Πολύς θόρυβος γίνεται τις τελευταίες ημέρες σχετικά με το μάθημα των Θρησκευτικών, θόρυβος που ξεκίνησε από τις σχετικές εγκυκλίους του Υπουργείου Παιδείας. Στην τελευταία διευκρινιστική, αναφέρονται τα παρακάτω:

«Το μάθημα των Θρησκευτικών διδάσκεται σε όλες τις σχολικές μονάδες της χώρας, σύμφωνα με τα επίσημα Αναλυτικά και Ωρολόγια Προγράμματα που έχουν καθοριστεί από το υπουργείο Παιδείας. Αν για λόγους συνείδησης οι μαθητές δεν επιθυμούν να παρακολουθήσουν το μάθημα, δεν είναι αναγκαία η αιτιολόγηση της άρνησης στην υπεύθυνη δήλωση που απαιτείται».

Άραγε, βρισκόμαστε μπροστά σε άλλη μια περίπτωση προσπάθειας έξωσης του Χριστού από τη ζωή μας και τα σχολεία μας; Άραγε είναι αυτό πολύ κακό με απρόβλεπτες συνέπειες για την Ορθοδοξία στην Ελλάδα; Ή μήπως αποβεί σε καλό τελικά;

Η απάντηση δεν είναι καθόλου εύκολη, και εξαρτάται από το πώς βλέπει κανείς το μάθημα των Θρησκευτικών. Αν το δει καθαρά από τη γνωσιολογική του πλευρά, ως απλή προσφορά γνώσεων σχετικών με ένα πεδίο γνωστικό – η Ορθόδοξη πίστη και παράδοση εν προκειμένω - ναι σίγουρα το μάθημα απαξιώνεται, τουλάχιστον στο Λύκειο. Αυτή η απαξίωση όμως δεν αρχίζει τώρα με την συγκεκριμένη εγκύκλιο. Η απαξίωση του μαθήματος των Θρησκευτικών, αλλά και πολλών άλλων μαθημάτων, έχει αρχίσει όταν το σχολείο έγινε ‘εξεταστοκεντρικό’, απλός προθάλαμος εισόδου στην ανώτατη εκπαίδευση, όπου ορισμένα μόνον μαθήματα έχουν σημαίνοντα ρόλο, ενώ όλα τα άλλα είναι απλά βάρος και εμπόδιο στην είσοδο του μαθητή στο πανεπιστήμιο. Αυτό το ζουν όλοι οι συνάδελφοι καθηγητές, οι οποίοι διδάσκουν τα «δευτερεύοντα» μαθήματα στο σχολείο.

Είναι όμως τα Θρησκευτικά ένα ακόμη μάθημα σαν όλα τα άλλα, όπου το παιδί, πρέπει να μάθει κάποια πράγματα που θα του πω εγώ, να τα διαβάσει και κατόπιν να το εξετάσω αν τα έμαθε καλά και να του βάλω τον ανάλογο βαθμό;

Ταπεινή, προσωπική μου γνώμη είναι πως σε κάποιες τάξεις του Γυμνασίου ναι, θα μπορούσε ως ένα βαθμό να είναι έτσι. Θα μπορούσε ίσως να λειτουργήσει το καθαρά ‘γνωσιολογικό’ μοντέλο. Σε καμία όμως περίπτωση στο Λύκειο. Τουλάχιστον στην παρούσα περιβάλλουσα ατμόσφαιρα.

Σκοποί του μαθήματος των Θρησκευτικών σύμφωνα με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο είναι:

«Σκοπός του μαθήματος της ορθόδοξης χριστιανικής αγωγής στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι:

1) Να ενημερωθούν οι μαθητές για την υφή του θρησκευτικού φαινομένου.

2) Να γνωρίσουν ιδιαίτερα το Χριστιανισμό, κατεξοχήν την Ορθοδοξία, και να τοποθετηθούν υπεύθυνα.

3) Να αξιοποιήσουν την προσφορά του μαθήματος, ώστε να συνειδητοποιήσουν τη δύναμη του λυτρωτικού μηνύματος του Ευαγγελίου και να καλλιεργήσουν το ήθος και την προσωπικότητά τους, να ευαισθητοποιηθούν απέναντι στο σύγχρονο κοινωνικό προβληματισμό και να βοηθηθούν να πάρουν έμπρακτα θέση»

Το μάθημα των Θρησκευτικών, έχει στη χώρα μας, - αλλά και σε πολλές άλλες σύγχρονες ευρωπαϊκές χώρες π.χ Γερμανία, Αγγλία κ.λ.π – ομολογιακό χαρακτήρα. Μπορεί άραγε να εξεταστεί με τον κλασσικό παραδοσιακό τρόπο, ο σημερινός μαθητής του Λυκείου, ώστε να διαπιστωθεί αν συνειδητοποίησε τη δύναμη του λυτρωτικού μηνύματος του Ευαγγελίου, ή αν ευαισθητοποιήθηκε απέναντι στο σύγχρονο κοινωνικό προβληματισμό; Στο μόνο που μπορεί να εξεταστεί είναι στο εάν ενημερώθηκε για την υφή του θρησκευτικού φαινομένου ή αν γνώρισε κάποιες πτυχές της Ορθοδοξίας.

Τα σημερινά παιδιά, είναι πολύ πιο προβληματισμένα, μπερδεμένα από κάθε άλλη φορά. Τα πάντα έχουν ανατραπεί, η αμαρτία έγινε μόδα, το καλό και ηθικό θεωρούνται παρεκτροπή.

Και καλείται ο Θεολόγος, να μπει στην αίθουσα να κάνει μάθημα…

Και ήρθε και η νέα εγκύκλιος, να βάλει σε πειρασμό τους μαθητές, μιας και υπάρχει νομικό κενό και δεν προβλέπεται αντικατάσταση του μαθήματος από άλλο σε περίπτωση απαλλαγής, να πάρουν απαλλαγή από το μάθημα προκειμένου να παίζουν στην αυλή, χωρίς να έχουν την υποχρέωση να δώσουν και εξετάσεις στο τέλος. Ωραίο δεν ακούγεται;

Μέχρι πέρυσι, όταν έμπαινα στις τάξεις μου για πρώτη φορά για να γνωρίσω τους νέους μου μαθητές, το πρώτο πράγμα που τους έλεγα ήταν, πως δεν ήταν αναγκασμένοι να με υποστούν αν δεν το ήθελαν, μπορούσαν πάρα πολύ εύκολα με μια δήλωση από μέρους του γονέα τους να πάρουν απαλλαγή. Τους τόνιζα βέβαια πως με τον ισχύοντα τότε νόμο, για εμένα, αυτό ισοδυναμούσε με άρνηση πίστης, μιας και έπρεπε να δηλώσουν πως δεν ήταν Χριστιανοί Ορθόδοξοι. Τώρα τα πράγματα άλλαξαν, μπορούν να πάρουν απαλλαγή χωρίς να χρειαστεί να αρνηθούν την πίστη τους, έστω στα χαρτιά.  

Για να δούμε όμως, υπάρχουν άραγε θετικά ή αρνητικά σημεία αυτού το μέτρου; Άραγε, ισχύει αυτό που έλεγε ο Γέροντας Παΐσιος, πως ο Θεός δεν επιτρέπει να συμβεί ένα κακό, εάν δεν προκύψουν δύο ή τρία άλλα καλά;
 

Περίπτωση α.

Κάποια χρονιά, είχα δύο τμήματα της Β' Λυκείου, που τα καημένα τα παιδιά, ήταν κατασκανδαλισμένα από τη θεολόγο που είχαν στην Α' Λυκείου, και η οποία ήταν Ινδουίστρια!!!!!! Φυσικά, έθεσα το θέμα στο σχολικό σύμβουλο, ο οποίος φυσικά ΔΕΝ μπορούσε να της κάνει ΤΙΠΟΤΑ!!! Άρα, σε αυτές τις περιπτώσεις των αντίχριστων θεολόγων (και δυστυχώς υπάρχουν πολλοί) θα μπορούσε να βοηθήσει πολύ το μέτρο. Φαντάζεστε να έπαιρναν μαζικά απαλλαγή;

 

Περίπτωση β.

Δίνεται μια αίσθηση ελευθερίας και υπευθυνότητας στα παιδιά. Τα παιδιά αισθάνονται ελεύθερα να σε επιλέξουν, αυτό για εμένα είναι ΠΑΡΑ πολύ σημαντικό. "Όστις θέλει οπίσω μου ελθείν..." Με το ζόρι κανένας!!! Ποιος θα μπορεί πλέον να μιλά για αναγκαστική κατήχηση;

 

Περίπτωση γ.

Γνωρίζω πάρα πολλούς συναδέλφους που κάνουν ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΟ (όχι αναγκαστικά κακόδοξο μάθημα, απλά ίσως πολύ βαρετό και ανιαρό και άλλης εποχής) μάθημα. Μήπως με αυτό το μέτρο θα συνειδητοποιήσουν αρκετοί επιτέλους, πως δεν μπορούν πια να κρύβουν την διδακτική τους ανεπάρκεια ή τη δημοσιοϋπαλληλική βαρεμάρα τους, πίσω από την απειλή χαμηλής βαθμολογίας, ή την ωριαία αποβολή ή οποιοδήποτε άλλο μέτρο, που πρώτιστα καταστρέφει τη δυνατότητα υγιών σχέσεων μαθητή και καθηγητή και δεύτερον δεν επιτυγχάνει κανέναν σκοπό του μαθήματος.

Μέχρις στιγμής σκέφτηκα 3 καλά. Για να δούμε τώρα και τα αρνητικά.

Το κυριότερο είναι η επαπειλούμενη απαξίωση λόγω λουφαδόρικης διάθεσης από μέρους των μαθητών και λόγω του εξεταστοκεντρικού σχολείου. Ομολογουμένως, πολλοί μαθητές θα μπουν στον πειρασμό να πάρουν απαλλαγή προκειμένου να παίξουν κανά δύο ώρες τη βδομάδα μπάσκετ στην αυλή του σχολείου, ή για να διαβάσουν καμιά ώρα παραπάνω. Αυτός ο κίνδυνος όμως προϋπήρχε και είναι και αντιμετωπίσιμος. Πώς;

Ας κάνουμε μια υπόθεση εργασίας.

Στην Γ' Λυκείου, μπαίνω στην τάξη και τους λέω: «Δεν πρόκειται να εξετάσω κανέναν σας ολόκληρη τη χρονιά, τα Θρησκευτικά για εμένα δεν είναι ένα απλό μάθημα σαν όλα τα άλλα, το μάθημα υπηρετεί πολλούς ιδιαίτερους σκοπούς, που δυστυχώς το βαθμοθηρικό σχολικό περιβάλλον σε συνάρτηση με τις νέες εγκυκλίους δεν με βοηθά να τους υλοποιήσω Γι' αυτό κι εγώ, επειδή υπάρχουν και κάποιοι τυπικοί κανόνες περί διαγωνισμών τετραμήνων κ.λ.π, σε όσους γράψουν καλά θα βάλω 20, σε όσους δεν γράψουν καλά, θα βάλω 19, και στο τέλος, στις εξετάσεις του Ιουνίου, σας υπόσχομαι πως δεν θα χρειαστεί να διαβάσετε παραπάνω από ένα 15λεπτο, προκειμένου να γράψετε 20.»

Τα ίδια περίπου θα πω πως ισχύουν και για τις δύο άλλες τάξεις του Λυκείου, απλά διαφέρουν οι διακυμάνσεις των βαθμών.

Στην Α' η κλίμακα θα είναι 17-20 ενώ στην Β' 18-20. Το μόνο πράγμα που θα ζητάω είναι να σεβαστούν το μάθημα μου. Όποιος θέλει μπορεί να συμμετέχει, όποιος δεν θέλει, μπορεί να κάτσει ήσυχος, σεβόμενος αυτούς που θέλουν να παρακολουθήσουν. Αμφιβάλλετε, πως αυτό το σύστημα θα δουλέψει μια χαρά; Έχω συναδέλφους που το υλοποιούν χρόνια τώρα. Ο τεμπελάκος μαθητής, ο οποίος θα είναι σίγουρα τεμπελάκος και στα υπόλοιπα μαθήματα, έχει μια χρυσή ευκαιρία να βοηθηθεί πάρα πολύ είτε να περάσει πιο εύκολα την τάξη, είτε να παρουσιάσει έναν υψηλότερο μέσο όρο βαθμολογίας στον μπαμπά του και στην μαμά του, ενώ ο καλός ο μαθητής, ο οποίος ας μην ξεχνάμε βρίσκεται σε μια ηλικία που ΕΧΕΙ πολλές ανησυχίες και απορίες και αδιέξοδα πολλές φορές, έχει μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να βρει ενδεχομένως ορισμένες απαντήσεις, χωρίς δεσμεύσεις και επιπλέον φορτία, στην ήδη επιβαρυμένη μαθητική καμπούρα του.

Εύκολες λύσεις θα πει κανείς. Όχι, δεν είναι εύκολες. Και ας μην βιαστεί να μας κατηγορήσει κανείς για ‘μαθητοπατερισμό’. Το εύκολο θα ήταν να κλειστούμε στο καβούκι μας και να πούμε, εγώ πληρώνομαι, είτε έχω έναν μαθητή στην τάξη, είτε κανέναν, δεν με νοιάζει, όποιος θέλει, όποιος δεν θέλει ας πάρει απαλλαγή.

Εμείς όμως θέλουμε να κάνουμε μάθημα.

Δεν τα βλέπω λοιπόν όλα μαύρα. Ουδέν κακόν, αμιγές καλού. Μακάρι βέβαια τα πράγματα να ήταν ειδυλλιακά στο χώρο της εκπαίδευσης. Δυστυχώς δεν είναι.

Προσευχόμαστε να γίνουν.

Ας μας φωτίσει ο Θεός και ας μας φυλάξει στην Αγάπη Του.