Η υμνολογία της Εκκλησίας και η πλειονότητα των αγίων Πατέρων είναι ομόφωνοι στην απάντηση αυτού του ερωτήματος, όπως και η Αποκάλυψη του Ιωάννη. Μήπως όμως υπάρχει και κάποια "παραφωνία";

1. Τα χωρία για τον Παλαιό των Ημερών

Ο Παλαιός των Ημερών, εμφανίζεται στην Αγία Γραφή σε δύο βιβλία της. Το πρώτο είναι του Δανιήλ, και το δεύτερο της Αποκάλυψης. Ξεκινώντας από το βιβλίο του Δανιήλ, θα δούμε αρχικά την περιγραφή της όρασης αυτής, όπου εμφανίζεται ο Παλαιός των Ημερών:

Δανιήλ ζ/7: 9,10,22:

Κατ' αρχήν, παρατηρώντας τα παραπάνω χωρία, βλέπουμε ότι δεν υπάρχουν σημαντικές διαφορές στο Εβραϊκό από το Ελληνικό κείμενο, όσον αφορά τον Παλαιό των Ημερών. Έχουμε λοιπόν ένα έγκυρο και καθαρό κείμενο, για να ερευνήσουμε την ταυτότητα του Παλαιού των Ημερών.

2. Η αποκάλυψη της Αποκάλυψης

Προτού όμως δούμε πώς κατανόησε την ταυτότητα αυτή η Εκκλησία, ας δούμε πώς την απεκάλυψε ο Θεός στον Ιωάννη, δίνοντάς του μια σχετική όραση του βιβλίου της Αποκάλυψης. Η Αποκάλυψη φανερώνει ότι στην πραγματικότητα ο Παλαιός των Ημερών, είναι ο Ίδιος ο Υιός του Ανθρώπου! Προσέξτε την περιγραφή:

"Αποκάλυψις 1/α΄ 12-15,17,18: "Και επέστρεψα βλέπειν την φωνήν ήτις ελάλει μετ' εμού. Και επιστρέψας είδον επτά λυχνίας χρυσάς, και εν μέσω τών λυχνιών όμοιον υιόν ανθρώπου, ενδεδυμένον ποδήρη και περιεζωσμένον προς τοις μαστοίς ζώνην χρυσάν. Η δε κεφαλή αυτού και αι τρίχες λευκαί ως έριον λευκόν, ως χιών, και οι οφθαλμοί αυτού ως φλοξ πυρός, και οι πόδες αυτού όμοιοι χαλκολιβάνω, ως εν καμίνω πεπυρωμένης, και η φωνή αυτού ως φωνή υδάτων πολλών... και ότε είδον αυτόν έπεσα προς τους πόδας αυτού ως νεκρός. Και έθηκεν την δεξιάν αυτού προς εμέ λέγων: "Μη φοβού! Εγώ ειμι ο πρώτος και ο έσχατος, και ο ζων, και εγενόμην νεκρός και ιδού ζων ειμί εις τους αιώνας τών αιώνων...".

Δείτε την κοινή περιγραφή του Δανιήλ και της Αποκάλυψης, η οποία μας αποκαλύπτει ποιος ήταν ο Παλαιός των Ημερών. Και στα δύο βιβλία βλέπουμε τον Υιό του Ανθρώπου, και στα δύο βλέπουμε άσπρα μαλλιά με τις ίδιες περιγραφές, βλάπουμε τη "φλόγα πυρός", βλέπουμε το "καμίνι πεπυρωμένο", κλπ. Μόνο που τα χαρακτηριστικά του Παλαιού των Ημερών του Δανιήλ, τα βλέπουμε να τα έχει στην Αποκάλυψη ο Υιός του Ανθρώπου! Είναι προφανές ότι τους ταυτίζει.

Θα σταθούμε λίγο και στο εξής: Εκτός από τα όμοια χαρακτηριστικά που είδαμε, στον Δανιήλ, λέει για τον Υιό τού Ανθρώπου (δηλαδή για την ανθρώπινη φύση τού Ιησού Χριστού), ότι του δίνεται η εξουσία να τον ΛΑΤΡΕΥΟΥΝ οι άνθρωποι: "Είδον εν οράμασι νυκτός, και ιδού, ως Υιός ανθρώπου ήρχετο μετά τών νεφελών τού ουρανού, και έφθασεν έως τού Παλαιού τών ημερών, και εισήγαγον αυτόν ενώπιον αυτού. Και εις αυτόν εδόθη η εξουσία, και η δόξα, και η βασιλεία, δια να λατρεύωσιν αυτόν πάντες οι λαοί, τα έθνη και οι γλώσσαι..." (Δανιήλ 7/ζ: 13). Όμως μόνο τον Θεό επιτρέπεται να λατρεύουμε! Άρα ο Υιός τού Ανθρώπου, είναι ο Ίδιος ο Θεός που έγινε άνθρωπος για εμάς.

Μα τότε, αν στην Αποκάλυψη ο Υιός τού ανθρώπου ταυτίζεται με τον Παλαιό τών Ημερών, γιατί στον Δανιήλ αναφέρεται ξεχωριστά ο "Παλαιός τών Ημερών", από τον "Υιό τού Ανθρώπου"; Μια πιο προσεκτική ματιά θα μας το δείξει:

Προσέξτε, ότι ο Υιός τού ανθρώπου φτάνει "έως τού Παλαιού τών ημερών". Ούτε πιο πάνω, ούτε πιο κάτω. Μάλιστα φθάνει εκεί "επί τών νεφελών". Μήπως θυμόσαστε πώς αναλήφθηκε ο Χριστός στον ουρανό; Ας το θυμηθούμε:

"Και ταύτα ειπών βλεπόντων αυτών επήρθη, και νεφέλη υπέλαβεν αυτόν από τών οφθαλμών αυτών" (Πράξεις 1/α΄ 9).

Στις Πράξεις, μας δείχνει τι έγινε μέχρι τη στιγμή που τον άρπαξαν οι νεφέλες. Στον Δανιήλ, μας δείχνει προφητικά τι συνέβη μετά ακριβώς από αυτό που είδαμε στις Πράξεις. Οι νεφέλες, έφεραν την ανθρώπινη φύση τού Χριστού ΣΤΟ ΥΨΟΣ ΤΗΣ ΘΕΪΚΗΣ. Αυτό σημαίνει ότι "κάθισε στα δεξιά τού Θεού". Δόθηκε στην νικήτρια ανθρώπινη φύση τού Χριστού, ΙΣΗ ΕΞΟΥΣΙΑ ΜΕ ΤΗ ΘΕΪΚΗ ΦΥΣΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΛΟΓΟΥ, στο πρόσωπο της μίας υποστάσεως του Θεανθρώπου. Όταν λοιπόν βλέπουμε τον Υιό τού Ανθρώπου να φτάνει ως τον Παλαιό τών Ημερών, αυτό ακριβώς μας δείχνει: Ότι στην ανθρώπινη φύση τού Χριστού, δόθηκε ΘΕΪΚΗ εξουσία, ΝΑ ΛΑΤΡΕΥΕΤΑΙ ΩΣ ΘΕΟΣ, όπως ήταν ήδη στον ουρανό η Θεϊκή του φύση. Γι' αυτό άλλωστε τον ονομάζει: "Υιό τού Ανθρώπου". Για να τονίσει την ανθρώπινη φύση του.

3. Η μαρτυρία των πατέρων και της υμνολογίας της Εκκλησίας

Επειδή η Αποκάλυψη που μας ξεκαθάρισε την ταυτότητα του Παλαιού των Ημερών, άργησε να μπει στον κανόνα της Αγίας Γραφής για αιώνες, ώσπου την έβαλα για πρώτη φορά ο Άγιος Αθανάσιος, και την καθιέρωσε η Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος, δεν ήταν ευρύτατα γνωστή. Και έτσι το ξεκαθάρισμα αυτό άργησε για κάποιους αιώνες. Όμως μετά την εισαγωγή της Αποκάλυψης στον Κανόνα, έγινε πλέον ξεκάθαρη η ταυτότητα του Παλαιού των Ημερών από όλη την Εκκλησία, έτσι ώστε τόσο οι άγιοι Πατέρες, όσο και η υμνολογία της Εκκλησίας να το διατυπώνουν σαφέστατα:

Ας δούμε όμως, τι έγραψαν διάφοροι Πατέρες, και τι ψάλλουμε για το ζήτημα αυτό στην Εκκλησία:

«Την δε ανθρωπότητα αυτού, Υιόν ανθρώπου ονομάζει». (Αγ. Αθανασίου, επιστολή πρός Αντίοχον άρχοντα, οβ΄ ΒΕΠ 35, 121).

«Ο Δανιήλ είδε τον τύπο και την εικόνα όσων επρόκειτο να συμβούν, δηλαδή ότι ο αόρατος Υιός και Λόγος του Θεού θα γινόταν άνθρωπος αληθινός, ώστε να ενωθεί με τη δικιά μας φύση» -Αγ. Ιω. Δαμασκηνός.  [Και Δανιήλ είδε... τον τύπον, και την εικόνα του μέλλοντος έσεσθαι. Έμελλε γάρ ο Υιός και Λόγος του Θεού ο αόρατος, άνθρωπος γίνεσθαι εν αληθεία, ίνα ενωθεί τη φύσει ημών... (Αγ. Ιω. Δαμασκηνού, Περί εικόνων, Λόγος γ΄ PG 85, 1380A).].

«Στην  μορφή του Υιού του Ανθρώπου, βλέπει (ο προφήτης) την ενσάρκωση του Μονογενούς Υιού, ονομάζοντας Υιό Ανθρώπου Αυτόν που έμελλε να γεννηθεί από τη Μαρία» -Άγ. Αμμώνιος. [«Ως ομοίωσις Υιού ανθρώπου». Προθεωρεί την σάρκωσιν του Μονογενούς, Υιόν ανθρώπου ονομάζων τον μέλλοντα γενέσθαι Υιόν της αγίας Μαρίας και ενανθρωπήσαι. (Αμμώνιος, PG 56, 1380Α)].

«Αλλά τι να πω και τι να λαλήσω; Με εκπλήσσει το θαύμα. Ο Παλαιός των Ημερών έγινε βρέφος, Αυτός που κάθεται σε θρόνο υψηλό και απρόσιτο βρίσκεται στη φάτνη». -Αγ. Ιω. Χρυσόστομος) ["Αλλά τι είπω, ή τι λαλήσω; Εκπλήττει γάρ με το θαύμα. Ο Παλαιός των Ημερών παιδίον γέγονεν, ο επί θρόνου υψηλού και επηρμένου καθήμενος εν φάτνη τίθεται..." (Ιω. Χρυσοστόμος, Λόγος εις γενέθλιον του Σωτήρος, PG 56, 389. Σύναξ. ΙΒ΄ σελ. 677)].

«Ας προσκυνήσει όλη η γη, ας ψάλλει κάθε γλώσσα κι ας δοξολογήσει τον Θεό ως βρέφος τεσσαρακονθήμερο και προαιώνιο, βρέφος μικρό και Παλαιό των Ημερών, βρέφος που θηλάζει και Ποιητή των αιώνων» -Κύριλλος Ιεροσολύμων. ["Πάσα η γη προσκυνησάτω, πάσα γλώσσα Αασάτω, πάσα ψαλλέτω, πάσα δοξολογησάτω παιδίον Θεόν, τεσσαρακονθήμερον και προαιώνιον, παιδίον μικρόν και Παλαιόν των Ημερών, παιδίον θηλάζων και των αιώνων ποιητήν". (Κύριλλος Ιεροσολύμων, Λόγος εις την Υπαπαντήν, Δ΄ ΒΕΠ 39, 278.6).].

«Ο δίκαιος Συμεών υποδέχθηκε στη γέρικη αγκαλιά του τον παλαιό των ημερών ως νήπιο, και δόξασε το Θεό λέγοντας: απόλυσέ με τώρα τον δούλο σου με ειρήνη...» -Μεθόδιος Ολύμπου. ["Υπεδέξατο μεν ο δίκαιος ταις γηραλέαις αγκάλαις τον εν νηπιότητι Παλαιόν των Ημερών, ευλόγησε δε τον Θεόν και είπε: νυν απολύεις..." (Μεθόδιος Ολύμπου, Εις τον Συμεώνα και εις την Άνναν..., η΄ PG 18, 365 B).].

«Ο Παλαιός των Ημερών παιδίον γέγονε». -Μ. Αθανάσιος. (ΒΕΠ 36, 225.20).

«Νηπιάζει δι’ εμέ ο Παλαιός των Ημερών...» (Κάθισμα όρθρου υπαπαντής)

«Ο Παλαιός των Ημερών, που και παλιότερα στο Σινά έδωσε τον νόμο στον Μωσή, φανερώνεται σήμερα ως βρέφος». -Στιχηρόν ιδιόμελον λιτής Υπαπαντής. (Ο Παλαιός των Ημερών, ο και τον νόμον πάλαι εν Σινά δους τω Μωσεί, σήμερον βρέφος οράται).

«Ο Παλαιός των Ημερών, σαν τη βροχή στην προβιά, κατέβηκε Πάναγνε στην αγιασμένη σου κοιλιά, και φανερώθηκε σαν νέος Αδάμ, ο φίλος του ανθρώπου». -Θεοτόκιον. ["Ο Παλαιός των Ημερών, ως επί πόκον υετός πάναγνε, επί την σην γαστέρα κατήλθε την ηγιασμένην, και νέος εφάνη Αδάμ ο φιλάνθρωπος". (Θεοτοκίον ε΄ ωδής ακολ. Αγ. Πολυκάρπου Σμύρνης, 23 Φεβρ.)].

«Με απερίγραπτο τρόπο γέννησες Παρθένε, τον Παλαιό των Ημερών σαν βρέφος μικρό, που έδειξε στους ανθρώπους καινούριους δρόμους αρετής πάνω στη γη». -Θεοτόκιον. ["Νέον παιδίον υπέρ λόγον τέτοκας, τον Παλαιόν των Ημερών, νέας εν γη τρίβους αρετής δεικνύμενον..." (Θεοτοκίον α΄ ωδής ακολ. Οσίου Αθανασίου Αθωνίτου, 5 Ιουλ.).].

«Σαν βρέφος μικρό, γέννησες για χάρη μας Παρθένε αγνή, τον Παλαιό των Ημερών...» -Θεοτόκιον. ["Νέον βρέφος ημίν, τον Παλαιόν Ημερών, αγνή Παρθένε απεκύησας". (Παρακλητική, Θεοτοκίον α΄ ωδής πλ. α΄, Παρασκ. πρωϊ).].

«Ξεφεύγοντας παράδοξα από τους νόμους της φύσεως Παρθένε, έφερες στον κόσμο αγνή, τον νομοδότη και Παλαιό των Ημερών, σαν βρέφος πρωτόγνωρο, νοητέ ουρανέ του ποιητή των όλων». -Θεοτόκιον. ["Νόμους της φύσεως Κόρη, υπέρ φύσιν λαθούσα, νέον Παιδίον επί γης, εκύησας αγνή νομοδότην όντα, και Παλαιόν Ημερών, νοητέ Ουρανέ, του των πάντων Ποιητού. (Τριώδιον, Κυριακή Ε΄ Νηστειών, Θεοτοκίον θ΄ ωδής).].

"Σαν Παντοκράτορα και σαν Παλαιό. Γέρος μεν εμφανίσθηκε ο Θεός στον Δανιήλ, έχοντας άσπρο το κεφάλι του σαν καθαρό μαλλί, κατά το οποίο και Παλαιός των Ημερών ονομάσθηκε. αλλά και νεώτερος από ασπρομάλλη γέροντα, όταν σαν άνδρας εμφανίσθηκε στον Αβραάμ με τους αγγέλους... Και ασπρομάλλης και νέος: Άλλοτε μεν ασπρομάλλης, άλλοτε πάλι νέος ο Κύριος γράφεται, όπως το: «Ιησούς Χριστός χθες και σήμερα ο Ίδιος, και στους αιώνες»" - Άγιος Μάξιμος Ομολογητής. ["Ως Παντοκράτορα και ως παλαιόν: Πολιός μεν ώφθη ο Θεός τω Δανιήλ, λευκήν έχων την κεφαλήν ως ερίον, καθ' ό και 'Παλαιός Ημερών' ωνομάσθη· νεώτερος δε του πολιού γέροντος, όταν ως ανήρ ώφθη τω Αβραάμ μετά των αγγέλων... Και πολιός και νέος: Πώς ποτε μεν πολιός, ποτε δε νέος ο Κύριος γράφεται, ως το· «Ιησούς Χριστός χθες και σήμερον ο αυτός, και εις τους αιώνας»". (Αγίου Μαξίμου Ομολογητού, "Σχόλια εις τα του αγ. Διονυσίου: Εις το περί Θείων ονομάτων, εις το κεφάλαιον Ι).].

4. Διαφωνεί ο άγιος Νικόδημος;

Παρ' όλα τα ανωτέρω, έχουμε στο Πηδάλιο, στο σχολιασμό που κάνει ο άγιος Νικόδημος γενικά για τους Κανόνες της 7ης Οικουμενικής Συνόδου, μια δήλωση που αρχικά μοιάζει παράταιρη στις σαφέστατες θέσεις της Εκκλησίας για την ταυτότητα του Παλαιού των Ημερών. Γιατί μοιάζει σαν ο άγιος Νικόδημος να παραθεωρεί το ότι ο Παλαιός των Ημερών είναι ο Υιός, και εφαρμόζει την απεικόνιση του γέροντος στον Πατέρα. Γράφει λοιπόν ο άγιος Νικόδημος:

"Πρέπει να σημειώσωμεν, ότι επειδή η παρούσα Σύνοδος εις την επιστολήν οπού στέλλει προς την Αλεξανδρέων Εκκλησίαν, μακκαρίζει μεν εκείνους οπού ηξεύρουν και αποδέχονται, επομένως δε και εικονίζουν και τιμώσι τας οράσεις και θεοφανείας των Προφητών, καθώς αυτός ο Θεός εσχημάτιζε ταύτας και ετύπωνεν εις το ηγεμονικόν αυτών, αναθεματίζει δε εξ εναντίας εκείνους, οπού δεν δέχονται τας εικονογραφίας των τοιούτων οράσεων προ της σαρκώσεως του Θεού Λόγου (σελ. 905 του β΄ τόμου). Συμπεραίνεται ότι και ο άναρχος Πατήρ πρέπει να ζωγραφίζεται καθώς εφάνη εις τον προφήτην Δανιήλ ως Παλαιός Ημερών... δεν ζωγραφούμεν Αυτόν κατά την Θείαν φύσιν. Επειδή αδύνατόν φησιν, είναι ιστορήσει και ζωγραφήσαι φύσιν Θεού... ζωγραφούμεν Αυτόν ως εφάνη εις τον Προφήτην..."

Αρχικά να σχολιάσουμε, ότι θα μπορούσε κάλλιστα αυτή η δήλωση να είναι ένα λάθος του αγίου Νικοδήμου. Γιατί Θεόπνευστοι και Αλάθητοι είναι οι Κανόνες και οι αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων που βρίσκονται στο Πηδάλιο, και όχι η ερμηνεία τους από τον άγιο Νικόδημο. Φαίνεται όμως παράξενο, να μη γνώριζε ο άγιος Νικόδημος αυτό το Θεολογικό ζήτημα, και να έκανε ένα τέτοιο λάθος. Μήπως λοιπόν θα τον αδικούσαμε αν χαρακτηρίζαμε τη δήλωσή του αυτή εσφαλμένη, πριν εξετάσουμε τι ακριβώς προσπαθεί να πει με τα λόγια αυτά;

Η γνώμη του γράφοντος, είναι ότι ο άγιος Νικόδημος έβλεπε το θέμα βαθύτερα από την απλή απεικόνιση της όρασης του Δανιήλ, γι' αυτό ΔΕΝ ήταν αντιφατική η δήλωσή του αυτή με την πίστη της Εκκλησίας, όσο παράξενη και αν φαίνεται εκ πρώτης όψεως. Και αυτό θα προσπαθήσω να δείξω στη συνέχεια:

Μιλήσαμε προηγουμένως, για το συμβολισμό της όρασης αυτής, ως προς την άνοδο της ανθρώπινης φύσης του Κυρίου Ιησού Χριστού, στο ύψος της Θεϊκής Του φύσης. Το πρώτο λοιπόν που πρέπει να σκεφθούμε, είναι η δήλωση του Κυρίου Ιησού Χριστού, περί της αναλήψεώς του. Πού είπε ο Κύριος ότι πάει; Ας δούμε:

"Αναβαίνω προς τον πατέρα μου και πατέρα υμών, και Θεόν μου και Θεόν υμών" (Ιωάννης 20/κ: 17). Διαχωρίζοντας με τα λόγια αυτά ο Ιησούς, τον εαυτό Του από τους μαθητές του, (γιατί δεν λέει: "Πατέρα ΜΑΣ" ή "Θεό ΜΑΣ", αλλά "Πατέρα ΜΟΥ και Πατέρα ΣΑΣ" και "Θεό ΜΟΥ και Θεό ΣΑΣ"), δείχνει τη διαφορά που είχε από αυτούς. Αυτός ήταν κατά φύσιν Υιός του Θεού κατά τη Θεϊκή Του φύση, ενώ των μαθητών του ήταν μόνο κατά χάριν. Και ακόμα, του Ιησού ο Πατέρας ήταν Θεός Του, μόνο κατά την ανθρώπινη κτιστή Του φύση, ενώ των μαθητών Του ήταν Θεός όλης τους της ύπαρξης! Κάνοντας λοιπόν τη διάκριση αυτή, ξεκαθαρίζει  την Θεανθρώπινη φύση Του, κάτι που μας θυμίζει έντονα τον Υιό του Ανθρώπουν ενώπιον του Παλαιού των Ημερών, δηλαδή τη συμβολική αυτή όραση του Δανιήλ, που έδειχνε τις δύο φύσεις του Κυρίου Ιησού.

Πού είπε λοιπόν, ότι ανεβαίνει ο Χριστός; "Στον Πατέρα Του"!!! Γιατί η ανθρώπινη φύση Του, ΔΕΝ έφθασε μόνο στο ύψος της Θεϊκής φύσεως απλώς του Υιού, αλλά και του Ιδίου του Πατρός, μια και είναι ΙΣΟΙ κατά την  Θεότητα. Αυτό είναι ένα πρώτο στοιχείο, στο τι ΣΥΜΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ στην φανέρωση του Παλαιού των Ημερών.

Ένα δεύτερο στοιχείο, είναι ο ίδιος ο συμβολισμός του Παλαιού των Ημερών. Τι συμβόλισε; Δεν συμβόλισε την αιωνιότητα; Άραγε μόνο ο Υιός είναι "Παλαιός των Ημερών"; Γιατί αν είναι ο Υιός "Παλαιός των Ημερών", είναι σαφέστατα και ο Πατέρας! Δεν είναι ο Υιός παλαιότερος από τον Πατέρα Του. Και αυτό είναι εμφανές (για όποιον θέλει να δει περισσότερα), στην ειδική μελέτη που κάναμε για τον Χριστό, αποδεικνύοντας ότι τόσο Αυτός, όσο και ο Πατέρας, είναι "το Α και το Ω", "ο Πρώτος και ο Έσχατος". Και στην ίδια αυτή μελέτη, αν τη διαβάσετε, θα δείτε, ότι στον ίδιο θρόνο κάθεται και ο Πατέρας και ο Υιός, και η ουσία τους συγχέεται ενώ φανερώνονται να κάθονται στον ουράνιο θρόνο.

Και παρά το ότι θα μπορούσαμε να αναφέρουμε αμέτρητα άλλα παραδείγματα, θα αρκεσθούμε σε ένα τρίτο, ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ και τελευταίο εδώ: Στην αναφορά της Θεότητας. Δεν είναι η Αγία Τριάδα "ομοούσια και αχώριστη" κατά την Ουσία; Είναι δυνατόν να είναι ο Υιός εκεί που δεν είναι ο Πατέρας, και ο Πατέρας, εκεί που δεν είναι ο Υιός; Δείτε τι είπε ο Ιησούς Χριστός: "ο εωρακώς εμέ εώρακε τον Πατέρα· και πως συ λέγεις, δείξον ημίν τον Πατέρα; 10 ου πιστεύεις ότι εγώ εν τω Πατρί και ο Πατήρ εν εμοί εστι;" (Ιωάννης 14/ιδ: 10).

Προσέξτε αυτό το εδάφιο! Είναι ΚΑΤΑΛΥΤΙΚΟ ως απάντηση στο πρόβλημα που εξετάζουμε. Λέει ο Ίδιος ο Χριστός: "Αυτός που είδε Εμένα, είδε τον Πατέρα"!!! Και είδαμε τον άγιο Νικόδημο να μιλάει για "εμφάνιση του Πατρός", εκεί που η Εκκλησία ομόφωνα βλέπει να εμφανίζεται ο Υιός! Και ο άγιος Νικόδημος, φυσικά ξέρει πολύ καλά τι γράφει. Γιατί όποιος είδε τον "Παλαιό των Ημερών" εν τω Υιώ, "είδε ΚΑΙ τον Πατέρα", σύμφωνα με τη μαρτυρία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Ο Παλαιός των Ημερών, βεβαίως είναι ο Υιός. Όμως είναι ταυτόχρονα ο Θεός. Ο ένας Θεός, γιατί Παλαιός των Ημερών, είναι ολόκληρος ο Τριαδικός Θεός, και όχι μόνο ένα από τα πρόσωπα της Αγίας Τριάδος. Και τα λόγια του αγίου Νικοδήμου κρύβουν αυτή τη βαθύτερη έννοια, και όχι θεολογικό λάθος.

Δεν χρειάζεται βεβαίως να εξηγήσουμε, ότι η απεικόνιση της Θεϊκής φύσεως του Χριστού (και γενικά της Θεότητας) στην όραση αυτή, είναι καθαρά ΣΥΜΒΟΛΙΚΗ, και δεν τίθεται ούτε καν σκέψη για πραγματική απεικόνιση της απερίγραπτης Ουσίας του Θεού! Ο ασπρομάλλης της όρασης αυτής, συμβολίζει απλώς το "άναρχο", και (λόγω συνειρμών σκεπτόμενοι έναν έμπειρο ηλικιωμένο), τη "σοφία" και τη "δικαιοσύνη" του Θεού. Τίποτα δεν απεικονίζει ως προς την Ουσία του Θεού.

5. Μία ακόμα παρεξήγηση

Φυσικά, το ότι ο Πατέρας εμφανίζεται εν τω Υιώ ως Παλαιός των Ημερών, δεν δικαιολογεί καθόλου, εκείνους που χρησιμοποιούν τα λόγια του αγίου Νικοδήμου, ως δικαιολογία για την κατασκευή και προσκύνηση της αντικανονικής δυτικόφερτης "εικόνας της Αγίας Τριάδος". Πρόκειται για τη γνωστή εικόνα - είδωλο που υπάρχει σε πάρα πολλούς Ορθόδοξους (!!!) ναούς και παρουσιάζει δήθεν την Αγία Τριάδα. Εκεί παριστάνεται ο Πατέρας ως ένας ασπρομάλλης, ο Υιός ως ένας σκουρομάλλης νέος, και το Άγιο Πνεύμα ως περιστέρι.

Από την περιγραφή και μόνο αυτή, είναι προφανές, ότι αυτή η εικόνα, έχει ελάχιστη σχέση με την όραση που είδε ο Δανιήλ. Ο άγιος Νικόδημος, μιλάει σαφέστατα, ότι επιτρέπεται η απεικόνιση ΜΟΝΟ των οράσεων. Όμως ο Δανιήλ δεν είδε τίποτα τέτοιο, σαν αυτό που παρουσιάζει η εικόνα αυτή. Ούτε περιστέρι είδε, ούτε ο Υιός του Ανθρώπου ήταν το ένα πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, ούτε ο Παλαιός των Ημερών παρουσιάσθηκε ως το ένα πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, ο Πατέρας. Αλλά αντιθέτως, όπως είδαμε, τόσο ο Υιός, όσο και ο Πατέρας κατά την ΚΟΙΝΗ Τους Θεϊκή φύση, προκύπτουν από κοινού από τα λόγια του αγίου Νικοδήμου ως "ο Παλαιός των Ημερών". Και ο Υιός, σε καμία περίπτωση δεν εμφανίζεται ως "μαυρομάλλης" κατά τη Θεϊκή του φύση, ούτε είναι νεώτερος από τον Παλαιό των Ημερών, εφόσον ο Ίδιος είναι ο Παλαιός των ημερών.

Όμως περισσότερα γι' αυτό το είδωλο, το οποίο περιέχει και πλήθος άλλων αιρετικών χαρακτηριστικών, και κατασκευάζεται και προσκυνείται από απληροφόρητους πατέρες και αδελφούς μας σε Ορθόδοξους ναούς κατά παράβασιν Συνοδικών αποφάσεων της Εκκλησίας, θα αναλύσουμε σε ξεχωριστό εκτενές άρθρο.

Ν. Μ.