Κεφάλαιο Γ΄: Αντικανονική η απόσχισις των Γ.Ο.Χ. από την Εκκλησία της Ελλάδος το 1924

γ΄. Αδικαιολόγητη η επίκλησις του ιε΄ κανόνος της ΑΒ΄ Συνόδου από τους Γ.Ο.Χ.

Την απόσχισι από την Εκκλησία της Ελλάδος, που είχαν ήδη εφαρμόσει οι Γ.Ο.Χ. από το 1924, όχι μόνο επαίνεσαν και υιοθέτησαν οι τρεις αρχιερείς το 1935, αλλά επιπλέον την συνιστούσαν και στον πιστό Ελληνικό λαό: «Συνιστώμεν εις άπαντας τους ακολουθούντας το ορθόδοξον εορτολόγιον, όπως μηδεμίαν πνευματικήν επικοινωνίαν έχωσι μετά της σχισματικής Εκκλησίας και των σχισματικών Λειτουργών Αυτής, από των οποίων έφυγεν η χάρις του Παναγίου Πνεύματος»¹⁰⁷.

Προκειμένου δε να δικαιολογήσουν την προτροπή για διακοπή της κοινωνίας με την Εκκλησία της Ελλάδος, οι ηγέτες των Γ.Ο.Χ. έκαναν πολύ συχνά επίκλησι του ιε΄ κανόνος της ΑΒ΄ Συνόδου. Ας δούμε όμως, εάν πράγματι είχαν το δικαίωμα να διακόψουν την κοινωνία βάσει του ανωτέρω κανόνος.

Όπως προαναφέραμε, έως το 1935 και φυσικά έως σήμερα δεν πραγματοποιήθηκε από Οικουμενική η Πανορθόδοξο Σύνοδο καμμία καταδίκη της Εκκλησίας της Ελλάδος ως σχισματικής (πολύ περισσότερο ως αιρετικής). Ούτε επίσης η Εκκλησία της Ελλάδος αποσχίσθηκε από μόνη της από τις υπόλοιπες Ορθόδοξες Εκκλησίες δημιουργώντας μία ανεξάρτητη Εκκλησία (πολύ περισσότερο δεν προσχώρησε σε κάποια αιρετική Εκκλησία). Κατά συνέπεια (βάσει των όσων αναφέραμε στο προηγούμενο κεφάλαιο) δεν υφίστατο κάποιος λόγος για υποχρεωτική διακοπή της εκκλησιαστικής κοινωνίας μαζί της.

Μήπως όμως υπήρχε κάποιος λόγος, που έστω να επέτρεπε την απόσχισι από την Εκκλησία της Ελλάδος; Όπως είδαμε, οι Πατέρες της ΑΒ΄ Συνόδου επέτρεπαν την διακοπή της κοινωνίας, μόνο κατά την περίπτωσι που ο επίσκοπος εκήρυττε «αίρεσίν τινα παρά των συνόδων ή Πατέρων κατεγνωσμένην». Κανείς όμως δεν μπορεί να αποδείξη, ότι η διόρθωσις του ημερολογίου αποτελεί αίρεσι, προσβάλλει δηλαδή τα δόγματα της πίστεως και όχι την εξωτερική, λειτουργική ζωή και κανονική τάξι.

Την άποψι ότι η διόρθωσις του ημερολογίου δεν έθιγε τα δόγματα της πίστεως παραδεχόταν ακόμη και ο ηγέτης των Γ.Ο.Χ. πρώην Φλωρίνης Χρυσόστομος. Κατ αυτόν, η διόρθωσις ήταν μία πλάνη «μη αφορώσα απ' ευθείας δόγμα πίστεως, αλλ' αναφερομένη εις αντικανονικότητας και παρατυπίας Εκκλησιαστικάς ιασίμους κατά τον Μ. Βασίλειον», δηλαδή στο «Τυπικόν και Διοικητικόν μέρος της Εκκλησίας»¹⁰⁸. Η Ιεραρχία της Ελλάδος επιμένοντας «εις την ημερολογιακήν ταύτην καινοτομίαν» έθετε την «φιλοτιμίαν της υπεράνω των Θείων και ιερών Κανόνων»¹⁰⁹. Συνεπώς οι Γ.Ο.Χ. αντιτάσσονται «σε μίαν αντικανονικήν της Συνόδου απόφασιν»¹¹⁰ και «διατελούν εν ακοινωνησία προς την καινοτομήσασαν Ιεραρχίαν... προσωρινώς δια λόγους κανονικούς»¹¹¹ και όχι δογματικούς.

Για να μη χάση όμως την συμμαχία του ιε΄ κανόνος της ΑΒ΄ Συνόδου, ο οποίος ώριζε ότι μόνο λόγοι πίστεως δικαιολογούν την διακοπή της κοινωνίας, ο Χρυσόστομος δεν δίσταζε ορισμένες φορές να τον παρουσιάζη αλλοιωμένο. Συγκεκριμένα υποστήριζε ότι ο εν λόγω κανών υπαγορεύει «την αποκήρυξιν του πρώτου και προ της Συνοδικής κρίσεως, όταν ούτος απροκαλύπτως και γυμνή τη κεφαλή κηρύττει επ' Εκκλησίας και διδάσκη, παρ α οι Θείοι Πατέρες εν Οικουμενικαίς και Τοπικαίς Συνόδοις εθέσπισαν, και ως ορθοδόξους θεσμούς και κανόνας καθιέρωσαν»¹¹².

Είναι προφανής, πιστεύουμε, η αλλοίωσις του νοήματος του κανόνος δια της διευρύνσεως του πεδίου των παραπτωμάτων του «πρώτου» (επισκόπου) από την σφαίρα του δόγματος και στις παρανομίες των «θεσμών και κανόνων». Σύμφωνα όμως με την διδασκαλία των αγίων Πατέρων που προαναφέραμε και ιδίως του εν λόγω κανόνος, απαγορεύεται αυστηρά η διακοπή της κοινωνίας με τον επίσκοπο, όταν αυτός παραβιάζη την κανονική τάξι και μόνο.

 

Σημειώσεις:

---

107. Αμφιλοχίου ιερομονάχου, «Γνώσεσθε την αλήθειαν», σελ. 15.

108. Ένθ ανωτ. σελ. 17-18.

109. Δημητριάδος Γερμανού, πρώην Φλωρίνης Χρυσοστόμου και Ζακύνθου Χρυσοστόμου, Διαμαρτυρία προς τας Ορθοδόξους Εκκλησίας..., σελ. 31.

110. Ένθ ανωτ. σελ. 3.

111. Περιοδικό Ορθόδοξος Ένστασις και Μαρτυρία, τεύχος 24-25, σελ. 299.

112. Δημητριάδος Γερμανού, πρώην Φλωρίνης Χρυσοστόμου και Ζακύνθου Χρυσοστόμου, ένθ ανωτ. σελ. 31-32.