Πώς κοπάζει η σαρκική τρικυμία και γαληνεύει ο κόσμος. Το εσωτερικό πρόβλημα

«Θαρσείτε, εγώ ειμι· μη φοβείσθε» (Ματθ. ιδ΄, 27)

Ο ιερός Χρυσόστομος, ερμηνεύοντας το γεγονός κατά το οποίο ο Απόστολος Πέτρος, ενώ βάδιζε επάνω στα κύματα, έπειτα βυθιζόταν, λέγει ότι ο Χριστός την στιγμή εκείνη δεν κατέπαυσε τον άνεμο, αλλά άπλωσε το χέρι Του και τον έπιασε λέγοντας «ολιγόπιστε εις τι εδίστασας;» (Ματθ. ιδ', 31). Με τον τρόπο αυτό ο Χριστός έδειξε ότι την μεταβολή στον Πέτρο δεν την έκανε η δύναμη τού ανέμου, αλλά η ολιγοπιστία του. Αν η πίστη του δεν ασθενούσε, τότε εύκολα θα μπορούσε να αντιμετωπίση τον άνεμο. Γι αυτό ο Χριστός τον έπιασε από το χέρι και άφησε τον αέρα να πνέη, δείχνοντας ότι ο άνεμος δεν μπορεί να κάνη κανένα κακό, όταν η πίστη είναι σταθερή.

Κατά τους αγίους Πατέρας οι δαίμονες στέκονται συνεχώς επάνω στα τρία μέρη τής ψυχής, δηλαδή το λογιστικό, το θυμικό και το επιθυμητικό και τα ερεθίζουν με τις μανιώδεις επιθέσεις τους. Το λογιστικό το κινούν σε λογισμούς αιρετικούς και βλασφήμους, το θυμικό το κινούν σε πράξεις εναντίον όσων τον έβλαψαν και το επιθυμητικό το κινούν σε επιθυμίες αισχρές.

Όλοι μας έχουμε δοκιμάσει αυτήν την τρικυμία τών λογισμών, πού γίνεται όταν ο διάβολος με την μανία του και την τέχνη του εισάγη μέσα μας ένα λογισμό είτε εναντίον τού Θεού, είτε εναντίον τών συνανθρώπων μας. Ίσως στο θέμα αυτό ο σύγχρονος άνθρωπος είναι περισσότερο ευάλωτος, γι αυτό και υποφέρει.

Οι άγιοι Πατέρες από την πείρα τους μάς έχουν διδάξει ότι πρέπει να αγωνιζόμαστε εναντίον τών απλών λογισμών για να μη γίνουν χρονίζοντες, εναντίον τών χρονιζόντων λογισμών για να μη γίνουν εμπαθείς και εναντίον τών εμπαθών για να μη γίνουν συγκατάθεση, γιατί τότε ενεργείται η αμαρτία.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να απαλλαγή κανείς από την φρικτή αυτή κατάσταση τής δυναστείας τών λογισμών, πού δημιουργεί υποψίες, φαντασίες, μίση κλπ. με αποτέλεσμα να έρχεται μεγάλη ταραχή. Οι λογισμοί είτε διώκονται με την προσευχή, την εργασία κλπ. είτε αποκόπτονται με την καταφρόνηση τών αισθητών πραγμάτων. Επίσης, οι λογισμοί εξαφανίζονται με την τελεία εμπιστοσύνη στον Θεό. «Ο καθάπαξ εαυτόν αφιερώσας τω Θεώ, εν αναπαύσει νοός διάγει», όπως λέγει ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος. Επίσης, σε περίπτωση τρικυμίας λογισμών μάς βοηθούν οι προσευχές τών αγίων. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ερμηνεύοντας την παραγγελία πού έδωσε ο Χριστός στους Αποστόλους να ευλογούν την οικία στην οποία θα εισέρχονται, λέγει: «Πολλές φορές έχουμε πόλεμο στους λογισμούς και ταρασσόμαστε χωρίς να μάς ενοχλή κανείς και συνεχώς επανίστανται πονηρές επιθυμίες. Αυτήν την μάχη την καταστέλλει το ρήμα εκείνο τών αγίων, δηλαδή η ευλογία, και προξενεί μέσα μας πολλή γαλήνη. Την ώρα πού λέγει το ρήμα τούτο, αμέσως φεύγει από την ψυχή μας κάθε ενθύμηση διαβολική και κάθε άτοπος λογισμός...».

Γι αυτό το «ειρήνη πάσι» πού λέγει ο λειτουργός Ιερεύς ή η ευλογία τού πνευματικού μας πατρός ειρηνεύει την ψυχή μας. Εκδιώκει τον διάβολο πού προξενεί ταραχή.

Όταν δεν γνωρίζουμε τον τρόπο τής αντιμετωπίσεως τών εμπαθών λογισμών και τους αφήνουμε ανενόχλητους να εργάζονται το φθοροποιό τους έργο, τότε έρχονται σαρκικές επαναστάσεις και γίνονται διάφορα αμαρτήματα. Επίσης, η σαρκική επανάσταση είναι και ιδιαίτερη ενέργεια τού διαβόλου. Δηλαδή, όπως λέγουν οι άγιοι Πατέρες, ο διάβολος επιτίθεται εναντίον τού ανθρώπου, άλλοτε εμβάλλοντας διαφόρους λογισμούς και άλλοτε εξάπτοντας την σάρκα, ώστε να αναπτυχθή η ηδονή, να προσελκυσθή και να αιχμαλωτισθή ο νους και να διαπραχθή η αμαρτία.

Η αντιμετώπιση και αυτής τής τρικυμίας γίνεται με την δύναμη τού Χριστού. Η κατάπαυση τού ανέμου τών λογισμών και η ειρήνευση δεν είναι αποτέλεσμα καλών και ευσεβών σκέψεων, αλλά έλευση τής θείας Χάριτος. Όπως η τρικυμία τής θαλάσσης έπαυσε με την είσοδο τού Χριστού στο πλοίο, έτσι και η σαρκική τρικυμία κοπάζει με την είσοδο τού Χριστού στην καρδιά μας. Επομένως, ο Χριστιανός, μεταχειρίζεται τα πνευματικά μέσα, πού ο Ίδιος ο Χριστός υπέδειξε, δηλαδή την προσευχή και την νηστεία. Κυρίως επικαλείται την βοήθεια τού Θεού με την σύντομη και περιεκτική ευχή, το «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιε τού Θεού, ελέησόν με τον αμαρτωλόν».

Όταν έρχεται μέσα μας η Χάρη τού Χριστού, τότε γίνεται γαλήνη μεγάλη, ειρηνεύουν τα πάντα. Ο άνθρωπος βιώνει την βαθειά και αναφαίρετη ειρήνη. Και οι πλέον επιρρεπείς στα σαρκικά παραπτώματα, λαμβάνοντες την Χάρη τού Χριστού, μπορούν να αισθανθούν την βαθειά ειρήνη τής εγκράτειας. Ένα φάρμακο σταματά τους πόνους. Πολύ περισσότερο η θεία Χάρη κατευνάζει την σάρκα και γαληνεύει την ψυχή.

Όλα όσα ελέχθησαν μέχρι τώρα μάς δείχνουν μια μεγάλη αλήθεια. Συνήθως εμείς καταφερόμαστε εναντίον τών άλλων και εναντίον τής κοινωνίας. Θεωρούμε ότι αιτία όλων τών κακών πού μάς μαστίζουν είναι η κοινωνία. Σε δύσκολες στιγμές λέμε ότι φταίει το σύστημα, το κατεστημένο, η άρρωστη κοινωνία, οι κακοί άνθρωποι. Όμως κάνουμε μεγάλο λάθος, γιατί προσδίδουμε στην κοινωνία μια απρόσωπη έννοια και γιατί βλέπουμε την ύπαρξη τού κακού έξω από μάς. Το πρόβλημα είναι εσωτερικό. Το κακό πού υπάρχει στην κοινωνία είναι αποτέλεσμα τών αρρωστημένων ανθρώπων. Με άλλα λόγια οι άρρωστοι άνθρωποι αρρωσταίνουν τους κοινωνικούς θεσμούς και οι κοινωνικοί θεσμοί αρρωσταίνουν πιο πολύ τους ανθρώπους.

Το πρόβλημα δεν είναι τόσο η κοινωνία, το σύστημα, το κατεστημένο, όσο ο άνθρωπος. Η επιδίωξη να φτιάξουμε την κοινωνία, να αλλάξουμε τους κοινωνικούς θεσμούς με την ελπίδα ότι θα βελτιωθή η ζωή μας, δείχνει άγνοια τού προβλήματος. Όταν έχουμε εσωτερική γαλήνη, τότε δεν μάς ενοχλούν τα εξωτερικά ερεθίσματα και με τον τρόπο μας βοηθούμε στην αλλαγή τής κοινωνίας. Όταν είμαστε κυριευμένοι από λογισμούς και εμπαθείς καταστάσεις και έχουμε εσωτερική τρικυμία, τότε υποφέρουμε και κάνουμε και τους άλλους να υποφέρουν.

Πρέπει να ειρηνεύσουμε, απαλλασσόμενοι, με την δύναμη τής θείας Χάριτος, από λογισμούς και σαρκικές επαναστάσεις και τότε θα είμαστε κοινωνικοί άνθρωποι, πηγή ειρήνης για τον κόσμο.