Το ύφος και οι διατυπώσεις του σουλτάνου σε όλα τα διοριστήρια έγγραφα πατριαρχών, αποπνέουν τον αυταρχισμό της οθωμανικής εξουσίας. Οι διατυπώσεις, «ορίστηκε από μένα», «διέταξα», «να πατριαρχεύει όσο διάστημα παραδίδει φλουριά», είναι σαφείς: η θέση του πατριάρχη ανήκει στον σουλτάνο και την πουλάει. Μάλιστα, πουλάει ακόμα και την δυνατότητα να αφήσει την Εκκλησία να επιλέξει εκείνη τον πατριάρχη που θέλει:

 

Τεκμήριο 3 - Μια κερδοφόρα «επιχείρηση»: Οι Οθωμανοί επιβάλουν διά της βίας έναν πατριάρχη που δεν τον θέλει κανένας, διότι όταν οι χριστιανοί θελήσουν να τον βγάλουν από εκεί, θα πρέπει να πληρώσουν

(Μαθάς Ζαχαρίας, «Κατάλογος ιστορικός των πατριαρχών εν Κωνσταντινουπόλει», 2η εκδ., επαυξηθείσα, εν Αθήναις 1884, σελ. 138)

Είναι λοιπόν ξεκάθαρο, ότι οποιαδήποτε προσπάθεια να μετατοπιστεί το βάρος της παρακμής οπουδήποτε αλλού, έχει κίνητρα ιδεολογικά. Η θέση του πατριάρχη εξυπηρετεί τα πολιτικά, κυρίως όμως τα οικονομικά συμφέροντα του σουλτάνου:

 

Τεκμήριο 4 - Βασική αιτία για τις συνεχείς αλλαγές πατριαρχών, ήταν η επιθυμία των Οθωμανών να αυξήσουν τα έσοδα τους

(Στάθη Πηνελόπη, «Αλλαξοπατριαρχείες στον θρόνο της Κωνσταντινούπολης (17ος-18ος αι.)», περ. Μεσαιωνικά και Νέα Ελληνικά, τόμ. 7 (2004), Ακαδημία Αθηνών, σελ. 61)

 

Όσο περισσότεροι πατριάρχες άλλαζαν, τόσο καλύτερα για τα σουλτανικά ταμεία και τις οθωμανικές τσέπες:

Τεκμήριο 5 - Με κάθε αλλαγή Πατριάρχη τα έσοδα των Οθωμανών αυξάνονταν διαρκώς

(Παπαδόπουλος Χρυσόστομος, «Η εξωτερική κατάστασις της Εκκλησίας ΚωνΠόλεως από της Αλώσεως μέχρι του ΙΗ΄ αιώνος» (μέρος 1^ο ), περ. Θεολογία, τόμ. Κ΄ (1949), τεύχ. 1, σελ. 8.10)

Γ. Αποκατάσταση της αλήθειας αρ.2 - Τα δήθεν «προνόμια»

Μετά από τα παραπάνω, αντιλαμβανόμαστε ευκολότερα τις διαδικτυακές, ιστορικές διαστρεβλώσεις:

Οι υμνητές της οθωμανικής μαφίας μιλούν για «προνόμια». Ας δούμε όμως σε σχέση με τις αλλαξοπατριαρχείες τι είδους «θωράκιση» αποτέλεσαν τα δήθεν τουρκικά «προνόμια»:

Τεκμήριο 6 - Οι Οθωμανοί εφαρμόζουν το αγαπημένο τους τέχνασμα: κάποιος μουσουλμάνος συκοφαντεί τον πατριάρχη, ο σουλτάνος τον πετάει από τον θρόνο και κατόπιν ληστεύουν μαζί και το πατριαρχείο και τον πατριάρχη.

(Μαθάς Ζαχαρίας, «Κατάλογος ιστορικός των πατριαρχών εν Κωνσταντινουπόλει», 2η εκδ., επαυξηθείσα, εν Αθήναις 1884, σελ. 109-110)

 

Εδώ βλέπουμε τη ζούγκλα της Τουρκοκρατίας: ένας μουσουλμάνος (άλλος Αμιρούτζης αυτή την φορά, όχι χριστιανός αλλά «αποστάτης της πίστεως» όπως μας λέει η πηγή) πηγαίνει στον αρχηγό της οθωμανικής μαφίας, του λέει ότι «εδώ υπάρχει χρήμα» από κάποια κληρονομιά, συμφωνούν να διαδώσουν μια συκοφαντία, και χωρίς δίκη ή συνοδική απόφαση ο σουλτάνος πετάει έξω τον πατριάρχη για να τον ληστέψει!

Τόσο «θωρακισμένοι» ήταν οι Πατριάρχες από τα «πρωτοφανή προνόμια»…

Σε άλλο παράδειγμα «εφαρμογής» των «προνομίων», από τις δεκάδες που υπάρχουν, ο σουλτάνος πετάει στον δρόμο τον Πατριάρχη για να πάρει τα λεφτά που υποσχέθηκαν σε αυτόν και τους «υπουργούς» του οι ξένοι διπλωμάτες:

 

Τεκμήριο 7 - Ο σουλτάνος συνεργάζεται με υψηλόβαθμους αξιωματούχους του, παίρνουν όλοι λεφτά από έναν ευρωπαίο πρέσβη και ο πατριάρχης εξορίζεται

Μέρτζιος Κων/νος, «Πατριαρχικά ήτοι ανέκδοτοι  πληροφορίαι σχετικαί προς τους πατριάρχας Κων/πόλεως από του 1556-1702», Πραγματείαι Ακαδημίας Αθηνών, τ. 15, αριθ. 4, Αθήνα 1951, σελ. 77)

 

Παρατηρούμε στην παραπάνω μαρτυρία ότι ακόμα και ένας ξένος διπλωμάτης είχε κατανοήσει την ουσία των αλλαξοπατριαρχιών της Τουρκοκρατίας:

«Οι εδώ Υπουργοί [δηλ. Οθωμανοί αξιωματούχοι] ανεκάλυψαν και εκμεταλλεύονται συνεχώς το μεταλλείον τούτο της αλλαγής των πατριαρχών το οποίον τοις προσπορίζει μεγάλα χρηματικά ποσά».

Και βεβαίως, οι περιπτώσεις αυθαιρεσίας είναι αμέτρητες και συχνά εξωφρενικές:

 

Τεκμήριο 8 - Ο παραδόπιστος σουλτάνος φτάνει στο σημείο να κάνει πατριάρχη έναν… μεθυσμένο Σέρβο μοναχό, εξορίζοντας τον κανονικό πατριάρχη

(Πηγή α΄= «Έκθεσις Χρονική», στο Σάθας N. Κωνσταντίνος, «Μεσαιωνική Βιβλιοθήκη», τόμ. 7, εν Βενετία 1894, σελ. 584

Πηγή β΄= «Πατριαρχική Ιστορία Κων/πόλεως», Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Bonn 1849, σελ. 114)

 Όπως βλέπουμε, ο σουλτάνος για να βγάλει λεφτά, κάνει πατριάρχη κάποιον που όλοι οι Χριστιανοί θεωρούσαν απόπτυσμα και οι μοναδικοί του «φίλοι» ήταν Οθωμανοί αξιωματούχοι. Στην περίπτωση του Ραφαήλ μάλιστα, η παράνοια της οθωμανικής κατοχής αναδεικνύεται και από το γεγονός ότι ο παραδόπιστος σουλτάνος, εντελώς αυθαίρετα, μετέτρεψε τις χρηματικές υποσχέσεις του μεθυσμένου Σέρβου σε… μόνιμο φόρο του πατριαρχείου (500 φλουριά πεσκέσι)! Και βεβαίως, με όρους καθαρής τρομοκρατίας, οι συνοδικοί αρχιερείς συλλειτουργούσαν με τον μεθυσμένο Σέρβο διότι το αντίθετο ήταν μάταιο: όποιον διαφωνούσε τον περίμενε εξορία, φυλακή ή θάνατος, μέχρι να σταματήσουν όλες οι αντιρρήσεις.

Στην πραγματικότητα, ακόμα και όταν οι πηγές αναφέρουν πως η εκδίωξη πατριάρχη δεν έγινε μονομερώς από τον σουλτάνο, αλλά πραγματοποιήθηκε με συνοδική απόφαση, τίποτα δεν μας βεβαιώνει για τα πραγματικά αίτια μιας τέτοιας ενέργειας:

 

Τεκμήριο 9 - Η σουλτανική βία δεν ήταν απαραίτητο να εκδηλωθεί με μονομερή ενέργεια. Μπορούσε επίσης να σταλεί το «μήνυμα» στη σύνοδο ότι «ο σουλτάνος θέλει αλλαγή πατριάρχη», με την προειδοποίηση ότι όποιος διαφωνήσει θα υποστεί τις συνέπειες.

(Κύριλλος Κ., «Απολογία Ιστορική και Κριτική υπέρ του Ιερού Κλήρου της Ανατολικής Εκκλησίας», εν Πίζυ, 1815, σελ. 36-37)

 

Είναι λοιπόν ξεκάθαρο, πως ο όρος «προνόμια» που επικράτησε για το καθεστώς εκείνο, αποτελεί μια εντελώς παραπλανητική ορολογία, κάτι που μοιάζει με φάρσα και απλώς κατάντησε να εξυπηρετεί κάποιους φανατικούς.

[Σημείωση: Επίσης, θα είχε ενδιαφέρον να μελετήσει κανείς το σύστημα αυτό της εκδίωξης πατριάρχη διά της συκοφαντίας, καθώς το συναντάμε διαρκώς στην Τουρκοκρατία:

Οι Τούρκοι είχαν πολλά αρνητικά, αλλά ηλίθιοι δεν ήταν. Είχαν κάποιο δικαστικό σύστημα το οποίο όταν ήθελαν λειτουργούσε και εκδίκαζε αμφισβητούμενες καταστάσεις με εξέταση μαρτύρων και τα λοιπά. Άρα, δεν είναι δυνατόν να δεχτούμε ότι μπορούσαν ένας - δύο συκοφάντες, να κοροϊδεύουν τους πάντες κάθε φορά. Είναι προφανές ότι επρόκειτο για σύστημα που εφάρμοζε το διεφθαρμένο οθωμανικό καθεστώς. Ο σουλτάνος αισθανόταν καλυμμένος ακόμα και με μια γελοία πρόφαση, όπως π.χ. ότι ο πατριάρχης επισκεύασε χωρίς άδεια, τη στέγη ενός ναού. Άλλωστε, ποιος θα ζητούσε ποτέ τον λόγο από δολοφόνους; Γι’ αυτό, σε πλήθος περιπτώσεων, οι πηγές δεν αναφέρουν καν δίκες πατριαρχών, ενώ όλα περιγράφονται ως συνοπτικές διαδικασίες: ο συκοφάντης διέδιδε κάτι αρνητικό για τον πατριάρχη και αμέσως ο σουλτάνος τον πέταγε έξω, έδινε το πατριαρχείο αλλού και έπαιρνε τα λεφτά της νέας πατριαρχίας. Αυτό ακριβώς ήταν το μαφιόζικο καθεστώς που επικράτησε να ονομάζεται «προνόμια».]

 Δεν υπήρξαν ποτέ «προνόμια της Εκκλησίας» γενικά και αόριστα, ούτε καν «προνόμια του Πατριαρχείου». Υπήρξαν μόνο οθωμανικές αποφάσεις που συνδέονταν με τον συγκεκριμένο σουλτάνο που τις εξέδιδε και τις καταπατούσε όποτε ήθελε, και αφορούσαν έναν συγκεκριμένο πατριάρχη όσο αυτός παρέμενε πατριάρχης:

 

Τεκμήριο 10 - Ουδέποτε υπήρξαν «προνόμια της Εκκλησίας». Ήταν απλώς μια λίστα μονομερών αποφάσεων που αφορούσε τον εκάστοτε πατριάρχη και κανέναν άλλον

(Ζαχαριάδου Ελισάβετ, «Δέκα τουρκικά έγγραφα για την Μεγάλη Εκκλησία (1483-1567)», Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών-ΕΙΕ, Αθήνα 1996, σελ. 49-50)

Ουσιαστικά, το μόνο που υπήρξε, ήταν στρατηγικές που υπηρετούσαν τα οθωμανικά συμφέροντα και διαρκούσαν για όσο χρόνο εξυπηρετούσαν το σκοπό αυτό:

 

Τεκμήριο 11 - Η λίστα διαταγών που ονομάζονταν «προνόμια», ήταν μια σειρά μονομερών, ανακλητών αποφάσεων, που εκδόθηκαν με γνώμονα το οθωμανικό συμφέρον

Διαμαντής Απόστολος, «Έθνος και θεσμοί στα χρόνια της Τουρκοκρατίας», Eναλλακτικές Eκδόσεις, Αθήνα 2013, σελ. 99-100)

Και είδαμε άλλωστε ότι φιρμάνια και μπεράτια καταντούν αυτομάτως χωρίς νόημα όταν αλλάξει ο πατριάρχης, όταν έλθει νέος σουλτάνος[9], και όποτε το κρίνει η οθωμανική εξουσία.

 

 

Δ. Αποκατάσταση της αλήθειας αρ.3 - Οι Οθωμανοί παραδέχονται ότι έχουν την κύρια ευθύνη για τις αλλαξοπατριαρχείες

Μετά από τα παραπάνω, αντιλαμβανόμαστε το προφανές:

Ούτε οι απαγορεύσεις οικοδόμησης ή ανακαίνισης ναών, ούτε οι κατεδαφίσεις εκκλησιών και σχολείων, ούτε τα παιδομαζώματα, ούτε οι εξισλαμισμοί, ούτε οι βαριές φορολογίες, ούτε οι φυλακίσεις, τα βασανιστήρια και οι εκτελέσεις λαϊκών, μοναχών και κληρικών, ούτε οι κακοδικίες, ούτε οι αρπαγές περιουσιών, ούτε τα πογκρόμ από τους οθωμανικούς όχλους, περιγράφουν κάποιου είδους χριστιανικά ή εκκλησιαστικά «προνόμια»…

Αντιπροσωπευτικός δείκτης της αυθαιρεσίας που επικρατούσε στην Τουρκοκρατία, είναι το παρακάτω μεταφρασμένο αυτοκρατορικό διάταγμα που εκδίδει ο σουλτάνος στα 1759, δήθεν προς «όφελος» της Εκκλησίας:

 

Τεκμήριο 12 - Ο Σουλτάνος Μουσταφά Γ΄ εκδίδει φιρμάνι όπου ψεύδεται επισήμως, μιλώντας για «απαραβίαστα προνόμια» των πατριαρχών μετά την Άλωση! Επίσης, «κατηγορεί» τις παράνομες αλλαξοπατριαρχείες, ταυτόχρονα όμως τις νομιμοποιεί.

Το παραπάνω φιρμάνι είναι πραγματικά απίστευτο και δείχνει ξεκάθαρα όλο το πνεύμα αυταρχικότητας, ασυδοσίας και βαρβαρότητας που επικρατούσε στην Τουρκοκρατία.

Καταρχάς, βλέπουμε το παραλήρημα του σουλτάνου που ισχυρίζεται ότι από την Άλωση και μετά ο πατριάρχης είχε «προνόμια», σύμφωνα με τα οποία «δεν αλλάζετο» και «είχε πάντα το ανενόχλητον»! Και ήδη καταγράψαμε τόσες περιπτώσεις που οι σουλτάνοι προκάτοχοι του εκδίωξαν πλήθος πατριαρχών για λόγους πραγματικά γελοίους.

Ταυτόχρονα, το φιρμάνι αδυνατεί να αποκρύψει το σπουδαιότερο: ότι η οθωμανική μαφία συνεργαζόταν άριστα με εκείνους που δήθεν κατηγορεί ως «κακούς», «φθοροποιούς» και «αγροίκους» που έκαναν «βλαβερές» «μεθοδίες»  και «κακουργίες»!

Ανάμεσα σε αυτούς ήταν απαραιτήτως οι Οθωμανοί αξιωματούχοι αλλά και απεσταλμένοι του Πάπα, τοπικοί άρχοντες και βεβαίως, οι «πολιτισμένοι» εκπρόσωποι των ξένων δυνάμεων. Στο σημείο αυτό, ο σουλτάνος είναι πιο ειλικρινής ακόμα και από την φιλοσουλτανική ιστοσελίδα, καθώς αναφέρει με τρόπο αρνητικό τους ξένους («Φράγκους»), ενώ το blog «Ροΐδη Εμμονές» παρουσιάζει τους Ευρωπαίους ως τιμητές της όλης κατάστασης που «αγανακτούν» με τις αλλαγές πατριαρχών!

Όλοι αυτοί λοιπόν, σε συνεργασία με άτομα σαν τον άθλιο Σέρβο μοναχό, έκαναν διαρκώς άνω-κάτω την Εκκλησία.

Αλλά το ζήτημα είναι απλό: χωρίς την εντολή του σουλτάνου, τίποτα απ’ όλα αυτά δεν θα μπορούσε να συμβεί. Μια εξουσία έχει την πλήρη ευθύνη όταν αφήνει ανενόχλητους τους εγκληματίες, έχει ευθύνη όταν συνεργάζεται μαζί τους, έχει ευθύνη όταν τους τοποθετεί σε ηγετικές θέσεις, έχει ευθύνη όταν τους επιτρέπει ή τους παροτρύνει να εγκληματούν ανεξέλεγκτα διότι βγάζει λεφτά από τη δράση τους!

Δεν υπάρχει τίποτε χειρότερο σε μια πολιτεία από τη διαφθορά της διοίκησης της. Από καμιά κοινωνία δεν έλειψαν οι φιλοχρήματοι, οι φιλόδοξοι, οι εκδικητικοί, οι άνθρωποι που γράφουν τα πάντα στα παλιά τους τα παπούτσια. Ακόμα και ανάμεσα στους Δώδεκα μαθητές του Χριστού υπήρξε ένας τέτοιος. Δεν είναι λοιπόν δυνατόν να αποδεχόμαστε κωμικά επιχειρήματα -όπως σωστά σχολιάζει ο Ζαχαρίας Μαθάς- ότι η ύπαρξη του Ισκαριώτη ακυρώνει όλους τους Αποστόλους και τους μαθητές του Χριστού[10]!

Ο ίδιος ο Ιησούς, διατύπωσε ξεκάθαρα ότι τέτοια φαινόμενα, δυστυχώς θα υπάρχουν πάντα (Ματθ. 13,30) κι όμως οι κοινωνίες μπορούν μια χαρά και επιβιώνουν όταν η εξουσία κρατά ένα βασικό πλαίσιο νομιμότητας ώστε να μην επιτρέπει σε όλους αυτούς να διεισδύουν. Όταν όμως η εξουσία λειτουργεί με κανόνες μαφίας, τότε σαν μαγνήτης έλκει τον κακοήθη ή τον τυχοδιώκτη, και άρα ο έντιμος, εφόσον δεν μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα, για να μπορέσει να αντιδράσει στην παρακμή θα πρέπει αναγκαστικά να ελιχθεί με βάση τη διαμορφωμένη πραγματικότητα:
 

Τεκμήριο 13 - Ακόμα και ένας καθηρημένος κληρικός μπορεί να γίνει πατριάρχης αν δώσει λεφτά στον σουλτάνο. Η Εκκλησία αναγκάζεται να δώσει περισσότερα για να μην εκδιωχθεί ο κανονικός πατριάρχης (τον οποίο βεβαίως ο σουλτάνος τον διώχνει λίγο αργότερα…)

(Μαθάς Ζαχαρίας, «Κατάλογος ιστορικός των πατριαρχών εν Κωνσταντινουπόλει», 2η εκδ., επαυξηθείσα, εν Αθήναις 1884, σελ. 110-111)

Στο εικονογραφημένο απόσπασμα, βλέπουμε πως για να εκδιωχθεί ένας Πατριάρχης, αρκούσε μια γελοία πρόφαση, όπως ότι δήθεν έδωσε εντολή για επισκευή της στέγης ενός χριστιανικού ναού!

Από εκεί και πέρα, επειδή ακριβώς ο σουλτάνος πουλούσε προστασία έναντι χρημάτων, ένα και μόνο άτομο, ο καθηρημένος κληρικός, μπορούσε να παραβιάσει κάθε κανόνα χωρίς κανένας να μπορεί να τον σταματήσει. Η μόνη δυνατή αντίδραση της Εκκλησίας ήταν να πληρώσει στον σουλτάνο όσα είχε συμφωνήσει, ώστε να μην εκδιώξει τον κανονικό πατριάρχη… Διότι, πολλές φορές οι Οθωμανοί για να πάρουν τα δώρα τους, ανέβαζαν στον θρόνο κάποιον που δεν είχε καθόλου υποστηρικτές ή είχε ελάχιστους, έχοντας γνώση ότι γρήγορα θα βρεθούν χριστιανοί που θα μαζέψουν χρήματα και θα πλειοδοτήσουν για να τον διώξουν από εκεί και να βάλουν κάποιον της προκοπής.

Από εκεί και πέρα, στο φιρμάνι του 1759 βλέπουμε ότι ο σουλτάνος είχε καταργήσει κάθε νομιμότητα. Η διεστραμμένη εξουσία του περιγράφεται με σαφήνεια και ενώ το φιρμάνι αυτό εκδόθηκε -υποτίθεται- για να σταματήσει τις αλλαξοπατριαρχείες, ουσιαστικά τις νομιμοποιεί με την απίστευτη φράση:

 «Και ανίσως πάλιν τέτοιον τι συμβαίνει»!

Αν λοιπόν μεμονωμένο άτομο ή μικρή ομάδα θελήσει να πάρει το πατριαρχείο, ο σουλτάνος θα τους το δώσει! Απλώς, τα θεσμοθετημένα έξοδα της πατριαρχίας θα δοθούν όλα από λεφτά των ίδιων των «κακών» και καθόλου από το κοινό ταμείο. Ο σουλτάνος λοιπόν εκθέτει τους υμνητές του στο blog «Ροΐδη Εμμονές»: Ομολογεί ότι χωρίς την δική του προστασία, καμία αλλαγή πατριάρχη δεν θα μπορούσε να γίνει. Επίσης, ακόμα και στα 1759, αφήνει όλες τις δυνατότητες για παράνομες αλλαξοπατριαρχείες ανοιχτές, προμηνύοντας νέες συνεργασίες με «αγροίκους» και «φθοροποιούς»…

 [ Σημείωση: Πάντως, ακόμα και οι θλιβερές περιπτώσεις μοναχών ή επισκόπων που θέλησαν να γίνουν πατριάρχες χωρίς θέλημα Λαού και Κλήρου, ήταν σαφώς ελάχιστες και μιλάμε για εξαιρέσεις στον κανόνα ανάμεσα στους χιλιάδες κληρικούς της επικράτειας:

 

Τεκμήριο 14 - Ο αριθμός πατριαρχών που αποτέλεσαν πραγματικά θλιβερές περιπτώσεις, είναι πολύ μικρός. Αυτό αποδεικνύει ότι οι υβριστικές επιθέσεις προς την Εκκλησία -γενικά και αόριστα- είναι αποτέλεσμα φανατισμού και μισαλλοδοξίας

(Στάθη Πηνελόπη, «Αλλαξοπατριαρχείες…», ό.π., σελ. 59)

Ειδικά όσοι κάνουν επιθέσεις υπό την ταμπέλα του άθεου θα έπρεπε να προσέχουν περισσότερο, καθώς στα αθεϊστικά καθεστώτα του Λένιν, του Στάλιν, του Μάο κ.λπ., οι αιμοβόρες καμαρίλες αποτελούσαν την πλειοψηφία της διοίκησης, καθώς για τους άθεους ήταν δικαιολογημένα στα ιδεολογικά τους εγχειρίδια κάθε είδους αυταρχισμός και βία από οργανωμένα σώματα τραμπούκων και δολοφόνων… ]

 

 

Ε. Αποκατάσταση της αλήθειας αρ.4 - Η πρώτη αλλαξοπατριαρχία: Η εκδίωξη του Ιωάσαφ με πρωτοβουλία των Οθωμανών.

Είναι αλήθεια ότι οι προπαγανδιστές, επένδυσαν πολλά στο ανούσιο εύρημα, «ποιος έκανε την αρχή». Και λέμε ανούσιο, διότι κανείς λογικός άνθρωπος δεν θα αθώωνε μία δημόσια υπηρεσία που «λαδώνεται» συστηματικά ή μια κρατική επιτροπή που παίρνει μίζες, με τον γελοίο ισχυρισμό ότι φταίει κάποιος πολίτης που τους «λάδωσε» πρώτος πριν από… 50 χρόνια! Αυτό το παράδειγμα αρκεί για να κατανοήσουμε το χαμηλό επίπεδο της επιχειρηματολογίας.

Παρά ταύτα όμως, θα τους στερήσουμε ακόμα και αυτό το ανόητο επιχείρημα, δείχνοντας ότι οι Οθωμανοί με δική τους ευθύνη και πρωτοβουλία έκαναν την πρώτη αλλαξοπατριαρχία.

Όπως είδαμε, κανείς πατριάρχης δεν μπορούσε να εκλεγεί, να εκδιωχθεί ή να παραιτηθεί, χωρίς να το διατάξει ο σουλτάνος και μόνο. Το blog «Ροΐδη Εμμονές» όμως, με μια ιστορική πλαστογραφία, μεταθέτει την δυνατότητα εκδίωξης σε έναν χριστιανό πρόκριτο, τον Αμιρούτζη, κάτι που έρχεται σε σύγκρουση με τα γεγονότα:

Σύμφωνα με τις ιστορικές διηγήσεις, ο Γεώργιος Αμιρούτζης, ενώ η πρώτη του γυναίκα ζούσε ακόμη, όταν είδε τη χήρα του Ατσαγιόλι, του τελευταίου άρχοντα των Αθηνών (η οποία κατέληξε σε χαρέμι), την ερωτεύτηκε παράφορα «καθώς ίδεν την ευμορφίαν εκείνης» και θέλησε να την παντρευτεί.

Όποιος όμως διαβάσει τις σχετικές πηγές, θα διαπιστώσει πως αυτό που κυριαρχεί στις διηγήσεις είναι η σφοδρή επιθυμία του Αμιρούτζη να λάβει εκκλησιαστική «άδειαν» και πατριαρχικό «θέλημα» και «συγχώρηση» για τον γάμο αυτό. Ο Αμιρούτζης δηλαδή, όχι μόνο δεν ήθελε να φύγει ο πατριάρχης Ιωάσαφ, αλλά το ακριβώς αντίθετο· τον χρειαζόταν για να υπάρχει πατριαρχική επικύρωση του δεύτερου γάμου του, ώστε, αν και παράνομος, να φαίνεται στα μάτια του κόσμου νομότυπος:

 

Τεκμήριο 15 - Ο σουλτάνος εκδιώκει τον Ιωάσαφ, χαλώντας τα σχέδια του Αμιρούτζη για απόκτηση εκκλησιαστικής άδειας

 Πηγή β΄= «Πολιτική Ιστορία ΚωνΠόλεως», Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Bonn 1849, σελ. 38-39)

Όπως βλέπουμε, ο Αμιρούτζης επιδίωξε με κάθε τρόπο την εκκλησιαστική άδεια: παρακαλούσε τον πατριάρχη, του έστελνε δώρα και μεσολαβητές, έφτασε και στο σημείο να φτιάξει πλαστά γράμματα όπου ως δήθεν αποστολέα έβαζε τον πασά (που σύμφωνα με τις πηγές, ήταν είτε φίλος, είτε συγγενής του), για να πιέσει τον Ιωάσαφ.

Στην πραγματικότητα δηλαδή, η απόφαση του βάρβαρου σουλτάνου όχι μόνο δεν εξυπηρετούσε τον Αμιρούτζη, αλλά αντιθέτως, του χάλασε τα σχέδια και τον ανάγκασε να προχωρήσει στη μοιχεία εντελώς εκτεθειμένος: όχι με πατριαρχική άδεια, αλλά με «θέλημα από τον πασιάν»[11]…

Για να μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι όλα έγιναν για το χατίρι του Αμιρούτζη, τότε θα έπρεπε, μετά την εκδίωξη του Ιωάσαφ, να έβαζε ο σουλτάνος στη θέση του κάποιον άλλον πατριάρχη που θα δεχόταν να υποχωρήσει στις απειλές και να δώσει άδεια για τον παράνομο γάμο. Δεν έγινε όμως τίποτα τέτοιο.

Η ερώτηση λοιπόν είναι απλή: πήρε ο Αμιρούτζης την εκκλησιαστική άδεια που ποθούσε; Η απάντηση είναι όχι. Στις πηγές καταγράφεται ως «αποτυχών» να λάβει την «άδικον άδειαν».

Μήπως αναφέρεται κάποιο αίτημα εκδίωξης του Ιωάσαφ από τον Αμιρούτζη; Και πάλι η απάντηση είναι όχι. Μάλιστα, ενδεικτικό είναι ότι ο Αμιρούτζης όχι μόνο δεν κακολόγησε τον Ιωάσαφ, αλλά τον δικαιολογούσε κιόλας, λέγοντας στους Οθωμανούς ότι δεν έφταιγε αυτός, αλλά ο εκκλησιάρχης ήταν εκείνος που έβαλε λόγια στον Ιωάσαφ να μην του δώσει άδεια γάμου[12]!

Οπότε, ας ξεχάσουν τις δικαιολογίες· στην πραγματικότητα, ήταν απλώς μια υπόθεση γοήτρου για την οθωμανική εξουσία. Όπως γράφει και ο Μελέτιος, η αιτία της εξορίας ήταν ότι ο Ιωάσαφ έδειξε ανυπακοή. Γι’ αυτό άλλωστε δεν εκδιώχθηκε απλά, αλλά εξευτελίστηκε παραδειγματικά από τον σουλτάνο:

 

Τεκμήριο 16 - Ο σουλτάνος διώχνει τον Ιωάσαφ για παραδειγματισμό, καθώς φάνηκε «απειθείς εις την προσταγήν του»

Η εκδίωξη του Ιωάσαφ ήταν μια επίδειξη ισχύος και μήνυμα προς τους χριστιανούς ότι δεν πρέπει να έχουν ψευδαισθήσεις για την τύχη τους. Ακόμα και ο αρχηγός του Γένους τους, ο πατριάρχης, ήταν ένας υπόδουλος όπως όλοι.

Αυτή λοιπόν ήταν η πρώτη βίαιη και αυθαίρετη αλλαξοπατριαρχία που έκαναν οι Οθωμανοί μόλις 13 χρόνια μετά την Άλωση και αυτά ήταν τα δήθεν πατριαρχικά «προνόμια»…

 

ΣΤ. Αποκατάσταση της αλήθειας αρ.5 - Χρειάζονταν οι Οθωμανοί κάποιον να τους «διαφθείρει» για να πουλήσουν τον πατριαρχικό θρόνο;

Από την αρχή του άρθρου μας επισημάναμε την προσπάθεια της φιλοσουλτανικής ιστοσελίδας να παρουσιάσει τους βάρβαρους δυνάστες ως «αθώες περιστερές» που για να εισπράξουν λεφτά, θα έπρεπε πρώτα κάποιος να τους διαφθείρει!

Ας δούμε όμως ποια είναι η πραγματικότητα:

 

Τεκμήριο 17 - Οι Τούρκοι πουλούσαν όλα τα κρατικά αξιώματα, ακόμα και των ομοπίστων τους

(Λήμμα: «Berat» [=Μπεράτι] στο «The Encyclopaedia of Islam» (New Edition), τόμ. 1, Leiden, Brill 1986, σελ. 1170-1171)

Όπως βλέπουμε, στην οθωμανική αυτοκρατορία τα πάντα κόστιζαν λεφτά. Η αξιόλογη «Εγκυκλοπαίδεια του Ισλάμ» αναφέρει πως από τον πασά μέχρι τον τελευταίο υπάλληλο σε κάποιο τζαμί, όλοι αγόραζαν τη θέση που κατείχαν είτε παραχωρώντας δικαιώματα εκμετάλλευσης περιουσιακών τους στοιχείων, είτε δίνοντας χρήμα σε μετρητά. Και ειδικά για υψηλές θέσεις γοήτρου και ισχύος, εύκολα μπορούμε να φανταστούμε τί παρασκηνιακό παιχνίδι χρηματισμών παιζόταν ώσπου να καταλήξει το μπεράτι στα χέρια κάποιου συγκεκριμένου Τούρκου. Οι Τούρκοι λοιπόν ήταν ήδη εξοικειωμένοι με την ιδέα της αμοιβής για οποιαδήποτε κρατική θέση.

Αν οι Τούρκοι έδωσαν μια αρχική διορία στους πρώτους πατριάρχες να μην πληρώνουν φόρο για το μπεράτι τους, την πατριαρχία δηλαδή, αυτό δεν έγινε από «καλοσύνη» ούτε απορρέει από κάποιον «σεβασμό» προς τους Χριστιανούς, τους οποίους άλλωστε, θεωρούσαν «πολίτες δεύτερης κατηγορίας»[13]. Κάθε τι που έκαναν οι Τούρκοι ήταν αποτέλεσμα σχεδιασμού που ωφελούσε τα δικά τους συμφέροντα, άρα, και το ξεκίνημα της υποχρεωτικής πώλησης της πατριαρχίας ήταν απλά θέμα χρόνου:
 

Τεκμήριο 18 - Η σταδιακή κατάργηση των χριστιανικών φοροαπαλλαγών, οφείλεται στις αυξημένες στρατιωτικές δαπάνες των Οθωμανών

Άρα, μάταια πασχίζουν. Η προσπάθεια τους να αποδείξουν ότι κάποιοι «διέφθειραν» τους Τούρκους, είναι τραγικά αδιέξοδη: η θεσμοθέτηση φόρου στο πατριαρχείο ήταν θέμα χρόνου και αυτό φάνηκε από τον τρόπο επιβολής του, τον οποίο θα δούμε αμέσως παρακάτω.

 

Ζ. Αποκατάσταση της αλήθειας αρ.6 - Ποιος θεσμοθέτησε την πώληση της πατριαρχίας;

Ήδη αναφερθήκαμε στο άνευ ουσίας επιχείρημα, «ποιος έκανε την αρχή» και διαψεύσαμε το πρώτο σκέλος του, δείχνοντας ότι η πρώτη αλλαξοπατριαρχία έγινε με ευθύνη του σουλτάνου, ο οποίος εξευτέλισε και έδιωξε τον Ιωάσαφ σε μια επίδειξη δύναμης και αυταρχισμού.

Τώρα, θα δείξουμε ότι και η θεσμοθετημένη πώληση του πατριαρχικού θρόνου οφείλεται και πάλι στους Οθωμανούς και έγινε όχι στα 1466, αλλά στα 1474:
 

Τεκμήριο 19 - Επίσημο έγγραφο του 1474 μας βεβαιώνει για την βίαιη θεσμοθέτηση πώλησης του Οικουμενικού θρόνου, με ευθύνη των Τούρκων

( Β. Στεφανίδης, «Ο Πατριάρχης Κωνπόλεως Ραφαήλ ο Α΄ και το πατριαρχικόν χαράτσιον», περ. «Νέος Ποιμήν» 6 (1919), σελ. 333-334)

Βλέπουμε λοιπόν πως η πώληση του θρόνου έγινε θεσμός στα 1474 και όχι στα 1466 όπως θα ήθελαν οι προπαγανδιστές για να συνδέσουν το γεγονός με τους «κακούς» Έλληνες. Όπως είδαμε στο Τεκμήριο 18 από την Ελισάβετ Ζαχαριάδου, η χρονολογία επιβολής του φόρου συμπίπτει με την αύξηση των οθωμανικών στρατιωτικών δαπανών και την σταδιακή κατάργηση των χριστιανικών φοροαπαλλαγών. Έτσι, η συζήτηση φεύγει από το γελοίο επιχείρημα ότι τάχα οι Έλληνες «διέφθειραν» τους Τούρκους, και το γεγονός παρουσιάζει πλέον λογική συσχέτιση αιτίας-αποτελέσματος· η επιβολή έγινε συνειδητά από την οθωμανική εξουσία, στα πλαίσια συγκεκριμένης οικονομικής πολιτικής, και οι έντονες αντιρρήσεις της Εκκλησίας κάμφθηκαν με τη βία:
 

Τεκμήριο 20 - Πώς επιβλήθηκε μόνιμος φόρος πώλησης του Οικουμενικού θρόνου στα 1474

(Σταματιάδης Επαμεινώνδας, «Εκκλησιαστικά σύλλεκτα», εν Σάμω 1891, σελ. 15)

Η δράση της σουλτανικής μαφίας σε όλο της το μεγαλείο... Όπως αναφέρει το έγγραφο, οι Οθωμανοί με τις γνωστές μηχανορραφίες τους, ισχυρίζονται ότι κάποιοι -που δεν ξέρουμε ποιοι ήταν- πήγαν στον σουλτάνο και του υποσχέθηκαν 2.000 φλουριά ετησίως για να πάρουν τον πατριαρχικό θρόνο.

Προσέξτε τώρα:

Το πατριαρχείο αντιδρά επίσημα στις απαιτήσεις των Τούρκων, καταρρίπτει τις προφάσεις τους, και επισημαίνει τον παραλογισμό, ότι δεν μπορεί να πληρώνει η Εκκλησία τις μαφιόζικες συνεννοήσεις των Οθωμανών.

Ταυτόχρονα, βλέπουμε στο έγγραφο να σημειώνεται πως «η δε Πόρτα [δηλ. ο σουλτάνος], ου μόνον ουκ ηθέλησε δούναι το Πατριαρχείον εκείνοις, αλλ’ ότι και μεθ’ ύβρεως απεδίωξεν, καταγνούσα την εκείνων φαυλότητα και ακαταστασίαν».

 

Δηλαδή, ακόμα κι αν δεχτούμε ότι οι απατεώνες αυτοί δεν ήταν βαλτοί από τους κατακτητές, ως πρόφαση για ν’ ανοίξει το ζήτημα της φορολόγησης του πατριαρχείου, βλέπουμε πως οι πάντες γνώριζαν ότι ήταν αγύρτες, και ακόμα και οι Οθωμανοί τους έδιωξαν με τις κλωτσιές.

Και όμως, ο άθλιος σουλτάνος, με εκβιαστικό κλείσιμο όλων των χριστιανικών ναών και την απειλή ότι θα θανατώσει όποιον αρνηθεί, απαίτησε από την Εκκλησία να δίνει εκείνη μόνιμο φόρο, 2.000 φλουριά ετησίως για κάθε πατριάρχη που θα ανεβαίνει στον θρόνο!

Μιλάμε για την απόλυτη παράνοια...

Και μάλιστα, επειδή ο πατριάρχης θέλησε να παραιτηθεί για να μην συμφωνήσει με κάτι τέτοιο, ο σουλτάνος έστειλε μήνυμα να μείνει «απαραιτήτως» στη θέση του, αλλιώς θα τους εκτελέσει όλους!

Έτσι λοιπόν, με ευθύνη και απαίτηση των κατακτητών[14], επιβλήθηκε ο δυσβάσταχτος, ετήσιος φόρος πώλησης του πατριαρχικού θρόνου, που μετέτρεψε από τότε και στο εξής το πατριαρχείο σε επικερδές οθωμανικό «παιχνίδι» πασάδων και βεζίρηδων, δανειστών, αξιωματούχων των ξένων δυνάμεων και τοπικών αρχόντων.
 

Τεκμήριο 21 - Η θεσμοθέτηση πώλησης του Οικουμενικού θρόνου «διά της αυθαιρέτου επεμβάσεως του Σουλτάνου».

(Παπαδόπουλος Χρυσόστομος, «Η εξωτερική κατάστασις της Εκκλησίας ΚωνΠόλεως από της Αλώσεως μέχρι του ΙΗ΄ αιώνος» (1ο), 'Θεολογία', τόμ. Κ΄ (1949), τεύχ. 1, σελ. 9-10)

 

Ακόμα μία απάτη σχετικά με το «ποιος έκανε την αρχή» αποκαλύφθηκε, ενώ γκρεμίζεται οριστικά η απίστευτη ιστορική πλαστογραφία, ότι ο φόρος δεν επιβλήθηκε με πρωτοβουλία του σουλτάνου…

 

 

Η. Αποκατάσταση της αλήθειας αρ.7 - Ο ρόλος των «πολιτισμένων» Ευρωπαίων και των «ηθικών» βεζίρηδων

Προχωρώντας προς την ολοκλήρωση του άρθρου μας, δεν μπορούμε να μην αναφερθούμε και στην κοινή ασθένεια όσων νοθεύουν την ελληνική ιστορία, με σκοπό να μειώσουν και απαξιώσουν τον τόπο στον οποίο ζουν: πρόκειται για την ασθένεια του ευρωπαρία ή ευρωπαρακατιανού, όπου το υποκείμενο αισθάνεται βαθιά πίκρα που είναι Έλληνας και όχι γέννημα-θρέμμα της Σανζ Ελιζέ. Κλασικό δείγμα συμπεριφοράς ευρωπαρία συναντάμε π.χ. στην υπόθεση της Τριπολιτσάς. Στην περίπτωση αυτή, το υποκείμενο, για να χωρέσει στην κλεψίβαρη ζυγαριά του, από τη μια, 500 χρόνια σφαγής του ελληνισμού, και από την άλλη, την Άλωση της Τριπολιτσάς, επικαλείται μαρτυρίες Ευρωπαίων αποικιοκρατών δολοφόνων, οι οποίοι ξεχνώντας βασανιστήρια, εκτελέσεις και λεηλασίες στις αποικίες που καταδυνάστευσαν, παριστάνουν τους τιμητές των εξαθλιωμένων από την οθωμανική κατοχή, Ελλήνων επαναστατών.

Η πάθηση του ευρωπαρία είναι εμφανής στο blog «Ροΐδη Εμμονές» και στους διαδικτυακούς τους φίλους. Μάλιστα, ίσως είναι και… «κληρονομική», καθώς την κόλλησαν από υπερβολικό θαυμασμό στον δωσίλογο λογοτέχνη Ανδρέα Λασκαράτο, τον άνθρωπο που διακρίθηκε για τις γλοιώδεις κολακείες του προς τους Ευρωπαίους δυνάστες της Επτανήσου.

Και ιδού οι σχετικές αποδείξεις από τα όσα γράφουν για τις αλλαξοπατριαρχείες:

Όπως βλέπουμε, το φιλοσουλτανικό blog, μας παρουσιάζει τους Ευρωπαίους ως «πρότυπα ηθικής», που «θλίβονται» και «αγανακτούν» με τις αλλαξοπατριαρχείες, καθώς δεν μπορούν να «διανοηθούν» ότι συμβαίνουν τέτοια πράγματα…

Διαβάστε τώρα τα παρακάτω τεκμήρια, και θα καταλάβετε:

Τεκμήριο 22 - Γάλλος πρέσβης, δεν «μειδιά» ειρωνικά για τις αλλαξοπατριαρχείες, αλλά αντιθέτως, συζητά το ενδεχόμενο δολοφονίας του πατριάρχη Κύριλλου Λούκαρη

Τεκμήριο 23 - Οι Γάλλοι και ο Πάπας σχεδιάζουν αλλαξοπατριαρχείες, φυσικά με εντολή του σουλτάνου

(Μέρτζιος, «Πατριαρχικά…», ό.π., σελ. 34)

Τεκμήριο 24 - Ο πατριάρχης, είναι τόσο «θωρακισμένος» με τα οθωμανικά «προνόμια», που τον δολοφονεί με απαγχονισμό ο σουλτάνος για πολιτική εξυπηρέτηση των Ιησουιτών

(Στάθη Πηνελόπη, «Αλλαξοπατριαρχείες …», ό.π., σελ. 49)

Τεκμήριο 25 - Οι «πολιτισμένοι» Γάλλοι και οι Τούρκοι τραμπούκοι, καταστρέφουν το τυπογραφείο που με τεράστιο κόπο και έξοδα εγκατέστησε το Πατριαρχείο

 Μέρτζιος, «Πατριαρχικά…», ό.π., σελ. 40-41)

Τεκμήριο 26 - Οι «πολιτισμένοι» ξένοι διπλωμάτες οργανώνουν πολιτικά παιχνίδια με τους Τούρκους εις βάρος του Πατριαρχείου

(Στάθη Πηνελόπη, «Αλλαξοπατριαρχείες …», ό.π., σελ. 48)

Τεκμήριο 27 - Οι υποκριτές Οθωμανοί, κατηγορούν για κακοήθεια τους ξένους διπλωμάτες, με τους οποίους πάντως,  συνεργάζονται αρμονικά

 (Μέρτζιος, «Πατριαρχικά…», ό.π., σελ. 41)

Όπως είδαμε, οι «πολιτισμένοι» Ευρωπαίοι είχαν μεγάλο μερίδιο στα παρατράγουδα της Τουρκοκρατίας γενικότερα, αλλά και στις αλλαξοπατριαρχείες ειδικότερα. Το blog «Ροΐδη Εμμονές»  δεν είναι παρά μια ιστοσελίδα-δείγμα μιας ελληνικής ιδεολογικής παρακμής.

Μάλιστα, το επόμενο απόσπασμα από κείμενο τους, θα πείσει και τον πλέον δύσπιστο για την κατάντια της  ιδεολογικής στράτευσης που εκδηλώνεται ως οθωμανολατρεία:

Σε τι ψυχολογική κατάσταση μπορεί να βρίσκεται κάποιος που ως κριτήριο της ελληνικής ηθικής επί Τουρκοκρατίας, βάζει έναν… βεζίρη;! Είναι αδύνατο ακόμα και να πλησιάσει κάποιος στην προβληματική σκέψη των ανθρώπων αυτών. Προσέξτε και τις ασυναρτησίες που γράφουν, ότι οι κατακτητές είχαν «βαρεθεί το επικερδές παιχνίδι», όταν μόνο σε αυτό το άρθρο, είδαμε τους Οθωμανούς να επιβάλλουν αλλαξοπατριαρχείες επί 300 χρόνια, από τα 1466 μέχρι και τα 1759! Ας δούμε λοιπόν άλλο ένα τεκμήριο για το πόσο είχαν «βαρεθεί» το χρήμα που αντλούσαν οι «ηθικοί» βεζίρηδες:
 

Τεκμήριο 28 - Ο Μέγας Βεζίρης, το πρότυπο «ηθικής» του blog «Ροΐδη Εμμονές» βάζει στα κάτεργα πατριάρχη για χρέος που δεν… έχει!

(Μέρτζιος, «Πατριαρχικά…», ό.π., σελ. 78)

Θ. Επίλογος

Νομίζουμε ότι πλέον, και στον πιο κακοπροαίρετο, δεν έχει μείνει η παραμικρή αμφιβολία ότι τα κατεβατά των κειμένων που αναρτούν κάποιοι στις ιστοσελίδες τους, αποτελούν απλώς ιδεολογικό παραλήρημα.

Διατηρούν κάποια ονόματα και χρονολογίες που πιθανόν έχουν σχέση με την πραγματικότητα, αλλά παραμορφώνουν τα πραγματικά γεγονότα, τα διανθίζουν με βρισιές, θάβουν τους ηθικούς αυτουργούς ή τους δράστες ανάλογα με τι τους βολεύει, παραποιούν την σχέση αιτίου-αποτελέσματος, και μετά τα αναρτούν ως «ιστορικά γεγονότα»… Είναι τυχαίο άλλωστε ότι ποτέ μα ποτέ δεν βάζουν λεπτομερείς παραπομπές προς επιστημονικά έργα για τα κατεβατά που γράφουν; Αν δεν έχεις να κρύψεις κάτι, και αν αυτά που γράφεις δεν είναι ανοησίες, γιατί να μην βάλεις παραπομπές φανερώνοντας που τα βρήκες;

Διαβάζοντας λοιπόν όλ’ αυτά, καταλαβαίνουμε ότι το Ε.ΚΕ.ΒΙ. θα έπρεπε να δει σοβαρά την περίπτωση του blog «Ροΐδη Εμμονές», και να διοργανώσει μια επιτυχημένη βραδιά αφήγησης με… ιστορικά παραμύθια για τους μικρούς και μεγάλους μας φίλους…

Πάντως, οι αλλαξοπατριαρχείες ήταν οπωσδήποτε ένα ζήτημα για το οποίο οφείλαμε να γνωρίζουμε τα πραγματικά αίτια. Το άρθρο αυτό προσδιορίζει το ιστορικό πλαίσιο και δίνει απαντήσεις όχι μόνο στον παραλογισμό του διαδικτύου, αλλά και σε εκείνα που με έντεχνο και επιστημονικοφανή τρόπο διοχετεύουν στις εκδόσεις τους οι εκπρόσωποι της αποδομητικής ιστοριογραφικής σχολής.

Σημειώσεις

---

[1] Στάθη Πηνελόπη, «Αλλαξοπατριαρχείες στον θρόνο της Κωνσταντινούπολης (17ος-18ος αι.)», περ. «Μεσαιωνικά και Νέα Ελληνικά», τόμ. 7 (2004), Ακαδημία Αθηνών, σελ. 40-41. // Βαλαής Διονύσιος, «Η πατριαρχία του Θεοδοσίου Β΄ (1769-1773)», Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2009, σελ. 113. // Ζαχαριάδου Ελισάβετ, «Δέκα τουρκικά έγγραφα για την Μεγάλη Εκκλησία (1483-1567)», Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών-ΕΙΕ, Αθήνα 1996, σελ. 147. // Διαμαντής Απόστολος, «Έθνος και θεσμοί στα χρόνια της Τουρκοκρατίας», Eναλλακτικές Eκδόσεις, Αθήνα 2013, σελ. 100.

[2] Μελέτιος Αθηνών, «Εκκλησιαστική Ιστορία», τόμ. 3, εν Βιέννη 1784, σελ. 331.

[3] Βλ. Σταματιάδης Επαμεινώνδας, «Εκκλησιαστικά σύλλεκτα», εν Σάμω 1891, σελ. 14-16.

[4] Ζαχαριάδου, «Δέκα τουρκικά έγγραφα …», ό.π., σελ. 82-83.

[5] Βλ. λήμμα: «Berat» [=Μπεράτι] στην «The Encyclopaedia of Islam» (New Edition), τόμ. 1, Leiden, Brill 1986, σελ. 1170-1171.

[6] Ζαχαριάδου Ελισάβετ, «Δέκα τουρκικά έγγραφα …», ό.π., σελ. 49-50.

[7] Βλ. «Πατριαρχική Ιστορία Κων/πόλεως», Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Bonn 1849, σελ. 104.

[8] Βλ. για τα σχετικά ζητήματα: Βασ. Στεφανίδης, «Η προ του Σουλτάνου επίσημος παρουσίασις του Οικουμ. Πατριάρχου», περ. «Νέος Ποιμήν» 9 (1919), σελ. 542-553.

[9] «Προκειμένου να αναλάβει καθήκοντα ένας ιεράρχης, είτε ήταν Πατριάρχης, είτε μητροπολίτης, είτε επίσκοπος, έπρεπε προηγουμένως να επιτύχει την έκδοση του δικού του προσωπικού μπερατιού. Επιπλέον […] όταν ανέβαινε στον θρόνο νέος Σουλτάνος, έπρεπε αμέσως το μπεράτι αυτό να ανανεωθεί» (Ζαχαριάδου Ελισάβετ, «Δέκα τουρκικά έγγραφα …», ό.π., σελ. 91).

[10] Μαθάς Ζαχαρίας, «Κατάλογος ιστορικός των πατριαρχών εν Κωνσταντινουπόλει», 2η εκδ., επαυξηθείσα, εν Αθήναις 1884, σελ. 315.

[11] «Πατριαρχική Ιστορία Κων/πόλεως», Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, Bonn 1849, σελ. 99.

[12] «Πατριαρχική Ιστορία Κων/πόλεως», στο ίδιο.

[13] Runciman Steven, «Η Μεγάλη Εκκλησία εν αιχμαλωσία», Γκοβόστης, Αθήνα 2010, σελ. 12.

[14] Το πρόβλημα όμως δεν είναι αυτά που γράφουν οι διάφορες απίθανες ιστοσελίδες. Το ανατριχιαστικό της υπόθεσης είναι να βλέπουμε αυτή την αχαρακτήριστη ιστορική σχολή της αποδόμησης, που μετατρέπει τη σφαγή της Σμύρνης σε «συνωστισμό» και την Τουρκοκρατία σε «εποχή ανάπτυξης για τον Ελληνισμό», να ισχυρίζεται σε διάφορες δημοσιεύσεις ότι ο φόρος πώλησης της πατριαρχίας δεν επιβλήθηκε με πρωτοβουλία του σουλτάνου! Και είναι περιττό να προσθέσουμε ότι το πασίγνωστο έγγραφο του 1474, είτε το εξαφανίζουν, είτε το αφήνουν και περνά φευγαλέα, μην τους κατηγορήσουν κιόλας ότι το απέκρυψαν. Αξίζει ν’ αναφερθεί μια πραγματική ιστορία, απόλυτα σχετική με το ζήτημα: κάποιος φίλος, ήταν συνεπής ενοικιαστής, όμως ο ιδιοκτήτης ήταν παραδόπιστος και ανικανοποίητος με το ενοίκιο των 400€. Κάποια στιγμή, χτυπάει την πόρτα, και λέει στον φίλο: πριν λίγο, συζητούσα με κάποιον γνωστό εδώ έξω, και μου είπε ότι γι’ αυτό το σπίτι θα μπορούσε κάποιος να δώσει 700€. Γι’ αυτό να μου δώσεις τουλάχιστον 150€ παραπάνω! Ο φίλος δεν μπήκε καν στη συζήτηση, επισημαίνοντας του πόσο ξεδιάντροπος μπορεί να είναι κάποιος για να νομίζει ότι μπορεί να κρύψει τη φιλαργυρία του πίσω από μια τέτοια γελοία δικαιολογία! Αφιερωμένη η ιστορία αυτή, στους αποδομητές, και όσους έχουν το θράσος να μετατρέπουν τη νύχτα σε ημέρα εξαιτίας μιας μεθοδευμένης φιλοσουλτανικής πολιτικής…