Ïñèüäïîç ÏìÜäá ÄïãìáôéêÞò ¸ñåõíáò

ÊåíôñéêÞ Óåëßäá

ΑνατολικÝς θρησκεßες

Η Γιüγκα και ο Διαλογισμüς // ΠιλÜτες: η Γιüγκα της Δýσης

Η Γιüγκα και ο Διαλογισμüς

Åßναι ασυμβßβαστα με την Ορθüδοξη Εκκλησßα, την προσευχÞ και γενικüτερα με την χριστιανικÞ ζωÞ

 

ΜιχαÞλ Χοýλης Θεολüγος καθηγητÞς

ΕπιμÝλεια - υποσημειþσεις: Expaganus

 

H γιüγκα, λÝξη ποý σημαßνει Ýνωση, εßναι Ýνα ινδουιστικü φιλοσοφικü-θρησκευτικü σýστημα, ποý Ýχει σαν σκοπü την Ýνωση με το ΥπÝρτατο Ον και τη συνειδητοποßηση του απολýτου Ενüς1. Αυτü επιτυγχÜνεται με ορισμÝνους τρüπους σωματικÞς και πνευματικÞς Üσκησης, τους οποßους υποτßθεται πþς, αν ακολουθÞσει ο μυημÝνος, υποτασσüμενος πλÞρως σε Ýναν γκουροý (ΙνδουιστÞ καθοδηγητÞ μοναχü, «επßγειο θεü» τους), θα ανÝβει μÝχρι τα ανþτατα επßπεδα τελειοποßησης. Θα απελευθερωθεß δÞθεν η ψυχÞ απü την Üγνοια του εαυτοý της, απü τη φαντασßωση του κüσμου και τελικÜ απü τον κýκλο των μετεμψυχþσεων.2

 

Αν και προσφÝρεται η γιüγκα και ο διαλογισμüς σε Ευρþπη και ΑμερικÞ σαν μÝθοδος σωματικþν ασκÞσεων που παρÝχουν ευεξßα, χαλÜρωση και γαλÞνη, στην πραγματικüτητα οι ασκÞσεις της γιüγκα δεν μποροýν να αποσυνδεθοýν απü τον Ινδουισμü, την απωανατολßτικη φιλοσοφßα και τη διδασκαλßα της μετενσÜρκωσης, που εßναι παντελþς ασυμβßβαστη με τον Χριστιανισμü. Η γιüγκα πρÜγματι εßναι Ýνα πλÞρες και οργανωμÝνο θρησκευτικü σýστημα ποý βρßσκεται σε ριζικÞ αντßθεση με το ευαγγελικü και σωτÞριο μÞνυμα του Χριστιανισμοý. Κι αυτü γιατß ÷ïñçãåß áñ÷éêÜ õðïóõíåßäçôá êáé óôç óõíÝ÷åéá óõíåéäçôÜ óôï μυοýμενο προûποθÝσεις α-χριστιανικÝς Þ και αντι-χριστιανικÝς, εφüσον τον στρÝφει κατευθεßαν στην ασιατικÞ θρησκευτικüτητα. Η σημαντικüτερη ζημιÜ, για το σýνολο των μαθητþν της γιüγκα, εßναι η εξοικεßωση με την ανατολικÞ μεταφυσικÞ εις βÜρος της χριστιανικÞς προσευχÞς και της λατρεßας. Ο αυτοûπνωτισμüς μÜλιστα κατÜ τον διαλογισμü, σε συνδυασμü με την προφορÜ των μÜντρα (τα οποßα συχνÜ περιÝχουν ονüματα ειδωλολατρικþν θεοτÞτων Þ Ýμμεση επßκλησÞ τους3), επιφÝρει ενδεχομÝνως πνευματικÝς αλλοιþσεις και Üρνηση του σωτÞριου αναστÜσιμου μηνýματος του Χριστοý.

 

Οι σημαντικüτερες διαφορÝς μεταξý του Χριστιανισμοý και των θρησκειþν της ¢πω ΑνατολÞς εßναι οι εξÞς:

- Στον Ινδουισμü, ο Χριστüς δεν θεωρεßται ως ο μοναδικüς Θεüς, αλλÜ τοποθετεßται στην ßδια θÝση με τον ΡÜμα, τον Κρßσνα και τον Βοýδα. ΜÝσα απü τη θεþρηση αυτÞ φαßνεται η πλανεμÝνη νοοτροπßα των κινÞσεων αυτþν (βλ. Μητρ. ΝαυπÜκτου ΙεροθÝου ΒλÜχου, "Καιρüς του ποιÞσαι"). Η μοναδικÞ στην Ιστορßα ενσÜρκωση του Υιοý του Θεοý, του Κυρßου Ιησοý, αντικαθßσταται στη διδασκαλßα της γιüγκα απü τους ΑβατÜρας, τις διαδοχικÝς δηλαδÞ ενσαρκþσεις του ΙσβÜρα στον κüσμο, τους οποßους θεωροýν ýψιστες εκδηλþσεις του Θεßου και τους λατρεýουν.

 

- Η αναμονÞ "ανÜστασης νεκρþν" (με τα σþματÜ μας) και (ψυχοσωματικÞς) "ζωÞς του μÝλλοντος αιþνος", üπως Ýχει διατυπωθεß στο Σýμβολο της Πßστεως μας, για τη γιüγκα θεωρεßται απαρÜδεκτο. Διüτι üχι μüνο αρνεßται ο Ινδουισμüς την ανÜσταση του Ιησοý Χριστοý, αλλÜ θεωρεß το σþμα του ανθρþπου ευτελÝς υλικü, παροδικü και üχι μüνιμο (βλ. Γιüγκα, του ΣουÜμι ΒιβεκανÜντα, σελ.  121,168). Η ψυχÞ του ανθρþπου απü μüνη της δεν εßναι üμως ολüκληρος ο Üνθρωπος, üπως δÝχεται η γιüγκα. Στη δüξα του Θεοý δεν μετÝχει μüνο η ψυχÞ, αλλÜ και το σþμα του ανθρþπου. Γßνεται ναüς του αγßου Πνεýματος. Η ΕνσÜρκωση, η Μεταμüρφωση του Χριστοý, η ΑνÜσταση και η ΑνÜληψη Του, φανερþνουν üτι το ανθρþπινο σþμα δεν Ýχει κατþτερη θÝση απü την ψυχÞ στον Üνθρωπο.

 

- Ειδικüτερα η μετενσÜρκωση, την οποßα ασπÜζεται η μεταφυσικÞ του Ινδουισμοý και Βουδισμοý, Ýρχεται σε ευθεßα αντßθεση με την ανÜσταση του Ιησοý Χριστοý και τη διδασκαλßα Του. Αν ßσχυε η μετενσÜρκωση, δεν θα χρειαζüταν οýτε Θεüς για να μας σþσει, οýτε ο Υιüς του Θεοý θα σαρκωνüταν επß της γης, οýτε θα πÝθαινε επß του Σταυροý, αφοý Ýτσι και αλλιþς θα σωζüντουσαν üλοι κÜποτε μετÜ απü πολλÝς ενσαρκþσεις της ψυχÞς τους σε διαφορετικÜ σþματα. Ο Χριστüς üμως στον δεξιü, συσταυροýμενο πÜνω στο ΓολγοθÜ, ληστÞ, ανακοινþνει üτι την ßδια μÝρα θα βρισκüταν μαζß Του στον παρÜδεισο (Λουκ. 23,23), και üχι μετÜ απü αρκετÝς μετενσαρκþσεις. Ο δε απüστολος Παýλος, βροντοφωνÜζει: «Οι Üνθρωποι μια φορÜ πεθαßνουν και ýστερα Ýρχεται η κρßση» (Εβρ. 9,27).

 

- Σýμφωνα με τη διδασκαλßα της γιüγκα και του διαλογισμοý, ο Üνθρωπος φτÜνει μüνος στην αλÞθεια, χωρßς τη Θεßα βοÞθεια ("ΑνεξÞγητο", Ýκδ. ΩΡΙΩΝ, 1992, τüμος 1ος, σελ. 80). Τα χαρßσματα του Αγ. Πνεýματος, Üνευ των οποßων δεν νοεßται πρüοδος στη χριστιανικÞ ζωÞ, εδþ θεωροýνται αυτοκατÜκτηση. Συν τω χρüνω ο γιüγκι συνειδητοποιεß üτι λατρεýει την ßδια του τη φýση αντß του θεοý Þ μÜλλον τις απρüσωπες δυνÜμεις της φýσης (ΒιβεκανÜντα, σελ. 74,75). Ο τÝλειος γιüγκι δεν Ýχει ανÜγκη απü Ýναν Θεü, αφοý θεüς εßναι ο ßδιος. ‘Εßναι εις Θεüς περιπατþν επß της γης’. Διüτι με το διαλογισμü νοιþθει ‘μüνος, παντοδýναμος, πανταχοý παρþν’, παντοτινÜ τÝλειος, ‘τρισμακÜριστος’ (βλ. ‘Θεοß ΕσμÝν, Κüσμος εν Κοσμþ’, Αρ. Σ. Παπασταýρου, εκδ. ΜÜκρη, 1959). Η σωτηρßα üμως για τον Χριστιανισμü δεν εßναι αυτοσωτηρßα και αυτοθÝωση, αλλÜ αγιασμüς και κατÜ χÜρη θÝωση ποý πραγματοποιεßται, αποκλειστικÜ, Ýνεκα της ενανθρþπησης, των σωτÞριων παθþν και της ανÜστασης του Θεανθρþπου Χριστοý και üχι με τις δικÝς μας "υπερφυσικÝς", υποτßθεται, δυνÜμεις.

 

- Χαρακτηριστικü της θρησκεßας της γιüγκα εßναι ο συγκρητιστικüς οικουμενισμüς. Τα δüγματα, μας λÝνε, οι θρησκεßες και οι "θεοß" εßναι διαφορετικÝς εκδηλþσεις ενüς και μüνο Κυρßου. Η Üποψη αυτÞ «¸νας Θεüς – ΠολλÝς Θρησκεßες» εßναι υβριστικÞ για την Αγßα ΤριÜδα (βλ. ‘ΚαταστροφικÝς Λατρεßες’, Ýκδοση Α', ΑποστολικÞς Διακονßας, Αθ. 1994, σελ. 29). Στον Χριστιανισμü ενþ σεβüμαστε κÜθε θρησκεßα, δεχüμαστε üμως üτι ο Ιησοýς Χριστüς εßναι ο μüνος ενσαρκωμÝνος Θεüς και η Εκκλησßα αποτελεß το Ýνα σþμα Του, μÝσα απ` τα αγιαστικÜ μυστÞρια της οποßας σþζεται ο εθελοντικÜ προσερχüμενος πιστüς.   

 

   - Ο Θεüς για τους γιüγκι εßναι το ‘γενικοποιημÝνο και η αφηρημÝνη κοσμικÞ ολüτητα’    (Γιüγκα, …….). Παρατηροýμε μια ταýτιση του Θεοý με τα δημιουργÞματÜ του, αλλÜ ενßοτε και την Üρνηση ενüς προσωπικοý, υπÝρτατου Θεοý. Η σωτηρßα στον Ινδουισμü δεν αναφÝρεται στη σχÝση προσþπων. Σημαßνει την διÜλυση της ατομικüτητας στην ενιαßα θεßα ουσßα (βλ. «¼ψεις Ινδουισμοý – Βουδδισμοý», επισκüπου Ανδροýσης Αναστασßου ΓιαννουλÜτου, εκδ. Εθν. Και Καποδ. Παν/μßου Αθηνþν, 1985, σελ. 77).

 

- ΤÝλος, στα υψηλüτερα στÜδια του διαλογισμοý, η γιüγκα εßναι καθαρüς αποκρυφισμüς. Γιατß η γιüγκα υπüσχεται στον γιüγκι üτι μ' αυτÞν μπορεß να υποτÜξει τα πÜντα ‘κÜτω απü τον Ýλεγχο του’, να διατÜζει ‘θεοýς και ψυχÝς’ και να υπακοýουν, να εξουσιÜζει κÜθε τι στο σýμπαν, ακüμα και τα σþματα των συνανθρþπων του, και γενικÜ να τον υπακοýουν σαν σκλÜβοι του üλες οι δυνÜμεις της φýσης (ΒιβεκανÜντα, σελ. 57). ¼σο ανεβαßνει κÜποιος τις φÜσεις της γιüγκα συναντÜ μεταφυσικÝς δυνÜμεις, που εßναι γνωστÝς στον αποκρυφισμü και τη μαγεßα. Οι Θιβετιανοß γιüγκι π.χ. διδÜσκουν την ýπνωση, την Ýξοδο της ψυχÞς απü το σþμα, την τηλεκινησßα (Þ τηλεκßνηση), την αιþρηση, και üλες τις τÝχνες της αβýσσου.

 

ΕπομÝνως η γιüγκα αντß να απελευθερþνει πνευματικÜ φαßνεται üτι υποτÜσσει, σε αρκετÝς περιπτþσεις, τους ασχολοýμενους με αυτÞν üχι στο ¢γιο Πνεýμα, αλλÜ στα πονηρÜ πνεýματα. Οι ασκÞσεις γιüγκα και διαλογισμοý δεν εßναι απλÝς ασκÞσεις χαλÜρωσης, αλλÜ ασκÞσεις που κατευθýνουν προς Üλλον Κýριο και προς οδüν απωλεßας, αντß σωτηρßας! Η Αγßα ΓραφÞ δεν εναρμονßζεται με την κοσμοθεωρßα της γιüγκα, οýτε οι θρησκευτικÝς αντιλÞψεις και πρακτικÝς που εξασκοýνται στην ¢πω ΑνατολÞ Ýχουν κÜτι κοινü με την εκκλησιαστικÞ ζωÞ. Οι χριστιανοß οφεßλουμε να διÜγουμε εν εγρηγüρσει και να μην επιτρÝπουμε στον σýγχρονο αποκρυφισμü, üσες ελκυστικÝς μορφÝς κι αν χρησιμοποιεß, να επισκÝπτεται την οικßα της ψυχÞς μας. Ας Ýχουμε στο νου μας την ουσιαστικÞ προτροπÞ του αποστüλου Παýλου: «Στην ελευθερßα, για την οποßο ο Χριστüς μας ελευθÝρωσε, σταθÞτε σταθεροß, και μην υποταχθεßτε πÜλι σε ζυγü δουλεßας» (Γαλ. 5,1) (βλ. και Kurt E. Koch, «Το ΑλφÜβητο του Αποκρυφισμοý», εκδ. ΣτερÝωμα).  Η αγßα Ορθüδοξη Εκκλησßα εßναι ψυχοσωματικü νοσοκομεßο, για να δÝχεται üλους ανεξαιρÝτως τους ανθρþπους ποý πÜσχουν απü διÜφορες ασθÝνειες και να τους θεραπεýει με τα Üγια μυστÞρια (βλ. Περß των Ειδþν της Μαγεßας, Οσßου Νικüδημου του Αγιορεßτου, Ýκδ. Ορθοδüξου ΚυψÝλης, Θεσ. 1993). Το να αφÞνει κανεßς ανεκμετÜλλευτη μßα τÝτοια χρυσÞ ευκαιρßα, που παρÝχει η ΧÜρη του Θεοý και μÜλιστα δωρεÜν, και να τρÝχει σε παραθρησκευτικÜ κÝντρα Þ αλλüτριες συναγωγÝς, ισοδυναμεß με πνευματικÞ πλÜνη, ζημßα και ειδωλολατρßα.


Óçìåéþóåéò


1. Ο Ινδουισμüς εßναι απüλυτος πανθεúστικüς μονισμüς. Πρεσβεýει üτι üλα εßναι εκδηλþσεις του ΜπρÜχμαν και διαπνÝονται απü την παγκüσμια αρχÞ ενÝργειας και δýναμης που ζωοποιεß το Σýμπαν (πρÜνα), ενþ το üτι εßναι διαφορετικÜ εßναι μια ψευδαßσθηση (μÜγια). Θυμηθεßτε και το γνωστü δüγμα του αποκρυφισμοý «¸ν το πÜν» («üλα εßναι Ýνα») που χρησιμοποιεß η Θεοσοφßα. (Θεωρητικοß του ινδικοý εθνικισμοý χαρακτηρßζουν τη Θεοσοφßα ως ινδουúστικÞ αßρεση.) ΠΙΣΩ

2. ΣυχνÜ δÜσκαλοι της γιüγκα που ισχυρßζονται üτι η εξÜσκησÞ της ταιριÜζει «με üλα τα θρησκευτικÜ πιστεýω και ιδεþδη», και μÜλιστα «ενισχýει τις προσωπικÝς φιλοσοφικÝς και θρησκευτικÝς επιλογÝς του κÜθε ασκοýμενου» αναφÝρουν ως στüχο της τη «σταδιακÞ απελεýθÝρωση του ανθρþπου απü ψυχονοητικοýς περιορισμοýς, τη διεýρυνση της συνειδητüτητας και την εμβÜθυνση της γνþσης του εαυτοý». Με απλÜ λüγια αυτü σημαßνει üτι με την εξÜσκηση της γιüγκα ο Üνθρωπος θα πειστεß üτι üλα εßναι Ýνα, και üτι ο ßδιος εßναι μÝρος του θεοý («αυτογνωσßα»). ¸τσι θα φτÜσει στο «SAMADHI» (που ορßζεται ως Ýκσταση - Φþτιση - ¢μεση αντßληψη της «πραγματικüτητας» -δηλ. βιωματικÞ αποδοχÞ του δüγματος üτι στην πραγματικüτητα «üλα εßναι Ýνα» και κÜθε Üλλη εντýπωση εßναι ψευδαßσθηση), και μετÜ απü αυτÞ την υποτιθÝμενη «Ýνωση με τον Θεü» δεν θα χρειαστεß να μετενσαρκωθεß ξανÜ. ΠΙΣΩ

3. ΥπÜρχουν μÜντρα που εκ πρþτης üψεως φαßνονται στον αμýητο üτι δεν Ýχουν τßποτα θρησκευτικü. Το πιο σημαντικü εßναι το Ομ, που εßναι υποτßθεται η κοσμικÞ δüνηση μÝσω της οποßας ο ¸νας ΜπρÜχμαν Ýγινε πολλοß (ο κüσμος και τα üντα). Σýμφωνα με τον Ινδουισμü και ο Þλιος και η ýλη γενικÜ εκπÝμπει αυτÞ τη δüνηση. Μερικοß  συγκρßνουν το "Ὁμ" με τον «Λüγο του Θεοý».
Το Ομ υποτßθεται üτι Ýχει μÝσα του τρßα «γκοýνας» Þ ιδιüτητες, και γρÜφεται με 3 γρÜμματα, που το καθÝνα συμβολßζει μια ιδιüτητα. ¼μως η κÜθε ιδιüτητα αντιστοιχεß και σε θεü-μÝρος της ινδουιστικÞς ΤριÜδας:
A= Δημιουργßα = ΜπρÜχμαν
U= ΣυντÞρηση = Βßσνου (ο Βßσνου συμβολßζεται και απü τους αβατÜρα του, üπως ο Κρßσνα)
M = Μεταστοιχεßωση (στην πραγματικüτητα, μÝσω καταστροφÞς) = Σßβα
Με αυτÞ την Ýννοια η προφορÜ του συγκεκριμÝνου μÜντρα ισοδυναμεß με την επßκληση των "θεþν". ΠΙΣΩ

Äçìéïõñãßá áñ÷åßïõ: 27-5-2010.

Ôåëåõôáßá åíçìÝñùóç: 17-6-2015.

ÅÐÁÍÙ