας Γραφής, όπως φανερώνεται από τους 6 εγκεκριμένους από αυτήν Κανόνες βιβλίων τής Αγίας Γραφής. Αν έχει διαφορετική άποψη, ας μας δείξει κάποια απόφαση Οικουμενικής Συνόδου, που να κατονομάζει ως Θεόπνευστα και τα βιβλία εκείνα που η Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος δεν κατονόμασε ως τέτοια.