Το Σάββατο 15 Φεβρουαρίου 2025, ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεος συμμετείχε στις πενθήμερες εκδηλώσεις τών Γ΄ Καραβαγγελίων στην Καστοριά, προσκεκλημένος από τον Σεβ. Μητροπολίτη Καστοριάς κ. Καλλίνικο. Ο Σεβασμιώτατος μαζί με τον καθηγητή Γλωσσολογίας και τ. Υπουργό Παιδείας κ. Γεώργιο Μπαμπινιώτη, ήταν οι κεντρικοί ομιλητές τών φετινών Καραβαγγελίων που είχαν το γενικό θέμα: «Ιουστινιανός και Καστοριά». Η κεντρική συνεδρίαση πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα εκδηλώσεων τού ξενοδοχείου «Λιμναίο» Καστοριάς, με συντονίστρια την Φιλόλογο και τ. Ευρωβουλευτή δρ. Μαρία Παναγιωτοπούλου-Κασσιώτου.

Ο τίτλος τής εισηγήσεως τού Σεβασμιωτάτου ήταν: «Ο Μονογενής Υιος και Λόγος τού Θεού». Ο Σεβασμιώτατος κ. Ιερόθεος είπε, ότι ο ύμνος «ο Μονογενής Υιος και Λόγος τού Θεού» που ψάλλεται κατά την θεία Λειτουργία είναι η περίληψη τής δογματικής διδασκαλίας τής Εκκλησίας και τών αποφάσεων τών πέντε πρώτων Οικουμενικών Συνόδων. Έτσι οι όροι τών Οικουμενικών Συνόδων γίνονται προσευχή, ποίηση, τροπάρια, μουσική και δοξολογία στον Θεό και τελικά σωτηρία μας.

Η πατρότητα τού ύμνου αυτού, κατά την παράδοση τής Εκκλησίας, ανήκει στον Ιουστινιανό Αυτοκράτορα τής Χριστιανικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Ο Ιουστινιανός δεν ήταν θεωρητικός θεολόγος, αλλά εμπειρικός, αφού ζούσε με νηστεία και προσευχή και αποκλήθηκε «ακοίμητος». Ο Ιουστινιανός έκτισε τον Ναό τής Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη που είναι η Σοφία και ο Λόγος τού Θεού, ο Χριστός, και αυτός συνέθεσε τον ύμνον «ο Μονογενής Υιος και Λόγος τού Θεού» ως έναν «ζωντανό Ναό τής Αγίας Σοφίας» που ψάλλεται μέσα στην θεία Λειτουργία. Για να δούμε την αξία τού ύμνου αυτού πρέπει να εξετάσουμε την διαφορά μεταξύ τών φιλοσοφούντων αιρετικών και τών Πατέρων τής Εκκλησίας. Οι πρώτοι, δηλαδή οι φιλοσοφούντες θεολόγοι, θεολογούσαν με βάση τις αρχές τής Ελληνικής φιλοσοφίας, και μάλιστα τής Αριστοτελικής φιλοσοφίας, ενώ οι δεύτεροι, δηλαδή οι Πατέρες, θεολογούσαν με βάση την αποκαλυπτική εμπειρία, χρησιμοποιώντας την Ελληνική γλώσσα.

Ο ύμνος αυτός διαιρείται σε τέσσερεις ενότητες.

• Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στην Θεότητα τού Υιού και Λόγου τού Θεού αφού «ο μονογενής Υιος και Λόγος τού Θεού», είναι «αθάνατος».

• Η δεύτερη ενότητα αναφέρεται στην ενανθρώπιση τού Υιού και Λόγου τού Θεού που καταδέχθηκε «δια την ημετέραν σωτηρίαν» να σαρκωθή από την «αγίαν Θεοτόκον και αειπαρθένον Μαρίαν», «ατρέπτως», χωρίς να αλλοιωθή η θεία φύση Του.

• Η τρίτη ενότητα αναφέρεται στην Τριαδικότητα τού Θεού, αφού ο Υιος και Λόγος τού Θεού είναι «εις τής Αγίας Τριάδος» και συνδοξάζεται με τον Πατέρα και το Άγιον Πνεύμα.

• Η τέταρτη ενότητα είναι παράκληση και ικεσία στον Χριστό να μάς σώση: «σώσον ημάς». Η σωτηρία μάς δεν είναι φιλοσοφικής, μυστικιστικής και βουδιστικής φύσεως, αλλά Χριστοκεντρικής που επιτυγχάνεται μέσα στην Εκκλησία δια τής καθάρσεως, τού φωτισμού και τής θεώσεως σε συνδυασμό με τα Μυστήρια.

Το συμπέρασμα είναι ότι ο Ιουστινιανός μαζί με την ανοικοδόμηση τού Ναού τής Αγίας Σοφίας μας χάρισε και τον θεόπνευστον αυτόν ύμνον, «ο Μονογενής Υιος και Λόγος τού Θεού» που είναι μια ζωντανή Αγία Σοφία.

Οι σημερινοί άρχοντες δεν κυβερνούν τον λαό με την θεολογία, αλλά με την κοινωνιολογία, την οικονομία και την κοινωνική πολιτική, όπως το επιβάλλουν οι σύγχρονοι καιροί. Εμείς, όμως μέσα στην θεία Λειτουργία ζούμε την παράδοσή μας που είναι γεμάτη ζωή, φως, δόξα, έχει νόημα ζωής, και γινόμαστε θεούμενοι, ψάλλουμε θριαμβευτικά τον ύμνον αυτόν, ποίημα τού Αυτοκράτορα Ιουστινιανού, όρθιοι, προσευχόμενοι και τον ευγνωμονούμε για το δώρο του.