Αγίου Ιγνατίου του Θεοφόρου. 2ου Επισκόπου Αντιοχείας. Προς Σμυρναίους Επιστολή. Πριν από το 117 μ.Χ.

H προς Σμυρναίους είναι μία από τις επτά γνήσιες επιστολές του Αγίου Ιγνατίου του Θεοφόρου (+107/117 μ.Χ.).

Κείμενο

Μετάφραση

Ιγνάτιος, ο και Θεοφόρος, εκκλησία θεού πατρός και τού ηγαπημένου Ιησού Χριστού, ηλεημένη εν παντί χαρίσματι, πεπληρωμένη εν πίστει και αγάπη, ανυστερήτω ούση παντός χαρίσματος, θεοπρεπεστάτη και αγιοφόρω, τη ούση εν Σμύρνη τής Ασίας, εν αμώμω πνεύματι και λόγω θεού πλείστα χαίρειν.

Δοξάζω Ιησούν Χριστόν τον θεόν τον ούτως υμάς σοφίσαντα· ενόησα γαρ υμάς κατηρτισμένους εν ακινήτω πίστει, ώσπερ καθηλωμένους εν τω· σταυρώ· τού κυρίου Ιησού Χριστού σαρκί τε και πνεύματι και ηδρασμένους εν αγάπη εν τω· αίματι Χριστού, πεπληροφορημένους εις τον κύριον ημών, αληθώς όντα εκ γένους Δαυείδ κατά σάρκα, υιόν θεού κατά θέλημα και δύναμιν θεού, γεγεννημένον αληθώς εκ παρθένου, βεβαπτισμένον υπό Ιωάννου, ίνα πληρωθή πάσα δικαιοσύνη· υπ̓ αυτού· 2 αληθώς επί Ποντίου Πιλάτου και Ηρώδου τετράρχου καθηλωμένον υπέρ ημών εν σαρκί, αφ̓ ού καρπού ημείς από τού θεομακαρίστου αυτού πάθους, ίνα άρη σύσσημον εις τους αιώνας δια τής αναστάσεως εις τους αγίους και πιστούς αυτού, είτε εν Ιουδαίοις είτε εν έθνεσιν, εν ενί σώματι τής εκκλησίας αυτού.

Ταύτα γαρ πάντα έπαθεν δἰ ημάς, ίνα σωθώμεν·2 και αληθώς έπαθεν, ως και αληθώς ανέστησεν εαυτόν, ουχ ώσπερ άπιστοί τινες λέγουσιν, το δοκείν αυτόν πεπονθέναι, αυτοί το δοκείν όντες· και καθώς φρονούσιν, και συμβήσεται αυτοίς, ούσιν ασωμάτοις και δαιμονικοίς.

III

Εγώ γαρ και μετά την ανάστασιν εν σαρκί αυτόν οίδα και πιστεύω όντα. 2 και ότε προς τους περί Πέτρον ήλθεν, έφη· αυτοίς· Λάβετε, ψηλαφήσατέ με και ίδετε, ότι ουκ ειμί δαιμόνιον ασώματον. και ευθύς αυτού ήψαντο και επίστευσαν, κραθέντες τη σαρκί αυτού και τω· πνεύματι. δια τούτο και θανάτου κατεφρόνησαν, ηυρέθησαν δε υπέρ θάνατον. 3 μετά δε την ανάστασιν συνέφαγεν αυτοίς και συνέπιεν ως σαρκικός, καίπερ πνευματικώς ηνωμένος τω· πατρί.

Ταύτα δε παραινώ υμίν, αγαπητοί, ειδώς ότι και υμείς ούτως έχετε. προφυλάσσω δε υμάς από τών θηρίων τών ανθρωπομόρφων, ους ου μόνον δει υμάς μη παραδέχεσθαι, αλλ̓ ει δυνατόν μηδέ συναντάν, μόνον δε προσεύχεσθε3 υπέρ αυτών, εάν πως μετανοήσωσιν, όπερ δύσκολον, τούτου δε έχει εξουσίαν Ιησούς Χριστός, το αληθινόν ημών ζην. 2 ει γαρ το δοκείν ταύτα επράχθη· υπό του κυρίου ημών, καγώ το δοκείν δέδεμαι. τι δε και εαυτόν έκδοτον δέδωκα τω· θανάτω, προς πυρ, προς μάχαιραν, προς θηρία; αλλ̓ εγγύς μαχαίρας εγγύς θεού, μεταξύ θηρίων μεταζύ θεού· μόνον εν τω· ονόματι Ιησού Χριστού εις το συμπαθείν αυτώ· πάντα υπομένω, αυτού με ενδυναμούντος τού τελείου ανθρώπου.

Ον τινες αγνοούντες αρνούνται, μάλλον δε ηρνήθησαν υπ̓ αυτού, όντες συνήγοροι του θανάτου μάλλον ή τής αληθείας· ους ουκ έπεισαν αι προφητείαι ουδέ ο νόμος Μωύσεως, αλλ̓ ουδέ μέχρι νυν το ευαγγέλιον, ουδέ τα ημέτερα τών κατ̓ άνδρα παθήματα. 2 και γαρ περί ημών το αυτό φρονούσιν. τι γαρ με ωφελεί τις, ει εμέ επαινεί, τον δε κύριόν μου βλασφημεί, μη ομολογών αυτόν σαρκοφόρον; ο δε τούτο λέγων3 τελείως αυτόν απήρνηται, ων νεκροφόρος. 3 τα δε ονόματα αυτών, όντα άπιστα, ουκ έδοξέν μοι εγγράψαι. αλλά μηδέ γένοιτό μοι αυτών μνημονεύειν, μέχρις ού μετανοήσωσιν εις το πάθος, ό εστιν ημών ανάστασις.

Μηδείς πλανάσθω· και τα επουράνια και η δόξα τών αγγέλων και οι άρχοντες ορατοί τε και αόρατοι, εάν μη πιστεύσωσιν εις το αίμα Χριστού, κακείνοις κρίσις εστίν· ο χωρών χωρείτω. τόπος μηδένα φυσιούτω· το γαρ όλον εστίν πίστις και αγάπη·, ων ουδέν προκέκριται. 2 καταμάθετε δε τους ετεροδοξούντας εις την χάριν Ιησού Χριστού την εις ημάς ελθούσαν, πώς εναντίοι εισίν τη γνώμη τού θεού. περί αγάπης ου μέλει αυτοίς, ου περί χήρας, ου περί ορφανού, ου περί θλιβομένου, ου περί δεδεμένου ή λελυμένου, ου περί πεινώντος ή διψώντος.

VII

Ευχαριστίας και προσευχής απέχονται, δια το μη ομολογείν την ευχαριστίαν σάρκα είναι τού σωτήρος ημών Ιησού Χριστού την υπέρ τών αμαρτιών ημών παθούσαν, ην τη χρηστότητι ο πατήρ ήγειρεν. οι ουͅν αντιλέγοντες τη δωρεά· τού θεού συζητούντες αποθνήσκουσιν· συνέφερεν δε αυτοίς αγαπάν, ίνα και αναστώσιν. 2 πρέπον εστίν απέχεσθαι τών τοιούτων και μήτε κατ̓ ιδίαν περί αυτών λαλείν μήτε κοινή, προσέχειν δε τοις προφήταις, εξαιρέτως δε τω· ευαγγελίω, εν ω το πάθος ημίν δεδήλωται και η ανάστασις τετελείωται. τους δε μερισμούς φεύγετε ως αρχήν κακών.

VIII

Πάντες τω· επισκόπω ακολουθείτε, ως Ιησούς Χριστός τω· πατρί, και τω· πρεσβυτερίω ως τοις αποστόλοις. τους δε διακόνους εντρέπεσθε ως θεού εντολήν. μηδείς χωρίς τού επισκόπου τι πρασσέτω τών ανηκόντων εις την εκκλησίαν. εκείνη· βεβαία ευχαριστία ηγείσθω, η υπό επίσκοπον ούσα ή ω αν αυτός επιτρέψη. 2 όπου αν φανή ο επίσκοπος, εκεί το πλήθος ήτω, ώσπερ όπου αν ή Ιησούς Χριστός, εκεί η καθολική εκκλησία. ουκ εξόν εστιν χωρίς τού επισκόπου ούτε βαπτίζειν ούτε αγάπην ποιείν· αλλ̓ ό αν εκείνος δοκιμάση, τούτο και τω· θεώ· ευάρεστον, ίνα ασφαλές ή και βέβαιον παν ό πράσσετε.

Εύλογόν εστιν λοιπόν ανανήψαι ημάς,4 ως έτι καιρόν έχομεν εις θεόν μετανοείν. καλώς έχει, θεόν και επίσκοπον ειδέναι. ο τιμών επίσκοπον υπό θεού τετίμηται· ο λάθρα επισκόπου τι πράσσων τω· διαβόλω λατρεύει. 2 πάντα ουν υμίν εν χάριτι περισσευέτω· άξιοι γαρ εστε. κατά πάντα με ανεπαύσατε, και υμάς Ιησούς Χριστός. απόντα με και πάροντα ηγαπήσατε. αμοιβή υμίν ο θεός, δἰ ον πάντα υπομένοντες αυτού τεύξεσθε.

Φίλωνα και έον Αγαθόπουν, οι επηκολούθησάν μοι εις λόγον θεού, καλώς εποιήσατε υποδεξάμενοι ως διακόνους θεού· οι και ευχαριστούσιν τω· κυρίω υπέρ υμών, ότι αυτούς ανεπαύσατε κατά πάντα τρόπον. ουδέν υμίν ου μη απολείται. 2 αντίψυχον υμών το πνεύμά μου και τα δεσμά μου, α ουχ υπερηφανήσατε ουδέ επησχύνθητε. ουδέ υμάς επαισχυνθήσεται η τελεία ελπίς, Ιησούς Χριστός.

Η προσευχή υμών απήλθεν επί την εκκλησίαν την εν Αντιοχεία τής Συρίας, όθεν δεδεμένος θεοπρεπεστάτοις δεσμοίς πάντας ασπάζομαι, ουκ ων άξιος εκείθεν είναι, έσχατος αυτών ων· κατά θέλημα δε κατηξιώθην, ουκ εκ συνειδότος αλλ̓ εκ χάριτος θεού· ην εύχομαι τελείαν μοι δοθήναι, ίνα εν τη προσευχή υμών θεού επιτύχω. 2 ίνα ουν υμών τέλειον γένηται το έργον και επί γης και εν ουρανώ·, πρέπει εις τιμήν θεού χειροτονήσαι την εκκλησίαν υμών θεοπρεσβεύτην, εις το γενόμενον εν Συρία συγχαρήναι αυτοίς, ότι ειρηνεύουσιν και απέλαβον το ίδιον μέγεθος και απεκατεστάθη· αυτοίς το ίδιον σωματείον. 3 εφάνη· μοι ουν θεού άξιον πράγμα, πέμψαι τινά τών υμετέρων μετ̓ επιστολής, ίνα συνδοξάση την κατά θεόν αυτοίς γενομένην ευδίαν, και ότι λιμένος ήδη· ετύγχανον τη προσευχή υμών. τέλειοι όντες τέλεια και φρονείτε. θέλουσιν γαρ υμίν ευ πράσσειν θεός έτοιμος εις το παρέχειν.

XII

Ασπάζεται υμάς η αγάπη· τών αδελφών τών εν Τρωάδι, όθεν και γράφω υμίν δια Βούρρου, ον απεστείλατε μετ̓ εμού άμα Εφεσίοις, τοις αδελφοίς υμών, ος κατά πάντα με ανέπαυσεν. και όφελον πάντες αυτόν εμιμούντο, όντα εξεμπλάριον θεού διακονίας. αμείψεται αυτόν η χάρις κατά πάντα. 2 ασπάζομαι τον αξιόθεον επίσκοπον και θεοπρεπές πρεσβυτέριον και τους συνδούλους μου διακόνους και τους κατ̓ άνδρα και κοινή πάντας εν ονόματι Ιησού Χριστού και τη σαρκί αυτού και τω· αίματι, πάθει τε και αναστάσει σαρκική τε και πνευματική, εν ενότητι θεού και υμών. χάρις υμίν, έλεος, ειρήνη·, υπομονή δια παντός.

XIII

Ασπάζομαι τους οίκους τών αδελφών μου συν γυναιξί και τέκνοις και τας παρθένους τας λεγομένας χήρας. έρρωσθέ μοι εν δυνάμει πατρός. ασπάζεται υμάς Φίλων συν εμοί ων. 2 ασπάζομαι τον οίκον Ταουΐας, ην εύχομαι εδράσθαι πίστει και αγάπη σαρκική τε και πνευματική. ασπάζομαι Άλκην, το ποθητόν μοι όνομα, και Δάφνον τον ασύγκριτον και εύτεκνον και πάντας κατ̓ όνομα. έρρωσθε εν χάριτι θεού.

Εγώ ο Ιγνάτιος, που ονομάζομαι και Θεοφόρος, προς την Εκκλησία του Θεού Πατέρα και του αγαπημένου Ιησού Χριστού, την προικισμένη με κάθε χάρισμα, γεμάτη πίστη και αγάπη, που δεν υστερεί σε κανένα χάρισμα, τη θεοπρεπέστατη και αγιοφόρα, που βρίσκεται στη Σμύρνη της Ασίας, με άμεμπτο πνεύμα και λόγο Θεού, είθε να χαίρεται πάρα πολύ.

Δοξάζω τον Ιησού Χριστό τον Θεό, ο οποίος σας έκανε τόσο σοφούς· διότι κατάλαβα ότι είστε εκπαιδευμένοι σε αμετακίνητη πίστη, σαν να είσαστε καρφωμένοι στο σταυρό του Κυρίου Ιησού Χριστού, σωματικά και πνευματικά, και στερεωμένοι με αγάπη στο αίμα του Χριστού, βεβαιωμένοι για τον Κύριο μας, ότι προέρχεται αληθινά «από τη γενιά του Δαβίδ κατά σάρκα», και είναι Υιός του Θεού σύμφωνα με το θέλημα και τη δύναμη του Θεού, γεννημένος αληθινά από την Παρθένο, και βαπτισμένος από τον Ιωάννη, «για να εκπληρωθεί ό,τι προβλέπει ο νόμος από αυτόν». 2. Σταυρωμένος αληθινά επί Ποντίου Πιλάτου και του τετράρχη Ηρώδη για χάρη μας σαρκικά – από τον καρπό αυτό του θεομακάριστου πάθους του προερχόμαστε εμείς- «για να υψώσει σημείο» αιώνιο με την ανάσταση στους αγίους και πιστούς του, είτε μεταξύ των Ιουδαίων, είτε μεταξύ των εθνικών, στο σώμα της Εκκλησίας του.

Διότι όλα αυτά που έπαθε για μας, για να σωθούμε· και έπαθε αληθινά, όπως και αληθινά ανέστησε τον εαυτό του, όχι όπως λένε μερικοί άπιστοι, ότι φαινομενικά αυτός έπαθε, ενώ αυτοί είναι φαινομενικοί, και όπως πιστεύουν, θα τους συμβεί επειδή είναι ασώματοι και δαιμονικοί.

III

Διότι εγώ τον γνώρισα και μετά την ανάσταση σωματικά και πιστεύω ότι υπάρχει. 2. Και όταν ήρθε σε αυτούς που ήταν γύρω από τον Πέτρο, τους είπε· «Πάρτε με, ψηλαφήστε με και δέστε με, ότι δεν είμαι ασώματο δαιμόνιο». Και αμέσως τον έπιασαν και πίστεψαν, επειδή αναμίχθηκαν με την σάρκα και το πνεύμα του. Γι αυτό καταφρόνησαν και τον θάνατο και αποδείχθηκαν ανώτεροι από τον θάνατο. 2. «Επίσης μετά την ανάσταση έφαγε μαζί μ’ αυτούς και ήπιε» ως σαρκικός, αν και πνευματικά ήταν ενωμένος με τον Πατέρα.

Αυτά σας τα συμβουλεύω, αγαπητοί, γνωρίζοντας ότι και σεις έτσι πιστεύετε. Σας προφυλάσσω όμως από τα ανθρωπόμορφα θηρία, τους οποίους όχι μόνο δεν πρέπει εσείς να τους παραδέχεστε, αλλά αν είναι δυνατόν ούτε να τους συναντάτε, πράγμα δύσκολο. Αυτό όμως το μπορεί ο Ιησούς Χριστός, η αληθινή ζωή μας. 2. Διότι, εάν αυτά έγιναν από τον Κύριο φαινομενικά, τότε και εγώ φαινομενικά είμαι δέσμιος. Τότε όμως γιατί παρέδωσα τον εαυτό μου στον θάνατο, στη φωτιά, στο μαχαίρι, στα θηρία; Αλλά όντας κοντά στο μαχαίρι είμαι κοντά στον Θεό, όντας μαζί με τα θηρία είμαι μαζί με το Θεό, μόνο στο όνομα του Ιησού Χριστού. Για να πάθω μαζί μ’ αυτόν θα υπομείνω τα πάντα, επειδή με δυναμώνει εκείνος, ο οποίος έγινε τέλειος άνθρωπος.

Αυτός που τον αρνούνται μερικοί αγνοώντας τον, ή καλύτερα αρνήθηκαν από αυτόν, επειδή είναι συνήγοροι του θανάτου μάλλον παρά της αλήθειας, και τους οποίους δεν τους έπεισαν ούτε οι προφητείες, ούτε ο νόμος του Μωυσή, αλλά ούτε και το Ευαγγέλιο μέχρι τώρα, ούτε τα παθήματα του καθενός από μας. 2. Γιατί το ίδιο πιστεύουν και για μας. Γιατί με ωφελεί κάποιος εάν επαινεί εμένα και βλασφημεί τον Κύριο μου, μη ομολογώντας ότι έφερε σάρκα; Εκείνος που δεν ομολογεί αυτό τον έχει αρνηθεί τελείως, όντας νεκροφόρος. 2. Τα ονόματα όμως αυτών, επειδή είναι άπιστα, δεν θεώρησα καλό να τα γράψω. Αλλά ούτε να συμβεί να τα αναφέρω, μέχρι να μετανοήσουν για το πάθος, που είναι η ανάστασή μας.

Κανένας να μην πλανάται· και τα επουράνια, και η δόξα των αγγέλων, και οι άρχοντες, ορατοί και αόρατοι, εάν δεν πιστέψουν στο αίμα του Χριστού, και εκείνοι θα κριθούν. «Όποιος μπορεί να βαδίσει ας προχωρήσει». Η θέση να μην κάνει κανέναν να φουσκώνει· διότι το παν είναι η πίστη και η αγάπη, χωρίς τις οποίες τίποτα δεν προτιμάται. 2. Προσέξτε αυτούς που πιστεύουν διαφορετικά για τη χάρη του Ιησού Χριστού που ήρθε σε μας, πόσο αντίθετοι είναι με τη γνώμη του Θεού. Δεν τους μέλει για την αγάπη, ούτε για τη χήρα, ούτε το ορφανό, ούτε για εκείνον που είναι λυπημένος, ούτε για τον δεμένο ή λυμένο, ούτε γι αυτόν που πεινάει ή διψάει.

VII

Αποφεύγει τη Θεία Ευχαριστία και την προσευχή επειδή δεν πιστεύει ότι η Ευχαριστία είναι σώμα του Σωτήρα μας Ιησού Χριστού, που έπαθε για τι αμαρτίες μας, και το οποίο ανάστησε ο Πατέρας με την αγαθότητα του. Αυτοί λοιπόν που αντιλέγουν στη δωρεά του Θεού πεθαίνουν συζητώντας, ενώ τους συνέφερε να αγαπούν για να αναστηθούν. 2. Είναι πρέπον λοιπόν να τους αποφεύγετε αυτούς και ούτε ιδιαιτέρως να μιλάτε γι αυτούς, ούτε από κοινού, και να προσέχετε στους προφήτες, και προπαντός στο Ευαγγέλιο, στο οποίο φανερώνεται σε μας το πάθος και τελειοποιείται η ανάσταση. Επίσης να αποφεύγετε τις διαιρέσεις ως αρχή κακών.

VIII

Όλοι να ακολουθείτε τον επίσκοπο, όπως ο Ιησούς Χριστός τον Πατέρα, και τους πρεσβύτερους όπως τους αποστόλους, ενώ τους διακόνους να τους σέβεστε σαν εντολοδόχους του θεού. Κανένας να μην κάνει τίποτε χωρίς τον επίσκοπο από αυτά που ανήκουν στην Εκκλησία. Έγκυρη να θεωρείται η Ευχαριστία εκείνη που τελείται από τον επίσκοπο, ή από εκείνον στον οποίον έχει δώσει την άδεια αυτός. 2. Όπου εμφανίζεται ο επίσκοπος, εκεί να βρίσκεται το πλήθος, όπως ακριβώς όπου βρίσκεται ο Ιησούς Χριστός, εκεί βρίσκεται η Καθολική Εκκλησία. Δεν επιτρέπεται χωρίς την άδεια του επισκόπου ούτε να βαπτίζετε, ούτε να τελείτε τη Θεία Ευχαριστία, αλλά αυτό που εκείνος θα θεωρήσει γνήσιο, αυτό είναι αρεστό και στον Θεό, για να είναι ακίνδυνο και αναμφίβολο κάθε τι που κάνετε.

Είναι λοιπόν εύλογο να ανανήψουμε και, όσο ακόμη έχουμε καιρό, να μετανοήσουμε στον Θεό. Είναι καλό να αναγνωρίζουμε τον Θεό και τον επίσκοπο. Αυτός που τιμά τον επίσκοπο, τιμάται από τον Θεό, κι αυτός που κάνει κάτι κρυφά από τον επίσκοπο, λατρεύει τον διάβολο. 2. Όλα λοιπόν να σας δίνονται πλουσιοπάροχα με τη χάρη του Θεού· διότι είστε άξιοι. Με ανακουφίσατε σε όλα, και είθε να σας ανακουφίσει και σας ο Ιησούς Χριστός. Και απόντα και παρόντα μου δείξατε την αγάπη σας· είθε να σας αμείβει ο Θεός, για τον οποίο αν υπομένετε τα πάντα, θα επιτύχετε αυτόν.

Τον Φίλωνα και τον Ρέο τον Αγαθόποδα, οι οποίοι με ακολούθησαν στον λόγο του Θεού, κάνατε καλά που τους υποδεχτήκατε ως διακόνους του Θεού, οι οποίοι ευχαριστούν τον Κύριο για σας, επειδή τους αναπαύσατε με κάθε τρόπο. Τίποτε δεν θα χαθεί για σας. 2. Ως ανταπόδοση σας προσφέρω το πνεύμα μου και τα δεσμά μου, τα οποία δεν τα περιφρονήσατε, ούτε ντραπήκατε. Ούτε εσάς θα σας ντραπεί η τέλεια ελπίδα, ο Ιησούς Χριστός.

Η προσευχή σας έφτασε στην Εκκλησία της Αντιόχειας της Συρίας· από όπου, δεμένος με τα δεσμά που πρέπουν στον Θεό, σας ασπάζομαι όλους, αν και δεν είμαι άξιος να προέρχομαι από εκεί, γιατί είμαι ο τελευταίος από αυτούς· αλλά αξιώθηκα όπως ήθελα, όχι με τη συνείδηση μου, αλλά με τη χάρη του Θεού, που προσεύχομαι να μου δοθεί πλήρης, ώστε με τη δική σας προσευχή να κερδίσω το Θεό. 2. Για να γίνει λοιπόν το έργο σας τέλειο και στη γη και στον ουρανό, πρέπει για την τιμή του Θεού να ορίσει η Εκκλησία σας ένα απεσταλμένο, ο οποίος να πάει στη Συρία και να τους συγχαρεί που έχουν ειρήνη και απόλαυσαν τα ίσα και αποκαταστάθηκε ανάμεσα τους το μικρό μου σώμα. 3. Θεώρησα λοιπόν ότι αξίζει να στείλετε κάποιον από τους δικούς σας με επιστολή, για να δοξάσει μαζί μ’ αυτούς για την κατά Θεόν γαλήνη που επικράτησε σ’ αυτούς, και επειδή με την προσευχή σας βρήκε αυτή λιμάνι. Επειδή είστε τέλειοι, πιστεύετε και τέλεια. Διότι, αν εσείς θέλετε να ευτυχήσετε, ο Θεός είναι έτοιμος να σας δώσει την ευτυχία.

XII

Σας ασπάζεται η αγάπη των αδερφών που βρίσκονται στην Τρωάδα, από όπου και σας γράφω μέσω του Βούρρου, τον οποίο στείλατε μαζί μου μαζί με τους Εφεσίους τους αδελφούς σας, ο οποίος με ανακούφισε σε όλα, και μακάρι να ακολουθούσαν το παράδειγμα του όλοι, διότι είναι υπόδειγμα διακονίας του Θεού. Είθε να τον ανταμείψει η χάρη του Θεού για όλα. 2. Ασπάζομαι τον αξιόθεο επίσκοπο και το θεοπρεπές πρεσβυτέριο, τους ομοδούλους μου διακόνους και τον καθένα σας χωριστά και όλους μαζί στο όνομα του Ιησού Χριστού., στο σώμα και το αίμα του, στο πάθος και την ανάσταση, και στη σαρκική και πνευματική ενότητα του Θεού και τη δική σας. Είθε να υπάρχει σε σας η χάρη, η ευσπλαχνία, η ειρήνη και η υπομονή για πάντα.

XIII

Ασπάζομαι τα σπίτια των αδελφών μου μαζί με τις γυναίκες και τα παιδιά τους, και τις παρθένους, και τις λεγόμενες χήρες. Να υγιαίνετε με τη δύναμη του Πνεύματος. Σας ασπάζεται και ο Φίλωνας, που είναι μαζί μου. 2. Ασπάζομαι το σπίτι της Ταουΐας, η οποία εύχομαι να είναι εδραία στην πίστη κα στην αγάπη, τη σαρκική και την πνευματική. Ασπάζομαι τον Άλκη, το αγαπητό μου όνομα, και τον Δάφνο, τον ασύγκριτο και με τα καλά παιδιά, και όλους ονομαστικά.