H εμπειρία του Θεού ως Φωτός λέγεται θέωση, δοξασμός, θεοπτία, ένωση, γνώση. Αυτή η κατάσταση είναι βίωση της Πεντηκοστής.

«Κάθε θέωση είναι επανάληψη της Πεντηκοστής για μας· τίποτε άλλο δηλαδή. Οπότε, εκείνοι που φθάνουν στην θέωση έχουν την ίση χάρη με τους Αποστόλους της Πεντηκοστής. Δεν έχει καμία διαφορά τουλάχιστον εξ απόψεως πατερικής».

Η θέωση συνδέεται με την σωτηρία του ανθρώπου.

«Ο άνθρωπος επλάσθη για την θέωση. Σήμερα λέμε ότι η θέωση είναι η σωτηρία. Αλλά έπεσε ο άνθρωπος από την κατάσταση της Θεώσεως».

Όπως και σε άλλο σημείο έχει τονισθεί, υπάρχουν βαθμοί θεωρίας.

«Θεωρία τι είναι στην πατερική παράδοση; Η θεωρία έχει δύο στάδια. Θεωρία είναι η φώτιση, δηλαδή η νοερά προσευχή, και η θέωση. Και τα δύο λέγονται θεωρία. Και είναι τα δύο στάδια. Και μόνον όταν κανείς φθάσει στην φώτιση ή θέωση, αλλά κυρίως στην φώτιση, που είναι ο πρώτος βαθμός, μόνον σ’ αυτόν επιτρέπεται να θεολογεί και να κάνει τον δάσκαλο των άλλων, δηλαδή είναι Πνευματικός Πατέρας».

«Και η θεωρία έχει δύο επίπεδα· το ένα είναι η κατάσταση της ευχής, αλλά θεωρία επίσης λέγεται η έλλαμψη και η θέα και η διαρκής θέα. Η έλλαμψη είναι η αρχή της Θεώσεως, οπότε στο κατώτατο στάδιο της θεωρίας δεν υπάρχει ακόμα θέωση. Στα ανώτερα στάδια είναι και η θέωση.

Και στις στιγμές που βρίσκεται κανείς στην θέωση καταργείται η ευχή. Την θέση της ευχής παίρνει η ίδια η θεοπτία, οπότε δεν προσεύχεται κανείς, αλλά έχει την θεοπτία και, όταν σταματάει η εμπειρία της Θεώσεως, επανέρχεται πάλι στην ευχή. Οπότε, η κατάσταση της Θεώσεως δεν είναι μόνιμη κατάσταση.

Τώρα βγήκε ένα βιβλίο και έχει ένα κεφάλαιο περί Θεώσεως και δίδει την εντύπωση ότι είναι μόνιμη η κατάσταση της Θεώσεως. Δεν είναι μόνιμη κατάσταση. Διότι η θέωση μπορεί να είναι έλλαμψη που μπορεί να διαρκέση ένα δευτερόλεπτο δηλαδή, μετά είναι η θέα που μπορεί να είναι από πέντε λεπτά, μισή ώρα, ξέρω γω, μετά η διαρκής θέα σαράντα νύχτες, σαράντα βραδιές, δεν ξέρω, μπορεί να πάει και ένα χρόνο, όσο θέλει ο Θεός, δηλαδή, και αυτή λέγεται διαρκής θέα. Αλλά η θέωση τελειώνει όμως».

«Υπάρχει θεωρία της Θεώσεως και θεωρία του φωτισμού. Αυτές οι δύο καταστάσεις είναι θεοπνευστία. Αλλά η κατάσταση της Θεώσεως δεν είναι μόνιμη κατάσταση. Μπορεί να είναι έλλαμψη, μπορεί να είναι μια απλή θέα που διαρκεί μερικά δευτερόλεπτα πέντε-δέκα λεπτά, δεν ξέρω τι. Μπορεί να είναι και μια διαρκής θέα, δηλαδή. Αλλά ποτέ δεν είναι μόνιμη, γιατί επανέρχεται πάλι στον φωτισμό που πάει στην θέωση. 

Και υπάρχουν εκείνοι που είναι στον φωτισμό που ποτέ δεν πάνε στην θέωση, διότι δεν είχαν την πνευματική ανάγκη να πάνε στην θέωση. Η θέωση δίδεται από τον Θεό, όχι μόνο για την προσωπική ανάγκη του θεουμένου, συνήθως δίδεται για την ανάγκη των άλλων».