Οι ιστορικές συγκυρίες επέτρεψαν σήμερα -[που] είναι ημέρα πολιτικής εκλογικής αναμετρήσεως- να αναγνωστεί αυτό το κείμενο.

Είπα συγκυρίες ιστορικές, αλλά σήμερα κατά την τάξη τής Εκκλησίας μας αυτή η περικοπή έπρεπε να αναγνωστεί. Επειδή, λοιπόν, αυτή η περικοπή είναι πολύ διεισδυτική ακριβώς σε αυτά τα θέματα τών οποιοδήποτε ανθρωπίνων αναμετρήσεων, είναι πολύ καίρια να τα αξιοποιήσουμε, αξιοποιώντας την ιστορική συγκυρία τής σημερινής τού τόπου μας πολιτικής αναμετρήσεως. Βέβαια τονίζουμε προοιμιακά πως η Εκκλησία δεν μπορεί να παρεμβαίνει στα πολιτικά τα πράγματα και να ορίζει, να καθορίζει ή να ρίχνει κάπου τις ζυγαριές, ας το αφήσουμε στη σχετική ελευθερία και στη συνείδηση τού κάθε πολίτη αυτού τού τόπου.

Αλλά η Εκκλησία δεν μπορεί να χάνει ευκαιρίες να αξιοποιεί γεγονότα, τα οποία τραυματίζουν ή καλλύνουν τον τόπο και να τα προσδιορίζει θεολογικά.

Αυτή, λοιπόν, η περικοπή που θα την αναλύσουμε εν ολίγοις σε τρεις πτυχές, έχει ένα κεντρικό μήνυμα: Καταργήστε το συμφέρον. Το συμφέρον ακριβώς λειτουργεί καταλυτικά, διαλυτικά, για όλους τους κοινωνικούς θεσμούς και τις κοινωνικές εκφράσεις, σε επίπεδο πολιτικό, κοινωνιολογικό -όταν λέω κοινωνιολογικό [εννοώ] αντιπαλότητος τών κάποιων τάξεων τής κοινωνίας- και οικονομικό. Η περικοπή, λοιπόν, αυτά τα τρία τα ακουμπάει και θα τα προσδιορίσουμε. Μίλησα για το πολιτικό, για το κοινωνιολογικό -ως κοινωνιολογική αναμέτρηση κάποιων ομάδων και τάξεων- και ταυτόχρονα οικονομικό.

Πάντως, [ως προς] τα επιμέρους ή πολυποίκιλα συμφέροντα τού κόσμου, ο Χριστός μας, με το στόμα Του πρώτα-πρώτα, μίλησε για την αγάπη· και θα έλεγε κάποιος πολύ θεωρητική φράση η αγάπη και πράγματι η αγάπη -είναι ο Θεός αγάπη- δεν μπορεί να την πιάσεις μέχρι βάθους, να θεολογήσεις βαθιά μέσα της, όσο δεν μπορείς να ακουμπήσεις την ουσία τού Θεού. Κάτι πιάνεις από αυτή, αλλά ο Χριστός την προσδιορίζει, λέει να μην αγαπάτε μόνο αυτούς που σάς αγαπάνε· πολύ σπουδαία φράση.

 

-Σ' αυτό το επίπεδο, λοιπόν, να μην αγαπάτε μόνο αυτούς που σάς αγαπάνε και να αγαπάτε ακόμη και τους εχθρούς σας, η ιστορία πάει πολύ βαθιά, σε ένα επίπεδο οποιασδήποτε αναμετρήσεως πολιτικής, όπου αναζητούν αυτοδυναμίες, μοναδικές εκφράσεις, εγωιστικές τάσεις για να χαράξουμε τη γραμμή μας.

Ο Χριστός μιλάει για αγάπη, μιλάει για περιχώρηση, μιλάει για τη δυνατότητα να ακουμπήσεις, να αντέξεις, να περιχωρήσεις, να μπορείς να συζήσεις, να ζεις μαζί με τον άλλο, που μέχρι τώρα λεγόταν εχθρός σου. Αν συνεχίσουμε να διατηρούμε αυτές τις αντιπαλότητες, [έστω σ] αυτά τα επίπεδα, δεν νομίζω ότι προσδοκούμε κάτι καλύτερο γι αυτό τον τόπο· θα παρατείνουμε μια ανακυκλούμενη συνέχεια και αναδυόμενη αντιπαλότητα προβαλλομένων εγωισμών.

Το κείμενο είναι λοιπόν καθαρό, μην αγαπάτε μονάχα αυτούς που σάς αγαπάνε -και πρέπει αυτό πολλοί να το πιάσουν, αν θέλουν να δώσουν θεολογικό κάλλος και όφελος σ' αυτές τις οποιεσδήποτε κοσμικές πολιτικές αναμετρήσεις- γιατί χωρίς αυτό το κάλλος είναι γυμνές από οποιαδήποτε ουσία και οποιοδήποτε άρωμα μέσα τους.

 

-Στο δεύτερο επίπεδο, ο Χριστός πηγαίνοντας σε πιο βαθιά ανάλυση τής εννοίας τού αγαπώ, πήγε στο αγαθοποιώ. Βλέπετε το αγαπώ μπορεί να φαίνεται θεωρητικό, αλλά το αγαθοποιώ είναι πιο πρακτικό, ποιώ κάτι αγαθό, ποιώ κάτι καλό. Κάτω από αυτή την έννοια θα πεις, μα αυτός μού έκανε κακό, αυτός μού 'κανε το τάδε, αυτός μού 'κανε το τάδε, υπάρχουν ιστορικές αντιπαλότητες, οτιδήποτε έγινε στην Ελλάδα εδώ στα επίπεδα τα πολιτικά, τα κοινωνικά, τις τάξεις, τι έγινε τα τελευταία πενήντα, εκατό, εξήντα χρόνια, ο Χριστός τα τινάζει στον αέρα όλα αυτά και λέει να αγαθοποιείτε κι αυτούς που δεν σάς αγαθοποίησαν.

Μη μιλάτε λοιπόν για την καμμένη γη που παραλάβατε, μιλάτε τι μπορείτε να κάνετε τώρα σ' αυτόν τον τόπο, κι αυτό το απαιτεί η θεολογία και ο Χριστός με το στόμα Του. Όλα τ' άλλα ας είναι περασμένα, ας μπουν στο χώρο τού κάλλους τής μετανοίας και τής συγχωρήσεως που έχει η Εκκλησία μας. Αλλά εκεί δεν μπορούμε να σταθούμε και πάλι να ανακυκλώνουμε καταθέσεις φθοράς που διαλύουν αυτό τον τόπο, κι αυτό είναι θεολογία.

 

-Και στο τρίτο επίπεδο ο Χριστός γίνεται πάρα πολύ πρακτικός και πολύ συγκεκριμένος, μπαίνει στο οικονομικό επίπεδο, ακουμπάει τη λέξη δανείζομαι. Βλέπετε η λέξη δανεισμός, το σύστημα το πιστωτικό, το τραπεζικό, όλα παίζουν μέσα στο σύστημα τού δανεισμού. Η λέξη είναι πάρα πολύ καίρια, πάρα πολύ επίκαιρη, γι' αυτό είπα οι ιστορικές συγκυρίες επέτρεψαν σήμερα να ακουστεί αυτή η περικοπή. Δανείζετε, μην περιμένετε να πάρετε καν από αυτούς που δανείζετε, πάει το συμφέρον στον αέρα, τινάζεται στον αέρα, τίποτε, δεν είναι τα συμφέροντα τών τάξεων, ποιοί θα ωφεληθούν, ποιος θα ανέβει πάνω, ποιος θα κατέβει κάτω. Υπάρχει το συμφέρον τής ενότητας και το συμφέρον τής αγάπης και το συμφέρον το αγαθοποιό.

 

Και ο τόπος χωρίς αυτά τα πράγματα δεν μπορεί να ζήσει, γι αυτό ο Χριστός καταλήγοντας στην περικοπή λέει να γίνετε οικτίρμονες όπως ο Πατήρ μου είναι οικτίρμων, δεν μάς πάει πια να βρούμε ποια ιδεολογία έχουμε, ποια πολιτική κατεύθυνση έχουμε, ποια είναι η τάση μας η κοινωνική;

Μπορεί να μοιάσετε στην αγάπη τού Θεού;

Η λέξη οικτίρμων είναι πολύ βαθιά. Οικτίρμων, ακουμπάει θα τολμούσα να πω την ουσία τού Θεού, αλλά και πάλι δεν την καταλαβαίνουμε πλήρως και συγκαταβαίνουμε με αυτή τη λέξη. Μπορείτε έτσι να γίνετε; Αντί λοιπόν να γίνετε οποιοιδήποτε κοινωνιολογικοί φορείς ιδεών ή τάξεων κοινωνιολογικών φορέων ιδεών ή θεωριών, μπορείτε σ Αυτόν να μοιάσετε και τότε να κάνετε ό,τι θέλετε και δεν θα μπορείτε πια να κάνετε ό,τι θέλετε, γιατί θα αγαπάτε αυτούς που είναι εχθροί σας και δεν θα μισείτε αυτούς που σάς απελπίζουν· το είπε το κείμενο.

Και τότε θα γίνετε οικτίρμονες κι αυτός ο τόπος απαιτεί από ανθρώπους που είναι οικτίρμονες, από τον πρώτο πολίτη μέχρι τον τελευταίο πολίτη, χωρίς αυτό δεν μπορούμε να ζήσουμε.

Οι ιστορικές συγκυρίες, λοιπόν, επέτρεψαν σήμερα αυτή η περικοπή να συμπέσει με τις εκλογές και την ευκαιρία δεν τη χάνουμε, και η Εκκλησία δεν χάνει ευκαιρίες.

Δεν προσδιορίζει πολιτικά τα πράγματα, αλλά μπορεί ποιοτικά και θεολογικά να τα καθορίσει και να έχει τη δική της φωνή σ' αυτά τα πράγματα, κι αυτή είναι η φωνή τής Θεολογίας μας και τού Χριστού μας.

Να γίνουμε, λοιπόν, οικτίρμονες, όπως Εκείνος, ο Πατήρ μας, είναι οικτίρμων.