Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας

Επιστροφή στην Κεντρική σελίδα

Ορθόδοξες Πρακτικές και Πατερικά

Περί Όρκου - Τού Αγίου Νεκταρίου // Πρέπει να ορκιζόμαστε, ή όχι; // Τελευταίο κατάλοιπο της θεοδικίας // Η πονηρία του όρκου

Περί Όρκου

Τι σημαίνει το, ''Ορκίστηκα στον Εαυτό μου, λέγει ο Κύριος'';

Διαφωνεί ο Θεός με τις εντολές Του;

Αγίου Φωτίου

 

Πηγή αρχαίου κειμένου: Μ. Φώτιος, ΕΠΕ 3, Ερώτηση 175.

Το επιχείρημα τού αγίου Φωτίου είναι ότι δεν είναι δυνατόν ο Θεός να ακριβολογεί όταν μιλάει για δικό Του όρκο, αλλά παρομοιάζει την απόλυτη αξιοπιστία τών υποσχέσεών Του με τον ανθρώπινο όρκο, παρ' ό,τι ο ανθρώπινος δεν είναι τόσο αξιόπιστος γιατί συχνά παραβαίνεται λόγω περιστάσεων και αλλοίωσης τών κτιστών υποθέσεων.

Κείμενο

Μετάφραση

Τι εστί το: "κατ' εμαυτού ώμοσα, λέγει Κύριος";

"Κατ' εμαυτού ώμοσα, λέγει Κύριος"·

και πού λαβείν έστιν ομωμοκότα τον Θεόν, ή καθ' εαυτού ή καθ' ετέρου τινός; Πώς δ' αν Θεός ομωμόκει, πάντας απείργων δια τών Ευαγγελίων από παντός εαυτούς φυλάττειν όρκου και μη τη γλώττη χρήσθαι προς υπηρεσίαν ενόρκου φωνής; (Και γαρ κατά πάντα σύμφωνος τω Πατρί ο Υιός· και άπερ λέγει, εξ αυτού λαβών λέγει).

 

Τι ουν εστι το: "κατ' εαμαυτού ώμοσα, λέγει Κύριος";

Αντί το: "Ως έστιν ανθρώποις η τού όρκου δύναμις βεβαιούσα το υπισχνούμενον, ούτως εστί τής εμής επαγγελίας το απαράβατον·

όρκου γαρ πολλάκις προεληλυθότος, ή το τής γνώμης ου πάγιον εις επιορκίαν τον όρκον διέλυσεν, ή το ρέον τής ύλης και τών επιγείων πραγμάτων το άστατον και τής γνώμης ερρωμένης τών ωμοσμένων το πέρας διέκοψεν· επί δε τής ψιλής υποσχέσεως τού Θεού ουδέν έστι τοιούτον ουδέ εννοείν, μήτι γε και πίστει λαβείν.

Διό και μηδένα παραλαμβάνων όρκον ο Θεός (επεί παντός εστιν όρκου το θείον επάγγελμα δυνατώτερον), επάγειν είωθε το: "κατ' εμαυτού ώμοσα"· μάλλον δε και πράττει τών ιδίων υποσχέσεων, είτε σκυθρωπότητος και ποινής, είτε χαράς και θυμηδίας υπάρχουσι παρεκτικαί.

Μάτην άρα οι τοις όρκοις ενασελγαίνοντες επί το προκείμενον σχήμα τού λόγου καταφεύγουσιν· ουδαμού γαρ ούτε τοις όρκοις, ούτε τοις ορκικοίς επιρρήμασι το Θείον ώφθη χρησάμενον.

Τι σημαίνει το, ''Ορκίστηκα στον Εαυτό μου, λέγει ο Κύριος'';

''Ορκίστηκα στον εαυτό μου, λέγει ο Κύριος'' (Γένεση 22:16, Ιερεμίας 22:5, 30:7).

Και πού μπορούμε να θεωρήσουμε ότι ο Θεός ορκίστηκε ή στον Εαυτό του ή σε κάποιον άλλο; Και πώς θα μπορούσε να ορκιστεί ο Θεός, τη στιγμή που στα Ευαγγέλια εμποδίζει όλους να ορκίζονται και τους προτρέπει να φυλάνε τον εαυτό τους από οποιονδήποτε όρκο και να μην χρησιμοποιούν τη γλώσσα τους για να στηρίξουν ένορκο λόγο; (Επειδή σε όλα είναι σύμφωνος ο Υιός με τον Πατέρα, και αυτά που λέγει τα έχει πάρει από αυτόν).

 Τι σημαίνει λοιπόν το, ''Ορκίστηκα στον Εαυτό μου, λέγει ο Κύριος'';

Σαν να έλεγε: "Όπως στους ανθρώπους η δύναμη του όρκου βεβαιώνει την υπόσχεσή τους, το ίδιο συμβαίνει και με το απαράβατο τής δικής μου υπόσχεσης.

Γιατί όταν δοθεί κάποιος όρκος πολλές φορές ή η ασταθής γνώμη διαλύει τον όρκο με την επιορκία, ή η αστάθεια και η ροή των υλικών και επίγειων πραγμάτων διακόπτει την ολοκλήρωση του όρκου, έστω και αν είναι η γνώμη σταθερή και ισχυρή. Σε μία απλή όμως υπόσχεση του Θεού ούτε να σκεφτούμε κάτι τέτοιο μπορούμε ούτε να το πιστέψουμε.

Γι' αυτό και χωρίς να παίρνει κανένα όρκο ο Θεός, (επειδή η θεία υπόσχεση είναι δυνατότερη από κάθε όρκο), συνήθως προσθέτει το ''Ορκίστηκα στον Εαυτό μου''. Περισσότερο μάλιστα εκπληρώνει τις υποσχέσεις του, είτε περιλαμβάνουν θλίψη και τιμωρία, είτε χαρά και ευφροσύνη.

Άρα, μάταια όσοι ασελγούν με τους όρκους, καταφεύγουν στο προκείμενο σχήμα λόγου. Γιατί πουθενά ούτε όρκους ούτε κάποιο ορκικό λόγο είδαμε να χρησιμοποιεί ο Θεός.

Δημιουργία αρχείου:  2-2-2015.

Τελευταία ενημέρωση: 2-2-2015.