Οι διωγμοί κατά της Εκκλησίας στην Προκωνσταντίνεια εποχή

	Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας Έρευνα για το κτιστό και το Άκτιστο	Βιβλία Διωγμοί

Οι Φλάβιοι αυτοκράτορες Βεσπασιανός (69-79) και Τίτος (79-81) δεν ασχολήθηκαν με τους Χριστιανούς, πρώτα πρώτα γιατί δεν υπήρχαν (ειδικοί) νόμοι εναντίον των Χριστιανών —είδαμε πιο μπροστά ότι δεν υπήρχε διάταγμα του Νέρωνα εναντίον των Χριστιανών— έπειτα γιατί ακόμη στη ρωμαϊκή εξουσία δεν υπήρχε σαφής διάκριση των Χριστιανών από τους Εβραίους και τέλος, αν υπήρχε η διάκριση αυτή, δε θα καταδιώκονταν οι Χριστιανοί αφού δεν έλαβαν μέρος στην Ιουδαϊκή επανάσταση, που είχε ως αποτέλεσμα την καταστροφή της Ιερουσαλήμ και τη διασπορά των Εβραίων. Αν για τους Ρωμαίους ήταν σαφές ότι οι Χριστιανοί αποτελούσαν ιδιαίτερη τάξη και ιδιαίτερη θρησκεία, τότε αυτό το γεγονός θα έπρεπε να ήταν υπέρ των Χριστιανών την εποχή της εξέγερσης των Εβραίων εναντίον των Ρωμαίων. Έτσι την εποχή των δυο αυτοκρατόρων Βεσπασιανού και Τίτου καθώς και σ' όλη σχεδόν τη διάρκεια της βασιλείας του άλλου Φλαβίου, του Δομετιανού (81-96), οι Χριστιανοί δεν ήταν εκτός νόμου, δεν είχε εκδοθεί κανένας νόμος εναντίον τους, δεν είχαν θεωρηθεί διαφορετική από τον Ιουδαϊσμό θρησκεία και απαγορευμένη. Επομένως, αφού δεν ενοχλούνταν από τις αρχές του Κράτους μπορούσε να αναπτύσσεται ομαλά και ήσυχα σε τέτοιο βαθμό που να περιλαμβάνει στους κόλπους της, ανάμεσα στα μέλη της Εκκλησίας της Ρώμης, και μέλη από την περιφανή οικογένεια των Φλαβίων. Άλλωστε ας μη ξεχνούμε ότι στην εποχή αυτή ανάγονται και υπόγεια κοιμητήρια των Χριστιανών, οι ρωμαϊκές κατακόμβες.

Ο Βεσπασιανός ύστερα από την άλωση της Ιερουσαλήμ διέταξε να αναζητηθούν όλοι οι καταγόμενοι από το Δαβίδ, για να μην απομείνει κανένας από την Ιουδαϊκή αυτή βασιλική οικογένεια· από αυτό το γεγονός συμπεραίνεται ότι κινήθηκε μέγας διωγμός κατά των Ιουδαίων: Και επί τούτοις Ουεσπασιανόν μετά την των Ιεροσολύμων άλωσιν πάντας τους από γένους Δαυίδ, ως μη περιλειφθείη τις παρά Ιουδαίοις των από της βασιλικής φυλής, αναζητείσθαι προστάξαι, μέγιστόν τε Ιουδαίοις αύθις εκ ταύτης διωγμόν επαρτηθήναι της αιτίας· (Ευσεβίου, εκκλησιαστική Ιστορία, Γ' 12). Ο Βεσπασιανός ουδέποτε απέδωσε ιδιαίτερη σημασία στους Χριστιανούς αν και ήταν ο ίδιος καταστροφέας των Εβραίων. (Παράβαλλε Τερτυλλιανού, Απολογητικός 5).

Κατά το Σουετώνιο ο Βεσπασιανός ελάττωσε τον αριθμό των δικών στο μικρότερο δυνατό αριθμό επειδή δεν επαρκούσε ο χρόνος για να δικαστούν όλες οι υποθέσεις και οι δικαστές δε θα μπορούσαν σ' όλη τη ζωή τους να προλάβουν τις δίκες (Vita Vespasiani Χ). Ο αυτός Σουετώνιος αναφέρει αλλού ότι ο Βεσπασιανός όχι μόνο δεν επέτρεπε να τιμωρηθούν αθώοι και δεν αισθανόταν καμιά ευχαρίστηση για το θάνατο οποιουδήποτε αλλά και έκλαιγε και στέναζε για κείνους ακόμη που υπόφεραν και από δίκαιη τιμωρία (Vita Vespasiani Xv). Από τα λόγια αυτά του Σουετωνίου μερικοί υποθέτουν ότι ο αγαθός και ευγενής Βεσπασιανός θα είχε υπόψη του μια ορισμένη τάξη ανθρώπων, τους Χριστιανούς δηλαδή, για τους οποίους όχι μόνο δε θα έτρεφε μίσος αλλά αντίθετα θα αισθανόταν θλίψη για την τιμωρία τους. Αν συνέβαινε αυτό θα πρέπει να δεχτούμε οπωσδήποτε ότι οι Χριστιανοί διώχτηκαν την εποχή του Βεσπασιανού, πράγμα που δεν αποδεικνύεται, και να υποθέσουμε —πράγμα απίστευτο— ότι ο Βεσπασιανός, που μεγάλωσε στους πολέμους, έδειχνε τέτοια υπερβολική τρυφερότητα απέναντι στους Χριστιανούς μέχρι του σημείου να έχουμε στο πρόσωπο του σύγκρουση των προσωπικών του αισθημάτων και των αυτοκρατορικών του καθηκόντων. Ο εκκλησιαστικός ιστορικός Ευσέβιος Καισαρείας στην εκκλησιαστική του Ιστορία (Γ' 17) αναφέρει το Δομετιανό ως το δεύτερο διώκτη των Χριστιανών (πρώτος είναι ο Νέρωνας) και προσθέτει ότι ο πατέρας του, ο Βεσπασιανός, δεν επινόησε εναντίον των Χριστιανών κανένα άτοπο.