Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας

Κεντρική Σελίδα

Ορθοδοξία - Μυστήρια

7. Αναγκαία η προετοιμασία για τη συμμετοχή στη Θ. Λειτουργία

Στις μέχρι τώρα Ομιλίες μας περί του Μυστηρίου της θείας Ευχαριστίας, προσπαθήσαμε -με λόγια απλά- να ερμηνεύσουμε τα όσα έκανε και είπε ο Κύριος κατά την παράδοση του Μεγίστου αυτού Μυστηρίου στους Μαθητές Του, κατά την διάρκεια του Μυστικού Δείπνου, λίγο πριν συλληφθεί. Περιοριστήκαμε μόνον στα σχετικά λόγια του Κυρίου που παραθέτουν τα Ιερά Ευαγγέλια και ο Απόστολος Παύλος.

Ελπίζω να έχει γίνει κατανοητό από όλους τους ακροατές μας ότι ο Κύριος, από υπερβολική αγάπη προς τους Μαθητές Του, ίδρυσε το Μυστήριο της θείας Ευχαριστίας, ώστε δι' αυτού να είναι πάντοτε, όχι απλώς σε κοινωνία με τους πιστούς, αλλά αρρήκτως ενωμένος μαζί τους, ώς σύσσωμος και σύναιμος  με αυτούς. Να τους ενώνει δηλαδή το Ίδιο Άγιο Σώμα και Αίμα του Χριστού!

Καμία άλλη ιερά Ακολουθία της Εκκλησίας δεν μπορεί να συγκριθεί με τη θεία Λειτουργία, κατά την οποίαν ο Ίδιος ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός προσφέρει ως θυσίαν τον εαυτόν Του, για την άφεση των αμαρτιών και τη σωτηρία όλων των ανθρώπων, και ενώνεται με τον κάθε πιστό, ουσιαστικά, με τη θεία Κοινωνία. Γι' αυτό, απολύτως αναγκαία είναι η συμμετοχή κάθε  Ορθόδοξου πιστού στη θεία Λειτουργία, με πίστη, ευλάβεια και ειλικρινή αγάπη προς τον Θεό και τους πλησίον του.

Για να μπορεί όμως ο πιστός να συμμετέχει ενσυνείδητα στα τελούμενα, χρειάζεται να καταλαβαίνει τα λόγια της θείας Λειτουργίας καθώς και το βαθύτερο πνευματικό περιεχόμενο, όλων όσων γίνονται. Τούτο είναι αναγκαίον, διότι και ο πλέον απλός χριστιανός, μπαίνοντας στον ναό για να λειτουργηθεί, δέν μπαίνει ως απλώς θεατής, που θα καθήσει κάπου για να παρακολουθεί τα τελούμενα, αλλά έχει ενεργό ρόλο σε όσα τελούνται. Η θεία Λειτουργία έχει, θα λέγαμε, μία "ιδιορρυθμία": Τελείται με τη συμμετοχή όλου του λαού, και για την πνευματική ωφέλεια όλου του λαού του Θεού. Αυτό άλλωστε σημαίνει και η σύνθετη ελληνική λέξη "λειτουργία" (λειτός=λαός + έργον). Επομένως, εκτός από τους Ιερείς, Διακόνους, ψάλτες, Αναγνώστες, Ιερόπαιδες, Νεωκόρους, και κάθε πιστός πρέπει να γνωρίζει τον ρόλο του στη θεία Λειτουργία: Πώς θα μπεί στο ναό, πώς θα προσκυνήσει τις ιερές εικόνες, πώς θα ανάψει το κερί του. Να γνωρίζει πότε σηκωνόμαστε όρθιοι, πότε υποκλινόμαστε μπροστά στον Λειτουργό, πότε κάνουμε το σημείο του Σταυρού. Επίσης οι πιστοί να συνοδεύουν τους Ψάλτες χαμηλόφωνα σε απλά και γνωστά μέλη όπως "Κύριε, ελέησον", "Παράσχου Κύριε", "Άγιος ο Θεός, Άγιος Ισχυρός, Άγιος Αθά́νατος ελέησον ημάς". Όλοι μαζί να απαγγέλλουν το Σύμβολον της Πίστεως και την Κυριακή Προσευχή. Όλα αυτά εμφανίζουν μια ζωντανή προσευχόμενη Κοινότητα, και βοηθούν τον πιστό, ώστε ο νουυς και η καρδιά του να συμμετέχουν στα τελούμενα και να μή ξεφεύγει  η σκέψη του σε άλλα άσχετα με τη θεία Λειτουργία θέματα.

Οι ευσεβείς πιστοί, αισθάνονται ιδιαίτερη ευλογία, να ετοιμάζουν με ευλάβεια και προσευχή τα πρόσφορα, και να τα προσφέρουν στον ναό, προκειμένου από αυτά να βγει ο "ΑΜΝΟΣ", ο οποίος κατά τη θεία Λειτουργία, θα μεταβληθεί σε Άγιο Σώμα Χριστού. Κατά την Ορθόδοξη παράδοση οι πιστοί, εκ περιτροπής, προσφέρουν όσα χρειάζονται για τη θεία Λειτουργία και για άλλες ανάγκες του ναού· ενδιαφέρονται επίσης και για την καθαριότητα του ναού του Θεού. Είναι χαρακτηριστικές οι ειδικές ευχές που αναπέμπει ο Λειτουργός για όσους προσφέρουν στην Εκκλησία τα απαραίτητα για την κοινή λατρεία, και κοπιάζουν για την καθαριότητα και τον ευπρεπισμό του ναού.

-"Μνήσθητι τών προσενεγκόντων τα Δώρα ταύτα (τον Άρτον και τον Οίνον) και δι' ους σοι προσήγαγον..." εύχεται ο Λειτουργός στην Ευχή της Προσκομιδής.

-"Έτι δεόμεθα υπέρ τών καρποφορούντων και καλλιεργούντων εν τω αγίω και πανσέπτω ναώ τούτω, κοπιώντων..." (Μεγάλη Εκτενής).

"Αγίασον τους αγαπώντας την ευπρέπειαν τού Οίκου Σου. Συ αυτούς αντιδόξασον τη θεϊκή σου δυνάμει..." (Οπισθάμβωνος Ευχή). (Αγίασε, Κύριε, και αντιδόξασε με τη θεϊκή Σου δύναμη αυτούς που αγαπούν και φροντίζουν, ώστε ο Οίκος του Θεού να είναι καθαρός και ευπρεπισμένος! Μεγάλες ευλογίες απολαμβάνουν από τον Θεό όσοι δείχνουν ενδιαφέρον για την καλή κατάσταση και ομαλή λειτουργία του αγίου Οίκου του Θεού.

Επί αιώνες ευσεβείς Ορθόδοξες οικογένειες, που διατηρούσαν τις Ορθόδοξες χριστιανικές παραδόσεις, φρόντιζαν από το Σάββατο, για την κατάλληλη σωματική και ψυχική προετοιμασία όλων των μελών της οικογενείας, προκειμένου την άλλη μέρα να πάνε στο ναό και να εμφανιστούν ενώπιον του Κυρίου. Φορούσαν την Κυριακή τα καλύτερα ρούχα και παπούτσια που διέθεταν. Το Σάββατο το βράδυ το φαγητό ήταν απλό και νηστήσιμο. Μετά την βραδυνή προσευχή, ζητούσαν συγγνώμην ο ένας από τον άλλο.

Αν οι γονείς είχαν τις κατάλληλες γνώσεις, προετοίμαζαν τα παιδιά τους για την Ευαγγελική περικοπή που θα διαβαστεί και τα ενημέρωναν αν συνέπιπτε εκείνη την Κυριακή κάποια ιδιαίτερη Εορτή. Έτσι τα παιδιά ήσαν κατατοπισμένα τιι θα ιδούν και ακούσουν την άλλη μέρα στο ναό και συμμετείχαν με περισσότερο ενδιαφέρον.

Σήμερα, με την ευκολία που παρέχει το διαδίκτυον, είναι πολύ εύκολο να επιλέγονται οι κατάλληλες πληροφορίες, για να μας βοηθούν όλους στην πνευματική προετοιμασία που θα κάνουμε το Σάββατο, για τον εκκλησιασμό της Κυριακής.