Έρευνα για το κτιστό και το Άκτιστο

Μηνύματα από το ύψος του Σταυρού

Μιχαήλ Χούλη, Θεολόγου

Κάποιος βασιλιάς επισκέφτηκε κάποτε απροειδοποίητα τους τραυματίες πολέμου, μετά από νικηφόρα μάχη. Είδε πόνο, αίμα, θλίψη και ενίσχυσε ηθικά αρκετούς. Ανάμεσα στις κλίνες με τους τραυματισμένους στρατιώτες διέκρινε και κάποιον κοιμώμενο, που πάνω στο στήθος του κρατούσε ανοικτό χειρόγραφο στο οποίο είχε ξεχωριστά σημειώσει τα πολλά χρήματα που χρωστούσε στον μπακάλη, μανάβη, έμπορο κ.λπ. Από κάτω ο ταλαίπωρος στρατιώτης έγραφε: «Και τώρα ποιος θα μου πληρώσει τα χρέη;». Ο βασιλιάς σκέφτηκε προς στιγμήν και στη συνέχεια συμπλήρωσε στο χαρτί: «Εγώ», και έβαλε τη βασιλική του υπογραφή. Ο στρατιώτης, όταν ξύπνησε και αντιλήφθηκε τι είχε γίνει, καταχάρηκε και δάκρυσε από χαρά. Με πολύ ανώτερο τρόπο, ο Χριστός πάνω στο σταυρό, ξόφλησε με το αίμα Του τα χρέη όλων των ανθρώπων απέναντι στο Θεό.

Και θυμίζει η ανταρσία των ανθρώπων εναντίον των εντολών Του -που θα οδηγούσαν στην τελειοποίησή τους και σε μια αιώνια χαρισματική ζωή- με το ναυάγιο που υπέστη το πολυτελές ατμόπλοιο “Τασμανία” πριν αρκετά χρόνια. Τι πήγε στραβά; Ο Α΄ Πλοίαρχος, υπολογίζοντας τις παλίρροιες και τα ρεύματα, είχε δώσει γραμμή πλεύσης «67 μοίρες βορειοδυτικά». Ο Β΄ Πλοίαρχος, μη υπολογίζοντας τη δύναμη των ρευμάτων και θέλοντας να αυτονομηθεί, έδωσε διαφορετική αργότερα διαταγή: «60 μοίρες βορειοδυτικά». Το πλοίο έπεσε σε θαλάσσια ρεύματα, έσπασε στη μέση και καταποντίστηκε, παίρνοντας μαζί του στο βυθό της θάλασσας πολλούς επιβαίνοντες. Ο Α΄ Πλοίαρχος συμβολίζει το Θεό, που χάραξε τη σωστή πορεία στους ανθρώπους. Ο Β΄ Πλοίαρχος συμβολίζει τον άνθρωπο, που σαν μικρό παιδί αρνείται επίμονα να δεχθεί τη Θεία λυτρωτική διδασκαλία, χαράζει δικό του δρόμο, με αποτέλεσμα να παρασυρθεί στις διάφορες προσωπικές και κοινωνικές φουρτούνες της ζωής.

Με ένα αντιπαράδειγμα θα διαπιστώσουμε την ευεργεσία που απορρέει από τη σταυρική θυσία του Χριστού. Κάποιος Σκύθης άρχοντας, θέλοντας να αποτρέψει κάθε έγκλημα στην επικράτειά του, ανακοίνωσε βαρύτατες ποινές για κάθε παράβαση των νόμων του κρατιδίου του. Δυστυχώς, ανάμεσα στους παραβάτες βρέθηκε και ο μονάκριβος γιος του και κληρονόμος του βασιλείου του. Ο βασιλιάς και πατέρας, αν και βρέθηκε σε πολύ δύσκολη θέση, αναγκάστηκε να εκτελέσει τον γιο του προς παραδειγματισμό όλων, διέταξε όμως το ξίφος αυτό του δημίου να το διατηρήσουν και εκθέσουν σε δημόσια θέα, για να πείθονται οι επιρρεπείς στην παρανομία ότι ο κυβερνήτης της χώρας εκείνης δεν αστειεύεται. Κατ’ αντίθετο τρόπο με την συγκεκριμένη ιστορία, το ξύλο του Σταυρού του Κυρίου, από όργανο καταδίκης μεταμορφώθηκε σε μέσο απολύτρωσης της ανθρώπινης φύσης και μας συμφιλίωσε με το Θεό. Διότι δεν ήταν ξύλο τιμωρίας, αλλά ξύλο ευσπλαχνίας και άνωθεν ελέους, αφού από άπειρη αγάπη ο Θεός Πατέρας έστειλε τον Υιό Του στον κόσμο, και ο τελευταίος οικειοθελώς ανέλαβε την διάσωση των ανθρώπων, μη φειδόμενος να θυσιάσει τη δική Του ζωή (Ιω. 3,15). Αυτός που ήταν αναμάρτητος θυσιάστηκε για να θεραπεύσει τη φύση μας και να μας προσανατολίσει προς την κατά χάριν ένωση μαζί Του.

Ο Δαβίδ το προείδε: «Τρύπησαν τα χέρια μου και τα πόδια μου», αναφέρει για το Μεσσία (Ψλμ. 21,17). Και ο Αισχύλος στον «Προμηθέα Δεσμώτη» του, δια του Ερμή προς τον Προμηθέα προαναγγέλλει: «Δεν θα πάρουν τέλος τα βάσανά σου, εκτός αν έλθει κάποιος Θεός και πάρει τη θέση σου και θελήσει να κατέβει στα αβυσσαλέα βάθη του σκοτεινού άδη» (στίχ. 1026-9). «Ο Ησαΐας προφητεύει: «Ανομία δεν έπραξε ποτέ, ούτε βρέθηκε κακός λόγος στο στόμα του» (53,9), και πάλι λέγει: «Αυτός φέρει πάνω του τις αμαρτίες μας και για μας υποφέρει» (53,4). Ο Υιός του Θεού, ως Ιησούς Χριστός στη γη, «διήλθε ευεργετώντας» (Πράξ. 10,38) και η διδασκαλία Του οδήγησε στην κατάργηση: των διακρίσεων, της ανισότητας των φύλων, της υποτίμησης των δούλων, της περιφρόνησης των παιδιών. Δίδαξε μάλιστα την αγάπη προς τους εχθρούς ως ειδοποιό διαφορά των χριστιανών από τους κοσμικώς ζώντες (Ματθ. 5,44). Και ενώ ο Θεός έδωσε όλα τα αγαθά στον άνθρωπο μέσα στην Εδέμ, και τον προίκισε με τόσα χαρίσματα και με όμορφο σώμα, η αχαριστία των ανθρώπων τον αντιμετώπισε αντίθετα σαν εγκληματία χειρίστου είδους και τον καθήλωσε στο (ζωοποιό πλέον) ξύλο του σταυρού, όταν κατέβηκε με σάρκα και οστά για να γνωρίσει από κοντά το λαό Του, να διδάξει οδόν σωτηρίας και να αφήσει εντολές μετανοίας και ταπείνωσης (βλ. και Ηλία Μηνιάτη, “Διδαχαί και Λόγοι”, Αθ. 1960).

Από το ύψος του Σταυρού, μας πέταξε ο Κύριος το σκοινί της παντοδύναμης χάρης του, όπως ο πρώτος των Καταδρομέων, αφού κουραστεί, ματώσει και πονέσει, στερεώνει στον υψηλότερο και πιο σίγουρο βράχο το σκοινί αναβάσεως για τους υπολοίπους. Είναι λοιπόν ο Σταυρός μια σκάλα προς τον Ουρανό και διδάσκει έναν τριπλό δρόμο σωτηρίας: (α) Ο χριστιανός αντικρίζει και ακολουθεί μόνο ένα δρόμο: Τον δρόμο του Κυρίου, από απόλυτη εμπιστοσύνη προς αυτόν, (β) Δεν ξαναγυρίζει πίσω, γιατί ζει καθημερινά την αλήθεια του Θεού (υπάρχει πάντα βέβαια η δυνατότητα της μετανοίας), και (γ) Δεν έχει πλέον δικά του, ατομικά σχέδια, αφού αφήνει πια να τον κατευθύνει ο Χριστός. Αυτό δηλώνει ο απόστολος Παύλος όταν γράφει: «Έχω συσταυρωθεί με το Χριστό. Δεν ζω πλέον εγώ, ζει μέσα μου ο Χριστός» (Γαλ. 2,20).

Άλλωστε η ζωή μας μοιάζει με ένα δάσος γεμάτο από κινδύνους, από τους οποίους την έξοδο δείχνει ο Σταυρός του Θεανθρώπου. Ωραίο παράδειγμα αποτελεί εκείνο του εμπόρου που χάθηκε σε δάσος με πυκνά δέντρα. Ανέβηκε όμως σε ψηλό δέντρο και βρήκε τον προσανατολισμό του. Αυτό το ψηλό δέντρο είναι ο Σταυρός του Ιησού. Παρομοιάζεται ακόμη ο Σταυρός με το κατάρτι του Οδυσσέα, στο οποίο διέταξε να τον δέσουν οι σύντροφοί του για να ξεφύγει από τις Σειρήνες (θέλγητρα του κόσμου, ένστικτα και πάθη). Ο Σταυρός του Κυρίου είναι πράγματι σε προστασία των πιστών και σώζει από κάθε πνευματικό και σωματικό κακό. Καρδιακά διαπιστώνουμε σε κάθε Λειτουργία την ύπαρξη του Θεού και το σταύρωμα των παθών στο οποίο μας καλεί. Ο Θεός δεν φαίνεται, αλλά δια της πίστεως και της Θείας Μεταλήψεως τον νοιώθουμε ως εσωτερική παρουσία και όχι ως εξωτερική αυθεντία. Με τον ίδιο τρόπο που το πλοίο διασχίζει τα νερά χωρίς να φαίνεται από μακριά ο Κυβερνήτης και ο χαρταετός χάνεται πάνω απ’ τα σύννεφα, αλλά γνωρίζουμε ότι υπάρχει γιατί κρατάμε το σκοινί στην άκρη του οποίου είναι δεμένος. Το σκοινί αυτό είναι η πίστη μας.

Η λύτρωση δια του Σταυρού, τέλος, είναι ανώτερη από την απελευθέρωση τριών εκατομμυρίων δούλων, στην οποία προέβη ο πρόεδρος της Αμερικής Αβραάμ Λίνκολν τον 19ο αιώνα, και απείρως πιο ευεργετική από την διάσωση των θυμάτων των ληστών την εποχή του Αριστοτέλη (4ος αιώνας π.Χ.): Έδεναν μαζί τούς νεκρούς που σκότωναν με τους ζωντανούς, ώστε πέθαιναν κάποια στιγμή και οι ζωντανοί από δίψα, πείνα και σήψη. Διότι αφορά όλη την ανθρωπότητα, για όλους τους αιώνες, και για την παρούσα και μέλλουσα ζωή.

……. Στο νεκροταφείο μιας πόλεως στην Αμερική, κάποιος άφησε προ ετών ένα μπουκέτο λουλούδια στον τάφο ενός στρατιώτη, ποτισμένα από τα θερμά του δάκρυα. Στην ερώτηση κάποιου περαστικού, απάντησε ως εξής: «Όχι, δεν είναι συγγενής μου. Πήγε όμως αυτός στον πόλεμο αντί για μένα, γιατί εγώ είχα να αναθρέψω πολλά παιδιά. Εκείνος που ήταν ελεύθερος, ΠΕΘΑΝΕ ΓΙΑ ΜΕΝΑ. Ένεκα της θυσίας εκείνου, εγώ εξακολουθώ ακόμη να ζω». Την ίδια αίσθηση έχει και ο κάθε πιστός, αφού γνωρίζει ότι ο Χριστός πέθανε για τον καθένα από εμάς. Και εμείς οφείλουμε, ακολουθώντας το παράδειγμα Εκείνου, να προσφέρουμε πράξεις σωστές και αγάπης προς τους άλλους, που εκλαμβάνονται ως ανθισμένα λουλούδια, δηλαδή καλυτερεύουν και δίνουν νόημα και ομορφαίνουν τις ζωές μας.


ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ:
1. “Για σένα παιδί μου το στεφάνι”, Μητροπολ. Νικαίας Γεωργίου, εκδ. Αποστολικής Διακονίας, Αθ. 2001
2. “Το κατανυκτικό Τριώδιο”, Νικολάου Νευράκη, Αθ. 1995
3. “Ψιχία από της Τραπέζης”, Συλλογή Κ. Κούρκουλα, Αθ. 1973
Ιστότοπος για την εικόνα: tro-ma-ktiko.blogspot.com