Οι Καιροί των Εθνών Αναθεωρημένοι
© Carl Olof Jonsson, Göteborg, Sweden
Κεφάλαιο 3ο
Προβλήματα εξήγησης και προτεινόμενες λύσεις
Γ. Εφαρμογή των 70 ετών δουλείας
Από μια προσεκτική εξέταση, των
Γραφικών εδαφίων που πραγματεύονται τα εβδομήντα χρόνια, έχουν θεμελιωθεί
ορισμένα γεγονότα που δε μπορούν να αγνοηθούν σε οποιαδήποτε προσπάθεια
εξεύρεσης μιας εφαρμογής της περιόδου αυτής, που να εναρμονίζεται τόσο με τη
Βίβλο όσο και με τα ιστορικά γεγονότα:
(1) Τα εβδομήντα χρόνια αναφέρονται σε πολλά έθνη όχι μόνο στον Ιούδα. Ιερεμίας 25/κε΄ 11.
(2) Τα εβδομήντα χρόνια αναφέρονται σε μια περίοδο δουλείας αυτών των εθνών, κάτω από την κυριαρχία της Βαβυλώνας. Ιερεμίας 29/κθ' 10.
(3) Τα εβδομήντα χρόνια αναφέρονται σε μια περίοδο Βαβυλωνιακής επικυριαρχίας "εβδομήντα ετών διά την Βαβυλώνα". Ιερεμίας 29/κθ' 10.
(4) Τα εβδομήντα χρόνια εκπληρώθηκαν όταν ο Βαβυλώνιος βασιλιάς και το Έθνος του τιμωρήθηκαν, δηλαδή, το 539 π.Χ.. Ιερεμίας 25/κε' 12.
(5) Τα εβδομήντα χρόνια δουλείας άρχισαν πολλά χρόνια πριν από την καταστροφή της Ιερουσαλήμ και του ναού της. Ιερεμίας κεφάλαια 27/κζ΄, 28/κη΄ και 35/λε΄, Δανιήλ 1/α' 1-4, 2/β' 1, Β' Βασ. 24/κδ' 1-7, τα Βαβυλωνιακά χρονικά και ο Βερόσσος.
(6) Τα εδάφια Ζαχαρίας 1/α' 7-17 και 7/ζ΄ 1-5 δεν αναφέρονται στην προφητεία του Ιερεμία, αλλά αφορούν στην περίοδο από την πολιορκία και την καταστροφή της Ιερουσαλήμ, κατά τα έτη 589-587, μέχρι την ανοικοδόμηση του ναού κατά τα έτη 520-515 π.Χ.
Η εφαρμογή που κάνει η Εταιρία Σκοπιά στην περίοδο των εβδομήντα ετών - πως τάχα
αναφέρεται μόνο στον Ιούδα και στην περίοδο ολοκληρωτικής ερήμωσης της γης "χωρίς
(ούτε) έναν κάτοικο", μετά από την καταστροφή της Ιερουσαλήμ και του ναού της -
αποδείχνεται πως συγκρούεται κατευθείαν με καθένα από τα παραπάνω θεμελιωμένα
βιβλικά και ιστορικά γεγονότα. Αλλά μια εφαρμογή που συγκρούεται φανερά τόσο με
τη Βίβλο όσο και με τέτοια ιστορικά γεγονότα δε μπορεί να σχετίζεται με την
πραγματικότητα. Σε οποιαδήποτε σοβαρή συζήτηση, πιθανών εφαρμογών των εβδομήντα
ετών, αυτή η εναλλακτική πρόταση είναι η πρώτη που πρέπει ν' απορριφθεί. Η
Εταιρία Σκοπιά επιμένει σ' αυτή τη θέση όχι επειδή μπορεί να υποστηριχθεί από τη
Βίβλο και τα ιστορικά γεγονότα, αλλά επειδή αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για
τον υπολογισμό της των υποτιθέμενων 2.520 χρόνων των καιρών των Εθνών, 607 π.Χ.
- 1914 μ.Χ. Αν η εφαρμογή των εβδομήντα ετών καταρρεύσει, τότε ο υπολογισμός των
καιρών των Εθνών αυτόματα αποδείχνεται εσφαλμένος μαζί με όλες τις προφητικές
θεωρίες που συνδέονται μ' αυτόν.
Το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε η παραπάνω συζήτηση είναι ότι ο Ιούδας και πολλά από τα γύρω έθνη καταστάθησαν υποτελή στο βασιλιά της Βαβυλώνας αμέσως μετά από τη μάχη της Χαρκεμίς, το 605 π.Χ. Μήπως αυτό σημαίνει πως η περίοδος των εβδομήντα ετών "για τη Βαβυλώνα" πρέπει να τοποθετηθεί χρονολογικά στο διάστημα από το 605 π.Χ. ως το 539 π.Χ.; Σ' αυτή τη νύξη ίσως προβληθεί η αντίρρηση πως το μήκος αυτής της περιόδου δεν είναι εβδομήντα χρόνια αλλά λίγο περισσότερο από εξήντα έξη. Φυσικά, αυτό είναι αλήθεια. Πολλοί λόγιοι επιχειρηματολογούν πως ο αριθμός "70" στη Βίβλο συχνά φαίνεται να χρησιμοποιείται σαν "στρογγυλός αριθμός". Εμφανίζεται πενήντα δυο ανεξάρτητες φορές στην Παλαιά Διαθήκη, χρησιμοποιείται δε υπό μια ποικιλία διαφορετικών εννοιών - για μέτρηση βάρους και μήκους, για πλήθος ανθρώπων, για περιόδους χρόνου, κ.λπ.
Σε μια συζήτηση της βιβλικής χρήσης του αριθμού "70", που περιλαμβάνει και εξωβιβλικές εφαρμογές, ο Δρ. Ε.Ε. Φένσαμ συμπεραίνει: "Είναι πολύ προφανές πως χρησιμοποιούνταν σαν ένα είδος συμβολικού αριθμού, ακριβώς όπως το 'επτά'. Με τη χρήση του 'επτά' και του 'εβδομήντα' οι αρχαίοι Σημίτες προσπαθούσαν να εκφράσουν τη διαφορά ανάμεσα σ' ένα μικρότερο συμβολικό αριθμό και σ' ένα μεγαλύτερο."[35] Όταν χρησιμοποιούνταν για περιόδους χρόνου, μπορούσε να χρησιμοποιείται σαν γενικός όρος, όπως στην περίπτωση "κατάλληλης περιόδου τιμωρίας". Σε μια επιγραφή του Ασσύριου βασιλιά Εσσαραδών (680-667 π.Χ.) αναφέρεται πως η ερήμωση της Βαβυλώνας, μετά από την καταστροφή της από το Σενναχερείμ, "πρέπει αρχικά να διάρκεσε εβδομήντα χρόνια, σύμφωνα με μιαν απόφαση του Θεού Μαρδώκ".[36] Μερικές δεκαετίες νωρίτερα, ο Ησαΐας προείπε ότι η "Τύρος θέλει λησμονηθή εβδομήκοντα έτη, κατά τας ημέρας ενός βασιλέως", (Ησαΐας 23/κγ' 15) Η εξήγηση πως τα εβδομήντα χρόνια πρέπει να εννοηθούν ως "το ίδιο όπως οι ημέρες ενός βασιλιά" (ΜΝΚ), διερμηνεύεται συχνά πως σημαίνει το φυσιολογικό μήκος ζωής ενός βασιλιά, ή "το πλήρες μήκος της ανθρώπινης ζωής" σε αρμονία με τον Ψαλμό ל/90 εδάφιο 10, όπου ο αριθμός 'εβδομήντα' σαφώς δεν εννοείται ως ακριβές νούμερο.
Έτσι, είναι πολύ πιθανό πως τα εβδομήντα χρόνια δουλείας που προείπε ο Ιερεμίας χρησιμοποιήθηκαν σαν στρογγυλός αριθμός. Μια τέτοια κατανόηση θα μπορούσε επίσης να υποστηριχθεί από το γεγονός ότι δε φαίνεται πως όλα τα έθνη γύρω από τον Ιούδα (μερικά από τα οποία προφανώς απαριθμούνται στο Ιερεμίας 25/κε: 19-26) καταστάθησαν υποτελή στο βασιλιά της Βαβυλώνας τον ίδιο καιρό, δηλαδή το 605 π.Χ. Μερικά από αυτά φαίνεται πως φέρθηκαν σε υποταγή λίγο αργότερα. Κατά συνέπεια, η περίοδος της δουλείας δεν είχε ακριβώς την ίδια διάρκεια για όλα αυτά τα έθνη. Ωστόσο, ο προφήτης είπε πως όλα αυτά επρόκειτο να δουλέψουν στο βασιλιά της Βαβυλώνας ‘εβδομήντα χρόνια’.
Από την άλλη μεριά, η προφητεία δεν δηλώνει ξεκάθαρα πως τα εβδομήντα χρόνια πρέπει να υπολογίζονται με χρονική αφετηρία το 605 π.Χ. Αν και αληθεύει πως ο Ιούδας και αρκετά από τα γύρω έθνη περιήλθαν σε υποτέλεια λίγο μετά από τη μάχη της Χαρκεμίς, το 605 π.Χ., πρέπει να θυμόμαστε πως προλέχθηκε ότι όλα τα έθνη θα γίνονταν δούλοι της Βαβυλώνας: ‘Και πάντα τα έθνη θέλουσι δουλεύσει εις αυτόν και εις τον υιόν αυτού και εις τον υιόν του υιού αυτού.’[37] (Ιερεμ. 27/κζ: 7) Μερικά έθνη είχαν υποταχθεί στη Βαβυλώνα πριν ακόμη από τη μάχη της Χαρκεμίς, το 605 π.Χ. Αν τα εβδομήντα χρόνια ‘δια τη Βαβυλώνα’ υπολογιστούν από τον καιρό οπότε η Βαβυλώνα συνέτριψε την Ασσυριακή παγκόσμια δύναμη, αρχίζοντας έτσι να προβάλει ως η επικρατούσα πολιτική δύναμη, είναι δυνατή μια πιο ακριβής εφαρμογή των εβδομήντα ετών. Μια μικρή επισκόπηση των τελευταίων ετών της Ασσυρίας, όπως καταγράφονται στο Βαβυλωνιακό Χρονικό, θα το διασαφήσει αυτό.
Μέχρι το 627 π.Χ., η Ασσυρία ηγεμόνευε σε πολλές χώρες, περιλαμβάνοντας την Βαβυλώνα και την περιοχή της Χαττί (Συρο-Παλαιστίνη). Αλλά, με το θάνατο του Ασσουρμπανιμπάλ εκείνο το έτος, η δύναμη της Ασσυρίας άρχισε να παρακμάζει. Ο Ναβουχοδονόσωρ, ένας Χαλδαίος, έδιωξε τους Ασσυρίους από τη Βαβυλώνα το 626 π.Χ. και κατέλαβε το θρόνο. Στα επόμενα χρόνια εδραίωσε με επιτυχία τη βαβυλωνιακή ανεξαρτησία. Το 616 π.Χ. επιτέθηκε στους Ασσύριους και τους κατανίκησε αλλά ένα αιγυπτιακό στράτευμα, οδηγούμενο από τον Ψαμμήτιχο Ι, κατέφθασε για να συνδράμει τον Ασσύριο βασιλιά (τον Σιν-σσαρ-ισσκούν), και ο Ναβοπολασσάρ επέλεξε να αποσυρθεί στη Βαβυλώνα. Αυτή την εποχή οι Μήδοι άρχισαν επίσης να επιτίθενται στην Ασσυρία και το 614 π.Χ. κατέλαβαν την Ασσούρ, την αρχαία Ασσυριακή πρωτεύουσα. Αφού έπεσε η πόλη, ο Ναβοπολασσάρ, που το στράτευμα του έφθασε πολύ αργά για να βοηθήσει τους Μήδους, συμμάχησε με το Μήδο άρχοντα Κυαξάρη. Το 612 π.Χ. οι δύο σύμμαχοι επιτέθηκαν στην ασσυριακή πρωτεύουσα Νινευή, την κυρίευσαν και την κατέστρεψαν. Ο Ασσύριος βασιλιάς Σιν-σσαρ-ισσκούν χάθηκε στις φλόγες. Ο διάδοχος του, ο Ασσούρ-Ουμ-παλίτ ΙΙ, διέφυγε στην επαρχιακή πόλη Χαρράν, όπου εγκαθίδρυσε τη διακυβέρνηση του εξακολουθώντας να διεκδικεί βασιλική εξουσία επί της Ασσυρίας. Στη διάρκεια των επόμενων ετών, ο Ναβοπολασσάρ εξεστράτευσε με επιτυχία στην Ασσυρία και κατά το τέλος του 610 π.Χ. βάδισε ενάντια στη Χαρράν, ενώ μαζί του ενώθηκαν οι δυνάμεις των ‘Ουμμάν-μάντα’ (όρος που ίσως περιλάμβανε τόσο τους Μήδους όσο και τους Σκύθες). Ο Ασσούρ-Ουμ-παλίτ διέφυγε, όμως η πόλη κυριεύθηκε και λεηλατήθηκε είτε προς το τέλος του 610 π.Χ., είτε στις αρχές του 609 π.Χ. Προς το τέλος του καλοκαιριού του 609 π.Χ. ο Ασσούρ-Ουμ-παλίτ, υποστηριζόμενος από μεγάλη Αιγυπτιακή δύναμη με επικεφαλής τον Φαραώ-Νεχαώ, κατέβαλε μια τελευταία προσπάθεια να ξανακυριεύσει τη Χαρράν αλλά απέτυχε. Αυτό έθεσε οριστικό τέλος στην Ασσυριακή παγκόσμια δύναμη.
Έτσι, τα εβδομήντα χρόνια ‘για τη Βαβυλώνα’, μπορεί επίσης να υπολογιστούν από το 609 π.Χ. Από το έτος εκείνο ο Βαβυλώνιος βασιλιάς θεωρούσε τον εαυτό του ως τον νόμιμο διάδοχο της Ασσυριακής βασιλείας και τα επόμενα χρόνια ανέλαβε διαδοχικά τον έλεγχο των περιοχών που ως τότε εξουσίαζε ο τελευταίος, αρχίζοντας με μια σειρά εκστρατειών στα βουνά της Αρμενίας, βόρεια της Ασσυρίας. Μετά από την αποτυχημένη του προσπάθεια να επανακυβερνήσει τη Χαρράν, το 609 π.Χ., ο Αιγύπτιος Φαραώ-Νεχαώ ανέλαβε τον έλεγχο στις περιοχές της δύσης, στη Συρία και στη Παλαιστίνη, και κατέστησε τα έθνη εκείνων των περιοχών, περιλαμβανομένου και του Ιούδα, υποτελή του τέσσερα περίπου χρόνια. (βλ. Β’ Βασ. 23/κγ’ 29-34, Β’ Χρον. 35/λε’ 20 - 36/λς΄ 4, Ιερεμ. 46/μς’ 2). Όμως η μάχη στη Χαρκεμίς, το 605 π.Χ., έθεσε ένα τέλος σ’ αυτή τη σύντομη αιγυπτιακή διακυβέρνηση στη δύση. Μετά από μια σειρά επιτυχημένων εκστρατειών στην ‘περιοχή της Χαττί’ (Συρο-Παλαιστίνη)), ο Ναβουχοδονόσωρ ξεκαθάρισε στο Νεχαώ πως αυτός ήταν ο πραγματικός κληρονόμος της Ασσυριακής Αυτοκρατορίας. ‘Ο δε βασιλεύς της Αιγύπτου δεν εξήλθε πλέον εκ της γης αυτού, διότι ο βασιλεύς της Βαβυλώνος έλαβεν, από του ποταμού της Αιγύπτου, μέχρι του ποταμού Ευφράτου, πάντα όσα ήσαν του βασιλέως της Αιγύπτου.’ (Β’ Βασ. 24/κδ’ 7).
Αν το έτος 609 π.Χ. έτος που σημάδεψε το οριστικό τέλος της Ασσυριακής Αυτοκρατορίας, οριστεί ως έναρξη της Βαβυλωνιακής επικυριαρχίας πέρασαν ακριβώς εβδομήντα χρόνια μέχρι την πτώση της Βαβυλώνας, το 539 π.Χ. Αυτή η περίοδος μπορεί να λογιστεί ‘ως τα εβδομήντα έτη δια την Βαβυλώνα’. (Ιερεμ. 29/κθ’10) Μ’ αυτό τον τρόπο, χωρίς παρατραβηγμένες ερμηνείες και σε πλήρη αρμονία, τόσο με την Βίβλο όσο και με τα κοσμικά ιστορικά γεγονότα, τα εβδομήντα χρόνια μπορούν επίσης να θεωρηθούν ως ακριβής αριθμός.[38]
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
35. F. C. Fensham, The Numeral Senenty in the Old Testament and the Family of Jerubbaal, Ahab, Panammuwa and Athirat (Ο Αριθμός Εβδομήντα στη Παλαιά Διαθήκη και την Οικογένεια των Ιερουββάαλ, Αχαάβ, Παναμμούβα και Αθιράτ) στο Palestine Exploration Quarterly (Τριμηνιαίο Περιοδικό Παλαιστινιακής Εξερεύνησης), Ιούλιος-Δεκέμβριος 1977, σελ. 113-115.
36. Rykle Borger, An Additional Remark on P.R.Ackroyd (Πρόσθετες Παρατηρήσεις στον Π. P. Ακρόθντ), JNES, XVII, 23-27 στο Journal of Near Eastern Studies (Περιοδικό Μελετών Εγγύς Ανατολής), Τομ. XVII, Ιανουάριος-Οκτώβριος 1958, σελ.74.
37. Γιος και διάδοχος του Ναβουχοδονόσορα ήταν ο Ευείλ-Μερωδάχ. Εγγονός του ήταν προφανώς ο Βαλτάσσαρ, ο γιος του Ναβονίδη, ο οποίος, σύμφωνα με τον R. P.Dougherty νυμφεύθηκε τη Νίτορκη, θυγατέρα του Ναβουχοδονόσορος. - R.P. Dougherty, Nabonidus and Belshazzar (New Haven: Yale University Press, 1929), σελ. 79.
38. Διάφοροι ιστορικοί και λόγιοι της Βίβλου έχουν εκπλαγεί
από την ακρίβεια με την οποία εκπληρώθηκε η προφητεία του
Ιερεμία. Για παράδειγμα, ο καθηγητής John Bright,
σχολιάζοντας το Ιερεμίας 29/κθ'10, λέει: "Κανείς δεν μπορεί
να εξηγήσει λογικά γιατί ο Ιερεμίας ήταν τόσο βέβαιος πως
η κυριαρχία της Βαβυλώνας θα ήταν σχετικά τόσο σύντομη.
Όμως, δεν υπάρχει λόγος να θεωρήσουμε το εδάφιο σαν
vaticinium ex eventu ("προφητεία" γραμμένη εκ των υστέρων),
μπορούμε μόνο να καταγράψουμε το γεγονός πως η πρόρρηση
αποδείχθηκε σχεδόν επακριβής... Από την πτώση της Νινευή (612)
μέχρι την πτώση της Βαβυλώνας (539) πέρασαν εβδομήντα-τρία
χρόνια, από την ενθρόνιση του Ναβουχοδονόσορα (605) μέχρι την
πτώση της Βαβυλώνας πέρασαν εξήντα-έξι χρόνια". - The Anchor
Bible: Jeremiah (Δι Άνκορ Μπάιμπλ: Ιερεμία) (New York:
Doybleday and Company, Inc., 1965), σελ. 208, 209.
Προηγούμενο / Περιεχόμενα / Επόμενο
Δημιουργία αρχείου: 22-5-2006.
Τελευταία ενημέρωση: 23-5-2006.