• 1. Ποιο είναι το θέμα που προκύπτει

• 2. Η νοηματική Θεοπνευστία

• 3. Οι δύο Εκκλησίες που είναι μία

• 4. Η διαχρονική σύνδεση των ερμηνευτών

• 5. Πώς εξηγούνται τα λάθη;

Μη έχοντας κατανοήσει το βάθος της Χριστιανικής αντίληψης περί του κειμένου της Αγίας Γραφής, μερικοί ρωτούν και άλλοι γελούν, για τη χρήση που κάνουμε εμείς οι Χριστιανοί από διαφορετικά κείμενα της Αγίας Γραφής, και για το ότι επιλέγουμε "ό,τι μας συμφέρει" κάθε φορά. Τι δεν έχουν αντιληφθεί αυτοί οι άνθρωποι;

1. Ποιο είναι το θέμα που προκύπτει

Στην Παλαιά Διαθήκη έχουμε δύο αρχαία κείμενα. Το ένα είναι η Μετάφραση των Εβδομήκοντα (Ο'), που είναι και το αρχαιότερο, μεταφρασμένο από τα Εβραϊκά στα Ελληνικά μεταξύ 3ου και 2ου αι. π.Χ., για τους Ελληνόφωνους Ιουδαίους.  Το άλλο είναι το αρχαίο Εβραϊκό, το Μασοριτικό κείμενο, που είναι από τον 6ο αι. μ.Χ., στα Εβραϊκά, και έχει και 10 βιβλία λιγότερα, καθώς οι μετά Χριστόν Ιουδαίοι τα αφαίρεσαν από τον κανόνα τους, από αντίδραση προς τον Χριστιανικό κανόνα. Αλλά για το θέμα αυτό, έχουμε άλλο ειδικό άρθρο.

Η Εκκλησία χρησιμοποιεί ουσιαστικά τη μετάφραση των Εβδομήκοντα, όχι μόνο επειδή είναι αρχαιότερη, και διαθέτει όλα τα βιβλία της Αγίας Γραφής, του Χριστιανικού κανόνα, αλλά και επειδή αυτή χρησιμοποιούσαν οι απόστολοι, όπως προκύπτει από τα κείμενα της Καινής Διαθήκης που παραθέτουν απ' αυτή. Όμως, υπάρχουν φορές, που οι Χριστιανοί καταφεύγουμε στο Εβραϊκό κείμενο, επειδή διατηρεί την ίδια την Εβραϊκή γλώσσα, και μπορούμε συχνά να κάνουμε διαπιστώσεις και ακριβέστερες ερμηνείες σε δύσκολα χωρία, που χρειάζονται καλή γνώση του θέματος.

Για παράδειγμα, στη μελέτη μας με τους γίγαντες και τους "υιούς ελοχίμ", καταφύγαμε στο Εβραϊκό, για να διαπιστώσουμε εκείνο το μεταφραστικό λάθος της μετάφρασης Ο', που οδήγησε σε πλήθος παρανοήσεων σχετικών με το χωρίο αυτό. Από την άλλη όμως, συχνά χρησιμοποιούμε αποδόσεις της μετάφρασης Ο', ακόμα και σε θεολογικά ζητήματα, γνωρίζοντας ότι η λέξη αυτή, δεν υπάρχει έτσι στο Μασοριτικό, αλλά πιθανώς μεταφράσθηκε "λάθος". Για παράδειγμα, στη Γένεση 2/β: 7, κατά τη δημιουργία του ανθρώπου, λέει στο Μασοριτικό: "και φύσηξε στα ρουθούνια του πνοή ζωής και έγινε ο άνθρωπος ζωντανή ψυχή". Αντιθέτως, στη μετάφραση Ο', αντί για "ρουθούνια" λέει: "Και φύσηξε στο πρόσωπό του...". Και λέμε στην Ορθόδοξη Εκκλησία, ότι η λέξη "πρόσωπο" δεν είναι τυχαία, γιατί μας βοηθάει να κατανοήσουμε το ότι ο άνθρωπος είναι "πρόσωπο", και έχει μια προσωπική σχέση με τον Θεό, και ότι είναι "εικόνα" της εικόνας του Θεού του Κυρίου Ιησού Χριστού, ως σταμπαρισιά του προσώπου Εκείνου.

Η πρακτική αυτή όμως, δημιουργεί σε μερικούς ερωτήματα σαν τα παρακάτω:

"Εάν εμπιστεύεστε περισσότερο το Εβραϊκό σε μεμονωμένες λέξεις, πώς είναι δυνατόν να χρησιμοποιείτε των Ο΄;"

"Γιατί χρησιμοποιείτε στη θεολογία σας αναλύσεις, που στηρίζονται στη μετάφραση Ο', όταν στο Εβραϊκό στα ίδια αυτά σημεία υπάρχει διαφορετική απόδοση;"

"Με ποιο κριτήριο επιλέγετε πότε το ένα και πότε το άλλο κείμενο, κατά το πώς σας συμφέρει;"

"Πώς είναι δυνατόν, μία μετάφραση που ομολογουμένως σε κάποια σημεία μεταφράσθηκε λάθος, να αποδίδει σε αυτά τα λάθος σημεία, καλύτερα τη Χριστιανική δογματική σας;"

Αυτές είναι λογικές ερωτήσεις, για ανθρώπους που δεν έχουν  διεισδύσει στον τρόπο με τον οποίο οι Χριστιανοί αντιλαμβανόμαστε την Αγία Γραφή, και το πώς αυτή διαπλέκεται με την έννοια της Εκκλησίας. Ας δώσουμε λοιπόν μερικές απαντήσεις στους ανθρώπους αυτούς.

2. Η νοηματική Θεοπνευστία

Το πρώτο που πρέπει να θυμίσουμε, είναι αυτό που έχουμε επαναλάβει συχνά στις μελέτες μας: Ότι η Αγία Γραφή, δεν είναι "επί λέξει" Θεόπνευστη, αλλά ΝΟΗΜΑΤΙΚΑ Θεόπνευστη. Αυτή σημαίνει, ότι Θεόπνευστη δεν την κάνει η ακρίβεια των λέξεων, αλλά η ερμηνεία της Εκκλησίας! Ας θυμίσουμε εδώ τα λόγια του π. Ι. Ρωμανίδη:

«Εξ ορθοδόξου επόψεως, εκείνο το οποίον κάμνει το κείμενον θεόπνευστον δεν είναι αι αρχικαί λέξεις καθ’ εαυτάς, αλλά η υπό των θεουμένων ερμηνεία του κειμένου, διότι όσον ακριβές προς το πρωτότυπον και αν είναι το κείμενον, εις χείρας μη θεουμένων και εκτός της κοινωνίας αυτών ευρισκομένων  δεν ωφελεί. Και τα ίδια τα υπό προφητών και αποστόλων ιδιοχείρως γραφόμενα και αν είχον αυτοί ίνα διαβάσουν και μελετήσουν, πάλιν κεκρυμμένον από αυτούς θα είναι το μέγα της ευσεβείας μυστήριον. Και τούτο, διότι θεόπνευστον δεν είναι το κείμενον καθ’ εαυτό, αλλά θεόπνευστος είναι ο γράφων αυτό θεούμενος, ή θεόπνευστα τα περί θεουμένου γραφόμενα, αλλά μόνον, όταν υπό θεουμένου ερμηνεύονται». (Π. Ιω.Ρωμανίδου, ‘Δογμ. και Συμβολική θεολογία της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας’, τόμ. Α΄ σ. 151.)

Αυτό σημαίνει, ότι δεν μας απασχολεί ιδιαίτερα στην Εκκλησία, αν η μετάφραση είναι πιστή στο αρχαιότερο κείμενο, ή στην αρχική γλώσσα στην οποία γράφτηκε το κείμενο. Αυτό που μας ενδιαφέρει πρώτιστα, είναι αν το υπό εξέτασιν χωρίο, αποδίδει σωστά την πίστη της Εκκλησίας! Γιατί εμείς, (σε αντίθεση με τους Προτεστάντες και τους Μουσουλμάνους), δεν θεωρούμε την Εκκλησία να εξαρτάται από το κείμενο της Αγίας Γραφής, αλλά αντιθέτως, κάθε κείμενο της Εκκλησίας, εξαρτάται από την Εκκλησία! "Ο στύλος και το εδραίωμα της αληθείας", (και κατά την Αγία Γραφή), δεν είναι η Αγία Γραφή, αλλά "η Εκκλησία"! Αλλά και γι' αυτό έχουμε πει πολλά σε άλλο άρθρο μας. Όταν λοιπόν, κάποια απόδοση είναι σύμφωνη με την πίστη της Εκκλησίας, δεν έχουμε κανένα πρόβλημα να την αποδεχθούμε, όχι απλώς όπως είναι, αλλά και ως ΑΚΡΙΒΕΣΤΕΡΗ από την πρωτότυπη απόδοσή της, όσον αφορά το πώς αυτή εκφράζει την πίστη της Εκκλησίας!

Δεν παραθεωρούμε το ότι ίσως πρωτότυπα γράφθηκε διαφορετικά, στην πρωτογενή του γλώσσα. Αυτή είναι μία χρήσιμη γνώση, όσον αφορά τη φιλολογική ή ιστορική, ή άλλου είδους ερευνητική μελέτη μας. Αλλά όσον αφορά την απόδοση της Χριστιανικής πίστης, φυσικά θα εμμείνουμε σε εκείνη την απόδοση που μας εκφράζει καλύτερα! Στην πίστη, δεν κάνουμε φιλολογία, αλλά αναζητούμε εκείνους τους τρόπους έκφρασης που εκφράζουν καλύτερα την πίστη μας! Ακόμα και αν αυτή η ακριβέστερη έκφραση έγινε από έναν μεταφραστή, που βρήκε μια λέξη για να εκφράσει την πίστη, καλύτερα ακόμα και από την αρχική γλώσσα! Και εδώ, βρίσκεται κάτι, που συχνά το συναντούν άνθρωποι των οποίων τα έργα, μεταφράζονται σε περισσότερες της αρχικής γλώσσας. Υπάρχουν σημεία στα γραφόμενά τους, τα οποία σε μία άλλη γλώσσα, εκφράζονται με ακόμα πιο "πετυχημένο" τρόπο απ' ό,τι στη μητρική τους! Και θαυμάζουν τη μετάφραση, που τελικά απέδωσε σε μια άλλη  γλώσσα, αυτό που είχαν κατά νου όταν έγραφαν, και που οι λέξεις της γλώσσας τους δεν τους βοηθούσαν να το εκφράσουν με τόση πληρότητα! Αυτό φυσικά είναι κάτι σπάνιο, (γιατί ΣΥΝΗΘΩΣ η μετάφραση σε άλλη γλώσσα αδικεί το νόημα), είναι όμως κάτι που συμβαίνει κάπου - κάπου, και που εξηγεί πολύ καλά, την επιμονή της Εκκλησίας σε ορισμένες λέξεις που ενδεχομένως μεταφράσθηκαν όχι και τόσο ακριβώς, σαν τη λέξη: "πρόσωπο" αντί της λέξης: "ρουθούνια" που προαναφέραμε.

Ας δώσουμε εδώ ένα παράδειγμα μιας ακριβέστερης απόδοσης που έγινε στην Αγία Γραφή, και με την ευκαιρία να δώσουμε και μία απάντηση σε μία ένσταση διαφόρων απίστων.

Πρόκειται για το εδάφιο: Ησαϊας 7/ζ: 14: "δια τούτο δώσει Κύριος αυτός υμίν σημείον· ιδού η παρθένος εν γαστρί έξει, και τέξεται υιόν, και καλέσεις το όνομα αυτού Εμμανουήλ". Έτσι αποδίδεται στους Ο΄, και είναι μια προφητεία για τη γέννηση του Κυρίου από την Παρθένο Μαρία. Μας λένε λοιπόν διάφοροι άπιστοι, ότι αν δούμε στην Εβραϊκή γλώσσα, από την οποία μεταφράσθηκε η εν λόγω λέξη, είναι η λέξη: "μπεθουλάχ", που σημαίνει την "ανύπανδρη κοπέλα" και όχι κατ' ανάγκην την "παρθένο". Συνεπώς, (μας λένε), η μετάφραση των Εβδομήκοντα εδώ είναι λάθος, και δεν υπάρχει προφητεία περί παρθενικής γεννήσεως του Χριστού, και κακώς οι απόστολοι χρησιμοποίησαν την εν λόγω λέξη τών Εβδομήκοντα ως προφητεία περί της παρθένου.

Στο συγκεκριμένο παράδειγμα, δεν θα κάνουμε εδώ ανάλυση, αλλά θα πούμε μόνο αυτά που οι άνθρωποι αυτοί ΘΕΛΟΥΝ να ξεχνούν. Όχι τόσο το ότι τελικά από την εκπλήρωση φανερώθηκε σαφώς η ακρίβεια της προφητείας, ούτε μόνο, το ότι στην εποχή εκείνη, η ανύπανδρη κοπέλα ήταν κατ' ανάγκην παρθένος στον Ισραήλ, γιατί υπήρχε αυστηρή νομοθεσία επ' αυτού. Αλλά κυρίως το ότι η μετάφραση αν και δεν ακριβολογούσε με τη φιλολογική έννοια, ήταν ακριβής ως προς το περιεχόμενο, και μάλιστα ακριβέστερη από την αρχική, όσον αφορά την έκφραση της Χριστιανικής πίστης στο συγκεκριμένο θέμα. Γι' αυτό και οι απόστολοι και η όλη Εκκλησία την προτίμησαν από την (επίσης σωστή και προφητικά εκπληρωμένη) Εβραϊκή φράση: "ανύπανδρη κοπέλα".

3. Οι δύο Εκκλησίες που είναι μία

Θα πει ίσως κάποιος: "Μα πώς λέτε ότι εκφράζετε εσείς οι Χριστιανοί την πίστη, σε κάποιες λέξεις, καλύτερα και από τους Ισραηλίτες, που είχαν την Παλαιά Διαθήκη ως πατρογονική τους παράδοση;"

Όμως δεν πρέπει να φαίνεται παράξενο, το ότι οι Χριστιανοί θεωρούν εαυτούς, τους συνεχιστές της Ιεράς Εβραϊκής Παραδόσεως, σε σημείο που να θεωρούν του εαυτούς τους, ως τους γνήσιους ερμηνευτές ακόμα και των βιβλίων της Παλαιάς Διαθήκης, που γράφθηκαν από Εβραίους.

Τόσο η Παλαιά Διαθήκη (μέσω των προφητειών της, από τα πρώτα κιόλας εδάφια της Γενέσεως), όσο και η Καινή Διαθήκη, μέσω της ιστορικής της αφήγησης, για τον αναμενόμενο Σωτήρα Ιησού Χριστό μιλούν. Φορείς της ίδιας παράδοσης είναι και οι δύο αυτές Εκκλησίες. Και η Εκκλησία του Ισραήλ, και η Εκκλησία του Χριστού. Γιατί φορέας της παραδόσεως αυτής, δεν είναι απλά αυτός που φέρει τα "Εβραϊκά γονίδια", ούτε αυτός που γεννήθηκε στους Αγίους Τόπους, ούτε ο σημερινός  Ιουδαίος. Αλλά αυτός που είχε την εν Χριστώ εμπειρία, τόσο στην Παλαιά, όσο και στην Καινή Διαθήκη. Αυτός δηλαδή που Τον ανέμενε στην Παλαιά, αλλά και αυτός που Τον ΑΠΟΔΕΧΘΗΚΕ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΕ στην Καινή, και εντάχθηκε στο Σώμα Του. Γι' αυτό και το Μασοριτικό Κείμενο, αν και γράφθηκε από Εβραίους, απέτυχε να διαφυλάξει τα 10 Θεόπνευστα βιβλία της Αγίας Γραφής, που οι Χριστιανοί αποδεχόμαστε. Και η αξία του κειμένου αυτού, έγκειται κυρίως στην ακρίβεια κάποιων λέξεων, που διαφυλάχθηκαν λόγω της γλωσσικής συνέχειας της Εβραϊκής, και όχι λόγω παράδοσης. (Γι' αυτό είναι συχνά χρήσιμο να ανατρέχουμε σε λέξεις, παρά το ότι είναι και μεταγενέστερο, αλλά και "κουτσουρεμένο").

Αντιθέτως, η Εκκλησία του Χριστού, αν και ουσιαστικά μίλησε διαφορετική γλώσσα, από την Εβραϊκή γλώσσα της Παλαιάς Διαθήκης, (κυρίως την Ελληνική), διαφύλαξε το νόημα και την παράδοση αυτή, και "εγκεντρίσθηκε" στη θέση των αποκομμένων κλάδων του Ισραήλ, οι οποίοι απεκόπησαν απ' αυτή την Εκκλησία λόγω της απιστίας τους.

"Αν μερικά από τα κλαδιά αποκόπηκαν, εσύ μάλιστα, ενώ ήσουν αγριελιά, μπολιάστηκες ανάμεσα σ' αυτά, και έγινες ενεργά συμμέτοχη με τη ρίζα και με το πάχος τού ήμερου ελιόδεντρου, 18 μη καυχάσαι σε βάρος των κλαδιών· αν, όμως, καυχάσαι σε βάρος τους, εσύ δεν βαστάζεις τη ρίζα, αλλά η ρίζα εσένα.
19 Θα πεις, λοιπόν: Αποκόπηκαν τα κλαδιά, για να μπολιαστώ εγώ.
20 Καλώς· εξαιτίας τής απιστίας αποκόπηκαν, εσύ όμως στέκεσαι εξαιτίας τής πίστης." (Ρωμαίους 11/ια: 17-20).

Έχουμε λοιπόν ΕΝΑ δένδρο, με δύο ειδών κλαδιά: Εκείνα (οι φυσικοί Ισραηλίτες) που διαφύλαξαν την εν Χριστώ εμπειρία της Παλαιάς Διαθήκης, αποδεχόμενοι τον Ιησού Χριστό, και εκείνα που αν και δεν κατάγονται από τον λαό αυτό, δια της πίστεως στον Χριστό, πήραν τη θέση των Ισραηλιτών που απεκόπησαν από την Εκκλησία λόγω απιστίας, και έγιναν μέτοχοι των ζωογόνων χυμών του δένδρου αυτού, ενωμένοι εν Πνεύματι με το δένδρο αυτό της Εκκλησίας. Γιατί λέει ο Χριστός:

"Μείνετε ενωμένοι μαζί μου και εγώ ενωμένος μαζί σας. Όπως το κλήμα δεν μπορεί να φέρει καρπό από μόνο του, αν δεν μείνει ενωμένο με την άμπελο, έτσι κι εσείς, αν δεν μείνετε ενωμένοι μαζί μου. 5 Εγώ είμαι η άμπελος, εσείς τα κλήματα· εκείνος που μένει ενωμένος μαζί μου, και εγώ μαζί του, αυτός φέρνει πολύ καρπό· επειδή, χωρίς εμένα δεν μπορείτε να κάνετε τίποτε. 6 Αν κάποιος δεν μείνει ενωμένος μαζί μου, ρίχθηκε έξω, όπως το κλήμα, και ξεράθηκε· και τα μαζεύουν και τα ρίχνουν σε φωτιά, και καίγονται" (Ιωάννης 15/ιε: 4-6).

Δεν είναι λοιπόν η κατά σάρκα μετοχή σε έναν λαό, αυτό που δείχνει τον αληθινό φορέα μιας παράδοσης, αλλά αυτόν που παραμένει σε ενότητα με αυτή την παράδοση και με το κεντρικό θέμα αυτής της παράδοσης, που είναι Ο ΧΡΙΣΤΟΣ. Γιατί η Εκκλησία δεν ιδρύθηκε την Πεντηκοστή του 33 μ.Χ. Την Πεντηκοστή ιδρύθηκε η ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ Εκκλησία. Η Εκκλησία όμως ήταν αρχαιότερη, και ήταν ως τότε η Εκκλησία του Ισραήλ. Και σε αυτή την Εκκλησία εγκεντρίσθηκαν οι λαοί που αποτελούν ως σήμερα την Εκκλησία. Και είναι ενσωματωμένοι στον Χριστό, και τρέφονται από τους ζωογόνους χυμούς Του, από το Πνεύμα Του. "Επειδή, όλοι εμείς βαπτιστήκαμε διαμέσου τού ενός Πνεύματος σε ένα σώμα, είτε Ιουδαίοι είτε Έλληνες είτε δούλοι είτε ελεύθεροι· και όλοι ποτιστήκαμε σε ένα Πνεύμα" (Α΄ Κορ. 12/ιβ: 13). και "επειδή, ένας άρτος, ένα σώμα είμαστε οι πολλοί· δεδομένου ότι, όλοι από τον έναν άρτο μετέχουμε" (Α΄ Κορ. 10/ι: 17).

Τόσο ο προ Χριστού πιστός λοιπόν, αυτός που έγραφε την Παλαιά Διαθήκη, όσο και ο μεταφραστής των Εβδομήκοντα, αλλά και ο απόστολος που επέλεξε να χρησιμοποιήσει τη μετάφραση αυτού μάλλον, και όχι το πρωτότυπο Εβραϊκό, αλλά και ο Χριστιανός του 4ου αιώνα που κατάρτισε τον Κανόνα της Αγίας Γραφής με τη σημερινή μορφή της, μέχρι και τον σημερινό Ορθόδοξο Χριστιανό, όλοι αυτοί είναι μέλος του Ιδίου Σώματος, της Εκκλησίας, διαποτισμένοι από τον ίδιο ζωογόνο "χυμό" του Αγίου Πνεύματος, λόγω της ένωσής τους με το Σώμα του Κυρίου Ιησού Χριστού.

Με ένα Πνεύμα (το οποίο ζωογονεί την Εκκλησία διαχρονικά), όλοι αυτοί, ο μεν έγραψε, ο δε μετέφρασε, ο τρίτος ερμήνευσε, και ο τέταρτος επέλεξε και κατάρτισε. Όλοι αυτοί, ζωντανά και νοήμονα "μέλη" του ιδίου Σώματος, σε άρρηκτη συνεργασία και ενότητα Πνεύματος και παράδοσης, εξέφρασαν και συνεχίζουν να εκφράζουν την πίστη της Εκκλησίας, και το βίωμα της εν Χριστώ ζωής, ως το τέλος των ημερών, κατά την επάνοδο του Κυρίου. ΕΙΝΑΙ Η ΙΔΙΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΠΟΥ ΥΠΗΡΧΕ ΑΔΙΑΣΠΑΣΤΑ, που υπάρχει και που θα υπάρχει στην αιωνιότητα. Γι' αυτό και σε συνεργασία, εκφράζουν αρμονικά την εν Χριστώ ζωή, ανεξαρτήτως διατυπώσεων και λέξεων κειμένων, με κριτήριο την εν Χριστώ εμπειρία

4. Η διαχρονική σύνδεση των ερμηνευτών

Ίσως και πάλι επιμείνει να ρωτάει όμως κάποιος: "Μα πώς είναι δυνατόν να αποδέχεστε ερμηνείες λέξεων που όχι μόνο μεταφράσθηκαν λάθος, αλλά και η έννοιά τους όταν καταγράφηκαν, αλλά και όταν μεταφράσθηκαν, ήταν διαφορετική από αυτή που τελικά τους αποδίδεται σήμερα από την Εκκλησία;"

Στους ανθρώπους αυτούς, που επιμένουν να βλέπουν τα πράγματα πίσω από τον μυωπικό φακό της απιστίας, θα θυμίσουμε ότι όσο βλέπουν τα πράγματα ΜΕ ΔΕΔΟΜΕΝΗ την ανυπαρξία Θεού, πάντα θα βρίσκουν προβλήματα. Γιατί αυτό τους το "δεδομένο", θα τους σκοτίζει τις απαντήσεις, και δεν θα τους επιτρέπει να δουν την πραγματικότητα. Και ενώ θα απαιτούν από εμάς αποδείξεις, για θέματα που εξαρτώνται από την προαίρεση και το ΒΙΩΜΑ, και όχι από την απόδειξη προς τρίτους, οι ίδιοι θα λαμβάνουν ως δεδομένη την απιστία τους, έστω και αν και αυτή είναι εξ ίσου αναπόδεικτη, αλλά επιπλέον και λειψή βιώματος!

Στους ανθρώπους αυτούς, θα θυμίσουμε λοιπόν, ότι ο Θεός στον Οποίο ΔΕΝ πιστεύουν, είναι άχρονος. Και πως το Πνεύμα του το Άγιο που διαποτίζει την Εκκλησία, γνωρίζει όχι μόνο το παρελθόν και το παρόν όπως στα κτίσματα, αλλά και το μέλλον. Και γνωρίζει και αυτόν που γράφει την Αγία Γραφή, και αυτόν που θα τη μεταφράσει, και αυτόν που θα την ερμηνεύσει, και γνωρίζει και τις έννοιες των λέξεων, όχι μόνο όταν γράφεται η Γραφή, αλλά και μετά από χιλιετηρίδες, και την έννοια που θα έχουν και στο μέλλον ακόμα! Και εμπνέει και τον γράφοντα, και τον μεταφράζοντα, και τον ερμηνεύοντα, που βρίσκονται μέσα στο ίδιο εν Χριστώ βίωμα, ο ένας να γράψει, ο άλλος να μεταφράσει ακριβέστερα, ο τρίτος να δώσει μια εν Χριστώ έννοια στις λέξεις, και ο τέταρτος να το ερμηνεύσει με βάση αυτή την έννοια των λέξεων, με τρόπο που το Πνεύμα το Άγιο είχε προβλέψει ότι θα συνέβαινε, που κατηύθυνε μάλιστα αυτή την αλληλουχία γεγονότων, ώστε να εκφρασθεί πληρέστερα η εν Χριστώ ζωή της Εκκλησίας σε κάποια συγγράμματα, χρήσιμα στην Εκκλησία.

Κατ' αυτόν τον τρόπο, ο Μωυσής έγραφε για τον Αδάμ: "φύσηξε στα ρουθούνια του", (όπως του έδειξε ότι συνέβη το Άγιο Πνεύμα), ο μεταφραστής των Εβδομήκοντα μετά από 1300 χρόνια μετέφραζε: "στο πρόσωπό του", (όπως τον ενέπνευσε το Ίδιο Άγιο Πνεύμα), οι Καππαδόκες Πατέρες μετά από άλλα 700 χρόνια, (με βάση την εν Αγίω Πνεύματι εμπειρία τους), άλλαζαν την έννοια της λέξεως "πρόσωπο", από "προσωπείο" στη σημερινή Χριστιανική του έννοια, και αργότερα ακόμα, άλλοι άγιοι Πατέρες, εκφράζοντας το φωτισμού του Ιδίου Πνεύματος, εξήγησαν το χωρίο αυτό, με τον τρόπο που προαναφέραμε. Όλοι αυτοί, κινούμενοι από το Ίδιο Πνεύμα, ως μέλη του ιδίου ΑΔΙΑΣΠΑΣΤΟΥ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΥ Σώματος, εξέφρασαν και διαμόρφωσαν αυτό που λέμε: Ιερά Παράδοση της Εκκλησίας.

5. Πώς εξηγούνται τα λάθη;

"Και πώς θα ερμηνεύσουμε λοιπόν τα λάθη; Γιατί και λάθη έκαναν μέλη της Εκκλησίας, σε διάφορους τομείς. Και στη συγγραφή, και στη μετάφραση, και στην ερμηνεία πλήθους χωρίων της Αγίας Γραφής. Αν το Άγιο Πνεύμα τους κατηύθυνε όλους αυτούς, πώς τους άφησε να κάνουν λάθη;" Είναι το επόμενο ερώτημα που θέτει ο άπιστος συνομιλητής μας, έτσι ώστε να φθάσουμε εκεί απ' όπου ξεκινήσαμε!

Απ' την αρχή δηλώσαμε, ότι η Θεοπνευστία της Αγίας Γραφής, δεν έγκειται στο γράμμα και στην ακρίβεια των λέξεων, αλλά στην ερμηνεία ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ! Εάν λοιπόν δεν κρύβεται στο γράμμα η Θεοπνευστία, γιατί θα έπρεπε να επεμβαίνει το Άγιο Πνεύμα σε κάθε λάθος που υπάρχει; Από τη στιγμή που η ζωντανή Του παρουσία σε όλη την ιστορία της Εκκλησίας, εγγυάται την ορθή ερμηνεία των Ιερών Κειμένων, δεν υπήρχε καμία αναγκαιότητα, να γίνει μια "λέξη προς λέξιν" υπαγόρευση των Ιερών Κειμένων από τον Θεό. Τότε θα ήθελε ο Θεός "χριστιανούς του γράμματος", σαν τους Προτεστάντες, και όχι του Πνεύματος, σαν τα μέλη της Εκκλησίας Του. Μα ο Θεός αφήνοντας και λάθη στα Ιερά κείμενα και στη μετάφρασή τους, δίνει την έμφαση όχι στο γράμμα, αλλά στο πνεύμα, και επιτρέπει στον πιστό να αντλεί από την άπειρη σοφία Του, κατά το μέτρο της θέωσης, του φωτισμού, ή της κάθαρσης την οποία πέτυχε στη ζωή του. Και επιτρέπει και σ' εκείνους που ΘΕΛΟΥΝ να απιστούν, να βρίσκουν επαρκή (γι' αυτούς) στοιχεία, που να τους δίνουν το άλλοθι εκείνο που ζητούν, για να επιμείνουν στην απιστία τους. Για την Εκκλησία όμως, δεν υπάρχει λάθος, αλλά κακή ερμηνεία, σε όσους βρίσκουν προβλήματα. Γιατί η ερμηνεία της Εκκλησίας, είναι αυτή που δίνει τη λύση, και που κάνει την Αγία Γραφή Θεόπνευστη, δίνοντας το νόημα εκείνο που αρμόζει κατά το μέτρο που έφθασε και που χρειάζεται ο κάθε πιστός.

Όχι μόνο ο ερμηνευτής, αλλά και ο μεταφραστής, αλλά και ο συγγραφέας των Ιερών Κειμένων, διαμορφώνουν την έννοια των κειμένων αυτών, κατά το μέτρο στο οποίο έφθασε ο καθένας τους, στην εν Χριστώ ζωή. Και κατά το ίδιο μέτρο του καθενός τους, άλλος μετέφρασε ορθότερα, λόγω του υψηλού επιπέδου φωτισμού του, άλλος έκανε λάθη, και το Άγιο Πνεύμα τον άφησε, είτε επειδή ο μεταφραστής αυτός δεν είχε πλήρες μέτρο Χάρης, είτε επειδή είχε φιλολογικές ελλείψεις, αλλά χωρίς δραματική αλλοίωση του κειμένου, είτε επειδή πάνω σε αυτό το λάθος δινόταν μελλοντικά μία ορθότερη ερμηνεία, πιο σύμφωνη με την πληρέστερη αποκάλυψη της Καινής Διαθήκης, είτε για να μη μπορεί κανείς να δικαιολογήσει μια σχέση "γράμματος" και όχι Πνεύματος με τα Ιερά Κείμενα.

Οι λόγοι είναι πολλοί, όπως πολλοί και οι συντελεστές ενός Ιερού Κειμένου, από τη συγγραφή ως τη μετάφραση και την ερμηνεία του. Και μέσα στους 72 μεταφραστές της μετάφρασης των Εβδομήκοντα, που αποδέχεται η Εκκλησία, άλλος ήταν αγιότερος από τον συνεργάτη του, και άλλος είχε περισσότερες ικανότητες γι' αυτό το έργο. Κι όπως το Άγιο Πνεύμα, απεργάζεται ως θαυματουργική την εικόνα του ενός αγιογράφου, λόγω της αγίας ζωής του, αλλά όχι και του άλλου αγιογράφου, και όπως ακόμα και μεταξύ δύο εικόνων του ιδίου αγιογράφου, ο Θεός επιλέγει να θαυματουργήσει μεταξύ της μίας μόνο, έτσι και με τους συντελεστές των Ιερών Κειμένων. Σε άλλον άφησε λαθάκια. Σε άλλον όχι μόνο δεν άφησε, αλλά του έδωσε και επιπλέον έμπνευση, να δώσει ακόμα ακριβέστερη περιγραφή του εν Χριστώ βιώματός του, σε αυτή τη δημιουργική σχέση συνεργασίας του Θεού με τον άνθρωπο.

Το θέμα μοιάζει με την ψήφιση ενός νόμου! Δημιουργείται ένα νομοσχέδιο από κάποιον, στη Βουλή αποκτά νέα στοιχεία που ο αρχικός εμπνευστής του δεν είχε συμπεριλάβει σ' αυτόν τον νόμο, και ψηφίζεται συχνά λίγο διαφορετικός. Κατόπιν, ίσως κάποια αναθεώρηση ή δικαστήριο, "ερμηνεύουν" τον νόμο αυτό με τρόπο που να είναι σύμφωνος με το σύνταγμα, και που συχνά δεν σχετίζεται απόλυτα με την αρχική σύλληψη του εμπνευστή του. Όλοι αυτοί όμως, ως νομοθετικό σώμα, τελικά διαμορφώνουν τον νόμο σύμφωνα με το πνεύμα του Συντάγματος της χώρας, που διαποτίζει όλους τους νόμους.

Έτσι συμβαίνει και με ορισμένα χωρία της Αγίας Γραφής. Το Πνεύμα το Άγιο, διαποτίζει την Εκκλησία, και με την πρόγνωσή Του και την Παντογνωσία Του, εμπνέει τα μέλη της διαχρονικής Εκκλησίας, διορθώνει τα ελλείποντα, και τη διατηρεί αλάθητο οδηγό προς τον Χριστό και προς τη σωτηρία μας. Έστω και αυτό γίνεται μέσα από μία περίπλοκη πολλές φορές διαδικασία αλληλοσυμπλήρωσης και αλληλοκάλυψης των μελών της, ακόμα και σε σημεία που ο μεταφραστής κάνει κάποια λάθος μετάφραση, ή ακόμα και σε σημεία που ο αρχικός εμπνευστής τους, δεν τα φανταζόταν καν, ότι θα ερμηνεύονταν με τον τρόπο που τελικά ερμηνεύθηκαν! Όπως για παράδειγμα το χωρίο: "Όταν ο Ισραήλ ήταν νήπιο, τότε εγώ τον αγάπησα, και από την Αίγυπτο κάλεσα τον γιο μου" (Ωσηέ 11/ια: 1). Πρόκειται για ένα εδάφιο που μιλάει σαφώς για τον Ισραήλ, και την έξοδό του από την Αίγυπτο. Και όταν ο Ωσηέ προφήτευε αυτά τα λόγια που του παρέδωσε το Άγιο Πνεύμα, ΔΕΝ ΦΑΝΤΑΖΟΤΑΝ την κρυμμένη έννοια αυτής της φράσης! Όταν όμως ήρθε ο Χριστός, το Ίδιο Άγιο Πνεύμα, φώτισε τους Αποστόλους να κατανοήσουν και αυτή την κρυμμένη προφητεία που δεν φαντάσθηκε ο Ωσηέ που την κατέγραψε, και μας εξηγεί ο Ευαγγελιστής Ματθαίος: "Και εκείνος, αφού σηκώθηκε, πήρε, μέσα στη νύχτα, το παιδί και τη μητέρα του, και αναχώρησαν στην Αίγυπτο· 15 και ήταν εκεί μέχρι τον θάνατο του Ηρώδη· για να εκπληρωθεί αυτό που ειπώθηκε από τον Κύριο διαμέσου τού προφήτη, λέγοντας: «Από την Αίγυπτο κάλεσα τον γιο μου»" (Ματθαίος 2/β: 14,15).

Μάλιστα, σε αυτή τη διαδικασία, το Άγιο Πνεύμα, χρησιμοποιεί ακόμα και ΑΝΑΞΙΑ μέλη της Εκκλησίας Του, για να δώσει προφητική μαρτυρία για τους πιστούς! Ακόμα και μέσα από όχι απλά λάθη, αλλά και μέσα από ΔΡΑΜΑΤΙΚΑ ΛΑΘΗ, το Άγιο Πνεύμα εργάζεται, για να δώσει την καταγραφή της εν Χριστώ ζωής της Εκκλησίας, και το Ευαγγέλιο της σωτηρίας. Ας δούμε ένα τέτοιο παράδειγμα:

"Μερικοί απ' αυτούς, όμως, πήγαν στους Φαρισαίους, και είπαν σ' αυτούς όσα έκανε ο Ιησούς. 47 Οι αρχιερείς και οι Φαρισαίοι συγκρότησαν, λοιπόν, συνέδριο, και έλεγαν: Τι κάνουμε; Επειδή, αυτός ο άνθρωπος κάνει πολλά θαύματα. 48 Αν τον αφήσουμε έτσι, όλοι θα πιστέψουν σ' αυτόν· και θάρθουν οι Ρωμαίοι και θα αφανίσουν και τον τόπο μας και το έθνος.
49 Ένας, μάλιστα, κάποιος απ' αυτούς, ο Καϊάφας, που ήταν αρχιερέας εκείνου τού χρόνου, τους είπε: Εσείς δεν ξέρετε τίποτε· 50 ούτε συλλογίζεστε ότι, μας συμφέρει να πεθάνει ένας άνθρωπος για χάρη τού λαού, και να μη χαθεί ολόκληρο το έθνος.
51 Και τούτο δεν το είπε από τον εαυτό του, αλλά επειδή ήταν αρχιερέας εκείνου τού χρόνου, προφήτευσε ότι ο Ιησούς επρόκειτο να πεθάνει χάρη τού έθνους· 52 και όχι μονάχα για χάρη τού έθνους, αλλά και για να συγκεντρώσει σε ένα τα διασκορπισμένα παιδιά τού Θεού.
53 Από την ημέρα εκείνη, λοιπόν, έκαναν συμβούλιο για να τον θανατώσουν" (Ιωάννης 11/α: 46-53).

Δείτε πόσο εκπληκτικό είναι αυτό! Ένας δολοφόνος, τη στιγμή που σχεδίαζε αυτό το δραματικό λάθος της δολοφονίας του Υιού του Θεού, έλαβε από το Άγιο Πνεύμα προφητεία, επειδή ήταν ο αρχιερέας της χρονιάς! Και ενώ ο ίδιος ΑΛΛΟ ΕΝΝΟΟΥΣΕ, και ΑΛΛΟ ΣΚΕΦΤΟΤΑΝ τη στιγμή που τα έλεγε αυτά, το Άγιο Πνεύμα τον είχε εμπνεύσει να κάνει αυτή τη διατύπωση στα λόγια του, ώστε να δώσει προφητεία για τη σταυρική θυσία του Χριστού! Και το ίδιο Άγιο Πνεύμα ερμήνευσε τα λόγια του στους αποστόλους, δηλαδή στα μέλη της καινούργιας Εκκλησίας του Θεού, της Χριστιανικής, ώστε να μας παραδώσουν μια προφητεία την οποία ο εμπνευστής της δεν φαντάσθηκε!

Δικαίως σκανδαλίζονται μ' αυτά όσοι δεν πιστεύουν στον Θεό. Γιατί αμέτοχοι της εν Χριστώ ζωής, δεν διανοούνται την Παντοδυναμία και την Παντογνωσία του Αγίου Πνεύματος, και κρίνουν την Αγία Γραφή με όρους φιλολογικούς! Και αποκομίζει έτσι ο καθένας αυτό που του αρμόζει, και αυτό που ταιριάζει στην προαίρεσή του.

"Επειδή, ο λόγος τού σταυρού σ' εκείνους μεν που χάνονται είναι μωρία, σε μας, όμως, που σωζόμαστε είναι δύναμη Θεού.
19 Επειδή, είναι γραμμένο: «Θα φέρω σε απώλεια τη σοφία των σοφών, και θα αθετήσω τη σύνεση των συνετών».
20 Πού είναι ο σοφός; Πού είναι ο γραμματέας; Πού είναι ο συζητητής αυτού τού αιώνα; Δεν μώρανε ο Θεός τη σοφία αυτού τού κόσμου; 21 Επειδή, βέβαια, με τη σοφία τού Θεού ο κόσμος δεν γνώρισε τον Θεό διαμέσου τής σοφίας, ο Θεός ευδόκησε διαμέσου τής μωρίας τού κηρύγματος να σώσει αυτούς που πιστεύουν·
22 επειδή, και οι Ιουδαίοι σημείο ζητούν, και οι Έλληνες σοφία ζητούν·
23 εμείς, όμως, κηρύττουμε Χριστόν σταυρωμένον, για μεν τους Ιουδαίους σκάνδαλο, για δε τους Έλληνες μωρία· 24 στους ίδιους, όμως, τους προσκαλεσμένους, και τους Ιουδαίους και τους Έλληνες, τον Χριστό, Θεού δύναμη και Θεού σοφία.
25 Επειδή, το μωρό τού Θεού είναι σοφότερο από τους ανθρώπους· και το ασθενές τού Θεού είναι ισχυρότερο από τους ανθρώπους" (Α΄ Κορ. 1/α: 18-25).

Το Άγιο Πνεύμα λοιπόν εργάζεται στην Εκκλησία, εμπνέοντας και επεξηγώντας έννοιες και εμπειρίες, χρησιμοποιώντας γι' αυτό τα μέλη της Εκκλησίας του Κυρίου, ακόμα και μέσα από τα λάθη τους!

"Μέχρις ότου όλοι ανεξαίρετα να φτάσουμε στην ενότητα της πίστης, και της επίγνωσης του Υιού τού Θεού, σε τέλειον άνδρα, σε μέτρο ηλικίας τού πληρώματος του Χριστού" (Εφεσίους 4/δ: 13).

Ν. Μ.