يكشنبه توما
يكشنبه توما
|
مقدمه
کلیسای ارتدوكس یکشنبه توما را یک هفته پس از جشن يكشنبه پاسكاى مقدس
برگزار می کند. این روز یادآور ظهور مسیح به شاگردانش در غروب یکشنبه پس از
عید فصح است. این همچنین یادآور ظهور خداوند به شاگردانش است، هشت روز بعد،
زمانی که توما حضور داشت و با دیدن دست ها و پهلوى مسیح، "خداوند من و خدای
من" را اعلام کرد.
این یکشنبه را آنتى پاسكا نیز می‌گویند (به معنی «به جای عید پاسكا»، نه
«در مخالفت با عید پاک») زیرا با این روز، اولین یکشنبه پس از عید پاسكا،
کلیسا هر یکشنبه سال را به بزرگداشت عید پاسكا، يعنى رستاخيزاختصاص مى دهد.
یادبود قديس توماى رسول توسط کلیسا در 6 اکتبر برگزار می شود.
داستان کتاب مقدسى
رویدادهایی که در روز یکشنبه توماس به یادگار مانده اند در انجیل
قديس یوحنا 20 :19-29 ثبت شده است. پس از مصلوب شدن و دفن مسیح، شاگردان از
ترس یهودیان در اتاقی با درهای بسته و قفل شده جمع شدند. در غروب یکشنبه پس
از عید فصح، عیسی مسیح وارد اتاق شد و در میان آنها ایستاد و با کلمات
"سلام بر شما باد" به آنها سلام کرد. (آیه 19) دستها، پاها و پهلوى خود را
به شاگردان نشان داد. (آيه 20)
توماس هنگام ظهور عیسی با شاگردان حاضر نبود و شهادت سایر شاگردان
در مورد رستاخیز مسیح را نپذیرفت. وی اظهار داشت: "تا در دو دستش جاى ميخها
را نبینم و انگشت خود را در جاى ميخها نگذارم و دست خود را بر پهلویش ننهم،
ایمان نخواهم آورد". (آیات 24-25)
هشت روز بعد، شاگردان با حضور توماس دوباره دور هم جمع شدند و
خداوند به همان شکل ظاهر شد. در ميان آنها ايستاد و گفت: "سلام بر شما
باد". سپس مستقیماً با توماس صحبت کرد و گفت: "انگشتت خود را به اینجا
بياور و دست های مرا ببین. دستت را دراز کن و در پهلوی من بگذار. شک نکن
بلكه ايمان دار." (آیات 26-27) توما پاسخ داد: "اى خداوند من و اى خدای
من!" عیسی در پاسخ گفت: «اى توما، آیا بعد از ديدنم ایمان آوردى؟ خوشابحال
کسانی که ندیده و ایمان آورند.» (آيه 29)
شمايل
یکشنبه توماس
شمايل یکشنبه توما، مسیح را نشان می دهد که در میان شاگردان ایستاده
است. او در اتاق بالا به یازده نفر ظاهر شده است و از توما دعوت می کند که
بیاید و دست و پهلویش را بررسی کند. توما دست دراز می کند تا پهلوی عیسی را
لمس کند. او همچنین به گونه ای به عیسی نگاه می کند که نشان دهنده ایمان او
و اعلان ثبت شده در کتاب مقدس مى باشد.
مراسم مسیحیان ارتدوكس براى جشن یکشنبه توما
یکشنبه توما با ليتورگى الهی قديس يوحناى زرين دهان جشن گرفته می شود. در
این یکشنبه و در سرتاسر دوره عید پاسكا تا روز آپادوسيس یا مرخص شدن از عید
پاسكا، یک روز قبل از عید صعود، مراسم با سر دادن تروپاریون پاسكا «مسیح از
مردگان برخاسته...» آغاز می‌شود.
قرائت کتاب مقدس برای این جشن به شرح زیر است: در اورتروس: متی 28 :16-20،
اولین قسمت از یازده متن انجیل رستاخیز که در طى دعاى صبح یکشنبه در يك
چرخه در طول سال خوانده می شود. در این روز چرخه همیشه با اولین قسمت انجیل
آغاز می شود. در مراسم ليتورگى الهی: اعمال رسولان 5: 12-20 و یوحنا 20:
19-31.
سرودهای جشن
آپولیتیکیون
در حالی که قبر مهر و موم شده بود، ای زندگی، ای مسیح خدا، تو از قبر
درخشیدی؛ و در حالی که درها بسته بودند، تو به سوی شاگردان خود آمدی، ای
رستاخیز همه، و به واسطه رحمت عظیم خود، از طريق آنها روح راستى را در ما
تجدید کردی.
کونتاکیون
توماس با دست راست جست و جوگر خود، جنبۀ حیات بخش تو را، ای مسیح خدا، کاوش
کرد؛ زیرا هنگامی که وارد شدی در حالی که درها بسته بود، با بقیه رسولان به
سوی تو ندا کرد: تو خداوند و خدای من هستى.
|
