Κεφάλαιο 91: Περί των επί Χριστού λεγομένων Δ΄

Και των μετά την ανάστασιν τα μεν εισι θεοπρεπή, ως το "βαπτίζοντες αυτούς εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος», ως Θεού δηλονότι, και το "ιδού εγώ μεθ' υμών ειμι πάσας τας ημέρας έως της συντελείας του αιώνος" και τα τοιαύτα –ως γαρ Θεός εστι μεθ' ημών–, τα δε ανθρωποπρεπή, ως το "εκράτησαν αυτού τους πόδας", και το "κακεί με όψονται" και τα τοιαύτα.

Τών δε μετά την ανάστασιν ανθρωποπρεπών τρόποι εισί διάφοροι.

Τα μεν γαρ αληθώς, αλλ' ου κατά φύσιν, αλλά κατ' οικονομίαν προς το πιστώσασθαι, ότι αυτό το παθόν σώμα ανέστη, ως οι μώλωπες, η βρώσις και η πόσις η μετά την ανάστασιν, τα δε αληθώς κατά φύσιν ως το μεταβαίνειν τόπους εκ τόπων αμόχθως και το δια των θυρών κεκλεισμένων εισελθείν, τα δε κατά προσποίησιν ως το "προσεποιήσατο πορρωτέρω πορεύεσθαι", τα δε του συναμφοτέρου, ως το "αναβαίνω προς τον Πατέρα μου και Πατέρα υμών και Θεόν μου και Θεόν υμών", και το "εισελεύσεται ο βασιλεύς της δόξης", και το "εκάθισεν εν δεξιά της μεγαλωσύνης εν τοις υψηλοίς", τα δε ως μεθ' ημών εαυτόν τάττοντος τω τρόπω της κατά ψιλήν επίνοιαν διαιρέσεως ως το "Θεόν μου και Θεόν υμών".

Δει ουν τα μεν υψηλά προσνέμειν τη θεία και κρείττονι φύσει παθών και σώματος, τα δε ταπεινά τη ανθρωπίνη, τα δε κοινά τω συνθέτω, ήγουν τω ενί Χριστώ, ος εστι Θεός και άνθρωπος, και ειδέναι αμφότερα ενός και του αυτού Κυρίου ημών Ιησού Χριστού·

εκάστου γαρ το ίδιον γινώσκοντες και αμφότερα εξ ενός πραττόμενα βλέποντες ορθώς πιστεύομεν και ου πλανηθησόμεθα.

Κεφάλαιο 91: Γι' αυτά που λέγονται για τον Χριστό Δ΄

Και απ’ αυτά που λέγονται μετά την ανάσταση, άλλα είναι που αρμόζουν στο Θεό, όπως (το χωρίο) «να βαπτίζετε αυτούς στο όνομα του Πατέρα, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος», επειδή δηλαδή είναι Θεός, και το «να, εγώ θα είμαι μαζί σας πάντοτε έως το τέλος του κόσμου» και τα παρόμοια –διότι ως Θεός είναι μαζί μας–· άλλα πάλι (χωρία) αρμόζουν στον άνθρωπο, όπως το «κράτησαν τα πόδια του» και το «εκεί θα με δουν» και τα παρόμοια.

Για όσα πάλι, μετά την ανάσταση, αρμόζουν στον άνθρωπο υπάρχουν διάφοροι τρόποι.

Άλλα, δηλαδή, λέγονται αληθινά, όχι όμως σύμφωνα με τη φύση, αλλά σύμφωνα με την οικονομία, για να βεβαιωθούμε ότι το ίδιο το σώμα που έπαθε, αναστήθηκε, όπως οι μωλωπισμοί, η βρώση και η πόση μετά την ανάσταση· άλλα λέγονται αληθινά σύμφωνα με τη φύση, όπως η μετάβαση χωρίς κόπο από τόπο σε τόπο και η είσοδος μέσα από κλειστές πόρτες· άλλα πάλι προσποιητά, όπως το «προσποιήθηκε ότι θα πάει πιο μακριά»· και άλλα ανήκουν και στις δύο φύσεις, όπως το «ανεβαίνω προς τον Πατέρα και Πατέρα σας και Θεό μου και Θεό σας», και το «θα εισέλθει ο βασιλιάς της δόξης», και το «κάθισε στα δεξιά της μεγαλωσύνης του στα υψηλά»· και άλλα λέγονται, επειδή έβαλε το εαυτό του μεταξύ μας, με τον τρόπο της απλής θεωρητικής διαιρέσεως, όπως το (χωρίο) «ο Θεός μου και Θεός σας».

Πρέπει, λοιπόν, ν’ αποδίδουμε τα υψηλά στη θεία φύση που είναι ανώτερη από τα πάθη και το σώμα, ενώ τα ταπεινά στην ανθρώπινη· και τα κοινά ν’ αποδίδουμε στη σύνθετη (υπόσταση), δηλαδή στον ένα Χριστό, ο οποίος είναι Θεός και άνθρωπος, και να γνωρίζουμε ότι και τα δύο είναι φύσεις του ενός και αυτού Κυρίου μας Ιησού Χριστού.

Διότι, αν γνωρίζουμε το ιδιαίτερο γνώρισμα του καθένα και βλέπουμε ότι ένας ενεργεί και τα δύο, τότε πιστεύουμε ορθά και δεν θα πλανηθούμε.

Απ’ όλα αυτά διακρίνεται η διαφορά των φύσεων που ενώθηκαν και «δεν είναι το ίδιο η φυσική ποιότητα της θείας και ανθρωπίνης φύσεως», όπως λέει ο θειότατος Κύριλλος. Ένας είναι, λοιπόν, ο Υιός και Χριστός και Κύριος, και επειδή είναι ένας, ένα είναι και το πρόσωπό του, χωρίς, με κανένα τρόπο, να διαιρείται η υποστατική ένωση, για να φανεί η διαφορά των φύσεων.