1. Δηλώσατε ότι η Εκκλησία δεν ξέρει «από διπλωματία»…

Η γνώση της διπλωματίας προϋποθέτει ειδικές σπουδές, γνώση του διεθνούς δικαίου, πληροφορίες από κάθε χώρα, με γνωστό και μυστικό τρόπο, αξιολόγηση των πιέσεων και βιασμών, γενικά χρήση της υψηλής πολιτικής. Η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν μπορεί και δεν πρέπει να ασχολήται με την διπλωματία. Άλλος είναι ο ρόλος της.

2. Άλλοι Μητροπολίτες όμως ζητούν συλλαλητήρια για το σκοπιανό. Συνάδουν τέτοιες εκδηλώσεις με το πνεύμα της Εκκλησίας;

Εξαρτάται από τον χρόνο και την εποχή. Στην παρούσα φάση πρέπει να γίνουν ειδικοί και λεπτοί διπλωματικοί χειρισμοί.

3. Ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης είπε ότι κινείστε μεταξύ Πελοποννήσου και Στερεάς Ελλάδος, θέλοντας να δείξη ότι δεν έχετε την ίδια ευαισθησία για την Μακεδονία…

Γεννήθηκα και μεγάλωσα στα Γιάννενα μέχρι τα 20 χρόνια μου, η μητέρα μου καταγόταν από την Παραμυθιά της Θεσπρωτίας και γνώρισα εμπειρικά την ιστορία των Τσάμηδων. Σπούδασα στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης για 4 χρόνια, και εργάσθηκα στην Μητρόπολη Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας για 18 χρόνια, όπου και αντιμετώπισα την προπαγάνδα των Σκοπιανών. Επομένως, τον πιο πολύ χρόνο της ζωής μου (40 χρόνια) τον πέρασα στα βόρεια σύνορα. Μελέτησα την ιστορία της Ρωμηοσύνης και έζησα για 3 χρόνια τον πόλεμο στην Μέση Ανατολή.

4. Τα συλλαλητήρια για τις ταυτότητες όμως στα οποία συμμετείχε η πλειονότητα της Ιεραρχίας;

Τότε έγιναν άστοχοι χειρισμοί και από την Κυβέρνηση και από την ηγεσία της Εκκλησίας. Εάν η τότε Κυβέρνηση χειριζόταν διαφορετικά το θέμα, θα υπήρχαν άλλες εξελίξεις.

5. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και ο Πρωθυπουργός επήνεσαν τον Αρχιεπίσκοπο για την στάση του στο σκοπιανό. Αυτή πρέπει να κρατάη η Εκκλησία σε τέτοια θέματα;

Όταν λέμε Εκκλησία δεν εννοούμε τους Κληρικούς. Πάντως οι Κληρικοί πρέπει να εκφράζουν το πνεύμα της Εκκλησίας, που απαντά στα υπαρξιακά ερωτήματα των ανθρώπων, τον πόνο, τις ενοχές και τον θάνατο. Αυτό είναι το βασικό έργο της Εκκλησίας. Σε άλλα ζητήματα πρέπει να ενεργούν με νηφαλιότητα και διάκριση.

6. Η Εκκλησία πρέπει να μένη μακρυά από θέματα που χειρίζονται οι πολιτικοί;

Οι πολιτικοί εκλέγονται από τον λαό και λογοδοτούν σε αυτόν. Επομένως, τα πολιτικά ζητήματα επιλύονται μέσα από τους κοινωνικούς και πολιτικούς θεσμούς της κοινωνίας. Οι Κληρικοί ως πολίτες προβληματίζονται με θέματα που απασχολούν τον χώρο που ζουν και ενεργούν συνετά και διακριτικά. Άλλο η πολιτική ως επίθετο (ζωή της πόλεως) και άλλο η πολιτική ως ουσιαστικό.

7. Μήπως ήλθε η ώρα για χωρισμό Πολιτείας και Εκκλησίας;

Δεν είναι ορθός ο όρος «χωρισμός Εκκλησίας και Πολιτείας», ορθότερος είναι «διάκριση εκκλησιαστικής και πολιτικής διοίκησης». Από πλευράς Συντάγματος και νόμων υπάρχει διακριτότητα ρόλων που μπορεί να αποσαφηνισθή ακόμη καλύτερα. Τα πάντα είναι θέμα προσώπων.

8. Τα πρώτα δείγματα γραφής του Αρχιεπισκόπου;

Πολύ θετικά.

9. Πολλοί επαινούν το ήπιο προφίλ του Αρχιεπισκόπου. Εσείς;

Τον γνωρίζω πάνω από 20 χρόνια και εκτιμώ την ευαισθησία του, την ευστροφία του, την αγάπη του προς τον άνθρωπο, το εκκλησιαστικό του φρόνημα. Περισσότερο ακούει, ασκώντας την μέθοδο της ακροάσεως, και λιγότερο μιλά.

10. Τι αλλαγές περιμένετε;

Άλλο ήθος και ύφος στην ποιμαντική και την διοίκηση.

11. Θα δούμε περισσότερη «Δημοκρατία» στην Εκκλησία; «Ίσος μεταξύ ίσων» είπε ο κ. Ιερώνυμος.

Το πολίτευμα της Εκκλησίας είναι συνοδικό, δηλαδή, συναποφασίζουν πολλοί, και ιεραρχικό, δηλαδή υπάρχει ιεράρχηση χαρισμάτων και διακονιών. Δεν υπάρχει συνοδικότητα χωρίς ιεραρχικότητα, και αντιστρόφως. Ο νέος Αρχιεπίσκοπος εφήρμοσε την συνοδικότητα και ιεραρχικότητα στην Μητρόπολη Θηβών και Λεβαδείας.

12. Εκκλησιαστική περιουσία. Ο Αρχιεπίσκοπος είπε τα έσοδα στον λαό…

Νομίζω ότι έχει σχέδια, τα οποία θα υλοποιηθούν μέσα από την Σύνοδο της Εκκλησίας. Άλλωστε πιστεύει στην συνοδικότητα.

13. Ο Αρχιεπίσκοπος συναντιέται με νέους, επισκέπτεται ασθενείς, αλλά μακριά από τις κάμερες.

Τον απασχολεί η ποιμαντική της Εκκλησίας που γίνεται με ουσία και περιεχόμενο, χωρίς επικοινωνιακά τρικ. Τον ενδιαφέρει η κοινωνία και όχι τόσο η επικοινωνία.

14. Συμφωνείτε να μπη όριο ηλικίας στους Μητροπολίτες;

Όχι, διότι είναι αντικανονικό. Οι Κανόνες αντιμετωπίζουν παρόμοιες περιπτώσεις με τρόπο εκκλησιαστικό. Αρκεί να τους γνωρίζουμε.

15. Νέοι και Εκκλησία;

Η Εκκλησία δεν είναι μόνον για τα γηροκομεία και τα νεκροταφεία. Από την φύση της είναι επαναστατική, ανατρεπτική, νεοποιεί τους γηγενείς. Όταν γνωρίζη κανείς την θεολογία της Εκκλησίας, καταλαβαίνει ότι είναι μοντέρνο να είναι κανείς ορθόδοξος, ο οποίος δεν πιστεύει στην μεταφυσική, την νοησιαρχία, τον φονταμενταλισμό, την στασιμότητα.

16. Οι ενορίες χρειάζονται ενδυνάμωση;

Είναι τα κύτταρα της εκκλησιαστικής ζωής. Μπορούν να λειτουργήσουν ως ζωντανές θεραπευτικές κοινότητες που επιλύουν υπαρξιακά και κοινωνικά προβλήματα. Ο Χριστιανισμός κάνει τις εφαρμογές του στον ενοριακό χώρο.

17. Μπαίνουν πλέον σε άλλη βάση οι σχέσεις Πατριαρχείου και Εκκλησίας της Ελλάδος;

Επανέρχονται στην πραγματική βάση που καθορίζεται από τα Καταστατικά κείμενα, με τα οποία υφίσταται η Εκκλησία της Ελλάδος.

18. Τι σας απογοητεύει σήμερα στην Εκκλησία;

Η εκκοσμίκευση στην θεολογία, την Εκκλησία και την ποιμαντική, η μετατροπή της Εκκλησίας σε κοινωνικό, πολιτικό και θρησκευτικό σύστημα.

19. Περιβαλλοντικά προβλήματα. Πρέπει η Εκκλησία να έχη πιο ενεργό ρόλο;

Η Εκκλησία εργάζεται μέσα στην ιστορία και θεραπεύει τα πάθη των ανθρώπων. Το περιβάλλον έχει σχέση με τα υπαρξιακά και θεολογικά προβλήματα. Τι θα γίνη όμως με τους παγκόσμιους ρυπαντές; Ποιός μπορεί να τους σταματήση;

20. Το επόμενο βιβλίο που ετοιμάζετε;

Πέντε τον αριθμό στα ελληνικά και μερικά από τα εκδοθέντα μεταφράζονται σε άλλες γλώσσες. Το βασικό βιβλίο που ετοιμάζεται έχει ως θέμα την εντόπιση των διαφορών μεταξύ ορθόδοξης και δυτικής παράδοσης στην διαδρομή των αιώνων μέχρι σήμερα από πλευράς ιστορικής, εθνολογικής, πολιτικής, κοινωνικής, εκκλησιαστικής και θεολογίας.

 

*Συνέντευξη στον δημοσιογράφο Μάνο Χαραλαμπάκη, της Εφημερίδος «ΤΑ ΝΕΑ». Δημοσιεύθηκε συντετμημένη στις 4-3-2008.