Η όλη συζήτηση για τους ομοφυλοφίλους και τον «γάμο» τους που γίνεται στις ημέρες μας ανέδειξε, μαζί με άλλα, κυρίως το πάθος τής φιλαυτίας. Βέβαια, αυτό δεν ισχύει μόνο για τους ομοφυλόφιλους, αλλά και για τους ετερόφυλους, όταν θέτουν ως κέντρο τής ζωής τους την παράλογη και υπερβολική αγάπη στο σώμα τους, και περιορίζονται μόνο στα ένστικτα, παραγνωρίζοντας τον όλο άνθρωπο. Αυτό στην πατερική παράδοση τής Εκκλησίας ονομάζεται φιλαυτία.

Η λέξη φιλαυτία στην σύγχρονη γλώσσα ερμηνεύεται ως «η υπερβολική αγάπη κάποιου για τον εαυτό του», «η εγωπάθεια», σε αντίθεση με την φιλαλληλία, την αγάπη προς τους άλλους. Όμως, στην πατερική παράδοση η φιλαυτία δεν θεωρείται ως αγάπη προς τον εαυτό μας, αλλά ως η υπερβολική αγάπη για το σώμα μας με την ικανοποίηση όλων τών απαιτήσεων και ηδονών του.

Ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, για παράδειγμα, γράφει ότι φιλαυτία είναι «η τού σώματος άλογος (παράλογος) φιλία». Αλλού γράφει ότι φιλαυτία είναι «η προς το σώμα εμπαθής και άλογος φιλία». Και αλλού γράφει ότι φιλαυτία είναι «το προς το σώμα πάθος». Έτσι, η φιλαυτία είναι το πάθος προς το σώμα, η εμπαθής και παράλογη αγάπη προς το σώμα, οπότε η φιλαυτία αντίκειται στην αγάπη και την εγκράτεια, γι’ αυτό «ο έχων την φιλαυτίαν, δήλον ότι έχει πάντα τα πάθη».

Κατά τον άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή, η φιλαυτία ως άλογη-παράλογη φιλία τού σώματος είναι η ρίζα όλων τών παθών, που σημαίνει ότι όλων τών παθών προηγείται η φιλαυτία και ακολουθεί το «έσχατον», που είναι η υπερηφάνεια. Η φιλαυτία είναι «η μητέρα τών παθών», η ρίζα από την οποία προέρχονται όλα τα πάθη, από την οποία φιλαυτία προέρχονται οι τρεις γενικώτατοι «εμπαθείς λογισμοί» που είναι τής γαστριμαργίας, τής φιλοδοξίας και τής κενοδοξίας, και από εκεί γεννιέται όλος «ο τών κακών κατάλογος». Έτσι, «ο έχων την φιλαυτίαν δήλον ότι έχει πάντα τα πάθη».

Η παράλογη αγάπη προς το σώμα εκφράζεται με την ικανοποίηση όλων τών απαιτήσεων, τών ηδονών και τών αναγκών του, ανεξάρτητα από την όλη συγκρότηση τού ανθρώπου, την λογική του ηγεμονία και την ηθική με την γενική και ειδική έννοια τού όρου. Με το πάθος τής φιλαυτίας ο άνθρωπος θέλει αφ’ ενός μεν να ικανοποιή όλες τις σωματικές ηδονές και τις γενετήσιες ορμές χωρίς όρια, αφ’ ετέρου δε να ξεκουράζη άμετρα το σώμα, ώστε να μη υποβάλλεται σε θυσίες.

Όλη η άμετρη «σεξουαλικότητα» και η συνεχής ικανοποίησή της, που είναι το μοντέλο τού συγχρόνου ανθρώπου και τής σύγχρονης κοινωνίας, υπάγεται στο πάθος τής φιλαυτίας. Όμως, η ασκητική τής Εκκλησίας αποβλέπει στην αντιμετώπιση τής φιλαυτίας με την κατά Χριστόν άσκηση και την ισορροπία μεταξύ ψυχής και σώματος σε σχέση με τις εντολές τού Χριστού. Γι’ αυτό, όπως γράφει ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, «μη έσο φίλαυτος και έση φιλόθεος». Και όποιος είναι φιλόθεος είναι και φιλάνθρωπος, διαφορετικά ο φίλαυτος είναι και μισόθεος και μισάνθρωπος. Θεωρώ ότι το βασικό πάθος τής εποχής μας είναι το πάθος τής φιλαυτίας, όπως ορίζεται από τους Πατέρας τής Εκκλησίας.