Η Κυριακή είναι η πρώτη ημέρα τής εβδομάδος. Δυστυχώς, εμείς θεωρούμε στην καθημερινή μας συζήτηση ότι η εβδομάδα αρχίζει την Δευτέρα, ίσως επειδή είναι η πρώτη εργάσιμη ημέρα, και τότε ευχόμαστε στους άλλους «καλή εβδομάδα». Όμως, όπως και η λέξη δηλώνει, είναι η δεύτερη ημέρα τής εβδομάδος, αφού η πρώτη ημέρα είναι η Κυριακή.

Οι Εβραίοι την χαρακτήρισαν ως «μία τών Σαββάτων» (Ματθ. κη΄, 1), αφού το Σάββατο ήταν η τελευταία, η εβδόμη ημέρα τής εβδομάδος και η σημερινή Κυριακή ήταν πρώτη. Οι πρώτοι Χριστιανοί που προσέλαβαν την διαίρεση τής εβδομάδος από τους Εβραίους ονόμασαν την «μία τών Σαββάτων», δηλαδή την πρώτη ημέρα τής εβδομάδος, ως Κυριακή, που σημαίνει ημέρα τού Κυρίου, ημέρα τού Αναστάντος Χριστού και αφιερώνεται σε Αυτόν, και γι’ αυτό για τους Χριστιανούς είναι ημέρα αργίας και προσευχής.

Όταν επισκέπτεται κανείς την Μέση Ανατολή, όπου συνυπάρχουν οι τρεις μονοθεϊστικές Θρησκείες, θα δη ότι οι Μουσουλμάνοι έχουν ως ημέρα αργίας την Παρασκευή, οι Εβραίοι το Σάββατο και οι Χριστιανοί την Κυριακή, και αυτό δείχνει την διαφορά μεταξύ τους. Εμείς στηριζόμαστε στον Σταυρωθέντα και Αναστάντα Χριστό και γι’ αυτό την Κυριακή τελούμε την αναστάσιμη θεία Λειτουργία, έχουμε αργία για τον εκκλησιασμό, προσευχόμαστε στον Χριστό, αναπαυόμαστε σωματικά και ψυχικά, και γενικά αυτήν την ημέρα την αφιερώνουμε στον Χριστό.

Αυτό φαίνεται καθαρά στο βιβλίο τής Αποκαλύψεως, στο οποίο γράφεται: «Εγώ Ιωάννης, ο αδελφός υμών και συγκοινωνός εν τη θλίψει και βασιλεία και υπομονή εν Ιησού Χριστώ, ... εγενόμην εν πνεύματι εν τη κυριακή ημέρα, και ήκουσα φωνήν οπίσω μου μεγάλην ως σάλπιγγος» (Απ. α΄, 9-10), και περιγράφει την εμφάνιση τού Χριστού και την ουράνια θεία Λειτουργία που αξιώθηκε να δη.

Είναι φανερό ότι η Κυριακή είναι ημέρα τής Αναστάσεως τού Χριστού, συγχρόνως είναι και η πρώτη ημέρα κατά την οποία ο Θεός δημιούργησε το φως, αλλά είναι και η ημέρα τής Πεντηκοστής, κατά την οποία κατέβηκε το Άγιον Πνεύμα στους Μαθητές και Αποστόλους ως πύρινη γλώσσα, και ακόμη υπενθυμίζει και την ημέρα τής δευτέρας ελεύσεως τού Κυρίου ημών Ιησού Χριστού για να κρίνη ζώντες και νεκρούς και να γίνη η ανάσταση τών νεκρών και η μεγάλη ημέρα τής Βασιλείας τού Θεού, τής αιώνιας και ατελεύτητης και αβασίλευτης ημέρας τού ακτίστου Φωτός.

Με αυτήν την έννοια η Κυριακή είναι η αρχαιότερη πρώτη εορτή που εορτάζεται από τους Χριστιανούς και είναι το εβδομαδιαίο Πάσχα. Όπως έχουμε την εορτή τού Πάσχα την οποία εορτάζουμε μία φορά τον χρόνο, έτσι, αν θεωρήσουμε την μία εβδομάδα ως ένα έτος, τότε η Κυριακή είναι το «εβδομαδιαίο Πάσχα», κατά την οποία τελείται η αναστάσιμη θεία Λειτουργία και ψάλλονται όλα τα αναστάσιμα τροπάρια.

Μετά την Καινή Διαθήκη συναντούμε την αξία τής Κυριακής ως την κατ’ εξοχήν εορταστική ημέρα σε επιστολή που φέρεται ότι γράφηκε από τον Απόστολο Βαρνάβα, ο οποίος μάλιστα την αποκαλεί ογδόη ημέρα: «Διο και άγομεν την ημέραν την ογδόην ως ευφροσύνην, εν ή και Ιησούς ανέστη εκ νεκρών», διότι η Κυριακή αναφέρεται και στην μέλλουσα Βασιλεία τού Θεού, μετά την συντέλεια τού κόσμου.

Ακόμη, ο άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος στην επιστολή του προς Μαγνησίους, γράφει ότι πλέον μετά την Ανάσταση τού Χριστού δεν σαββατίζουμε, «αλλά κατά Κυριακήν Κυρίου ζώντες, εν ή και η ζωή ημών ανέτειλε δι’ αυτού».

Επί πλέον, ο άγιος Ιουστίνος, ο μάρτυς και φιλόσοφος στα μέσα τού 2ου αιώνος μ.Χ., δίνει την μαρτυρία ότι «την τού ηλίου ημέραν κοινή πάντες την συνέλευσιν ποιούμεθα». Εδώ φαίνεται ότι η Κυριακή χαρακτηρίζεται ως ημέρα τού ηλίου, δηλαδή τού ηλίου τής δικαιοσύνης, τού Χριστού, και με αυτήν την έννοια πέρασε η Κυριακή και σε άλλες γλώσσες, όπως στην αγγλική γλώσσα ως Sunday = ημέρα τού ηλίου.

Στα μέσα τού 3ου αιώνος μ.Χ. «η Διδαχή τών Αποστόλων» σαφώς παραγγέλλει στους Χριστιανούς να συνέρχονται κατά την ημέρα τής Κυριακής για να ακούν τον λόγο τού Θεού και να τρέφονται από την θεία τροφή, το Σώμα και το Αίμα τού Χριστού.

Έτσι, καθιερώθηκε η αξία τής Κυριακής και μάλιστα η Σύνοδος τής Λαοδικείας με τον 29ο ιερό Κανόνα της παραγγέλλει: «Δεν πρέπει οι Χριστιανοί να φέρονται ως Ιουδαίοι και να κρατούν το Σάββατο ως αργία, αλλά να εργάζονται αυτοί και αυτήν την ημέρα, ως Χριστιανοί να τηρούν την Κυριακή, αν βέβαια μπορούν, ώστε να την έχουν αργία. Κι αν βρεθούν Χριστιανοί που ιουδαΐζουν, να αποκόπτονται από τις σχέσεις τους με τον Χριστό».

Αυτό συνιστάται διότι τότε δεν είχε ακόμη καθιερωθή η Κυριακή ως επίσημη αργία, γι’ αυτό πρέπει οι Χριστιανοί να την θεωρούν ημέρα αργίας για να εκκλησιασθούν. Όμως, ο Μέγας Κωνσταντίνος τον 4ο αιώνα μ.Χ. καθιέρωσε την Κυριακή ως αργία.

Αργότερα, εγράφησαν από τον άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό τα αναστάσιμα τροπάρια που ψάλλονται στον εσπερινό τού Σαββάτου και τον όρθρο τής Κυριακής, τα οποία είναι εκπληκτικά, γεμάτα από θεολογία αναστάσεως.

Επομένως, για μάς τους Χριστιανούς η Κυριακή είναι η πρώτη ημέρα τής εβδομάδος, κατά την οποία εορτάζουμε την Ανάσταση τού Χριστού, την νίκη Του πάνω στην αμαρτία, τον θάνατο και τον διάβολο και καλούμαστε να συμμετάσχουμε σε αυτήν την νίκη τού Χριστού. Γι’ αυτό ο εκκλησιασμός αυτήν την ημέρα είναι οπωσδήποτε απαραίτητος, η προετοιμασία μας για την κοινωνία τού Σώματος και τού Αίματος τού Χριστού είναι αναγκαία, και η ανάπαυση και αγαθοεργία είναι απαραίτητα. Τότε καταξιώνεται το όνομα τού Χριστιανού που έχουμε λάβει στο Βάπτισμα και είμαστε κυριακοί (με όμικρον γιώτα), δηλαδή άνθρωποι τής Αναστάσεως τού Κυρίου Ιησού.