Πώς συμπληροί την περί όρκου εντολήν τού παλαιού Νόμου;

- Δια τών εξής ρημάτων. «Πάλιν ηκούσατε ότι ερρέθη τοις αρχαίοις: ουκ επιορκήσεις, αποδώσεις δε τω Κυρίω τους όρκους σου. Εγώ δε λέγω υμίν μη ομόσαι όλως. Μήτε εν τω Ουρανώ, ότι θρόνος εστί τού Θεού. Μήτε εν τη γη, ότι υποπόδιόν εστι τών ποδών αυτού. Μήτε εις Ιεροσόλυμα, ότι πόλις εστί τού μεγάλου βασιλέως. Μήτε εν τη κεφαλή σου ομόσης, ότι ου δύνασαι μίαν τρίχα λευκήν ή μέλαιναν ποιήσαι. Έστω δε ο λόγος υμών Ναι ναι, Ου ου. Το δε περισσόν τούτων εκ τού πονηρού εστιν».

 

Τι επιζητεί δια τών ειρημένων ο Σωτήρ;

- Την ηθικήν τελειότητα τών οπαδών εαυτού. Διότι ο όρκος ων επιμαρτύρησις τών λεγομένων υποθέτει ηθικήν ατέλειαν εις ψεύδος υπολισθαίνουσαν, ην η τού Χριστιανισμού τελειότης ουδ όλως ανέχεται. Διο διατάσσει να αποβώσι τοσούτον αξιόπιστοι, ώστε ουδ ενός να επιδέωνται όρκου προς βεβαίωσιν τής αληθείας τών υπ' αυτών λεγομένων. Να ήναι δε ικανόν προς πίστωσιν και βεβαίωσιν το ναι, ναι, και το ου, ου. Ήτοι πράγματι και αληθεία ναι, έχει ούτως, ή πράγματι και αληθεία ου, ουκ έχει ούτως. Τούτό εστι χριστιανική τελειότης. Διο ο Χριστιανός οφείλει να αποβή αξιόπιστος, όπως πιστεύηται λέγων ναι ή ου, και δεν επιδέηται επιμαρτυρίας προς βεβαίωσιν τής αληθείας τών υπ' αυτού λεγομένων.

 

Αλλ εάν οι την αλήθειαν επιζητούντες απιστούσι τοις υπ' αυτού λεγομένοις;

- Τούτο ουδ' όλως επιτρέπει αυτώ την αθέτησιν τής εντολής, ούτος, οφείλει να εμμένη εν τη διαβεβαιώσει τής αληθείας δια τού ναι, και ου.

 

Απαγορεύει ο Σωτήρ και τον υπό τών αρχών και εξουσιών απαιτούμενον όρκον;

- Εκ τών υπό τού Σωτήρος ειρημένων δεν εξακριβούται το τοιούτον. Εκ τού σκοπού όμως δι' ον ερρήθησαν μάλλον καταφαίνεται, ότι ο Σωτήρ απηγόρευσε τον όρκον τον προς αλλήλους και ουχί τον όρκον τον διδόμενον ενώπιον τών αρχών και εξουσιών τον υπό τού νόμου απαιτούμενον προς πίστωσιν τής αληθείας και διαβεβαίωσιν τών αρχών. Διότι και αυτός ο Σωτήρ εξορκισθείς υπό τού αρχιερέως να μαρτυρήση ει αυτός εστιν ο Χριστός, εδέχθη τον όρκον, και ωμολόγησεν ότι αυτός εστιν (Ματ. κς´ 63). Επίσης και ο Απόστολος Παύλος γράφων προς Ρωμαίους επικαλείται μάρτυρα τον Θεόν προς πίστωσιν τών λόγων αυτού, ότι μνείαν ποιείται πάντοτε αυτών επί τών προσευχών αυτού (Ρωμ. α´ 9). Ωσαύτως και προς τους Κορινθίους γράφων μάρτυρα τον Θεόν επικαλείται προς πίστωσιν τών λόγων τού ότι φείδεται αυτών (Β´ Κορινθ. α´ 23). Και ο άγγελος τής Αποκαλύψεως ώμοσεν εν τω ζώντι εις τους αιώνας τών αιώνων, ος έκτισε τον Ουρανόν και τα εν αυτώ και την Γην και τα εν αυτή, και την θάλασσαν και τα εν αυτή. (Αποκάλ. Ι´ 6).

 

Πόθεν άλλοθεν δύναται να εξαχθή ότι ο Σωτήρ δεν απηγόρευσεν απολύτως τον όρκον;

- Εκ τών εξής. α´) εκ τής εντολής, ην λαμβάνει ουχί αμέσως εκ τού δεκαλόγου, αλλ' εκ τού Λευϊτικού (ιθ´ 12). Εκεί δε απαγορεύεται το ομνύειν τω ονόματι τού Θεού επ αδίκω, και βεβηλούν το όνομα αυτού, ένεκεν αθετήσεως τού όρκου δοθέντος προς τον πλησίον (ιδέ Αριθ. λ´ 3 ιδέ και Δευτερονόμ. κγ´ 23) και περί παντός πράγματος. Τούτο ο Σωτήρ ονομάζει επιορκίαν. Εκ τούτου δηλούται, ότι πρόκειται περί τής προς αλλήλους αμοιβαίας πίστεως και εμπιστοσύνης. β´) Εκ τού ότι δεν φαίνεται ότι ο Σωτήρ απολύτως απηγόρευσε το λαμβάνειν το όνομα τού Θεού εις βεβαίωσιν τής αληθείας εν τω δέοντι χρόνω. Τουναντίον φαίνεται, ότι τούτο επέτρεψε δια τού ιδίου παραδείγματος, όπερ ηκολούθησαν και οι μαθηταί αυτού. Εάν ο Σωτήρ προϋτίθετο να απαγορεύση απολύτως τον όρκον τον τε επί ματαίω λαμβανόμενον και τον επί δικαίω πάντως θα συνεπλήρου την εντολήν δι' ετέρας σαφούς απαγορεύσεως, τοιαύτη δε σαφής απαγόρευσις δεν εγένετο υπό τού Κυρίου. Ρητέον δε και τόδε, ότι ο Σωτήρ ενταύθα εξ ηθικών και ουχί δογματικών ορμάται αρχών. Ώστε ο όρκος επί δικαίω ενώπιον αρχών επιτρέπεται».